جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه در دو بخش با این مباحث تنظیم و نگارش شده است: بخش اول، تهدیدات روانی: شیوه های فعالیت روانی، ابزارهای فعالیت روانی در جهان معاصر، گروه های فعال در جنگ روانی از دید قرآن؛ بخش دوم، شیوه های مقابله با تهدیدات روانی در قرآن: استراتژی قدرت (عامل بازدارنده)، استراتژی اطلاع رسانی (آگاه کردن جامعه)، استراتژی هدایت و تربیت (واکسینه کردن جامعه).

موضوع تحقیق بررسی تقوا از منظر قرآن و سنت می باشد که در آیات بسیار به آن تأکید شده است. این تحقیق در صدد بیان این نکته است که، تقوا پیشوای تمام خویهای نیک است و کسانی که خواهان خودسازی و تهذیب نفس هستند، جز از راه تقوی به این هدف والا نخواهند رسید. منابع مورد استفاده دز این تحقیق شامل کتب: اصول کافی، بحارلانوار، نهج البلاغه، مصباح الشریعه و غررالحکم و دررالکلم و کتب تفسیری چون: تفسیر نمونه، تفسیرالمیزان و تفسیر مجمع البیان و تفسیر روشن می باشد. لازم به ذکر است که تحقیق به شیوه کتابخه ای و فیش برداری جمع آوری شده است. آن چه در این تحقیق مورد بحث قرار گرفته عبارتند از: تعریف و مفهوم تقوا و پی بردن به ارزش و مقام والای تقوا و این که متقین دارای چه صفاتی هستند و راه های به دست آوردن تقوا و موانع تقوا و همچنین رابطه تقوا و ایمان و تقوا و آزادی و آثار و فوایدی که تقوا برای انسان به همراه دارد بیان گردیده است. می توان نتیجه گرفت که تقوا یک نیروی کنترل درونی است که انسان را در برابر طغیان شهوات حفظ می کند و آن گاه نسبت به مراتب معرفت انسان ها مختلف می گردد، تمام آیات و روایات اهل بیت - علیهم السلام – درباره تقوا و همچنین آثار و فواید بسیار مهم آن همه حاکی از ارزش و اهمیت عنصر تقوا است و تقوا ملکه ی باطنی است که در اثر تکرار زیاد در نفس انسان پیدا می شود. تقوا و ایمان رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند، تقوا هم مقدمه ایمان است و هم نتیجه آن و تقوا بالاتر از ایمان شمرده شده است زیرا تقوا به سختی به دست می آید. راهکارهای زیادی برای رسیدن به تقوا وجود دارد با توجه به آیات قرآن راه ها عبارتند از: راه اسلام، آیات قرآن و ... و همین طور موانع تقوا نیز متعدد می باشند از جمله جهل، دنیا طلبی و... و در آخر این که تقوا آثار و فواید فراوانی به همراه دارد و این انسان متقی است که جامع خیر دنیا و آخرت می گردد از جمله روشن بینی و درک حقایق، رهایی از مشکلات و روزی بی حساب، ایمنی از کید و مکر دشمنان و بسیاری موارد دیگر. واژگان کلیدی: تقوا، ایمان، قرآن، سنت.

پژوهش حاضر مشتمل بر دو فصل با این موضوعات است: فصل اول: ماهیت تقدیم و تأخیر در آیات قرآن، تقدیم و تأخیر از دیدگاه زرکشی در البرهان، تقدیم و تأخیر از دیدگاه سیوطی در الاتقان، تقدیم و تأخیر در آیات قرآن در تفسیر مجمع البیان، تقدیم و تأخیر در کتب ادبی؛ فصل دوم، بررسی مصایق تقدیم و تأخیر در آیات قرآن و بیان حکمت های آن. در این فصل تقدیم و تأخیر و حکمت آن در 159 آیه مورد بررسی قرار گرفته است.

این پایان نامه ترجمه و بررسی بخشی از کتاب الاتقان فی علوم القرآن تألیف عبدالرحمن سیوطی (849 911 ق) است. این بخش «نوع چهل و چهارم درباره مقدم و مؤخر قرآن» نام دارد .

پژوهشی درباره کارکردهای عقل و رابطه آن با بندگی خدای متعال از دیدگاه قرآن است. نویسنده ابتدا به این نکته اشاره می کند که عقل به اقتضای ماهیت خود، متقاضی ریزبینی، کاوش، برهان طلبی و تفکر بوده امّا خضوع و عبودیت در ذات خود خواستار تسلیم و پذیرش بی قید و شرط است، سپس به تعریف عقل در منطق قرآن پرداخته و عقل را نیرویی معرفی می کند که به وسیله آن انسان خالق خود و جهان را شناخته و کمال خود را در اطاعت در برابر او می یابد، بنابراین بین تعقّل و تعبّد نه تنها هیچ گونه تعارض و تنافی وجود ندارد بلکه این دو مقوله به عنوان دو نیاز غیرقابل انکار انسان، لازم و ملزوم یکدیگرند و هر یک از این رو، نیمی از سیر صعودی را تشکیل می دهند؛ که تعقّل نیمه آغازین این راه و تعبّد، نیمه پایانی آن است.

تحقیقی که پیش روست، پژوهشی درباره تهجّد(شب زنده داری) ازدیدگاه قرآن وسنت می باشد؛ در این تحقیق سعی شده است اکثرآیاتی که در قرآن کریم و روایاتی که درکتب روایی باواژه شب زنده داری آمده است، ذکر شود ولی ازآن جایی که آیات واحادیث دراین زمینه فراوان است؛به پاره ای از آنها با توجّه به هر فصل می پردازیم. علاوه برکتبی که دررابطه باشب زنده داری آمده است ازکتب تفسیری، روایی و اخلاقی فراوانی از جمله: تفسیر نمونه، تفسیر نور، تفسیر المیزان، میزان الحکمه، بحارالأنوار، وسائل الشیعه، اخلاق عبادی، اخلاق اسلامی در این تحقیق استفاده شده است. در این تحقیق ابتدا به عبادت شبانه به ترتیب در بخش اول به تفکر و شب زنده داری پرداخته شده است،اهمیت این موضوع زمانی روشن می شود که ما انسانها با تعقل و تفکّرپی به این موضوع ببریم که پروردگاری که ما را آفریده و این همه نعمت در اختیار ما گذاشته و اولیایی برای هدایت ما فرستاده، آیا تمام اینها فقط مخصوص به همین حیات حیوانی و اداره شهوات است؟ که در این صورت هیچ تفاوتی با حیوانات نخواهیم داشت؛ باید اندیشید و به حال بیچارگی خودمان رحم کنیم. متهجدین دردل شب ازخواب، استراحت و جایگاه گرم و نرم خودمی گذرند و باچهره ای نورانی به استقبال با معبود الهی خویش می روند، قرآن کریم را تلاوت می کنند، ذکر خداوند می گویند و دست بر دعا بر می دارند تا نور معرفت و کمال الهی دردل آنها بتابد و از خاصان الهی قرارگیرند. در این تحقیق در هر بخشی که به عبادات شبانه پرداخته ایم به اهمیت، فضیلت، آثار و موانع نیزذکرشده است. این تحقیق درصدد آن است تا شناخت بیشتری راجع به شب زنده داری و ابعاد آن ارائه نماید. ضرورتی که این موضوع را ایجاب می کند، نیاز بشربه ترک فحشا و گناه ودست یابی به منبع نورمی باشدکه شب زنده داری یکی از وسایل منبع گناه و فساد و رسیدن به آن نورالهی است و از طرف دیگر وجود کثیری ازآیات و روایات، اهمیت خاصی به موضوع می بخشد. کلیدواژه: تهجّد، نمازشب، مناجات

مباحث این پایان نامه در سه باب تدوین شده است؛باب نخست، معانی لغوی و اصطلاحی تفسیر و تأویل،تفاوت تفسیر و تأویل و اقسام تفسیر شامل تفسیر به مأثور و تفسیر به رأی. باب دوم، در زمینه پیشینه تفسیرقرآن به قرآن، احادیث مربوط به تفسیر قرآن به قرآن،مفسران شیعه و اهل سنت و تفسیر قرآن به قرآن، قرآن چگونه خود را تفسیر می کند؟ نمونه ای از تفسیر قرآن به قرآن. باب سوم، به بررسی تفسیر موضوعی،اصطلاحات علوم قرآنی مربوط به تفسیر قرآن به قرآن و شیوه تفسیر علامه طباطبائی در المیزان.

تحقیق حاضر به مطالعه و بررسی صفت اخلاقی « تواضع از دیدگاه قرآن کریم و روایات » پرداخته و برای رسیدن به این هدف مهم اهداف ذیل را مطرح نموده است : 1-بررسی مفهوم تواضع 2- بررسی اهمیت تواضع 3- آشنایی با انواع تواضع 4- آشنایی با شرایط تواضع 5- بررسی نشانه ها وآثارتواضع 6- تحلیل و بررسی موانع تواضع. با توجّه به ماهیت موضوع ، اهداف تحقیق و امکانات موجود ، از میان روشهای پژوهش از روش توصیفی تحلیلی برای انجام تحقیق استفاده گردیده است . پس از مطالعه سابقه موضوع در کتب مرتبط با آن از جمله قرآن کریم ، کتب معتبر حدیثی و تألیفات اخلاقی و جمع آوری اطلاعات از طریق فیش برداری و تجزیه و تحلیل آنها با استفاده از دیدگاه صاحبنظران ، مفسران و اسلام شناسان ، نتایج زیر حاصل گردید : تواضع مصدر با تفاعل از ریشه « وَضَعَ » است که یک صفت وخلق درونی به معنای شکسته نفسی ، افتادگی و فروتنی ، کوچک کردن خود در برابر خدا ، پیامبر (ص) و مؤمنان و پرهیز از جاه طلبی و برتری جوئی است . تواضع و فروتنی جایگاه و اهمیت خاصی در اخلاق اسلامی دارد که چنین به دست می آید که فروتنی یک واقعیت روحی بوده در پرتو ایمان در فرد مومن به وجود می آید یعنی اوج گیری ایمانی او را وامی دارد که همچون قطره بارانی در برابر پهنه موجودات از خود خجل شده، خویش را از همه کوچکتر و بی مقدارتر تلقی کرده در نتیجه با همه ابعاد وجودیش به خضوع و فروتنی بپردازد . تواضع دارای انواعی از جمله ، تواضع در برابر خدا ، تواضع در برابر پیامبران و انبیاء و اولیاء الهی و تواضع در برابر خلق و مردم است . تواضع دارای نشانه هاومصادیقی همچون ، سبقت در اسلام ، عدم پذیرش اظهار ذلت دیگران ، نشستن در پایین مجلس ، پرهیز از خودنمایی ، تواضع در پوشیدن ، تواضع در خانه ، تواضع در نشستن ، تواضع در سوار شدن بر مرکب ، اجابت دعوت ، تواضع در عیادت ، تواضع در مصاحفه ، تواضع در فعالیتهای اجتماعی ، تواضع با محرومان ، تواضع نسبت به کودکان و تواضع با آشنایان قدیمی است . همچنین تواضع دارای آثاری به مانند ، محبّت ، احترام ، شرف و بزرگواری ، حفظ شرف ، سربلندی ، گسترش و نشر فضائل اخلاقی، توان اطاعت خداوند و عدم خستگی از طاعت الهی ، کلید فیرونیکی و دلشاد کردن مومن می باشد . تواضع دارای شرایطی از جمله اینکه از روی نقص نباشد ، از روی ترس نباشد و برای خدا باشد ، است . تواضع دارای موانعی چون تکبّر ، عصبیّت ، عجب ، فخر و مباهات ، ذلت و خواری ، خودپنداری و غرور می باشد . مهمترین مشکلی که این تحقیق در روند اجرائی و عملیاتی خود با آن رو به رو بود ، تکراری بودن مطالب در منابع مختلف و تحلیلی نبودن آنها بود و به همین لحاظ پیشنهاد می گردد ، محققین در پژوهشهای آتی ، یکی از جنبه های موضوع و یا اهداف پژوهش را انتخاب نموده و به صورت تحلیلی و عمیق بررسی نمایند تا این مشکل مرتفع گردد .

موضوع این پایان نامه تاریخ تفسیر قرآن در سده اول هجری قمری است. و در آن با استفاده از آثاری چون البرهان زرکشی، الاتقان سیوطی، التفسیر و المفسرون ذهبی و طبقات مفسران شیعه این موضوعات بررسی شده اند: تفسیر در عهد رسول الله (ص)، جایگاه اهل بیت (ع) در تفسیر قرآن، فضائل اهل بیت در قرآن وسنت نبوی و تفسیر قرآن در میان صحابه.

مطالب این پایان نامه در سه بخش به نگارش درآمده است. بخش اول، دین، جوان، باور دینی: دین چیست؟ باور دینی چیست؟ جوان و ارزش جوانی، ابعاد شخصیتی جوان؛ بخش دوم، علل دین گریزی: جهل، نفس اماره، دنیاگرایی؛ الگوهای نامناسب؛ بخش سوم، راهکارهای حفظ و تقویت دین باوری: تقویت معرفت دینی جوانان، شناخت و به کارگیری ابزار مناسب، آمیختن علم با عمل، زنده نگهداشتن عوامل بیداری