جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اعتبار برداشت از قرآن متکی بر مبانی و پیش فرض هایی چون، باورداشت انتساب معانی و الفاظ آن به خداوند و امکان رهیافت مفسر به محتوا و مراد آیاتی است که ناظر به فرهنگ عصر نزول و نه متأثر از فرهنگ جاهلی می باشد. این درحالی است که مبانی فوق در آثار قرآن پژوهانی چون ابوزید که از هر منوتیک، زبان شناسی و معناشناسی جدید، تأثیر پذیرفته اند به چالش کشیده می شود. برآیند مدعیات آنان، دست کشیدن از کارآمدی و اعتبار آیات قرآنی در مقام عرضه و اثبات بسیاری از معانی و مقاصدی است که در تفسیر سنتی معتبر شناخته می شوند.

تحقیقات پژوهشگران حاکی از آن است که صحابه از همان آغاز نزول قرآن به فراگیری و قرائت و اقراء آیات و نگارش الفاظ وحی سخت اهتمام ورزیده اند ولی کاستی ها و نقایص موجود در خط عربی آن روزگار و اختلافاتی که نسبت به قرائت پاره ای از واژگان قرآن پدید آمد قرآن پژوهان را با دو پرستش اساسی مواجه ساخته است. نخست اینکه آیا اختلاف قراءات تحت تأثیر رسم الخط قرآن شکل گرفته است؟؛ دوم اینکه آیا قراءات گوناگون و رسم الخط قرآن امری توفیقی است یا اجتهادی؟

حقوق بشر منعکس کننده آرمان جهانی عدالت و جامعه ای است که در آن، هر انسانی بتواند از زندگی شرافتمندانه، همراه با صلح، امنیت و رفاه برخوردار گردد. اعلامیه ها و اسنادی که عمدتا پس از جنگ جهانی دوم تدوین شده، بر همین آرمان استوار است. مهم ترین سند حقوف بشر، اعلامیه جهانی حقوق بشر 1948 م است که به عنوان سنگ بنای حقوق بشر مدرن شناخته می شود. در باب رابطه اسلام و اعلامیه مزبور سخن بسیار رفته است. گروهی باور به تعارض و واگرایی دارند و دسته ای نیز آن ها را هم خوان و هم گرا می دانند. چیزی که مسلم است، وجود مشابهت و مشاکلت، میان بسیاری از مواد این اعلامیه و نصوص اسلامی است. قرآن کریم به مثابه خاستگاه اولیه آموزه ها و حقوق اسلامی، به خودی خود، در بردارنده تعداد بسیاری از مواد اعلامیه حقوق بشر است؛ گر چه در مبانی و اصول، با آن ناهمخوان باشد.

تنقسم بلاد العرب - بسبب الظروف الطبیعیة إلی قسمین کبیرین یختلفان اختلافا متباینا فی الحیاة عامة، و تبعا لذلک ینقسم سکانها إلی قسمین أیضا هما الجنوبیون فی الیمن المتحضرون و هم القحطانیون أو الحمیریون، و الشمالیون فی الحجاز الذین یعیشون معیشة بداوة و هم العدنانیون و هذه الظروف التی سببت اختلاف حیاتهم لاشک و لاریب سببت اختلاف لغتهم.فالقحطانیون و العدنانیون شعبان عرفهما التاریخ و خلفا لنا من لغتیهما نصوصا لا تقبل شکاولا جدالا و اذا اخضعنا هذه النصوص للدرس العلمی فنستخلص من هذا الدرس نتائج مختلفة فی اللغة و الادب و التاریخ ایضا، و العلماء اللغویون القدماء کانوا یرون أن لسان قحطان غیر لسان عدنان و إنما کانوا یقولون إن العرب العدنانیین اخذوا عربیتهم من القحطانیین، و لکنهم لم یحاولوا معرفة لغة قحطان، و کان ابوعمرو بن العلاء مطمئنا الی وجود اختلاف جوهری بین العربیة و الحمیریة، لکن المستشرقین المحدثین وفقوا الی اکتشاف اللغة القطحانیة بل وفقوا الی اکتشاف اللغات القحطانیة و هی اللغة الحمیریة و السبئیة و المعینیة و عنوا باللغة الحمیریة خاصة فعرفوا نحوها و صرفها فکانت النتیجة ان الحمیریة لغة و العربیة الفصحی لغة اخری و اذا کانت اللغة الحمیریة تختلف عن اللغة العدنانیة فنحن بإزاء لغتین کانت احداهما فی شمال الجزیرة العربیة و هی هذه التی نسمیها لغة القرآن و الثانیة کانت فی الجنوب و هی هذه التی تمثلها النصوص الحمیریة و السبئیة و المعینیة.و هذا المقال یعنی بنص او نصین لتبیین الفروق الأساسیة بین القحطانیة أو الحمیریة و بین الفصحی أو لغة القرآن الکریم.

زبان و ادب فارسی، درطول زمان، چنان با فکر و فرهنگ قرآنی و حدیثی پیوندی مبارک یافته است که برای پژوهشگری که امروزه درباره ادب فارسی به کند و کاو می پردازد چاره ای جز شناخت آموزه ها و آمیزه های قرآنی و حدیثی باقی نمی ماند. خوشبختانه در سالهای اخیر در زمینه جلوه های قرآن و حدیث در شعر فارسی آثار ارزشمندی به نگارش در آمده است، اما در زمینه اثرپذیری نثر فارسی، بویژه نثر عرفانی فارسی، از قرآن و حدیث همچنان نکته های نگفته بسیار است. نگارنده در مقاله حاضر سعی دارد تا نقش بی بدیل متون منثور عارفانه فارسی تا قرن ششم هجری را در روند پیوند ادب فارسی با قرآن و حدیث بررسی کند؛ و نفاذ و نفوذ آموزه های قرآنی و حدیثی را درذهن و زبان و زندگی عارفان تحلیل کند؛ و ضمن اشاره به آیات و احادیث پر کاربرد در آثار منثور عارفان، شیوه ها و شگردهایی را که آنان در رویکرد به آیات و احادیث به کار گرفته اند، تبیین نماید.