جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با توجه به اهمیت روزافزون نقش دانشها در بهبود وضع جوامع بشری و به منظور رشد و گسترش مرزهای دانش، بیش از یک دهه است که وزارت فرهنگ و آموزش عالی پیشین یا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کنونی، اساسنامه نمونه انجمنهای علمی کشور را در پنج فصل و 26 ماده ابلاغ کرده و گویا کمیسیونی هم در وزارت مزبور برای رسیدگی به امور این انجمنها تشکیل داده است. به موجب اساسنامه پیشنهادی، انجمنهای علمی صرفا در زمینه های علمی، پژوهشی و تخصصی مربوط به حوزه خود فعالیت می کنند. این انجمنها که بنیادی غیرانتفاعی هستند از تاریخ ثبت دارای شخصیت حقوقی بوده و رییس هیات مدیره انجمن نماینده قانونی آن است ...

در قرآن آیاتی وجود دارد که مرگ را منحصر در «موته الاولی» می داند (الدخان، 56، الصافات، 59). در مقابل، آیات دیگری از «دو بار مردن» سخن می گوید (غافر، 11). در تفسیر آیات فوق، مفسران اسلامی نظرات گوناگونی ارائه کرده اند که نه تنها با آیات دیگر قرآن تایید نمی شود، بلکه غالبا با دیگر نظرات تفسیری ایشان نیز قابل جمع نیست. از آنجا که بر اساس فرمایش خداوند، آیات قرآن موید و مصدق یکدیگرند و امکان وجود تعارض در کلام خداوند حکیم به طور کلی منتفی است، نگارنده در این نوشتار با استناد به آیات قرآن و روایات، ضمن بررسی تفاسیر گوناگون به تحلیل تعارض نمای مذکور پرداخته، از چگونگی ارتباط آن با «رجعت»، پرده بر می دارد.

زیبایی حقیقتی قابل ادراک اما تعریف ناپذیر است و گستره آن عالم طبیعت و امور محسوس تا ماورای آن و امور معنوی را فرا می گیرد و با اختصاص دادن بخشی از مطالعات علمی و فلسفی به خود دانش «زیبایی شناسی» را با شاخه ها و مباحث گوناگون پدید آورده است. با سیری در قرآن کریم که خود جلوه گاه زیبایی است، به مفاهیم و نگره های قرآنی زیبایی شناختی پرارجی می توان دست یافت. مقاله حاضر در این راستا پس از بررسی واژگان زیبایی در قرآن، پدیده های زیبایی شناختی و نشانه های زیبایی را در آن دنبال می کند و بر اساس آیات کریمه قرآن اثبات می کند که خداوند سرچشمه همه زیباییهاست و در آفرینش جهان و نعمتهای آن زیبایی را مد نظر داشته است. در شریعت نیز زیبایی امری پسندیده شمرده شده است. در عین حال زیبایی وسیله ای است که خداوند با آن انسانها را می آزماید تا نیک کرداران را برای سرای آخرت گزین کند.

بررسی مباحث معرفت شناسی قرآنی، از جمله مباحث جدید قرن حاضر است که تعداد اندکی از قرآن شناسان و صاحب نظران معاصر بدان پرداخته اند. شناخت شیوه حصول معرفت درباره مبدا و معاد در قرآن یا به عبارتی شناخت روشهای هدایتی قرآن مستلزم شناخت ابزارهایی است که قرآن برای معرفت انسان در نظر گرفته است .این مقاله به دو مساله: «رویکرد قرآن به ابزار و راههای معرفت» و «ارتباط آنها با اصول جهان بینی قرآنی» می پردازد و ابتدا با بررسی ابزارهای شناخت در قرآن اثبات می نماید که قرآن دو طریق معرفت را برای انسان قرار داده است. در طریق نخست ابزارهایی از اجزای انسان راهنمای او در شناخت مبدا هستند اما به سبب محدودیت این ابزارها در عالم ماده و امکان راهیابی خطا در آنها طریق دیگری برای معرفت که خارج از حیطه قوا و حواس انسان و مصون از هر خطا و کاملا یقین آور می باشد به انسان توصیه شده است تا انسان نسبت به حقیقت مبدا و همچنین وجود معاد و چگونگی آن شناخت حاصل نماید. این طریق معرفت که از جانب انبیا برای مردم به دست می آید، محکم ترین و اصلی ترین طریق معرفت بوده و ملاک سنجش صحت ابزارهای معرفتی بشر است. مساله دوم در این مقاله، بررسی و تبیین حاکمیت اصول سه گانه جهان بینی قرآنی بر ابزارهای شناخت می باشد .

اعتبار برداشت از قرآن متکی بر مبانی و پیش فرض هایی چون، باورداشت انتساب معانی و الفاظ آن به خداوند و امکان رهیافت مفسر به محتوا و مراد آیاتی است که ناظر به فرهنگ عصر نزول و نه متأثر از فرهنگ جاهلی می باشد. این درحالی است که مبانی فوق در آثار قرآن پژوهانی چون ابوزید که از هر منوتیک، زبان شناسی و معناشناسی جدید، تأثیر پذیرفته اند به چالش کشیده می شود. برآیند مدعیات آنان، دست کشیدن از کارآمدی و اعتبار آیات قرآنی در مقام عرضه و اثبات بسیاری از معانی و مقاصدی است که در تفسیر سنتی معتبر شناخته می شوند.

حقوق بشر منعکس کننده آرمان جهانی عدالت و جامعه ای است که در آن، هر انسانی بتواند از زندگی شرافتمندانه، همراه با صلح، امنیت و رفاه برخوردار گردد. اعلامیه ها و اسنادی که عمدتا پس از جنگ جهانی دوم تدوین شده، بر همین آرمان استوار است. مهم ترین سند حقوف بشر، اعلامیه جهانی حقوق بشر 1948 م است که به عنوان سنگ بنای حقوق بشر مدرن شناخته می شود. در باب رابطه اسلام و اعلامیه مزبور سخن بسیار رفته است. گروهی باور به تعارض و واگرایی دارند و دسته ای نیز آن ها را هم خوان و هم گرا می دانند. چیزی که مسلم است، وجود مشابهت و مشاکلت، میان بسیاری از مواد این اعلامیه و نصوص اسلامی است. قرآن کریم به مثابه خاستگاه اولیه آموزه ها و حقوق اسلامی، به خودی خود، در بردارنده تعداد بسیاری از مواد اعلامیه حقوق بشر است؛ گر چه در مبانی و اصول، با آن ناهمخوان باشد.

تنقسم بلاد العرب - بسبب الظروف الطبیعیة إلی قسمین کبیرین یختلفان اختلافا متباینا فی الحیاة عامة، و تبعا لذلک ینقسم سکانها إلی قسمین أیضا هما الجنوبیون فی الیمن المتحضرون و هم القحطانیون أو الحمیریون، و الشمالیون فی الحجاز الذین یعیشون معیشة بداوة و هم العدنانیون و هذه الظروف التی سببت اختلاف حیاتهم لاشک و لاریب سببت اختلاف لغتهم.فالقحطانیون و العدنانیون شعبان عرفهما التاریخ و خلفا لنا من لغتیهما نصوصا لا تقبل شکاولا جدالا و اذا اخضعنا هذه النصوص للدرس العلمی فنستخلص من هذا الدرس نتائج مختلفة فی اللغة و الادب و التاریخ ایضا، و العلماء اللغویون القدماء کانوا یرون أن لسان قحطان غیر لسان عدنان و إنما کانوا یقولون إن العرب العدنانیین اخذوا عربیتهم من القحطانیین، و لکنهم لم یحاولوا معرفة لغة قحطان، و کان ابوعمرو بن العلاء مطمئنا الی وجود اختلاف جوهری بین العربیة و الحمیریة، لکن المستشرقین المحدثین وفقوا الی اکتشاف اللغة القطحانیة بل وفقوا الی اکتشاف اللغات القحطانیة و هی اللغة الحمیریة و السبئیة و المعینیة و عنوا باللغة الحمیریة خاصة فعرفوا نحوها و صرفها فکانت النتیجة ان الحمیریة لغة و العربیة الفصحی لغة اخری و اذا کانت اللغة الحمیریة تختلف عن اللغة العدنانیة فنحن بإزاء لغتین کانت احداهما فی شمال الجزیرة العربیة و هی هذه التی نسمیها لغة القرآن و الثانیة کانت فی الجنوب و هی هذه التی تمثلها النصوص الحمیریة و السبئیة و المعینیة.و هذا المقال یعنی بنص او نصین لتبیین الفروق الأساسیة بین القحطانیة أو الحمیریة و بین الفصحی أو لغة القرآن الکریم.

تحقیقات پژوهشگران حاکی از آن است که صحابه از همان آغاز نزول قرآن به فراگیری و قرائت و اقراء آیات و نگارش الفاظ وحی سخت اهتمام ورزیده اند ولی کاستی ها و نقایص موجود در خط عربی آن روزگار و اختلافاتی که نسبت به قرائت پاره ای از واژگان قرآن پدید آمد قرآن پژوهان را با دو پرستش اساسی مواجه ساخته است. نخست اینکه آیا اختلاف قراءات تحت تأثیر رسم الخط قرآن شکل گرفته است؟؛ دوم اینکه آیا قراءات گوناگون و رسم الخط قرآن امری توفیقی است یا اجتهادی؟