جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بحث در مورد آیین زرتشتی و به عبارتی محبوسی در تاریخ اسلام پیشینه درازی دارد. در زمان پیامبر- صلّی الله علیه و آله- این سئوال مطرح بود که آیا این دین، الهی است و پیرامون آن اهل کتاب شمرده می‌شوند یا نه؟ سالهای بعد نیز همچنان تا دیدگاه اسلام و شیوه برخورد پیامبر و ائمه- سلام الله علیهم- را نسبت به این دین بررسی کند بدین منظور ابتدا واژه‌ی محبوس، پیشینه آن، و این موضوع را که مجوسیان چه کسانی هستند عنوان کرده آن گاه مجوس را در قرآن و روایات مورد بحث قرار داده است.

پرداختن به مفاهیم جامعه‌شناختی تبلیغ در بخش نخست این مقاله، به قصد آشنایی به این مفاهیم و به عنوان مدخلی برای به بحث و بررسی مفهوم تبلیغ در قرآن و سنّت نبوی است.در این مسیر خود به خود امکان تطبیق و مقایسه میان دیدگاههای جامعه‌شناسی تبلیغ با آنچه در اسلام (قرآن و سنت نبوی) در این خصوص مطرح است فراهم می‌شود.اسلام به عنوان یکی از ادیان تبلیغی (Missionary Religons) به این مقوله توجّه خاصی دارد.در آیات متعددی از قرآن- مستقیم و غیرمستقیم - به موضوع تبلیغ، روشها و قوانین حاکم بر آن، گستردگی و محدودیت آن و ... پرداخته شده است.تبلیغ به عنوان وظیفة اصلی رسولان الهی، تبلیغ به عنوان یک وظیفة همگانی، گستردگی شعاع تبلیغ، شیوه‌ها و قوانین حاکم بر روند تبلیغات، استقامت در این راه، و سرانجام محدودیتهای تأثیر تبلیغات، از موضوعات و عناوینی هستند که به تصریح یا تلمیح و اشاره در قرآن مورد بحث قرار گرفته‌اند.بررسی در سیره رسول اکرم (ص) نیز به عنوان اولین و بزرگترین مبلغ اسلام، مطالب قابل‌توجه‌ای در این باره به سنت خواهد داد.در این مقاله به دلیل محدودیت، سیره تبلیغی پیامبر (ص) در سه سال اول بعثت، موسوم به سالهای دعوت پنهان مورد بررسی قرار گرفته است.

اللغة نظام، و لکل نظام قواعد تحکم بنیة مفرداته. قواعد اللغة العربیة تقوم علی الإعراب الذی یبین مواقع الکلمات فی جملها تبعا للمعنی الذی تمثله فی ترکیبها. و بجانب الإعراب هناک قواعد أساسیة أخری تستعمل کثیرا فی الکتابة من أهمها المطابقة و هی اشتراک لفظین فی بعض السمات. فالمطابقة تکون فی کلمات لا یتمثل فیها الإعراب أصالة، و إنما تطابق کلمات أخری ذات موقع إعرابی فی الجملة. و المطابقة قد تکون فی أمر واحد کالمطابقة فی الإعراب، وکمطابقة المعطوف للمعطوف علیه و قد تکون فی أکثرمن أمر، کمطابقة الصفة لموصوفها فی الإعراب و النوع و العدد. و قد تکون المطابقة فی أمرین: العدد و النوع. کمطابقة الخبر للمبتدأ. و من أکثر القواعد فی الاستخدام اللغوی مطابقة الضمیر للاسم الذی یعود علیه.الأصل فی الضمیر أن یطابق مرجعه فی العدد و فی الجنس. ولکن یوجد فی القرآن الکریم ضمائر کثیرة یزعم أنها خارجة عن القاعدة النحویة و ظاهرها المخالفة بین الضمیر و مرجعه فی العدد و الجنس.تناولت فی هذا المقال قواعد مطابقة الضمیر لمرجعه و ذکرت أمثلة المطابقة فی القرآن الکریم، ثم ذکرت الآیات التی ظاهرها المخالفة، و بینت آراء العلماء فیها مع ترجیح بعض الأقوال علی بعض، و سبب ذلک الترجیح.

تسعی الکثیر من الشعوب لتکوین حضارة سواء مارستها او بعدما اصبحت احد انعکاساتها.لغرض تقدیم اطرو حتها للمعرفة الانسانیة والاجتماعیة عبرتکوینها لأسس منهجیة و معرفیة علمیة تتفاعل مع الواقع الذی عاشته لصیاغة مستقبلها والتعمق بماضیا فتکون لها السیادة والنفوذ ثقافیا و اجتماعیا و انسانیاعند قرائتنا للدستور الأسمی و المسار الأمثل الذی جسده القران الکریم ککتاب خالد و خاتم و منهج متکامل للمعرفة نظریا و عملیا یجعلنا نسبر اغواره عبر تحلیل ما اختزله من جذور لغویة بلغت 1800 جذر عکست عمق محتواها التطبیقات التی شکلت محتواه و الذی یعکس اسسه المعرفیة و المنهجیة لبناء العقل و آلیات التفکیر البشری نحو التکامل الانسانی لبناء الحضارة.من خلال المفردة القرانیة التی کونتها اللغة، هذه اللغة التی اختزلت المعرفة و ترکیباتها التی تفاعلت مع الحیاة فاثرت فی صیاغة المتعاطی معها فکانت منهجا معرفیا دلالة و معنا و استعمالا وافقا و تشخیص لنا نظریة متکاملة فی العلم و المعرفة والمنهج تقلب عبر 102 مفردة تقلبت من خلال 1100 آیة قرانیة تغطی مساحة 20% من النص القرانی. تعطینا الاسس المنهجیة و المعرفیة للنص القرانی التی یؤسس من خلالها البناء الحضاری للعلوم سیما العلوم الانسانیة والاجتماعیة التی هی الاساس للعلوم الطبیعیة و العلوم الاخری لتکوین عقل بشری یملک المعرفه والمنهج الذی یؤسس للانسان و حضارة الانسانیة، فکانت هذة الاطروحة التی نقدمها کنظریة للاسس المنهجیة و المعرفیة.

از مهمترین و موثرترین بحث های اقتصادی در قرن گذشته و حاضر، میزان دخالت دولت در اقتصاد و چگونگی تعامل آن با نظام بازار است. «دولت یا بازار؟» پرسشی  است که بحث های پیش گفته جهت پاسخ به آن مطرح می شود. به نظر می رسد باید این پرسش را  تعدیل  کرده و سرچشمه این گونه مطلب ها را در پرسش «دولت چرا و چگونه؟»  جستجو کرد. نظریه های مربوط به دولت نیز عهده دار پاسخ به این پرسش  هستند.هر یک از نظریه های اقتصادی با رویکرد خاصی که در مبانی فلسفی خود داشته اند، پرسش پیش گفته را پاسخ، و نظریه خود را سامان داده اند. مقاله درصدد است با مروری بر مبانی نظری قرآن کریم به ویژه مبانی انسان شناسی آن، نظریه دولت در اقتصاد اسلامی را تدوین  کند. مطالعه نشان می دهد که محوری ترین عنصر در گفتمان بازار و دولت، عدالت اجتماعی است.