جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫نسخ در لغت به معناى «ابطال»، «ازاله» و «انتقال» است و در اصطلاح علوم قرآنى عبارت است از: رفع حكمى از احكام دينى كه به حسب ظاهر اقتضاى دوام دارد. قرآن مجيد طبق آيه 106 طوره بقره به وقوع نسخ در قرآن تصريح دارد. اهم شرايط نسخ عبارت است از: وجود تنافى كلى بين دو تشريع؛ حكم پيشين زمانبندى مشخص نداشته باشد؛ حكم ناسخ ناظر بر حكم منسوخ و دقيقا در جهت موضوع آن باشد. قرآن پژوهان براى نسخ انواعى برشمردهاند: 1) نسخ حكم و تلاوت، 2) نسخ حكم و ابقاى تلاوت، 3)) نسخ تلاوت و ابقاى حكم. ديدگاه علامه در تعريف نسخ، شرايط نسخ از ديدگاه وى، و معلوم بودن تاريخ تقدم حكم منسوخ بر تاريخ ناسخ در بخش پايانى اين تحقيق بيان شده است."

‫خوردن و آشاميدن، که يکي از نيازهاي اساسي و اوليه بشر محسوب مي‌شود، نيازمند شناخت انواع خوراکي‌ها و خواص موجود در هر کدام از آن‌هاست. بر اين اساس، در برخي از آيات قرآن و روايات اهل بيت(، بر روي بعضي از خوراکي‌ها و خواص آن‌ها تأکيد بيشتري شده است. از مهم‌ترين اين موارد، انواع ميوه است، که تحقيق حاضر به‌منظور پي بردن به عمق تعليمات اسلامي و تطبيق آن با علوم پزشکي، و بهره‌گيري در زندگي، اسامي ميوه‌هاي مذکور در قرآن و روايات، و آثار مختلف ذکر شده براي آن‌ها را مورد بررسي قرار داده است. انار، انجير، انگور، خرما، زيتون و خيار ميوه‌هايي است که به صورت مشترک نام آن‌ها در قرآن و روايات ذکر شده است. آلو، به، ترنج (بالنگ)، خربزه، سنجد، سيب، عناب و گلابي نيز از مواردي است که تنها در روايات مورد اشاره قرار گرفته است. از حيث جسماني، ميوه‌هايي مانند به، سيب، انجير، آلو و انار، بر روي قلب و عروق اثرگذار هستند؛ مويز، به و انار نيز براي مغز و اعصاب مفيد است؛ به و خرما براي چشم و گوش و حلق و بيني، و مويز و انجير براي دهان و دندان مفيد است؛ مصرف سيب، انار، گلابي، خربزه، سنجد، خرما و انجير در بهبود عملکرد دستگاه گوارش مؤثر است؛ زيتون، خربزه، سنجد و انجير براي تقويت پوست و مو، مصرف خربزه، خرما و زيتون براي دستگاه تناسلي و قوه جنسي، و مصرف به، خرما و خربزه براي تقويت جنين و نوزاد مفيد است. و اما از حيث روحي، انگور، مويز و به براي رفع غم و اندوه توصيه شده، و مصرف خربزه و مويز براي خوش‌خلقي، مصرف سيب براي رفع جنون، و مصرف به براي از بين رفتن صفت بخل مفيد است. از لحاظ معنوي نيز خرما وسيله تقرب به خداوند، انار شيرين براي دوري از وسوسه شيطان، انار و گلابي براي نوراني شدن قلب، و مصرف خربزه باعث برکت و رحمت معرفي شده است.

از جمله فنون بلاغت در راستای تبیین و آشکارسازی اهداف و مقاصد کلام،‏ تصویرگری در قالب «تشبیه تمثیل» است. تشبیهی که وجه شبه آن،‏ امری آشکار و ظاهری نیست و نیاز به تاویل دارد. قرآن کریم و نهج البلاغه که به اعتراف صاحب نظران از عالی ترین درجات بلاغت برخوردارند،‏ برای به تصویر کشیدن بسیاری از معارف عمیق و دور از دسترس فهم متعارف انسان،‏ از این شیوه بهره فراوان برده اند. این پژوهش بر آن است تا با ارائه و شرح نمونه هایی از این تصویرسازی ها،‏ گوشه ای از زیبایی و بلاغت بیان را در این دو منبع گران سنگ به نمایش بگذارد و با تحلیل و مقایسه موضوعات،‏ عناصر و نمادهای به کار رفته در تشبیهات تمثیلی این دو اثر،‏ به ارائه جداول،‏ نمودارها و نتایج مربوط بپردازد.

---