جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين نوشتار، ابعاد و آثار مختلف انفاق و حقيقت آن از منظر قرآن کريم تجزيه و تحليل قرار گرفته و ديدگاه‌هاي مختلف در زمينه انفاق، صدقه، زکات و انواع انفاق و آثار آن و نيز تأثيرآن در تعديل فقر و پرورش نفوس انسان‌ها در پنج فصل بيان گرديده است. نويسنده ديدگاه‌هاي مختلف را در مورد مفهوم واژه انفاق و چگونگي ارتباط مفهوم آن با واژه‌هايي مانند قرض‌الحسنه، اطعام، احسان، زکات، صدقه و ساير امور مالي و معنوي مرتبط با انفاق را بررسي نموده است. در فصل اول تحت عنوان کليات تحقيق، مفهوم لغوي، اصطلاحي، عرفي و قرآني انفاق و نيزديدگاه‌هاي مختلف در مورد مفهوم انفاق و انواع آن مانند انفاق جان، انفاق علم، انفاق مقام و قدرت بيان گرديده است. نويسنده براي انفاق مفهوم گسترده‌اي قائل شده است که اين مفهوم مصاديق مختلف مانند زکات، احسان، برّ، اطعام، قرض‌الحسنه، ايتا و اعطاء را شامل مي‌شود و آيات متعددي از قرآن تحت اين مفهوم کلي قرار مي‌گيرد.نويسنده در فصول بعدي به بيان مراتب و انواع انفاق از لحاظ حکم شرعي آن مانند انفاق واجب، مستحب، حرام و مکروه، انفاق از لحاظ زمان و مکان و متعلق، انواع انفاق از لحاظ انفاق کنندگان و انفاق شوندگان و گيرندگان پرداخته و آيات و روايات متعددي را در مورد آثار انفاق و نقش آن در تعديل اقتصادي و از بين بردن فقر اجتماعي، تعديل ثروت، تزکيه نفوس، پرورش کمالات روحي انسان و... را مطرح کرده و تفسيري اجمالي از آن را به دست داده و فلسفه تشريع انفاق در فرهنگ اسلامي را بررسي نموده است. در فصل انتهايي نوشتار، نويسنده به بررسي شرايط انفاق و آفات آن پرداخته و رعايت اخلاص، جنبه‌هاي معنوي، اعتدال و حکمت و همچنين رعايت حلال بودن مال مورد انفاق و مرغوب و با ارزش بودن آن را جزء شرايط انفاق در نظر گرفته و اموري مانند منّت گذاشتن، ريا، اذيت و آزار را جزء آفات انفاق عنوان کرده است.

‫گزينش نيروي انساني به‌معناي پذيرفتن افرادي است که داراي مهارت‌هاي مورد نظر، توانايي‌هاي لازم و شخصيتي مناسب براي انجام موفقيت‌آميز مشاغل سازماني خاص هستند. از آن‌جايي که اسلام دين جامع و کاملي است، و تمام شئون زندگي فردي و اجتماعي بشر را دربر مي‌گيرد، تمامي راه‌هاي رشد و تعالي انسان نيز در آن لحاظ شده است. بنابر اين، اگرچه در منابع اسلامي تعبيرات خاص و مرسوم علم مديريت، از جمله فرايند گزينش به‌کار نرفته است، اما کليات و اصول اساسي گزينش نيروي انساني اصلح، و در برخي موارد حتي امور جزيي آن نيز بيان شده است. دسته‌اي از شرايط و معيارها‌ي گزينش، عمومي و مشترک ميان تمام منصب‌ها مي‌باشد، که در اين زمينه، آيات قرآن و احاديث بر توانايي‌هاي فني و تخصصي؛ معيارهاي اخلاقي مثل عدالت، امانت‌داري، ايمان و استقامت؛ معيارهاي اجتماعي مانند اهليت، نظم، سابقه، اصالت خانوادگي و خيرخواهي؛ و معيارهاي سياسي همچون نظام‌پذيري، بينش سياسي، زمان‌شناسي و آينده‌نگري، تاکيد کرده است. از سوي ديگر، براي منصب‌هاي مهمي چون امامت، وزارت، فرماندهي و قضاوت علاوه بر شرايط عمومي، شرايط اعتقادي و ارزشي ديگري نيز در نظر گرفته شده، که مصداق بارز آن برگزيدن پيامبران الهي از ميان قوم خويش است، که حاکي از تأثير محل و فرهنگ زندگي در گزينش مي‌باشد. و اما هدف از طي مراحل گزينش، دست‌يابي به شايسته‌سالاري است. در مديريت الهي مهم‌ترين روش، گزينش اصلح از طريق آزمون مي‌باشد که آن هم با توجه به مقام و جايگاه انسان‌ها تفاوت مي‌کند. رشد و پرورش استعدادها در جهت تکامل انسان، معيار استحقاق پاداش و کيفر اعمال، و همچنين تذکر و تنبه، از جمله مهم‌ترين اهداف آزمون‌هاي الهي مي‌باشد. با استناد به برخي از آيات قرآن و روايات مي‌توان گفت که برخورداري از سابقه نيک نيز به‌عنوان يک امتياز و اولويت در گزينش افراد محسوب مي‌شود، که اين مسأله در مناصب مهم و کليدي از اهميت بيشتري برخوردار است.

‫كتاب مورد تحقيق يكى از كتب سهگانه اثر محمدحسين على صغير است كه در يك مجلد به نام «دراسات قرآنية» نشر يافتهاند. اين كتاب مشتمل بر پنج فصل با مباحث ذيل است. تعريف تفسير و تأويل، آداب تفسير و شرايط مفسر، مصادر تفسير، روشهاى تفسير و مراحل شكلگيرى تفسير. در اين پاياننامه فصل اول و دوم كتاب مذكور ترجمه و تحقيق شده است.

‫در سالیان اخیر با توجه به رشد چشم‌گير علوم و فناوري، قرآن پژوهان معاصر به ارتباط قرآن و علوم تجربی و بحث¬های اعجاز علمی توجه ویژه‌ای کرده‌اند. با اینکه کتاب¬های زيادي براي بررسي رشته‌هاي مختلف علمي مرتبط با آيات قرآن نگاشته‌ شده است، اما به طور خاص به علم فيزيك به عنوان علمي پايه‌اي براي ديگر علوم تجربي توجه چنداني نشده و تعداد آثار تحقيقي كه به بررسي تخصصی ارتباط مباحث این علم با آيات قرآن بپردازند، بسيار كم است. در اين تحقيق، نشان داده می‌شود كه مطالب بسيار جالب توجهي مرتبط با علم فيزيك، در قرآن آمده است. در این پژوهش پس از ارائه مطالبی مقدماتی راجع به رابطه قرآن و علم و بيان قواعد تفسير علمي، تلاش شده است تا با کاری میان رشته¬ای در دو حوزه تفسیر قرآن و علم فیزیک، ابتدا مباني علم فيزيك با محك آموزه¬هاي قرآن كريم سنجيده شود. در این راستا به برخی از مبانی علم فیزیک، مانند قابل شناخت بودن طبیعت از طریق مشاهده و تجربه حسی، منظم بودن جهان آفرینش، امکان بیان نظم موجود در جهان بر اساس کمیت‌های اندازه‌پذیر و وحدت قوانین فیزیکی در همه عالم، از منظر قرآن کریم پرداخته شده است. سپس آياتی از قرآن كه حاوي نكاتي مربوط به پديده‌هاي فيزيكي هستند، مطرح شده و با ارائه بحث تفسیری و علمی ذیل هر آیه و با به کارگیری اصول و قواعد پذیرفته شده تفسیر علمي، با استفاده از يافته‌هاي علم فيزيك، تلاش شده تا فهم بهتري از آيات، ارائه گردد. در اين بين، آياتي كه از برجستگي خاصي برخوردار بوده و به مطالبي اشاره كرده‌اند كه سال‌ها بعد، علم فيزيك به آن‌ها رسيده است، به طور مستقل و تحت عنوان اعجازهاي فيزيكي در قرآن كريم، گردآوري شده است. در این فصل مطالبی همچون مطرح شدن سرعتی برابر با سرعت نور در قرآن، تاریکی‌های اعماق دریا، پایین‌ترین نقطه در سطح زمین، تنگی سینه در آسمان، و زوجیت عام اشیاء به صورت مستدل و علمی به عنوان اعجازهای فیزیکی قرآن مطرح شده است. در ادامه به بررسی برخی مباحث اساسی فیزیک در قرآن پرداخته شده است. مباحثی از قبیل حرکت‌ و انواع آن در قرآن، بررسی برخی از متحرک‌های مهم در قرآن، حرکت شناسی بر اساس نسبیت خاص و نسبیت عام در قرآن، انرژی و مظاهر مختلف آن در قرآن مثل آتش، باد، صاعقه و خورشید به عنوان سرمنشأ بسیاری از انرژی‌های موجود در زمین، از آن جمله‌اند. در نهایت با بحثی پیرامون «عالم غیب و شهادت» از منظر قرآن و فیزیک مدرن، بحث خود را به پایان می‌رسانیم. واژگان كليدي: قرآن، علم، فيزيك، مباني فيزيك، اعجاز فیزیکی، تفسیر علمی