جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قران کریم، کتاب آسمانی بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت کره زمین، به بیشتر زبانهای دنیا ترجمه شده است.ترجمه این کتاب مقدس به زبان های دیگر، بدین سبب که انجام این کار سترگ، باید، علاوه بر آشنایی کامل مترجم با زبانهای مبدا ومقصد، با درک معنی، مفهوم، منظور و سبک کلام خداوند و به ویژه، با ایمان تزلزل ناپذیر او به الهی بودن این کتاب همراه باشد، از دشوارترین کارهای پژوهشی است. بنابراین، اقدام به این مهم، پس از حصول شرایط فوق در مترجم، دقت و وسواس مستمر او را طلب می کند. تا نزدیکترین برگردان به مفاد آیات شریفه به طالبان هدایت و جویندگان حقیقت عرضه شود.

هر چند اصطلاح بینامتنی در دهه های اخیر مطرح شده است، اما این پدیده با همه انواع خود از دیرباز در ادبیات اسلامی کاربرد داشته است. شایع ترین نوع این پدیده، کاربرد آیات، واژگان و معانی قرآنی یعنی اقتباس در آثار ادبی است. ادیبان و شاعران معاصر نیز به این امر بی توجه نبوده اند. یکی از شاعران معاصر عرب که از مضامین و واژه های قرآنی بسیار سود جسته و جایگاه ویژه ای را در این عرصه به خود اختصاص داده است، بدوی جبل شاعر سوری، متولد 1903 م است. از جمله دلایل جایگاه ویژه وی، می توان به آشنایی او با قرآن کریم در کودکی و تسلط بر آن اشاره کرد. البته این تنها دلیل استفاده وی از واژگان و مضامین قرآنی نیست، شاید عامل اصلی، آن باشد که وی خواست تا در جو خفقانی که می زیست، حقایق را با استفاده از آیات قرآنی به صورت رمز و نماد روشن سازد و به علاوه، آن معنویت از دست رفته را به جامعه بازگرداند و شعر خود را با بهترین واژگان که همان واژه های قرآن است، مزین نماید. این تحقیق بر آن است تا ضمن تعیین موارد کاربرد واژه های قرآنی، این موارد را نیز بررسی و تحلیل نماید. قابل ذکر است که در این خصوص مطالعاتی صورت گرفته و به چاپ رسیده است و این تحقیق می تواند تکمله ای برای آن مطالعات یا نگرشی دوباره و جدید به موضوع باشد.

آغاز پیدایش بحث اعجاز به طور دقیق مشخص نیست، اما دیدگاه های دانشمندان قرن دوم و سوم هجری پیرامون مسائل ادبی قرآن کریم، منجر به افزایش گستره این بحث و تالیف کتاب های مستقلی درباره اعجاز در قرن های بعد گردید. از جمله این دانشمندان می توان به ابوعبیده معمر بن مثنی، یحیی بن زیاد فراء، جاحظ و ابن قتیبه اشاره کرد.ابوعبیده با تالیف کتاب «مجاز القرآن» و فراء با تالیف کتاب «معانی القرآن» در قرن دوم هجری گام های اولیه را در باب اعجاز قرآن کریم برداشته اند. هر چند این دو دانشمند در تالیفات خود به طور مستقیم به مساله اعجاز اشاره ای ننموده اند، اما با ذکر مسائل بلاغی قرآن کریم زمینه را برای طرح و گسترش اندیشه اعجاز ادبی قرآن کریم فراهم آورده اند. جاحظ برای نخستین بار در قرن سوم هجری به نظریه نظم قرآن اشاره نموده است. وی همچنین به رد نظریه صرفه که استادش نظام بیان نموده، پرداخته است. ابن قتیبه در قرن سوم هجری کتاب «تاویل مشکل القرآن» را در دفاع از قرآن کریم و اعجاز و بلاغت آن و در پاسخ به طاعنان به نظم و اسلوب قرآن کریم تالیف نمود. وی با گذر از مرحله اشارات و نظرات به مرحله تالیف مستقل پیرامون اعجاز قرآن کریم و بیان وجوه آن رسید.این مقاله به دنبال آن است که سهم هر یک از این دانشمندان را در زمینه دانش اعجاز ادبی قرآن کریم و سیر تطور آن روشن نماید.

شاعر معاصر عراق محمد مهدی جواهری بزرگترین شاعر کلاسیک عرب، در نجف در خانواده ای مذهبی و متدین متولد شد و رشد یافت و از همان ایام کودکی در جلسات قرائت و حفظ و تفسیر آیات قرآن حضور داشت که این امر در شکل گیری شخصیت ادبی وی تاثیر بسزایی داشته است، تا آنجا که خودش قرآن را نخستین منشا پیشرفت و شکل گیری شخصیت ادبی خویش معرفی می کند و قدرت کلام و قلم و بیان خود را مدیون زبان قرآن می داند. لذا شعر وی به انحاء مختلف هم در حوزه الفاظ و مفاهیم و داستانهای قرآنی و هم در زمینه ساختار و اسلوب و موسیقی فواصل آیات از قرآن اثر پذیرفته است.این مقاله به بررسی تاثیر موسیقی وآهنگ و وزن الفاظ و فواصل آیات سوره های قرآنی در بعضی از اشعار وی به خصوص در ساختار قصاید و نظام قافیه ها هم در حوزه لفظ و هم وزن و هم آهنگ آنها می پردازد.