جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکيده : اين پژوهش از منظر قرآني به تبيين عوامل سقوط و بقاي تمدن‌ها مي پردازد و اسباب تأثيرگذار در رشد و انهدام تمدن‌هاي بشري در طول تاريخ و اجراي سنن اجتماعي الهي در حق آن ها به جهت گسترش فساد و بي‌عدالتي در اين جوامع و ظلم آنان به يکديگر را بررسي مي کند. نويسنده قصد دارد با ذکر نمونه‌هايي از سقوط و هلاکت برخي تمدن‌ها مانند تمدن بزرگ فرعونيان، عوامل مختلف تأثيرگذار در سقوط و رشد آن‌ها از جمله: عوامل اقتصادي، ديني (اعتقادي)، فرهنگي، اجتماعي و سياسي سقوط و رشد تمدن‌ها را تبيين نمايد. وي در سه فصل ابتدا مباحثي مقدماتي در زمينه مفهوم تمدن (حضاره) از جهت لغت، اصطلاح، شعرعربي و قرآن کريم ارائه کرده و سپس تعاريف دانشمندان غربي و مسلمان را از تمدن بيان مي‌کند. سپس مفردات و واژه‌هاي مرتبط با واژه تمدن همچون مدنيت و فرهنگ و ارتباط اين اصطلاحات و واژگان با يکديگر را بررسيده، آن گاه مفهوم هلاکت را از لحاظ لغوي، اصطلاحي و قرآني تحليل و واژه‌هاي مترادف هلاکت را نيز معنا مي‌کند. در فصل دوم به ترتيب عوامل مهم رشد و سقوط تمدن‌ها از ديدگاه قرآن کريم، سپس عوامل تقويت، پس از آن عوامل ضعف و در نتيجه: سقوط تمدن‌ها تجزيه و تحليل مي شود. نويسنده در همين زمينه الهي بودن تمدن، شامليت (جامعيت) از جهت زمان و مکان، وحدت، ايمان، تقوا، عمل صالح، عوامل محيطي و جغرافيايي و عوامل اقتصادي را از عوامل رشد و تقويت تمدن‌ها و سپس اموري همچون: فساد، افساد، ظلم، اتراف، عدم شکر نعمت‌ها، شيوع گناهان و معاصي در جامعه و بي‌تقوايي را از اسباب مهم سقوط و هلاکت تمدن‌ها از ديدگاه قرآن کريم برشمرده و آيات متعددي را به عنوان دليل و شاهد آورده و مفاد آن ها را به صورت اجمالي شرح مي دهد. وي در فصل سوم به معرفي تمدن‌هاي مختلف بشري که ابتدا گسترش يافته و سپس بر اثر ظلم، بي‌تقوايي و گناه بسيار سقوط کرده‌اند مي پردازد و شرح احوال و سرنوشت اقوامي مانند قوم و تمدن عاد، قوم و تمدن ثمود، قوم و تمدن سبأ و تمدن فرعونيان را که داستان و فرجامشان در قرآن کريم به صورت مفصل ذکر شده، بيان کرده و عوامل سقوط آن ها را ذکر مي‌کند.

‫در اين پايان نامه که تحقيق و ترجمه کتاب "ولايت در قرآن" تأليف آية‌الله جوادي آملي به زبان اردو مي‌باشد، به شرح و بررسي ابعاد مختلف ولايت و مراتب و اقسام آن از ديدگاه قرآن کريم پرداخته شده است. نويسنده ابتدا به بررسي اهميت ولايت و معرفت يافتن نسبت به آن مي‌پردازد و سپس جايگاه ويژه ولايت در آموزه‌هاي اسلامي به ويژه قرآن کريم را تبيين مي‌نمايد. به اعتقاد وي، تمامي معارف اسلامي را در فرهنگ ولايت خلاصه شده است. مؤلف انديشمند، نخست به تبيين مفهوم لغوي و اصطلاحي ولايت پرداخته و معناي آن را از ديدگاه آيات و روايات، فقه، کلام و عرفان بيان کرده و سپس ابعاد فردي، اجتماعي و سياسي ولايت را بررسي مي‌کند. آن گاه به ولايت پيامبران الهي نسبت به مردم اشاره نموده و ظهور ولايت الهي به دست آنان را از جهات عقلي و فردي ضروري ارزيابي مي‌نمايد. وي منشأ اعتبار ولايت معصومين( را همانا ولايت خداوند متعال تلقي مي‌کند. در همين راستا به دو نوع کلي ولايت يعني ولايت تشريعي و ولايت تکويني پرداخته و نحوه تحقق ولايت الهي را ولايت معصومين اعم از پيامبر اسلام و ائمه( مي‌داند. اقسام ولايت‌هاي نام برده شده در قرآن کريم مانند ولايت خدا، ولايت شيطان، ولايت مؤمنان و ولايت کافران و چگونگي تحقق اين ولايت در مراتب مختلف آن از مباحث بعدي اين نوشتار است. نويسنده بر اين باور است که از جمله عوامل وموجبات تحقق ولايت در افراد، همانا معرفت خدا، اخلاص، معرفت نفس، محبت راستين به خدا در راستاي معرفت الهي و عبادت و بندگي است. وي عبادت را نردبان يقين و طريق کشف ولايت معرفي مي‌نمايد و آخرين درجه براي رسيدن به ولايت را تسليم و رضاي محض الهي عنوان مي‌کند. مباحث پاياني اين پژوهش، به تشريح ولايت انبيا و اهل بيت( و اثبات آن، معناي ولايت غير پيامبران و ائمه( مانند مريم(، مادر موسي( و اصحاب کهف و شرح و بررسي مفهوم ولايت فقيه به عنوان يکي از مراتب ولايت و دلايل عقلي و نقلي مترتب بر آن و همچنين اثبات ولايت مطلقه فقيه در عصر غيبت اختصاص دارد.

‫ميل به زيبايي در نهاد انسان ريشه داشته و روح در پرتو مشاهده زيبايي‌ها به آرامش مي‌رسد. پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌اي به بررسي مسأله زينت و زيبايي از ديدگاه آيات و روايات پرداخته است. خداوند در اين دنيا زينت‌هاي متفاوتي را خلق کرده است؛ برخي از اين زينت‌ها مانند ايمان و تقوا باطني و معنوي هستند و بعضي ديگر مانند اولاد، اموال، زن، و زيبايي‌هاي طبيعت، جزء زينت‌هاي ظاهري هستند. اما غرض از آفرينش آن‌ها، اين است که انسان، اولاَ با علاقمندي و آرامش زندگي کند، و ثانياَ بهره‌مندي از اين زيبايي‌ها را وسيله‌اي براي رسيدن به سعادت اخروي قرار دهد. در آيات قرآن و روايات به زينت‌هاي بهشتي نيز اشاره شده است؛ لباس‌هاي زيبا، طلا و جواهرات، تخت‌هاي تزيين شده و نوشيدني‌هاي گوارا از مواردي هستند که در بهشت وعده داده شده است. استفاده از زينت‌هاي دنيايي اگر انسان را متوجه خدا نموده و حس سپاس‌گزاري او را برانگيزد، داراي ارزش مثبت است و اگر موجب غفلت او گردد، مورد نکوهش قرار گرفته است. البته زينت‌هاي معنوي هيچ‌گاه آثار منفي ندارند و حتي مي‌توانند انگيزه‌اي براي استفاده درست از زينت‌هاي ظاهري باشند؛ مثلاَ انجام کارهاي پسنديده، شيرين شدن مصيبت‌ها و محبت به خدا از آثار ايمان است. اما اولاد و اموال که زينتي ظاهري است در اثر غفلت از خدا مي‌تواند موجب غرور و دنياطلبي شود. لباس هم اگر با انگيزه درست استفاده نشود مي‌تواند انسان را به فخرفروشي، شهرت طلبي و يا تحقير ديگران بکشاند. زيبايي‌هاي طبيعت در آسمان و زمين هم براي بينايي و بيداري انسان آفريده شده است تا با مشاهده دقيق آن‌ها، ايمان او به خالق زيبايي‌ها افزايش يابد، و بداند که خداوند بر همه چيز بيناست و قدرت او همه چيز را احاطه کرده است.