جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن کلامی است آسمانی، به مدد از دریای معارف اهل بیت (ع) راهی بدان آسمان می­توان یافت. این عالمان و همپایان قرآن، به جهت آموزش مردم راهیابی آنان به فهم کلام­الله، اصول و راهکار­های مهمی را آموزش داده­اند، که چونان جعبه ابزاری، روش تفسیری اهل بیت (ع)را تشکیل می­دهد. کتاب حاضر، متولی ارائه این اصول تفسیر، با بهره­گیری از دریای معارف معصومان (ع) است. این اثر، پژوهشی در اصول تفسیر قرآن برگرفته از روایات اهل بیت (ع) است. به زعم نگارنده کتاب وجه تسمیه این کتاب تشبیه وحی به آسمان و حضور مبارک ائمه اطهار (ع) به دریاست. نگارنده کتاب سعی می‌کند که از طریق دریای معرفت اهل بیت (ع) به فهم آسمان وحی نائل شود.

معاونت نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم سازمان دارالقرآن امسال برای نخستین‌بار مجوز نشر قرآن کریم با ترجمه مرحوم آیت‌الله نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی را صادر کرد که این قرآن توسط انتشارات کویر روانه بازار شد. قرآن با ترجمه آیت‌الله صالحی نجف‌آبادی به خط «عثمان‌طه» توسط حجت‌اسلام محمدعلی کوشا تصحیح شده است.

این کتاب صورت پیاده‌شده از مجموعه دروسی است که با عنوان تاریخ تفسیر قرآن کریم از سوی احمد پاکتچی در مقطع کارشناسی رشته علوم قرآن و حدیث ارائه شده است. پاکتچی در این درس­گفتار سعی کرده است که با روش معنادار کردن تاریخ وقایع و تحولاتی که در رابطه با قرآن کریم روی داده است و با نگرشی جدید و جامع وارد تفسیر شده و به معرفی مکاتب تفسیری بپردازد.

کتاب حاضر بررسی مبانی فهم و تفسیر قرآن از دیدگاه نهج‌البلاغه است. به باور نویسنده مبانی فهم و تفسیر قرآن، اندیشه‌های بنیادین و تأثیرگذار در تفسیر هستند که از چرایی و خاستگاه نظری فرآیندهای تفسیری مانند اصول و روش‌ها سخن گفته و در تبیین و تعیین آن‌ها نقش محوری دارند.

سخن گفتن و نوشتن درباره مباحث قرآن، نقش مهمی در فهم معارف قرآنی ایفا می‌کند. به­دلیل دارا بودن چنین نقشی، تهیه و ‌کاربرد معیارهای مرتبط و مناسب برای بررسی مباحث قرآنی ضروری است. مقاله حاضر، به بررسی و نقد کتاب «تأملی درباره مکر از دیدگاه قرآن و سنت» تألیف خانم شهناز فرهادزاده شوشتری می­پردازد و با رویکردی اصلاحی – انتقادی تنظیم ‌شده است تا نقاط قوت و ضعف آن را تعیین کرده، مشخص شود کتاب حاضر تا چه اندازه دررسیدن به اهداف تعیین‌شده و دستیابی به آن‌ها موفق بوده است. نتایج پژوهش نشان داد گرچه در کتاب مزبور نواقص جدی دیده می‌شود، امّا نقاط قوتی هم دارد.

کتاب نقد کتاب تفاسیر شیعی و تحولات تاریخی ایران، بخشی از برنامه تحقیقاتی خانم دکتر فروغ پارسا، نگارنده کتاب است. مولف سعی داشته در این پژوهش تأثیرپذیری مفسران شیعی از تحولات فرهنگی و سیاسی سده دهم و یازدهم را نشان دهد. به زعم نگارنده سده دهم و پیدایش صفویان برای تاریخ تشیع بسیار با اهمیت بوده است. نخستین بار در این دوره است که شیعه به‌عنوان دین رسمی در یک امپراتوری قدرتمند اعلام می‌شود.

این مقاله نقدی است بر دیدگاه یکی از نویسندگان درباره این که علم صرف فی‌الجمله در دستیابی به قرائت صحیح نقش‌ می‌آفریند. وی مدعی است، این علم در تعیین، ترجیح و تساوی قرائت‌ها نقش­آفرین است. به دلایلی که بیان می‌کنیم وی در اثبات نقش تعیینی و ترجیحی موفق نبوده است: 1. در اثبات نقش تعیینی موفق نبوده است، زیرا اولاً قاعده صرفی به­کار رفته در کلمه‌ معایش در آیه «وَ جَعَلْنا لَکُمْ فیها مَعایِشَ» (اعراف:10؛ حجر:20) از قواعد مسلم صرفی نیست؛ زیرا درباره آن بین نحویان بصره و کوفه و مفسران و لغت‌شناسان اختلاف وجود دارد؛ ثانیاً قاعده صرفی به­کار رفته در کلمه معائش مخالف با قواعد مسلم صرفی نیست. بنابراین دلیلی بر تعین قرائت معایش بر معائش وجود ندارد؛ 2. در اثبات نقش ترجیحی ناموفق بوده چون صِرف این که قاعده صرفی به­کار رفته در قرائت کلمه‌ای، به شکل قیاسی و مشهور باشد و در قرائت دیگر از همان کلمه به­صورت قیاسی و مشهور نباشد، دلیل بر ترجیح نیست. زیرا اولاً عرب آن قاعده غیر­قیاسی و غیرکلی و مشهور را استعمال کرده و ما هستیم و استعمال عرب ثانیاً از نظر علم صرف دلیلی بر بطلان قاعده غیرقیاسی و ترجیح قاعده قیاسی وجود ندارد؛ ثالثاً استفاده قرآن از کلمه‌ أساری در آیه 85 بقره که از نظر صرفی قیاسی و کلی نیست و کلمه أسری و الاسری در آیه 67 و 70 انفال بر اساس معنای أساری و أسری و معنای آیه و سیاق آیات است.

یکی از مباحث درازدامنی که در علم رجال پس از ظهور اخباریان مورد توجه اصحاب رجال قرار گرفت، مسئله توثیق وکلای ائمه(ع) بوده است. بحث های پیرامونی گسترده­ای درباره این مسئله در کتب رجالی شیعه صورت گرفته است. البته در آرای رجالیان متقدم، نظراتی پیرامون وثاقت وکلاء ائمه (ع) وجود دارد، اما این نظرات دال بر جریان وکالت آنان نیست. مسئله وثاقت وکلا از این نظر حائز اهمیت است که اخباری از برخی وکلاء که نصی دال بر توثیق آنان در کتب رجالی نیست نقل شده است به همین سبب برخی برای قبول یا رد این روایات مستمسک به برخی نظرات پیرامون مسئله وکالت شده­اند. همان­طور که در تاریخ ثبت شده وظایف وکلاء در عصر ائمه (ع) دو چیز بوده است: 1. جمع ­آوری وجوهات شرعیه و تسلیم کردن به امام و دریافت رسید معتبر؛ 2. جمع ­آوری سوالات مردم و انتقال آن سوالات به امامان معصوم (ع).

کتاب درآمدی بر مطالعات حدیثی در دوران معاصر نوشته دکتر مجید معارف و دکتر سعید شفیعی، پژوهشی حدیثی به­عنوان منبع اصلی واحد دانشگاهی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتراست که توسط انتشارات سمت به چاپ رسیده است. این کتاب در شانزده فصل تدوین شده است که در ادامه به بررسی محتوای فصول خواهیم پرداخت.