جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه علوم قرآنی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • 1610
  • تعداد رکورد ها : 18143
معناشناسی واژه ﴿امشاج﴾، واژه ای از واژگان تک کاربرد در قران کریم
نویسنده:
رضایی کرمانی محمدعلی, حسینی بی بی زینب
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
تبیین حوزه معنایی واژگان تک کاربرد، در قرآن کریم امری است که در گرو شناخت معنای دقیق واژه است. در معناشناسی واژگان تک کاربرد، نخست، ریشه شناسی واژه مورد نظر و سپس، تبیین روابط مفهومی این واژه با دیگر واژگان مرتبط و در نهایت تبیین جایگاه واژه مورد نظر در مفاهیم مرتبط با آن، ارزیابی می گردد.در این نوشتار، به ریشه شناسی، تطور معنایی، روابط مفهومی و در نهایت به معناشناسی واژه «امشاج» در قرآن کریم پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 95 تا 119
مشخصات اثر
حقوق فطری از دیدگاه قران
نویسنده:
دهقان منگابادی بمانعلی, حائری محمود, حیدری فاطمه
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
در نهاد همه انسانها، به حکم فطرت الهی، حقوقی به ودیعت نهاده شده است که غیرقابل انکار و تغییر بوده و در هر عصر و دوره، افراد بشر از هر نژاد و هر جنس، صرف نظر از رنگ پوست، میزان ثروت و موقعیت اجتماعی را شامل می گردد. از نظر اسلام، فطرت انسانها، مخلوق «خداوند تعالی» است و همه احکام و قوانین مندرج در شریعت اسلام، مطابق با فطرت آدمی است و از همین جهت در قرآن کریم از دین اسلام به عنوان «دین فطری» یاد شده است. از این رو در این مقاله به اثبات این امر در شریعت اسلام به وی‍ژه با تاکید به نصوص قرآن کریم - به عنوان اولین و مهمترین منبع احکام اسلامی - پرداخته شده است. با عنایت به آیات متعدد قرآن در خصوص اهمیت حقوق فطری، با توجه به نگاه ویژه قرآن به کرامت انسانی و اصل مساوات روشن می شود که احکام و قوانین صادره در قرآن، مطابق با فطرت آدمی است و لذا قرآن کریم، بهترین منبع برای شناخت و حفظ حقوق آدمی به ویژه حقوق فطری اوست.
صفحات :
از صفحه 9 تا 39
مشخصات اثر
رابطه گناه و معرفت از دیدگاه قران
نویسنده:
ملایوسفی مجید, اردمه زهرا
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
امروزه، یکی از مسایل مهم معرفت شناسی، تاثیر عوامل غیر معرفتی و از جمله گناه بر معرفت است. اعتقاد به چنین دیدگاهی از ویژگی های مهم تفکر سنتی است. هندوها در 3500 سال پیش معتقد به تاثیرپذیری معرفت از عوامل غیر معرفتی بودند. در مسیحیت نیز پولس قدیس بیان می داشت که «گناه نکنید تا عالم واقع را درست بشناسید.» در جهان جدید، هرچند کسانی همچون هابز، هیوم، کانت، مارکس، نیچه، فروید، فوکو و ... به نحوی معتقد به تاثیر عوامل غیر معرفتی بر معرفت بودند، ولی نخستین بار ویلیام جیمز بود که صریحا بیان داشت که آرا و نظرات ما ناشی از استدلال محض نبوده، بلکه عواملی همچون تلقین، عشق، نفرت، کینه، ترس، امید و ... در معرفت ما تاثیرگذارند.در قرآن کریم نیز به نحو مبسوط به ماهیت و اقسام معرفت، نحوه حصول معرفت و عوامل معرفتی و غیر معرفتی موثر بر آن پرداخته شده است. از نظر قرآن، یکی از عوامل مهم در این خصوص، گناهان ماست که تاثیر بسزایی در گونه های مختلف معرفت ما، اعم از اکتسابی و غیر اکتسابی دارد. آنچه از آیات قرآن برداشت می شود، این است که گناه به اشکال مختلف بر معرفت ما خصوصا در حوزه معارف الهی تاثیرگذار است. برای مثال، گناه گاه سبب توجه انسان به بخشی از واقعیت، گاه سبب تحریف در حقایق، گاه سبب فراموشی و نسیان واقعیات و گاه سبب سطحی نگری و عدم تعمق در حقایق می شود.
صفحات :
از صفحه 65 تا 94
مشخصات اثر
معناشناسی «ظن» در قران کریم
نویسنده:
طیب حسینی سیدمحمود
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
یکی از واژه های قرآنی که فهم دقیق معنای آن، در دریافت معارف قرآنی تاثیر به سزایی دارد واژه «ظن» است. بسیاری از مفسران «ظن» را حالتی نفسانی، یعنی اعتقاد راجح و گمان که مرتبه ای بالاتر از شک و پایین تر از یقین است معنا کرده اند. بسیاری از لغویان هم این واژه را از کلمات اضداد معرفی کرده اند که به دو معنای شک و یقین به کار می رود. صاحبان کتب وجوه و نظایر برای این واژه در قرآن مجموعا پنج معنا بیان کرده اند: شک، یقین، تهمت، پندار و دروغ. برای بازشناسی ظن به معنای شک از ظن به معنای یقین نیز معیارهایی ادبی بیان شده است. در مقاله حاضر با مراجعه به کاربردهای این واژه در فرهنگ عربی، دیدگاه مفسران در تفسیر ظن به گمان بررسی خواهد شد. همچنین با تکیه بر تحلیل های روان شناختی، تفسیر مفسران از این واژه در تعدادی از آیات مشتمل بر آن بررسی و نقد و معیارهای معرفی شده برای تشخیص ظن به معنای شک از ظن به معنای یقین ارزیابی می شود.
صفحات :
از صفحه 41 تا 64
مشخصات اثر
گونه شناسی کارکرد سیاق در رفع ابهام از ظاهر ایات
نویسنده:
نقی پورفر ولی اله, حاج خلیلی رضا
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
سیاق، به عنوان چارچوب و فضایی که پیام الهی در آن صورت یافته، در رفع ابهام از ظاهر آیات، کارکرد اساسی دارد. کارکرد سیاق، بر اصول بنیادی وحدت پیکر و عدم تعارض آیات قرآن استوار است. در صورت فراهم بودن شرایط کارکرد (وحدت موضوع و وحدت جهت موضوع)، قرینه های متصل و منفصل کلام بستر ظهور سیاق قرار می گیرند. با ظهور ابهام در کلام، یا قرینه ای دال بر رفع آن وجود دارد و یا ندارد. در صورت وجود، یا متصل است و یا منفصل. متصل یا درونی است و یا بیرونی. درونی یا لفظی است و یا لبی. و بیرونی یا قبل از کلام قرار دارد و یا بعد از آن. منفصل یا در همان سوره است و یا در سور دیگر. با این مبنا در مقاله حاضر، پس از بیان دو اصل بنیادی وحدت پیکر و عدم تعارض آیات، به تبیین قرائن کلام پرداخته و با این مبانی تعریف سیاق ارائه گردیده است. سپس، شرایط کارکرد سیاق را معرفی و محدوده کارکرد آن را با طرحی نوین، در پنج گونه به بحث و بررسی نشسته ایم:1- قرینه پیوسته، موید معنای ظاهر؛ 2- قرینه پیوسته، خلاف معنای ظاهر؛ 3- قرینه گسسته، موید معنای ظاهر؛ 4- قرینه گسسته، خلاف معنای ظاهر؛ 5- عدم وجود قرینه.
صفحات :
از صفحه 99 تا 123
مشخصات اثر
قران و راهکارهای معنوی جهت تامین بهداشت روانی انسان ها
نویسنده:
نورمحمدی محمدرضا, مردان پورشهرکردی الهام, راستی مریم
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
سلامت، در فرهنگ متعالی اسلام، به عنوان یک ارزش مطرح شده و شفابخشی قرآن و راهکارهایی که برای مقابله با فشارهای روحی و تامین بهداشت روانی انسان بیان کرده، مورد توجه بسیاری از پژوهشگران بهداشت روانی قرار گرفته است. از این رو، این پژوهش با هدف استخراج آیاتی که در زمینه عرضه راهکارهای معنوی، جهت تامین بهداشت روانی انسانها در قرآن وجود دارد، انجام گردید. راهکارهای معنوی استخراج شده از آیات قرآن، در چهار محور قابل دسته بندی هستند که عبارتند از:1. راهکارهای معرفتی (وحدت شخصیت انسان، نقش ایمان، ممنوعیت یاس و ناامیدی، هدفمندی و معناداری زندگی، اصل قضا و قدر و تصادفی نبودن رویدادها، اعتقاد به معاد، نگاه مثبت به مرگ و توکل)؛ 2. راهکارهای رفتاری) ارتباط با منبع قدرت معنوی، قوانین بازدارنده و قوانین کنترل کننده شهوت)؛ 3. راهکارهای اجتماعی (حمایت اقتصادی از اقشار آسیب پذیر، حمایت از یتیمان، حمایت اقتصادی و روانی از بیماران روانی و عقب ماندگان ذهنی و حسن ظن به مردم)؛ 4. راهکارهای عاطفی (محبت به والدین، صله رحم، سفارش به صبر و توبه).
صفحات :
از صفحه 79 تا 97
مشخصات اثر
تاثیر قران بر لغت و زبان عربی
نویسنده:
میرجلیلی علی محمد
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
نزول قرآن کریم، تاثیرهای فراوانی بر جامعه بشری و به ویژه بر مناطق عربی از نظر فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، نظامی و ... بر جای گذاشت. یکی از آن ها، تاثیر قرآن بر زبان عربی است. در این مقاله، پنج مورد از تاثیرهای قرآن بر زبان عربی مورد بررسی قرار می گیرد که عبارت است از:- تنسیق زبان عربی و اتحاد لهجه های مختلف آن با ترویج و تسلیط لهجه قبیله قریش و در انزوا قرار دادن لهجه های قبایل دیگر.- طرح مباحث جدید اجتماعی، نظامی، سیاسی و … و به تبع آن پیدایش معانی جدید برای واژه ها.- پیدایش جمله ها و عبارت های جدید.- بقای زبان عربی و حفظ آن از نابودی و گسترش آن.- تدوین منابع فراوان در زمینه زبان شناسی عربی، اعم از صرف، نحو، لغت، بلاغت و غیره.
صفحات :
از صفحه 53 تا 78
مشخصات اثر
جستاری در ماهیت باطن قران
نویسنده:
سعیدی روشن محمدباقر
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
برخورداری قرآن از مراتب متعدد معنای ظاهری و باطنی، از مبانی پذیرفته شده و تاثیرگذار در تفسیر و تاویل قرآن است. اما رازگشایی از ماهیت باطن و حل این معما که باطن کدام سنخ از معناست، می تواند گامی اثربخش در فرایند معنی شناسی قرآن کریم باشد. بررسی معنا و حقیقت باطن قرآن و ارزیابی این جنبه که آیا باطن، مدلول لفظی است یا سنخی از معنای غیر لفظی؟ یا آن که اساسا، باطن را مراتب و لایه هایی است که برخی مراتب آن، از سنخ مدلول لفظی و مراتب دیگر آن، هویت غیر لفظی باشد. علاوه بر این، تامل در این موضوع که معانی باطنی، مقصود گوینده است یا رهیافتی است که خواننده در پرتو نگریستن به قرآن بدان دست می یابد و همچنین بررسی امکان فهم همگانی معانی باطنی قرآن و حدود و شرایط آن از جمله مباحثی است که در این پژوهش به آنها پرداخته می شود.
صفحات :
از صفحه 125 تا 146
مشخصات اثر
وطن دوستی از دیدگاه قران و روایات
نویسنده:
میرجلیلی علی محمد, صحرایی اردکانی کمال, موسویان حمیده سادات
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
وطن از عناوینی است که نزد همه انسان ها و نیز در ادیان آسمانی و بخصوص، دین مقدس اسلام مورد توجه بوده و از قداست و احترام ویژه ای برخوردار است و در آموزه های دینی به محبت و مهرورزی نسبت به آن سفارش فراوان شده است. عشق به وطن، میلی طبیعی است که خداوند در بین مخلوقاتش قرار داده است به گونه ای که حتی حیوانات نیز به محل زندگی خود گرایش غریزی دارند.دین اسلام این میل را مورد توجه قرار داده و ترک وطن و مهاجرت از آن را تنها در مواقع و شرایط خاص، مطلوب معرفی می کند. از دیدگاه اسلام، وطن گرایی، نباید جنبه افراطی و منفی به خود بگیرد و بالتبع، موجب تبعیض گردد و انسان ها را تحت عنوان ملیت های مختلف، از یکدیگر جدا و روابط خصمانه و جنگ های خونینی در بین آنان ایجاد کند. این گونه وطن دوستی در اسلام مذموم است.دانشمندان و مفسران اسلامی در شرعی بودن حب وطن تردیدی ننموده و با بسیاری از آیات و روایات آن را اثبات کرده اند. در این مقاله، نظر اسلام پیرامون وطن دوستی مورد بحث قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 34
مشخصات اثر
بررسی بعد زیبا شناختی و نزاهت بیانی قران کریم در مسایل جنسی
نویسنده:
محمودی سیداحمد, ملکوتی خواه اسماعیل
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
بخش مهمی از وجوه اعجاز قرآن کریم به ساختار متن و اسلوب بیانی آن بر می گردد و در گزینش الفاظ و عبارات آن، به ویژه در مسائل جنسی که از حساسیت ویژه ای برخوردار است، نهایت عفت کلام و نزاهت بیان متجلی است و ضمن به کارگیری الفاظ و عباراتی زیبا و رسا، از کاربرد هرگونه واژه رکیک، مستهجن و صریح در مسائل جنسی خود داری شده است. پژوهش حاضر با استناد به آیات قرآن و دیدگاه های واژه شناسان و مفسران، الفاظی که در مورد مسائل جنسی به کار رفته است که بخشی مربوط به اندام های جنسی و بخش دیگر مربوط به افعال جنسی است، مورد کند و کاو و تحلیل معنا شناختی قرار داده و کنایی و غیر صریح بودن همه آنها را به اثبات رسانده است و در پایان پیشنهاد داده که چنین شیوه بیانی که دارای آثار اخلاقی و تربیتی قابل توجهی است، در فرهنگ عمومی نیز باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
صفحات :
از صفحه 55 تا 81
مشخصات اثر
  • 1610
  • تعداد رکورد ها : 18143