جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قال الصادق ( ع): «الصَّبرُ رَاسُ الایمان؛ صبر و شکیبایی پایه و اساس ایمان به خدای یگانه است.». سپاس خدای عزوجل را که توفیق خدمت عطا کرده تا در این بحث یعنی صبر از دیدگاه قرآن و سنت و آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن مطالبی را بازیابی نمایم. صبر حقیقتی است که هرکس به آن آراسته شود، برنده خیر دنیا و آخرت شده. تحصیل صبر از مشکلترین اموری است که انسان با آن روبرو است و چون حاصل شود انسان به یک آرامش و اطمینان خاطر و دور از هر اضطراب درونی به زندگی خود ادامه می دهد و بهتر می تواند به امور دنیوی خود رسیدگی کند و به آنچه می خواهد برسد. صبر خود به خود فضیلتی اخلاقی نیست، بلکه مقاومتی است که ناشی از تسلط فرد بر خویشتن است این مقاومت در صورتی از لحاظ اخلاقی فضیلت خواهد بود که هدف شخص صابر کمال اخلاقی و تقرب به خداوند باشد و صبر در برابر چیزی باشد که با کمال اخلاقی و تقرب خداوند در تعارض و تقابل باشد. ارزش اخلاقی صبر بسته به هدفی است که صبر به منظور آن صورت می گیرد. بطور کلی صبر یعنی: پایداری در برابر مصیبت و بلا، استقامت و خویشتنداری در برخورد با گناه، و استواری و پایمردی در انجام عبادات و نیایش در پیشگاه خدا، صبر فقط در برابر معصیت و مصیبت و عبادت نیست بلکه صبر در برابر همه گرفتاریها و پیشامدها را شامل می شود و لازمه زندگی آدمی می باشد. از فواید و آثار صبر می توان به امدادهای غیبی، پیروزی حتمی و دوستی خاندان پیغمبر و خنثی شدن توطئه ها و صلوات و رحمت و هدایت الهی، پاداش بی حساب و ورود به بهشت باشد. ارزش انسان در نزد خداوند به اندازه تقوای اوست، صبر نیز میزان تشخیص قرب و منزلت انسان در نزد خداوند است. پس تقوا و ایمان را همراه با صبر قرین یکدیگر کنیم و از خداوند در این راه مدد جسته و در انجام اوامر و دستورات او سر تعظیم فرود آوریم و با بی تابی و ناله و شکایت از زمره صابران خارج نشویم و موجبات خشم و غضب الهی را فراهم نیاوریم. همان طور که صبر کردن فوایدی دارد در بی صبری هم آفاتی وجود دارد که از جمله شتابزدگی، خشم، دلتنگی و افسردگی و از همه بدتر ناامیدی می باشد. پس همان طور که آفات و عواقب بی صبری را نام بردیم باید هرچه زودتر در پی قوی کردن ایمان خود و تمرین و ممارست در صبر و استقامت در برابر مشکلات و گرفتاریها و راضی بودن به قضای الهی باشیم و از این لحظات و وقتهایی که در اختیار داریم به بهترین نحو ممکن استفاده کرده و به خودسازی مشغول شویم که اگر پرونده عمرمان بسته شد دیگر هیچ فایده ای نخواهد داشت و برگشتی در کار نخواهد بود. راستی اگر انسان بخواهد تأسف بخورد، چرا بر یک سلسله امور کم ارزش و فانی و امانت تأسف بخورد و اگر بخواهد شادمان شود، چرا برای امور دنیایی و چیزهایی که متعلق به او نیست و از دست رفتنی است خوشحال شود؟ تأسف باید بر عمر از دست رفته و عمری که به طاعت و عبادت نگذشته خورد تا این تأسف عامل حرکت به جبران مافات شود، خوشحالی باید خوشحالی بر ایمان و عمل صالح باشد که وسیله خیر دنیا و آخرت است، و آری در اتصال به حضرت محبوب شاد و بر فراق آن جمال مطلق رنجیده و ناراحت باشیم. حافظ می گوید: ای دل اندر بند زلفش از پریشانی منال مرغ زیرک چون به دام افتد تحمّل بایدش

در این تحقیق میهمانی در جامعه کنونی به روش میدانی بررسی شده و نتایج تحقیق با آموزه های قرآنی و حدیثی مورد ارزیابی قرار گرفته است. مطالب اصلی آن در پنج بخش با این مباحث آمده است: بخش اول، میهمانی در جامعه کنونی: اهمیت میهمانی نزد مردم، انگیزه های برپایی میهمانی، انواع میهمانی، انواع گفتگو، نوع پوشش، مدعوین و نحوه مجالست در میهمانی ها؛ بخش دوم، جهات مثبت و ارزشی میهمانی ها در جامعه کنونی از دیدگاه آیات و روایات: میهمان نوازی، صله رحم، شادکردن، خوشرویی و احترام به میهمان، استقبال و بدرقه، به کارنگرفتن میهمان، و جز اینها؛ بخش سوم، جهات منفی و غیرارزشی میهمانی ها در جامعه کنونی از دیدگاه قرآن و حدیث: کم شدن ارتباطات خویشاوندی، تجمل گرایی و اسراف، غنا و موسیقی، عدم رعایت پوشش اسلامی، سخنان بیهوده، اختلاط زن و مرد، سلب آسایش دیگران و جز اینها؛ بخش چهارم، منشأ پیدایش جهات منفی و غیرارزشی در میهمانی های جامعه کنونی: ضعف اعتقادات مذهبی، عدم آگاهی کافی از تعالیم اسلامی، خودباختگی و تقلید از غرب و. . ؛ بخش پنجم، نکات اخلاقی درباره محافل میهمانی، وظایف میزبان و میهمان، آداب سفره و غذاخوردن.

تحقیق حاضر شامل سه بخش با این موضوعات است: بخش اول، مقدمه: احتجاج، جدل و استدلال؛ بخش دوم، استدلال در توحید: اثبات خدا در قرآن و روایات، شیوه های خداشناسی در طول تاریخ، بررسی شیوه های بشری در اثبات خدا؛ بخش سوم، نتیجه ی بحث در روش علمی.

ازدواج که به معنی جفت گرفتن و زن و شوهر کردن است ، فضیلت های بی شماری دارد به گونه ای که در هنگام ازدواج ، درب های رحمت الهی باز می شود حتی افرادی که در این واسطه هستند نیز مورد لطف و عنایت حق تعالی قرار می گیرند. شاید دلیل تاکید بسیاری که دین مبین اسلام بر این امر خطیر دارد به خاطر فوائد بی شمار است فوائدی همچون، ارضای غریز? جنسی ، کسب آرامش و آسایش روحی و روانی ، جلوگیری از فساد، بقای نسل و سلامت جامعه می باشند. البته ازدواج زمانی می تواند باعث آرامش و آسایش باشد که موفق و مطابق با معیارهای اسلامی و شرعی باشد بنابراین قبل از عقد ، باید همسر را بر اساس اصول اسلامی و شرعی انتخاب کرد ، معیارهایی همچون ، ایمان ، اخلاق ، عقل ، هم کفو بودن ، صفات جسمانی همچون باکره بودن و اصالت و نجابت خانوادگی ... البته برخی از این ملاکها اساسی و لازم می باشند به طور مثال ایمان یک همسر ، نه تنها نیکو و شایسته است بلکه شرط اساسی ازدواج در اسلام ، مسلمان بودن طرفین است . همچنین نکاح شرایطی دارد که عدم توجه به این شرایط باعث بطلان عقد می شود شرایطی همچون اجرای صیغ? عقد ، رضایت طرفین ، عدم فضولی بودن نکاح ، اهلیت طرفین ، اهلیت عاقد از جمله مسائلی است که باید در عقد نکاح مورد توجه قرار بگیرد. هم چنین نکاح افراد سفیه ، مجنون ، صغیره و بنابر اقوالی دختر باکره نیاز به اذن ولی ( پدر یا جد پدری ) است . و بدون رضایت آن دو عقد صحیح نمی باشد از طرفی ازدواج با محارم نسبی ، مانند خاله ، عمه ، عمو، دایی و ... و محارم سببی مانند مادر زن ، خواهر زن ، و محارم رضاعی صحیح نمی باشد هم چنین ازدواج با خواهر زن به گونه ای که هم زمان دو خواهر را عقد کنند صحیح نمی باشد و حرام است . و ازدواج فردی که در حال احرام است ، لعان و 9 طلاقه ، باعث حرمت ابدی بین افراد می شود هر چند در 3 طلاقه حرمت ابدی وجود ندارد . و با محلل حرمت از بین می رود . عقد موقت که با تعیین مدت و مهریه از ازدواج دائم متمایز می شود دارای 4 رکن است : مدت ، صیغه ، مهریه ، طرفین عقد . البته ازدواج موقت تفاوتهایی با عقد دائم دارد . تفاوتهایی همچون ، نبود ارث ، نفقه و طلاق . شاید به همین دلایل باشد که اهل سنت آن را جایز نمی شمارند در حالیکه فقهای اهل شیعه اجماعاً آن را صحیح شمرده و بر آن تأکید می کنند. این رساله مشتمل بر 3 بخش است که به برسی ازدواج در قران وفقه اسلامی پرداخته است بر جایگاه بزرگ ازدواج در اسلام وفضیلت بی شمار آن تاکید دارد وشرایط صحت نکاح وموانع آن را بهتفضیل مور برسی قرار میدهد ونیز به طور اجمالی به بحث وبرسی عقد موقت ودلایل مشروعیت آن می پردازد درتدوین این رساله از کتابهایفقهی همچون عرو الوثقی ،تحریر الوسیله ،تبصرالمتعلمین و کتب تفسیریمانند تفسیر المیزان ونمونه ومجمع البیان وکتب حقوقی همچون حقوق مدنی خانواده وحقوق خانواده استفاده شده است هدف این تحقیق برآن است تا با معرفی ازدواج در اسلام ،جایگاه بزرگ آن رادر اسلام تبین کرده و شرایط آن رامعرفی کند

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در آخرین مرحله ی ابلاغ جانشین خویش با توجه به نقل قول های مختلف از شیعه واهل سنت در ضمن خطبه ای طولانی حدیث شریف ثقلین را بیان فرمودند که در آن به با هم بودن دو ثقل خویش قرآن و اهل بیت تاکید فراوان داشتند . کلمات حدیث همگی بر این مطلب اذعان دارد . از بررسی جایگاه های قرآن و اهل در عالم دنیا و آخرت و بر شمردن ویژگی های اختصاصی و مشترک هر یک از دو ثقل پیامبر ارتباط عمیق این دو ثقل روشن شده و هنگامی که لفظ بودن قرآن همراه با کلام اهل بیت مورد بررسی قرار می گیرد به یقین در پایان می توان بیان کرد که : این دو ثقل پیامبر با توجه به رابطه عمیق و دقیقی که در دنیا و آخرت با یکدیگر دارند هرگز و تحت هیچ شرایط از یکدیگر جدا نمی شوند و آنکه به گمان خود آنها را جدا می پندارد در واقع هیچ کدام را ندارد.

یکی از نیازهای انسان بعد از رشد جسمانی که در این رشد حیوانات و نباتات نیز مشترک هستند، نیاز به رشد و تکامل در بعد اخلاقی و روحانی است و از آنجایی که امام علی ( ع) فرمود: « حسن الخلق راس کل بر» ؛ نیکویی سرآمد همه ی نیکی هاست . پس حسن ارزشهای اخلاقی و روحانی انسان را رشد و به کمال می رساند. حسن خلق عبارت از گشاده رویی ، مدارا و سازش ،احترام و ادب و سخن نیکو و تحمل و بردباری مزاحمت های ایجاد شده از طرف دیگران می باشد. حسن خلق در تمامی افراد به طور یکسان وجود ندارد گاهی افراد به طور فطری از این موهبت الهی بهره مند هستند و افرادی نیز از آن بی بهره می باشند و از آنجایی که انسان صاحب اختیار و قابل تربیت می باشد راه هایی برای کسب و پرورش حسن خلق وجود دارد از طریق تفکر و روش عملی و الگو قراردادن صاحبان حسن خلق در زندگی و معاشرت با آنها می توان این ارزش و اخلاق انسانی را در باطن رشد داد و به صورت ثابت در آورد. حسن خلق در قرآن و رویات از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد و خداوند متعال نرم خویی و مدارا و سازش و حسن خلق پیامبر اعظم اسلام را عامل موفقیت در هدایت مردم به سوی اسلام و بسط آن در جهان دانسته است و با حسن خلق می توان از خودخواهی اجتناب ورزید و با تمام افراد جامعه با مهر و محبت رابطه برقرار کرد و نیز در قرآن سفارش شده است که همواره بدی را با نیکی پاسخ دهید تا میان شما دشمنی به دوستی تبدیل شود. در روایات نیز ارزش حسن خلق با اصیل ترین ارزش ها برابر دانسته شده است ، لذا انسان زمانی به خوشبختی و سعادت و موفقیت می رسد که در روابط با نزدیکان از جمله با همسر و فرزند و پدر و مادر و در جامعه با همه مردم از حسن خلق بهره مند باشد ، اما در اجتماع گاهی افرادی مخالف حق و پیرو امیال نفسانی و شیطانی هستند که با خیانت و ظلم به دیگران، قصد رسیدن به اهداف خود را دارند، از این جهت حسن خلق و نرمی و سازش با این گروه لازم نیست بلکه روش دیگری باید اتخاذ کرد و با شدت و مبارزه با آنان رفتار نمود. حسن خلق علاوه بر آثار مفید و مهم ظاهری و معنوی در زندگی فردی و اجتماعی در دنیا، از آثار بسیار ارزنده در زندگی اخروی همراه می باشد و طبق روایات رسیده اگر انسان در اعمال و عبادات ضعیف باشد با حسن خلق می تواند به درجات عالی و پاداش های بسیار نایل گردد و از سوی دیگر نقطه مقابل حسن خلق بدخویی است که عامل اصلی انزجار و شکست انسان می باشد و اعمال و عبادات انسان را حبط و نابود می کند و ثمره و نتیجه آن درد و عذاب جسمی و روحی در دنیا و عذاب ها و شکنجه های اخروی و رسیدن به آتش جهنم می باشد.از آنجایی که اسوه ها و نمونه های کامل حسن خلق در جهان هستی پیامبران الهی و ائمه معصومین علیهم السلام و عارفان به حق می باشند ، پس با ذکر و مطالعه در زندگی این بزرگواران می توان ایشان را سرمشق زندگی خود قرار داد. کلیدواژه ها: اخلاق: خوبیها، سرشتهای درونی- جمع خلق حسن خلق: حسن به معنای خوب، نیکو ، زیباست و خلق به معنای خوی عادت است خوش سخن: خوش کلام ، نیکو سخن خوش منش: سازگار، شاد، شادمان مدارات: نرمی کردن، به مهربانی رفتار کردن ملایمت: رفتار آرام سازگاری ، خوش خویی احسان: نیکی کردن، نیکویی کردن درباره ی کسی نیکی: خوبی خوش برخورد: کسی که با خوشرویی و مهربانی با مردم رو به رو شود، مردم دار، مهربان

ازدواج سنّت دیرینه ی اجتماعی است، که از آغاز زندگی بشر بوده است. ازدواج، در لغت به معنای با هم جفت شدن، زن گرفتن و شوهرکردن است. در اصطلاح به یک پیوند و از دست دادن نیمی از اختیارات شخصی و سهیم شدن صددرصد در زندگی طرف مقابل گفته می شود. این پیمان خواسته ای طبیعی است که همه ی جوامع بشری و ادیان آسمانی بر آن صحّه نهاده اند، به خصوص آیین اسلام. امّا برخی از ادیان الهی و غیر الهی به انحراف رفته و تجرّد را پیشه ی خود ساخته اند. ازدواج در بین ادیان مختلف، دارای آیین و اهداف متفاوتی می باشد. ولیکن شریعت اسلام بر شکل خاصّی از قرارداد یا مراسم دینی خاصّی اصرار ندارد. بلکه به تناسب آداب و رسوم کشورِ محل انجام مراسم، اَشکال فرهنگی مختلفی به وجود می آید و نیز دارای اهدافی بالاتر از ارضای غریزه ی جنسی است؛ که عبارتند از: انجام وظیفه ی الهی، ایجاد و بقای نسل، یافتن سکون و آرامش و... البتّه نباید غریزه ی جنسی را هم کوچک شمرد؛ چرا که بسیاری از افراد در برابر این غریزه، دچاره لغزش شده اند و تن به فحشا وکارهای ناپسند داده اند. در حالی که وظیفه ی افراد در همه حال، پاکدامنی و تقوا می باشد. باید توجّه داشت که گاهی لغزش جوانان به پدر و مادرها، بزرگ ترها و مسئولین دولتی برمی گردد؛ زیرا آنها با بی توجّهی به سنّ جوانان و نقش واسطه گری خویش باعث شده اند که آنها به راه خطا بروند. طبق آیات و روایات بسیاری، بنای خانواده بر اساس قداست و محبوبیّت می باشد و از نظر اسلام ازدواج کردن، موجب پیدایش ارزشها، فواید و غنایم فراوانی است. آن کسی که موجبات ازدواج برایش فراهم آمده باشد و به آن تن دهد؛ به حقیقت خود را به سعادتی نائل کرده است. دامنه ی این سعادت وسیع در برگیرنده ی جنبه های متعدّدی از حیات آدمی است. در صورتی که ترک ازدواج آثار شوم و عواقب ناگواری برای فرد و جامعه به دنبال دارد. نگارنده در این رساله ی علمی تلاش نموده است تا با مراجعه به کتب معتبر روایی و تاریخی و مطالعات و جمع آوری مطالب معتبر، این مسأله را اثبات کند که، ازدواج دارای اهمّیّت و فواید بسیاری است که همه ی جوامع بشری به ارزش و اهمّیّت آن پی برده اند. نگارنده در این راه از چندین کتاب معتبر اعم از منابع دست اول و مآخذ قابل اطمینان استفاده نموده است. امید به این که توانسته باشد مسئولیّت خود را به نحو احسن انجام داده باشد. کلید واژه ها: ازدواج، قرآن، روایت، نکاح.

این پایان نامه در پنج فصل نوشته شده و مباحث آن عبارتند از: معنای لغوی تفکر، مفهوم اصطلاح تفکر ازدیدگاه قرآن، موضوعات درخور تفکر از منظر آیات،احادیثی از فریقین درباره تفکر، معنای تعقل و عقل ازنظر دانشمندان و رابطه میان علم و عقل و جهل با تفکر.

این پایان نامه از سه بخش تشکیل شده است: بخش اول، اهمیت قصه در قرآن، غرض از قصه و شیوه های نقل آن قصه حضرت موسی (ع) در قرآن و روایات.بخش دوم، قصه حضرت موسی (ع) در تورات. بخش سوم، مقایسه داستان حضرت موسی (ع) در قرآن وتورات. در پایان این بخش آیات قرآن در خصوص داستان حضرت موسی (ع) تنظیم شده اند.

صبر به عنوان یکی از فضایل اخلاقی است که همواره مورد تأکید قرآن و روایات پیلمبران و ائمه معصومین صلوات الله اجمعین قرار گرفته، و به همه مسلمانان هشدار می دهد که همواره این خوی خصلت الهی را سر منشأ زندگی خود قرار دهند. این رساله شامل چهار فصل است که در فصل اول به واژه شناسی صبر و استقامت پرداخته شد ابتدا در لغت، در اصطلاح و تعریف صبر در قرآن، روایات و در کلام بزرگان دین، اشاره شده است. بعد از واژه شناسی صبر و استقامت، فرق صبر و استقامت ذکر شد، و ضرورت صبر و انگیزه صبر و استقامت بیان گردید، و مطلب پایانی فصل اول اختصاص داده شد به حدود صبر و استقامت. در فصل دوم به ارزش و اهمیت صبر در روایات پرداخته شد. ابتدا جایگاه صبر و استقامت در روایات و نقش صبر و استقامت در ایمان بررسی شده و در فصل دوم شعبه ها و پایه های صبر و استقامت ذکر شده و نقش که عبارتند از : 1- شوق 2- اشفاق(ترس) 3- زهد 4- مراقبت(توجه به مرگ) و اقسام صبر در این فصل اشاره شده است و توضیح مفصلی درباره ی آن ها داده شد، که عبارتند از : 1- صبر در برابر معصیت 2- صبر در برابر اطاعت خداوند 3- صبر و استقامت در برابر مصیبت فضایل صبر و استقامت در روایات و نمونه هایی از صبر و استقامت معصومین علیهم السلام عبارات پایانی فصل دوم ذکر گردیده است. در فصل سوم به ارزش و اهمیت صبر و استقامت از دیدگاه قرآن پرداخته شد. ابتدا جایگاه صبر و استقامت در قرآن و سپس موارد صبر و استقامت در قرآن بیان گردیده است که عبارتند از : 1- صبر و استقامت در برابر بلاهای دنیا 2- صبر و استقامت در برابر خواهش های نفس 3- صبر و استقامت در اطاعت از خداوند 4- صبر و استقامت در تبلیغ دین 5- صبر و استقامت در نبرد با دشمن 6- صبر و استقامت در معاشرت با دیگران. آفات و موانع صبر و استقامت از مطالب بعدی در این فصل هستند که عبارتند از : 1- عجله و شتاب 2- خشم و غضب 3- افسردگی و ناراحتی 4- یأس و نا امیدی. عوامل و طرق تحصیل صبر و استقامت از مطالب پایانی فصل سوم هستند که عبارتند از : اول شناخت و بینش صحیح از زندگی دنیا، راه دوم شناخت واقعی خویش. سوم امید به گشایش مشکلات بوسیله خداوند. چهارم ایمان به قضا و قدر الهی. پنجم توسل و یاری طلبیدن از حضرت حق. ششم امید داشتن به جبران محرومیت ها. هفتم اطمینان کامل به پاداش خداوند. هشتم مطالعه در زندگی صابران راستین. عامل نهم شناختن مفاسد و ضرر و زیان گناه، و شناخت مصالح و فضایل برای ترک گناه است. در فصل چهارم آخرین فصل آثار فردی و اجتماعی ذکر شده است. ابتدا آثار فردی صبر که عبارتند از : 1- پیدایش روح شکست ناپذیری 2- تجلی رفتار نیک و خصلت های پنهان 3- توجه و اتکاء بیشتر به خداوند 4- تزکیه و تربیت نفس 5- آسان شدن سختیها 6- صلوات و رحمت و هدایت الهی 7- سلام و سرای آخرت 8- پاداش برتر اعمال 9- صبر و استقامت مانع فقر و تنگدستی. سپس به آثار اجتماعی پرداخته شد که که عبارتند از : 1- پایداری و پیروزی 2- برخورداری از کرامت و عزت 3- سلامت و امنیت جامعه 4- امامت و پیشوایی 5- امدادهای غیبی خداوند و خنثی شدن توطئه های دشمن.