جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکيده : تحقيق کنوني به تشريح آثار اخلاقي، عقيدتي، سياسي، اجتماعي و ادبي مثال‌ها و قصه‌هاي قرآني مي‌پردازد. نگارنده ضمن توضيح کليات قصه و ويژگي‌هاي آن در قرآن کريم، اهداف قرآن از بيان قصه‌هاي زندگي پيامبران و اقوام پيشين و عذاب برخي ملت‌هاي سابق و ابعاد مختلف اين قصه‌ها را بررسي مي‌کند. نوشتار حاضر در سه فصل سامان يافته است. نويسنده در فصل اول به تبيين واژگان تحقيق و معناي لغوي و اصطلاحي قصه، مثل (تمثيل) و مثال‌هاي قرآني پرداخته و خصوصيات آن‌ها را ذکر مي‌کند. انسجام مثال‌هاي قرآني، اهداف مثال‌هاي قرآني، مانند موعظه و پند گرفتن و توضيح حقايق براي شنونده، تفاوت مثال‌ها و قصه‌هاي قرآن، عناصر ادبي قصه‌هاي قرآن همچون: وجود عنصر مکان و زمان، تفکر و انديشه، ابعاد جسماني و اجتماعي موجود، وجود عنصر گفت وگو و نيز عناصر غيبي و تشويقي موجود در آن‌ها، از ديگر مندرجات فصل اول محسوب مي‌شود. در فصل دوم ويژگي‌هاي قصه‌هاي قرآني و ابعاد آن‌ها مثل واقعي بودن، راست بودن، تصويرگري موجود در اين قصه‌ها، ايجاز، قدرت تأثيرگذاري و هدفمند بودن آن‌ها بررسي گرديده و هدف از تکرار برخي قصه‌هاي قرآني مانند قصه حضرت آدم نيز توضيح داده شده است. نويسنده در ادامه با اشاره به ابعاد اعتقادي، اخلاقي، اجتماعي و سياسي قصه‌هاي قرآن، نمونه‌هايي از اين ابعاد در قصه‌هاي حضرت نوح، ابراهيم، موسي و عيسي( را شرح مي‌دهد. در فصل سوم اهداف مهم مندرج در قصه‌هاي قرآني مانند الهي بودن دين، تثبيت قلب پيامبر اسلام، موعظه گرفتن و عبرت گرفتن مخاطبان، يکي بودن ابزار تبليغ پيامبران، يکي بودن دين خدا از اصل و اساس بيان شده و نمونه‌هايي از داستان‌هاي پيامبران و اقوام و ملت‌هاي گذشته در قرآن کريم فراروي مخاطبان قرار مي‌گيرد.

‫یکی از مسایل مهم و ضروری برای انسان، آگاهی از راهکارهای رسیدن به موفقیّت است؛ بدین ترتیب انسان با شناخت خداوند به عنوان سرچشمه موفقیّت¬ها، سعی می¬کند خود را به این منبع متصل کند. این اتصال و رابطه، در زندگی و امور او تأثیر می¬گذارد و به او آرامش می¬بخشد. با شناخت خود، درصدد شکوفا کردن استعدادهایش برمی¬آید تا در امورش موفّق گردد. با شناخت مسیر و راهنمایان آن، راه خود را برای رسیدن به موفقیّت کوتاه¬تر می¬کند و گرفتار بیراهه¬ها نمی¬شود و با شناخت معاد و اعتقاد به آن، می¬فهمد تلاشش برای رسیدن به موفقیّت بیهوده نخواهد بود. بر اساس مبانی یاد شده، راهکارها را می¬توان در دو قسم نظری و عملی ارائه داد؛ بدین ترتیب که انسان با تفکر، اهدافی را برای خود برمی¬گزیند. با اراده¬ای راسخ، به دستورات الهی عمل می¬نماید. به پاس نعمات بیکران خداوند، دائماً شکرگزار او است. بعد با کسب علم و مشورت گرفتن از دیگران، برنامه¬ریزی می¬کند. در این راه تلاش و استقامت می¬ورزد و با احسان، به خصوص احسان به والدین، مسیرش را هموارتر می¬سازد. خداوند متعال در این راستا انسان¬های وارسته و موفّقی، همانند پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)، ایوب( علیه السلام)، لقمان، آسیه و... را سر راه ما قرار داده است تا با الگوگیری از آنها، به موفقیّت، نایل شویم. واژگان کلیدی: موفقیّت، مبانی موفقیّت، راهکارهای موفقیّت، انسان¬های موفّق

‫مسئله حجاب در تمام اديان و شرايع الهي، به عنوان يک اصل مهم تلقي شده و در کتابهاي مقدس و به طور خاص در قرآن، دستورات مؤکدي درباره آن رسيده است. اين پژوهش در چهار فصل، رابطه حجاب را با بهداشت رواني از منظر قرآن و روايات بررسي نموده است. نويسنده در کليات، به مفاهيم، تاريخچه پوشش و حجاب در اديان الهي و در ملل ديگر، ابعاد حجاب در قرآن، دلايل وجوب حجاب در قرآن و فتاواي فقها در مورد حجاب پرداخته است. سپس عوامل و پيامدهاي حجاب، بيحجابي و بدحجابي بيان شده است. آثار حجاب، به فردي، خانوادگي و اجتماعي تقسيم شده است. عوامل گسترش بدحجابي و بيحجابي نيز در سه بخش عوامل فردي، خانوادگي و اجتماعي و آثار آن نيز در اين سه بخش بررسي شده است. در بحث از بهداشت رواني، تاريخچه بهداشت و بهداشت رواني، مفهوم آن دو، و نظر اسلامشناسان در مورد بهداشت روان و فشار رواني، بررسي شده است. همچنين اهميت بهداشت رواني، اهداف و ابعاد آن، عوامل مؤثر در تأمين بهداشت رواني، نقش حجاب در بهداشت و سلامت روان خانواده، و نقش رفتاري والدين در سلامت روان بررسي شده است. در پايان، تأثير حجاب در بهداشت رواني بررسي شده است. حجاب عامل پاکي و رشد فکري زن است. همچنين امنيت فردي و اجتماعي او را تأمين ميکند. حجاب عامل تعادل خودنمايي، عامل احساس بزرگ منشي، و عامل حفظ اصول اخلاق انساني زن است. حجاب عامل بهداشت رواني خانواده و عامل و حافظ عواطف انساني زن است. نتيجه اينکه بين رعايت حجاب و ايجاد بهداشت رواني زن، خانواده و جامعه، رابطهاي جداييناپذير وجود دارد.

‫يکي از مسلکهاي فقهي در ميان شيعيان، اخباريگري است. اخباريها در رابطه با تفسير قرآن، بر اساس مباني خاص خود، روش تفسيري خاصي را اتخاذ کردهاند. اين پژوهش در چهار فصل، به نقد و بررسي مباني و روش آنها پرداخته است. مکتب اخباريگري آثار مثبت و منفي فراواني داشته است. از آثار مثبت آن ميتوان به تأليف برخي جوامع روايي شيعه اشاره نمود. دانشمندان اخباري به دو گروه افراطي و معتدل تقسيم ميشوند. اخباريهاي افراطي متأثر از روايات «نهي از تفسير به رأي» و ادله ديگر، تفسير قرآن را جز با استناد به روايات جايز نميدانند. ولي اخباريان معتدل، تفسير قرآن را با رعايت اصول و قواعد تفسير مجاز ميدانند. اخباريها متواتر بودن قرآن را از مسلمات و ضروري دين ميدانند؛ به جز بعضي از اخباريها که قرآن را متواتر نميدانند. اخباريها به جز برخي از آنان، قائل به عدم تحريف قرآن هستند. عمدهترين دليل بعضي بر تحريف قرآن، برخي از روايات است که به لحاظ دلالت و سند مشکل دارند. اين روايات نقد و بررسي شده است و عدم تحريف قرآن، با عقل و نقل ثابت شده است. اعجاز قرآن نيز يکي از مسلّمات در ميان مسلمانان است که اخباريان نيز به آن باور دارند؛ گرچه در آثار آنها، مطلب زيادي در اين زمينه به چشم نميخورد. بعضي از اخباريها قائل به عدم امکان تفسير قرآن هستند. دلايل امکان فهم قرآن ارائه شده و دلايل اخباريها نقد و بررسي شده است. همچنين اخباريهاي افراطي قائل به عدم جواز تفسير قرآن هستند و براي اين مدعا دلايلي را ارائه کردهاند که دلايل جواز تفسير قرآن نيز ارائه شده و ادله قائلان به عدم جواز، نقد و بررسي شده است. از ميان روشهاي تفسيري، اخباري ها تفسير روايي را برگزيدهاند. اخباريهاي افراطي تفسير قرآن را منحصر به معصومان( ميدانند؛ ولي اخباريهاي معتدل، تفسير با عقل را بدون کمک گرفتن از معصومان(، تفسير به رأي ميدانند. اخباريها دلايلي را بر نقد تفسير اجتهادي ارائه کردهاند که در اين پژوهش نقد و بررسي شده است.

---

---

‫چکيده : پايان نامه حاضر، به تجزيه و تحليل قسم‌هاي قرآن، حکمت قسم‌هاي خدا در قرآن، فلسفه تکرار قسم در قرآن و متعلقات قسم در آيات قرآني مي‌پردازد و ديدگاه‌هاي تفسيري مفسران شيعه و اهل سنت را در اين باره منعکس مي‌سازد. نويسنده از منظر قرآني و تفسيري، رابطه بين قسم و مقسوم‌عليه و اموري را که خداوند متعال در مورد تحقق و ابراز اهميت آن‌ها قسم ياد کرده و جنبه‌هاي مختلف ادبي، بلاغي، اعتقادي، اخلاقي و... قسم را در قرآن شرح مي‌دهد. وي در پنج فصل به اين امور پرداخته است. در فصل اول ضمن بررسي ابعاد مختلف اعجاز قرآن کريم، به ضرورت معجزه پيامبران الهي براي اثبات دعوت و نبوت خويش اشاره کرده و انواع معجزات آنان را بيان مي‌کند. او در ادامه معجزه جاودانه پيامبر اسلام را قرآن کريم ناميده و زواياي مختلف اعجاز اين کتاب بزرگ را برمي‌شمارد. سپس تعريف قسم را از لحاظ اصطلاحي و لغوي ارائه داده، انواع قسم، حکم قانوني يا حقوقي و حکم فقهي آن، کفاره و حرام بودن و مکروه بودن قسم را با توجه به موضوع و متعلق آن، فراروي مخاطبان مي‌نهد. در فصل دوم از منظري ادبي و بلاغي به تحليل قسم، حروف قسم، جواب قسم، جمله قسم و حروف قسم و انواع آن در قرآن کريم پرداخته و از جنبه ادبي قسم‌هاي قرآن را واکاوي مي‌کند. در فصل سوم آيات قرآني در بر گيرنده قسم و اقسام قسم‌ها در کتاب خدا بيان گرديده است. فصل چهارم به اموري که خداوند متعال در قرآن کريم به آن‌ها قسم ياد کرده و متعلق قسم‌ها در قرآن اختصاص دارد. در فصل پنجم نمونه‌هايي از قسم‌هاي قرآن و تفسيرآن‌ها را مي‌خوانيم. سوگند‌هاي موجود در سوره‌هاي عصر، عاديات، تين، ضحي، ليل، شمس، طارق، قلم، نجم و طور و تفسيرشان، از مباحث ديگر فصل پنجم محسوب مي‌شود. در فصل ششم از زمان‌هايي که قرآن کريم به آن‌ها قسم ياد کرده، مانند فجر، صبح، عصر، ظهر، ليل، تحليلي تفسيري ارائه شده است.