جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «موسوعة عبدالله بن عباس حبر الأمة و ترجمان القرآن» تالیف آیت الله سید محمدمهدی خرسان از علمای حوزه علمیه نجف به چاپ رسید. موسوعه ابن عباس در چهار حلقه تنظیم و تالیف ش شده که هر حلقه 5 جلد است، که جز حلقه آخر که 6 جلد است، و جلد آخر آن تقریبا حُسن ختام یا معرفی مختصر موسوعه است. این مجموعه تحلیلی از شخصیت‌ علمی و معنوی «عبدالله بن عباس» از اصحاب امام علی (علیه السلام) است. به زعم نگارنده، وجود برخی از روایات متناقض درباره عبدالله بن عباس كه بعضی حاكی از مقام رفیع معنوی و تقرب ایشان به اهل‌ بیت (علیهم السلام) و بعضی دیگر نشان دهنده انحراف و بد عاقبتی اوست، تحقیقی جامع درباره ایشان را لازم می‌ نماید. اولین حلقه با عنوان «ابن عباس تاریخ و سیرة» است که در آن از تاریخ ابن عباس از زمان ولادت تا وفات وی سخن گفته، که در این حلقه از ولادت ابن عباس در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و ماجرا های پس از زمان پیامبر صلی الله علیه و آله تا زمان خلافت عثمان بن عفان و دوره خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام و دوره خلافت و امامت امام حسن علیه السلام و سپس خلافت بنی امیه و وفات ابن عباس در سال 68 هجری سخن گفته و تمام حوادث و مسائل مربوط به زندگی وی مطرح شده و در این میان تمام اشکالاتی نیز که در این زمینه مطرح شده را بیان و به آنها پاسخ داده است و علاوه بر این سید خرسان به اشتباهات موجود در کتاب ها درباره تاریخ ابن عباس هم اشاره کرده است. سید محمد مهدی خرسان تمام کتب و مقالات مربوط به ابن عباس را که به زبان عربی، فارسی یا ترکی یا اردو نوشته شده و تمام نسخه های خطی مربوط به ابن عباس را بررسی کرده است.

کتاب «موسوعة عبدالله بن عباس حبر الأمة و ترجمان القرآن» تالیف آیت الله سید محمدمهدی خرسان از علمای حوزه علمیه نجف به چاپ رسید. موسوعه ابن عباس در چهار حلقه تنظیم و تالیف ش شده که هر حلقه 5 جلد است، که جز حلقه آخر که 6 جلد است، و جلد آخر آن تقریبا حُسن ختام یا معرفی مختصر موسوعه است. این مجموعه تحلیلی از شخصیت‌ علمی و معنوی «عبدالله بن عباس» از اصحاب امام علی (علیه السلام) است. به زعم نگارنده، وجود برخی از روایات متناقض درباره عبدالله بن عباس كه بعضی حاكی از مقام رفیع معنوی و تقرب ایشان به اهل‌ بیت (علیهم السلام) و بعضی دیگر نشان دهنده انحراف و بد عاقبتی اوست، تحقیقی جامع درباره ایشان را لازم می‌ نماید. اولین حلقه با عنوان «ابن عباس تاریخ و سیرة» است که در آن از تاریخ ابن عباس از زمان ولادت تا وفات وی سخن گفته، که در این حلقه از ولادت ابن عباس در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و ماجرا های پس از زمان پیامبر صلی الله علیه و آله تا زمان خلافت عثمان بن عفان و دوره خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام و دوره خلافت و امامت امام حسن علیه السلام و سپس خلافت بنی امیه و وفات ابن عباس در سال 68 هجری سخن گفته و تمام حوادث و مسائل مربوط به زندگی وی مطرح شده و در این میان تمام اشکالاتی نیز که در این زمینه مطرح شده را بیان و به آنها پاسخ داده است و علاوه بر این سید خرسان به اشتباهات موجود در کتاب ها درباره تاریخ ابن عباس هم اشاره کرده است. سید محمد مهدی خرسان تمام کتب و مقالات مربوط به ابن عباس را که به زبان عربی، فارسی یا ترکی یا اردو نوشته شده و تمام نسخه های خطی مربوط به ابن عباس را بررسی کرده است. "جلد سوم" به مواضع ابن عباس در اوایل حکومت امیرالمومنین امام علی علیه السلام می پردازد.

قرآن معجزه ی جاویدان الهی است و خداوند تعالی آن را هدایتگر انسانها معرفی کرده است،اما اگر معنای آیات الهی به درستی فهمیده نشود، امکان تفکر در آن و شناخت این کتاب آسمانی وجود ندارد پس فهم معنا و شناخت آیات ضروری است. بنابراین به خاطرابلاغ پیام الهی به ملل مختلف، قرآن به زبان های مختلف ترجمه گردیده ‌است اما از آن جایی که ترجمه برخی از عبارات قرآن به صورت تحت اللفظی ممکن است مانع از انتقال معانی و مفاهیم ژرف آن شود، مترجمان ناگزیر از گنجاندن افزوده هایی نمایان و یا اشراب شده در متن ترجمه شده اند که اغلب با استناد به تفاسیر و یا کتابهای سبب نزول و یا مباحث کلامی و اصولی و...انجام گردیده است و این جاست‌که نیاز به تحلیل و تطبیق عبارات و جملات افزوده در این ترجمه ها و سنجش میزان انطباق آنها با آراء مشهور، احساس می گردد. از این رو در این پژوهش، به بررسی افزوده های هفت ترجمه ی معاصر قرآن به زبان فارسی در جزء های 25 و 26،پرداخته شده است که عبارتند از: ترجمه‌های«الهی‌قمشه‌ای،خرمشاهی، صفارزاده،فولادوند، گرمارودی، مشکینی و مکارم».در این پایان نامه، ابتدا آیاتی که مترجمان در ترجمه‌ی آنها افزوده هایی را اضافه نمودند، استخراج ‌گردیده است.شایان ذکر است که در این میان تنها افزوده های موثر و کلیدی مورد بحث و تحلیل قرار گرفته اند.سپس با مراجعه به تفاسیر معتبر شیعه و سنی، منابع لغوی ، روایی و ... و مبنا قرار دادن آنها ،به تحلیل و بررسی افزوده ها پرداخته شده استو میزان مطابقت آنها با آراء مفسران مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به این مهم اشارهشده است که آیا ذکر این افزوده ها برای فهم بهتر آیات مورد بحث، لازم بوده یا زائد و بدون کارایی است؟ در پایان و پس از تحلیل و بررسی افزوده ها در ترجمه های هر آیه، در حاصل بحث، تحت عنوانِ نتیجه گیری ذکر شده است که کدام یک از مترجمان ترجمه ی بهتری ارائه کرده اند.

این پایان نامه به بحث ولایت و حاکمیت الهی در قرآن می پردازد که از طریق این بحث والیان حق پس از خداوند نیز بیان خواهد شد. در این پایان نامه مباحثی همچون کلیّات که شامل دو بخش مباحث مقدماتی مانند: بیان مسأله و پرسشهای اصلی و فرعی و پاسخهای احتمالی و سابقه پژوهش و روش و نوع تحقیق و ضرورت و اهمیت و نیز اهداف تحقیق می باشد و نیز مبحث مفهوم شناسی ولایت که شامل ولایت در لغت و ولایت در اصطلاح قرآن و ماهیّت و حقیقت ولایت، می شود بیان خواهد شد.و از مباحث دیگری که ارائه خواهد شد تفسیر مشتقات واژه ولایت است که در قرآن کریم ذکر شده است که تعدادی از آنها بیان می شود.و نیز در مبحث دیگری، دلائل ولایت که شامل ادله نقلی و ادله عقلی می باشد بحث خواهد شد که طبق احادیث وآیات ذکر شده، برتری و اهمیت ولایت بر امور دیگر بیان می شود که بدون ولایت که مهمترین ارکان اسلام است، اسلام کامل نمی شود و باید باهم و در کنار هم اتخاذ شوند و در پایان این بخش ثمره پذیرش ولایت نیز شرح داده خواهد شد. و نیز انواع ولایت را که شامل: 1– ولایت منفی 2– ولایت مثبت که خود شامل انواع ولایت همچون ولایت تکوینی و ولایت تشریعی می باشد که این دو نیز شامل ولایتهای عام و خاص و أخص می باشد بیان نموده و مراتب آن را که شامل ولایت محبت و ولایت امامت و رهبری و ولایت زعامت و غیره می شود، ذکر خواهد شد. و آخرین مبحث این پایان نامه که از مهمترین بحثهاست، به معرفی صاحبان ولایت که شامل: 1- خداوند(جل جلاله) 2- پیامبر3- امام معصوم که شامل امام علی و اهل بیتو 4- فقها می باشند پرداخته و اهمیت ولایت فقیه در زمان غیبت امام غایب(عج) را بیان می نماید. و در آخر نتیجه بحث و فهرست منابع نام برده می شود. وهمچنین به بررسی واژه«ولایت» که از ریشه کلمه«و ل ی» مشتق شده می پردازیم که این واژه کاربرد و معانی مختلفی در قرآن دارد از جمله: یار و یاور، دوست، سرپرست وغیره می باشد که معنی اخیر مورد بررسی قرار خواهد گرفت. کلید واژه: ولیّ_ أولیاء_ ولّی_ تولّی_ وَلیْ_ مولی_ أولی_ ولایه_ قرآن_ ولایت_ حاکمیت الهی.

چکیده ندارد.

نگارش ترجمه‌های قرآن در طول تاریخ اسلام، سیر تکاملی داشته و با روش‌ها و سبک‌ها و مبانی گوناگون، گاه مطلوب و گاه غیر مطلوب همراه با لغزش‌هایی صورت گرفته که لازم است که این موارد بازشناسی شوند و چراغ راه مترجمان آینده شوند. یکی از جنبه‌های اعجاز قرآن که در دو دهه اخیر مطرح‌شده است، اعجاز علمی قرآن می‌باشد به این معنا که آیاتی در قرآن وجود دارد که بیانگر گزاره‌های علمی است که در عصر حاضر کشف‌شده است و بشر در زمان نزول قرآن از آن اطلاع نداشته است، منظور از علم در اینجا علوم تجربی می‌باشد که بر اساس مشاهده و تجربه به دست می‌آید. بررسی ترجمه آیات علمی قرآن نیز اقتضا می‌کند که این دسته آیات در حوزه‌های مختلف قرار گیرند؛ و عملکرد مترجمان در این حوزه‌ها ارزیابی شود. بررسی ترجمه آیات علمی قرآن باعث هر چه نزدیک ساختن کلام وحی به زبان مقصد و انتقال دقیق‌تر پیام قرآن به پارسی‌زبانان است.در این پژوهش از روش توصیفی – تحلیلی استفاده‌شده است. این پژوهش بر آن است با بهره‌گیری از دیدگاه دانش نوین ترجمه آیات علمی در حوزه‌های کیهان شناخت و زیست شناخت را در ترجمه‌های فارسی آقایان (رهنما، گرمارودی، مشکینی، خرم‌دل و بهرام پور) را موردبررسی قرار دهد. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهند معیار صحیح ترجمه آیات کیهان شناخت و زیست شناخت به‌کارگیری علوم تجربی قطعی است. در راستای معنای لغوی و استفاده از روایات تفسیری می‌باشد؛ و همچنین ساختار آیات کیهان شناخت دارای ابهاماتی است که برخی مترجمان در ترجمه این آیات، با به کار بردن احتمالات علمی و تفسیری در ترجمه، سعی در برطرف ساختن آن کرده‌اند؛ اما به دلیل فقدان علوم تجربی قطعی این ترجمه دچار آسیب شده است. در ترجمه آیات زیست شناخت به دلیل ابهامات کم‌تر درآیات، مترجمان ترجمه صحیح‌تری را انجام داده‌اند.واژگان کلیدی: ترجمه قرآن، آیات علمی، کیهان شناخت، زیست شناخت.

از آن جایی که قرآن معجزه ای الهی و جاوید در سطح جهانی می باشد ، برای درک و فهم و ابلاغ آن لازم است این کلام به گونه ای کاملا صحیح و دقیق مورد ترجمه و تفهیم همگان قرار بگیرد و از آن جایی که ترجمه برخی از عبارت ها به صورت تحت اللفظ امکانپذیر نیست ، افزوده هایی توسط مترجمان که مستند بر بحث های کلامی و اصولی و تفاسیر معتبر و کتابهای اسباب نزول است بر ترجمه وارد می شود، و این مهم باعث گردیده که در سال های اخیر قرآن پژوهان بسیار زیادی اقدام به ترجمه قرآن به همراه شرح و ارائه افزودهبر آن کرده اند ، و به همین دلیل احساس نیاز بیشتری به تطبیق و بررسی جملات و کلمه های افزوده در این ترجمه ها و مقایسه آنها با تفاسیر معتبر و نظرات مفسران مشهور و مورد قبول، می شود.

شناخت روش تفسیری مفسران در کشف مراد خداوند و مبانی آن‌ها در چگونگی فهم مفاهیم عالیه ‏قرآن یکی از شاخه‌های پژوهش در علوم قرآن می‌باشد. در این پایان‌نامه روش تفسیر «الجدید فی تفسیر ‏القرآن المجید» اثر آیه‌الله محمّد سبزواری نجفی، مورد بررسی قرار گرفته است. الجدید تفسیری به زبان ‏عربی ساده، روان و مناسب برای طالبین فهم بیشتر معارف قرآنی است.‏آیت الله سبزواری در این تفسیر، از جوامع حدیثی شیعه بهره فراوان برده لذا تفسیرش ذیل تفاسیر ‏روایی شیعه جای می‌گیرد. البته این بدان معنا نیست که مفسر هیچ اجتهادی در امر تفسیر نکرده و به ‏نقل قول اکتفا کرده باشد بلکه از اقوال مفسرین صحیحترین نظر را برمی‌گزیند و در مواردی، با استفاده از ‏روایات، لغت و سایر آیات نظر خود را بیان می‌کند. تفسیر الجدید از لحاظ ساختار و ایجاز، از جمله بهترین ‏تفاسیر معاصر می باشد به گونه ای که مفسر ابتدا شناسنامه کلی سوره را بیان و سپس آیات را ترجمه ‏کرده و به دنبال آن مباحث مربوط به لغت و نکات ادبی را مطرح می کند و مباحث کلامی، فقهی، علمی و ‏برخی مسائل روز را نیز ارائه می نماید.‏تفسیر ایشان فاقد مقدمه است که بیانگر مبانی، قواعد، روش‌ها و گرایش‌های تفسیری آن باشد، لذا با ‏تتبع در متن مشخص می‌شود که وحیانی بودن قرآن، مهم‌ترین مبنای مفسر در تفسیر قرآن می باشد. ‏همچنین ایشان، به جامعیت و معجزه بودن و حکیمانه بودن قرآن نیز، معتقدند.‏در قواعد تفسیری هم از تمامی لوازم مورد نیاز در تفسیر بهره جسته است؛ از جمله: علم لغت، اسباب ‏النزول، سیاق و ... . روش تفسیری سبزواری در تفسیر الجدید، روش جامع می باشد؛ تا حد امکان، تمام ‏جوانب تفسیر مورد ملاحظه قرار گرفته و این روشى است که شامل تفسیر قرآن به قرآن، قرآن به روایات ‏و قرآن به عقل مى‏شود و حقیقت اینکه مفسر، خود را مقید و محدود به یک روش خاص نکرده و خود را ‏از قراین عقلى یا نقلى در تفسیر محروم نمی کند. گرایش تفسیری تفسیر الجدید شامل انواعی از گرایش ها ‏در تفسیر می‌باشد، با این وجود گرایش کلامی در تفسیر الجدید نمود بیشتری دارد.‏

قرآن پژوهی در سده های اخیر از اولویت های مهم مستشرقان است. یکی از موضوعاتی که خاورشناسان در آن تشکیک کرده اند اصالت قرآن نسبت به محیطی که در آن حضرت محمد(ص) به نبوت مبعوث شده و همچنین متون کتب دیگر ادیان و فرق است. پیش فرض بسیاری از مستشرقان این است که قرآن اثری بشری است که از دو مولفه فرهنگ جاهلی شبه جزیره و ادیان دیگرتأثیر پذیرفته است. ویلیام فدرر نویسنده و مورخ معاصر آمریکایی نیز همسو با این نظر، منکر الهی بودن قرآن است. این تحقیقبا موضوع بررسی دیدگاه ویلیام فدرر، به ترجمه و نقد بخشی از کتاب WHAT EVERY AMERICAN NEEDS TO KNOW ABOUT THE QUR`AN در مورد مصادر قرآن پرداخته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی ابعاد مختلف ادعای فدرر را به بحث می نهد. نتیجه پژوهش حاضر بیانگر نادرستی بسیاری از ادعاهای فدرر است. مهمترین نقاط ضعف وی عبارتند از؛ عدم مراجعه به منابع دست اول و معتبر، آدرس دهی غیر دقیق به منابع، عدم مراجعه به منابع تاریخی و حدیثی شیعه، تعصب نسبت به باورهای مسیحیت و غرض ورزی در برابر معارف قرآنی. نتیجه این پژوهش در حوزه مطالعات استشراق و نیز مباحث کلامی و تفسیری کاربرد آشکار دارد. این نتایج همچنین در عرصه تبلیغ و جذب غیرمسلمانان واقناع فکری ایشان کارایی دارد.

اصل این مقاله در دائرة المعارف قرآن لایدن به چاپ رسیده است. مؤلف این مقاله (راترود ویلانت) در رابطه با مشخصات و ابعاد تفسیر در دوران معاصر ویژگی‌های ذیل را به طور گذرا و مجمل مطرح می‌سازد از جمله: تفسیر ترتیبی به صورت سنتی، تفسیر طبق ترتیب نزول، توجه به ابعاد اجتماعی در تفاسیر، تفسیر اجزایی از قرآن، تفسیر ادبی، تفسیر موضوعی، توجه قرآن پژوهان معاصر به اصول و قواعد تفسیر، تفسیر عقلانی (تعقلی) و تفسیر علمی قرآن کریم. آن‌چه مؤلف از آن غفلت ورزیده و در تفاسیر معاصر بدان توجه شده است، عبارت‌اند از: توجه به بعد هدایتی و تربیتی، جهادی، ابعاد سیاسی و حکومتی در تفسیر قرآن، وحدت موضوعی قرآن و سوره‌ها (تناسب آیات و سور) که در تفسیر ساختاری قرآن رخ نموده است. نقد در این مقاله به دو صورت انجام گرفته است یکی به صورت پانوشت و دیگری به طور مستقل که در آخر مقاله می‌آید.