جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده :عنوان : مقایسه وتطبیق مهمترین اصول منشور اخلاق پرستاری با آیات قرآنزمینه وهدف: با پیشرفت درپرستاری ،اخلاق بعنوان یک موضوع جدی واساسی دربهبودعملکردپرستاری تلقی می شود وهمچنین درجامعه با فرهنگ دینی توجه به اصول اخلاقی منطبق بر آیات قرآن کریم دردوران توسعه روز افزون کیفیت گرایی و مشتری محوری درارائه خدمات بهداشتی ،از طریق مقایسه تطبیق ارزشهای اخلاقی باآیات قرآن و وبررسی نقاط قوت وتکمیلی آن در ارائه خدمات پرستاری با توجه به رهنمود های والای ارزشهای اخلاقی آیات قرآنونیز از طریق باز خورد انتظارات بیماران وبررسی مستمر نگرش بیمار وپرستار در ارزشهای اخلاقی منشور اخلاق پرستاری منطبق بر آیات قرآن وبررسی های میدانی میسر می شود .روش پژوهش : این مطالعه توصیفی – تحلیلی می باشد که بخش توصیفی از طریق مطالعات کتابخانه ای بصورت فیش برداری و مقایسه وتطبیق آیه به آیه آیات قرآن با ارزشهای اخلاقی موجود در منشور اخلاقی پرستاری مصوبه وزارت بهداشت ودرمان و آموزش پزشکی (سال1390)وبررسی و تعیین مهمترین اصول از نظر قرآنی وبررسی های میدانی درمیان یکصد پرستار ویکصدبیماردر بخشهای بزرگسالان، انتخاب به شکل تصادفی ازیک بیمارستان آموزشی درمانی شهر تهران و تعیین نگرش آنها در موردمیزان عملکرد منطبق بر ارزشهای اخلاقی منطبق بر آیات قرآنی از طریق پرسش نامه می باشد .داده ها از طریقپرسش نامه محقق ساخته بر اساس ارزشهای اخلاقی منطبق برآیات قرآن کریم گرد آوری ومیزان اعتبارآن تایید و اعتماد آن بررسی ونهایتاداده ها با استفاده از نرم افزار spssنسخه 17 مورد تحلیل قرار گرفت و اعتبار محتواییمورد تایید کارشناسان اخلاق پرستاری قرار گرفت وآمار توصیفی و تحلیلی از طریق آزمونهای t و ضریب همبستگی تجزیه وتحلیل شد .یافته ها : ارزشهای اخلاقی طبق مطالعات وبررسی های کتابخانه ای و تفسیری با آیات قرآن قابل تطبیق بوده وآیات و احادیث بسیاری در زمینه ارزشهای اخلاقی منشور اخلاقی گرد آوری شده وطی بررسی های آماری در نمونه های پرستار و بیماردر بررسی فرضیه دوم پژوهش می توان گفت دربخش آماراستنباطی طبق بررسی داده های بدست آمده از پرستاران وبیماران ارزش اخلاقی صداقت وراستی در ارتباطات منطبق برآیات قرآن بامیزان (4/69) بالاترین میزان در بین پرستار و بیمار وکمترین میانگین نظر درعملکرد بر اساس ارزشهای اخلاقی منطبق بر آیات قرانی مربوط به ارزش مذهب ومقید بودن به احکام دینی و ایمان به خدا با میزان (3/7)وکمترین میانگین نظر موافق دربیماران مربوط می شود به نداشتن رضایت آگاهانه بیماردر آزمایشات ناحقی به بیمار است با میزان (4/1) و نتایج آزمونtمستقل نشان می دهد که ارزش اخلاقی ایمان به خدا ومقید بودن به احکام دینیاز نظرپرستاران کمترین تاثیر درعملکرد مطلوبتر در مراقبت پرستاری داشته لذا فرضیه سوم نیز مورد تایید قرار می گیرد. نتیجه گیری :طبق مطالعه و نظرات حاصل از اطلاعات گردآوری شده پرستارو بیمار مقایسه میانگین نظرات درمیانگین نظرات ، بیشتر توجه در ارزشهای اخلاقی منطبق بر آیات قرآن مربوط به صداقت و راستگویی در ارتباطات با سایر ارائه دهندگانکه بطور مشترک در دو گروه بیشترین میانگین تاثیر گزاری در نگرش افراد را داشته و کمترین توجه به مسائل دینی و احکام و ایمان به خدا درمیزان تاثیر گزاری درنگرش پرستار بر میزان عملکرد مطلوب را داشتهو کمترین ارزش اخلاقی منطق بر آیات قرانی از نظر بیماران توجه به حفظ استقلال فرد و حفظ حق او در موردرضایت انجام آزمایشات ونمونه گیریهامی باشد به عنوان نتیجه گیری کلی می توان بیان کرد توجه پرستاران به معنویات و ایمان به خدا و احکام دین مبین اسلام در میزان اثر بخشی در عملکرد مطلوبتر مراقبت پرستاری نادیده گرفته شده است .پیشنهاد می شود مدیران و برنامه ریزان و مربیان اخلاق پرستاری با توجه بیشتر به دانشجویان پرستاری به آموزهای ارزشمند ارزشهای اخلاقی آیات قرآنی به ویژه ایمان به خدا و دستورات دینی و مقیدبودن به انجام احکام دینی با افزایش سلامت معنوی پرستاران از طریق آموزشهای ضمن خدمت و تدوین خط مشی های مورد نیاز توجه لازم را در زمینه رعایت موازین دینی وارتقای سطح ایمان پرستاران بعمل آورند .

مقوله دنیا و دنیا گرایی ومفاهیمی همچون حب دنیا ودلبستگی یا بیزاری از مظاهر حیات دنیوی هموارهدغدغه انسان وجامعه اسلامی ونیز مورد توجه آیات و روایات و سیرهوسنت معصومین بوده است. بنابراین کشف مرز بندی ها ودیدگاه های دقیق قرآن درباره محدوده گرایش وتوجه به دنیا اهمیت مییابد و از طرفی شناخت ابعاد وآثار مثبت دنیا گرایی اعتدالی و آثار منفیدنیاگرایی میتواند رهنمودهای ارزشمندی در جهت اصلاح امور جامعه اسلامی وقرار گرفتندر مسیر آموزه های کتاب وسنت ارایه نماید. از آنجا که در لسان روایات، از فقر به عنوان یکی از زمینه های کفر یاد شده است ( به عنوانمثال:کاد الفقر أن یکون کفرا / بحارالانوار،ج19،ص113) می توان گفت رفاه بعنوان نقطه مقابل فقر، یکی از عوامل سعادت و رستگاری انسان می باشد. از طرفیدنیا محل تلاش وبستر سازندگی وآماده شدن برای حیات جاودان وسعادت ابدی و کمال انسان است. پس میزان گرایش و پرداختنبه این دنیا که در سرنوشتابدی ما دخیل است اهمیت ویژه پیدا میکند.در این تحقیق ما با روش کتابخانه ای وجمع آوری اطلاعات وفیش برداری موضوعی و با استفاده از شیوه توصیفی به نگارش وتدوین فصول پایان نامه پرداخته و ذیل توصیف هر مورد به تحلیلوبررسی وارزیابی عناوین می پردازیم. تا در سایه این مباحث با توجه به اینکه دنیا می تواند مزرعه آخرت و تجارتگاه اولیاء خدا باشد و در صورت برخورد ناصحیح با آن ، زمینه ساز شقاوت و جاودانگی در دوزخ گردد، آثار و پیامدهای گرایش به دنیا را با تکیه بر آموزه های قرآن و حدیث در بصورت فردی(بنیادی ، اخلاقی) واجتماعی تبیین کنیم.از جمله آثار بنیادی دنیاگرایی افراطی می توان به افترا به خدا، خیانت به خدا ورسولش، حق ستیزی و ارتداد اشاره کرد. همچنین حرص، بخل ،مسخره کردن دیگران وتکبر ، از جمله تبعات اخلاقی ورفتاری دنیاپرستی می باشند ودر نهایت می توان به مواردی مانند گمراهی مردم ، تطمیع وتهدید ، کم فروشی ، رشوه خواریو گسترش فساد به عنوان مهمترین پیامدهای اجتماعی دنیاگرایی اشاره کرد. کلمات کلیدی: دنیاگرایی ، انسان ، قرآن ، حدیث

انسان موجودی اجتماعی است و پیوسته با دیگران در حال تعامل است. یکی از موثرترین شیوه‌های اصلاح رفتار فردی و اجتماعی مسئولیت پذیری است که بارزترین مصداق آن خیر خواهی و نصحیت دیگران است که مفیدترین و پرکابردترین شکل آن تذکر لسانی است. لذا در این پایان‌نامه فرهنگ تذکر لسانی از منظر قرآن مورد بررسی قرار می‌گیرد. به همین منظور این پژوهش در نظر دارد موضوع را از پنج منظردر فصول مختلف به شرح زیر مورد بررسی و کنکاش قرار می‌گیرد؛فصل اول؛جایگاه و اهمیت تذکر لسانی از قبیل هدف بودن دین، عامل برتری امت اسلامی،ضامن اجرایی احکام و...فصل دوم؛ آثار تذکر هم از حنبه‌ی فردی چون، افزایش برکات، استجابت دعا، رستگاری و عزتمندی و... وجنبه‌ی اجتماعی چون،امنیت سیاسی،اجتماعی، اقتصادی و...فصل سوم؛عوامل تذکر ازقبیل اقتضای عقلی، فطری، ایمانی و زندگی اجتماعی و...فصل چهارم؛شیوه‌های تذکر لسانی که در آن چهل شیوه‌ی مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. و در پایان موانعی که فراروی این فریضه قرار دارد، همچون ترس، طمع، تواکل، ضعف دینی و ... مورد شناسایی و تبین قرار گرفته است. هدف این بود که جنبه‌های مختلف فریضه‌ی تذکر شناسایی و شیوه‌های مناسب و مفید تذکرمعرفی و تبین شود که با این پژوهش آگاهی لازم برای متذکران به وجود آید. و برای این منظور از روش توصیفی تحلیلی با رجوع به تفاسیر و بهره‌گیری از روایات و سخنان اندیشمندان استفاده شده است. نتایج به دست آمده؛ اینکه این فریضه جایگاه رفیعی در اسلام دارد چون که همه‌ی جوانب بشر را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به همین خاطر باید از شیوه‌های صحیح و مناسب با موقعیت مکان و زمان تذکر و شرایط مخاطب در نظر گرفته شود.کلید واژه‌ها: قرآن، معروف، منکر، تذکردهنده، مخاطب، اجتماع، فرهنگ، تذکر لسانی

از آنجا که تربیت درست و همه جانبه انسان دغدغه و مسأله همیشگی ادیان و مکاتب و جوامع انسانی بوده است، در طول سالیان شاهد شکل گیری و نظریه پردازی متعدد در این زمینه بوده ایم. با توجه به اهمیت بعد عواطف در انسان که موتور حرکت انسان برای انجام کارها به شمار می رود و رفتار های انسانی رانمی توان بدون توجه به عواطف مورد بررسی قرار داد لذا در این پژوهش در صدد بوده ایم که مبانی هستی شناسی تربیت عاطفی ازدیدگاه قرآن کریم را مورد بررسی قرار دهیم. شیوه کار اینگونه بوده است که با مراجعه به آیات ارزشمند قرآن کریم مبانی مرتبط با اجزای هستی شناسی یعنی خداوند و انسان و جهان استخراج شده و با توصیف و تحلیل مطالب اصول و روشها شناسایی گردد . جهان هستی ازجمله چیزهایی است که با توجه به اینکه مخلوق خداوند است، هدفمند است و زیبا لذا در تربیت عاطفی نقش انکار ناپذیری دارد پس این مبانی به استخراج اصول و روشهایی انجامید که براساس آن همواره جهان هستی انسان را به سوی خداوند دعوت نماید و یادآوری باشد که به انسان آرامش و شادی هدیه می نماید و کمک می کند که همواره هدفمند زندگی کند و با برنامه ریزی و آراستگی به سوی کمال وجود خویش گام بردارد .

چکیدهمطابق با آموزه‌های قرآن کریم، یک جنگ واقعی و جدی در تمام صحنه‌های زندگی انسان‌ها وجود دارد. هچنین از منظر وحی، یکی از اصول و قواعد تفسیر صحیح زندگی انسان این است که بداند در متن زندگی او، چیزهایی وجود دارد که دقیقاً دشمن او هستند. این دشمن در تمام صحنه‌های زندگی انسان ـ فردی و اجتماعی ـ در حال جنگ است. با استفاده از روش هم‌نشینی و جانشینی می‌توانگفت که «عدم پذیرش خدا،رسول و وحی الهی در دل» و «معارضه و مبارزه با خدا و رسول و دین الهی قولاً و عملاً» دو مولفه اساسی نهفته در معنای دشمن است. همچنین با توجه به هم‌نشین های «عدوّ» صورتبندی آیات مرتبط با «عدوّ» عبارت است از: آیات بیانگر حوزه معنایی «عدوّ» ، آیات بیانگر انواع و اقسام دشمن، آیات بیانگر اقدامات و شیوه‌های دشمنان، آیات تبیین کننده اقدامات در برابر دشمنان، آیات مشخص کننده مصادیق اصلی دشمن و آیات بیانگر ارتباط و نسبت بین مصادیق دشمنان. در این پژوهش با استفاده از روش هم‌نشینی و جانشینی به تبیین مولفه‌ها و حوزه معنایی «عدوّ» از منظر آیات قرآن کریم پرداخته شده و سپس با بهره‌گیری از سنت تفسیری مفسران کهن و معاصر به توضیح مصادیق اصلی عدو، ویژگی‌های آنان، شیوه‌ها و توطئه‌های آنان، ارتباط بین دشمنان و راهکارهای مقابله با دشمنان پرداخته شده است.واژگان کلیدی: عدو، دشمن شناسی، منافقان، کافرانِ اهل کتاب(یهود)، شیطان، هوای نفس، کفار، مشرکان، قرآن کریم

مسئله فتنه ارتباط تنگاتنگی با مسئله امنیت و سلامت روحی- روانی فرد و جامعه دارد و می تواند تاثیرات عمیقی بر حرکت فرد و جامعه به سوی کمال و تعالی داشته باشد. به همین دلیل در قرآن کریم و روایات ائمه معصومین? از جهات مختلفی به این امر پرداخته شده است و با بیان آثار مخرب فتنه بر فرد و جامعه، همواره به ارائه راهکارها و شیوه های مبارزه با فتنه های گوناگون، مسیر روشن و درست در برابر آسیبهای آن را برای ما ترسیم نموده اند. پیش بینی وقوع حوادث و آسیبهای ناشی از فتنه و اقدامات پیشگیرانه از آنها، شناسایی عوامل و ریشه ها، ویژگی های فتنه گران، آثار مثبت و منفی که فتنه ها از خود به جای می گذارند و آشنایی با نحوه به وجود آمدن فتنه های صدر اسلام از جمله مواردی است که در این پژوهش مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه ریشه فتنه ها، خواهشهای نفسانی، دنیاطلبی، رذایل اخلاقی از قبیل: خودخواهی، حسد و امثال آن می باشد که با شناسایی آنها می توان این بیماری خطرناک را درمان نمود.فتنه به مفهوم اختیار و امتحان می تواند جنبه مثبت به خود گیرد، زیرا در آزمون است که ارزشها شناخته می شود و مثبت و منفی آن نمایان می گردد، لذا فتنه آنجا که باعث تحول انسان می شود و مشکلات را می نمایاند، بار مثبت را دارد ولی اگر انسان دقت لازم را معمول ندارد، فتنه می تواند چه از درون خود انسان باشد و چه از بیرون، به وی لطمه زند، مثل فتنه کربلا؛ که حُرّ را آگاه می کند و نجات می دهد و عمر سعد را به ورطه هلاکت می افکند.قرآن و نهج البلاغه برای مقابله برای فتنه های آسیب رسان راهکارهای متنوع ارائه می دهند که بعضاً خود انسان باید در نفس خود اعمال نماید مثل تقویت تقوا برای جلوگیری از نفوذ هواهای نفسانی و بصیرت و هوشیاری در برابر فتنه های دیگران.بی تردید شناخت فتنه و مراقبت از نفوذ آن می تواند جامعه را سالم نگه دارد، بنابراین تبعیت از قرآن و رهبری دینی و تعالیم آسمانی به ویژه فرامین ائمه معصومین? می تواند اثرات فتنه را حل نموده و سلامتی و امنیت فرد و جامعه را فراهم سازد.نتیجه این پژوهش یک جمله روشن و مبرهن است که؛ فتنه ها دارای آسیبهای فراوانی هستند و برای پیشگیری از این آسیبها و حفظ سلامت افراد جامعه باید آگاهی و بصیرت، باورها و اعتقادات آنان تقویت شده و از راه آموزشهای گوناگون، آمادگی لازم را جهت مقابله با فتنه ها، در آنها ایجاد کرد.

در این اثر به تجزیه و تحلیل آثار و اندیشه‌های قرآنی شهید محمّدباقر حکیم و روش شناسی ایشان در تفسیر آیات قرآن کریم و استفاده از علوم قرآنی در تفسیر پرداخته شده است. نویسنده ابتدا مهم ترین موضوعات مقدّماتی قرآن کریم، مانندِ اسمای قرآن، علوم قرآن و تشویق اهل بیت( و قرآن کریم مبنی بر تدّبر و تفکر در قرآن و اُنس داشتن با آن را معّرفی کرده، سپس موضوعاتی عمومی درباره قرآن کریم، همچون: مدنی یا مکی بودن آیات و سوره‌ها، نحوه نزول قرآن، اسباب نزول قرآن، اثبات کردن نصّ قرآنی و هدف از نزول قرآن را بررسیده است. وی در ادامه، اهم مباحث قرآن، مانندِ اعجاز، محکم و متشابه و نَسخ در قرآن واکاوی کرده است. پس از آن، مباحث مهّم مورد بحث در تفسیر قرآن، همچون: تاریخ تفسیر، ماهیت تفسیر، شروط تفسیر و مفسّر، روش‌های تفسیری، اهل بیت و قرآن و نقش آنها در تفسیر، معرّفی مفسّران بزرگ و نمونه‌هایی از تفسیر ترتیبی و موضوعی و دیگر روش‌های تفسیری بحث شده توسّط آیت الله محمّدباقر حکیم، بررسی شده است. در باب دوم، آثار قرآنی آیت الله محمّدباقر حکیم معّرفی شده است؛ این کتاب‌ها، مانندِ علوم قرآن، هدف از نزول قرآن، و تأثیر آن بر روش تفسیر، شبهات مستشرقین در مورد قرآن، معرفّی شخصیت قرآنی و تفسیری شهید سیدمحمّدباقر صدر و شخصیت علمی ایشان، تفسیر سوره حمد، قصّه‌های قرآنی، ابتلا و امتحان در قرآن، حکومت اسلامی، وحدت اسلامی از دیدگاه قرآن و عترت، نقش اهل بیت( در تأسیس جامعه صالح اسلامی، تحلیل امامت و ولایت اهل بیت(، جامعه انسانی در قرآن کریم و حجّت و ولایت از دیدگاه قرآن و عترت است. در قسمت دیگری از همین باب، سیره قرآنی و علمی شهید محمّدباقر حکیم معرّفی، و گوشه‌هایی از حیات علمی، سیاسی، اجتماعی و دوران هجرت ایشان به ایران و نیز فعّالیت‌های سیاسی و علمی او در این مدّت، مدیریت کردن جنبش‌های علمی و سیاسی عراق از ایران، مهاجرت دوباره وی به عراق و سرانجام: شهادت او توّسط ایادی امریکا و صهیونیسم به تصویر کشیده شده است.

موضوع این تحقیق دوستی با اهل کتاب می باشد، دین اسلام برای ارتباط گرفتن با اهل کتاب ضوابطی دارد که رعایت آنها موجب حفظ قدرت و عزت مسلمانان خواهد شد. کوشش نگارنده در این تحقیق بر این بوده است که با استفاده از آیات قرآن به تبیین چگونگی روابط مسلمانان با اهل کتاب بپردازد. از آنجا که در نظر بود این موضوع از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار گیرد از تفاسیر به عنوان منبع استفاده شده است. این تحقیق از پنج فصل تشکیل شده است، فصل اول دربردارنده ی کلیات معمول میباشد، فصل دوم به واژه شناسی اهل کتاب و مصادیق آن و معرفی اجمالی یهود و نصاری پرداخته است، فصل سوم در زمینه برخورد اهل کتاب با مسلمانان در عصر پیامبر (ص)می باشد. فصل چهارم و پنجم به تفکیک به ممنوعیت رابطه دوستی با یهود و نصاری و آثار و عوامل روابط دوستانه با آنها پرداخته است و در فصل آخر ضمن ارائه خلاصه ای از مباحث فصول قبل به این نتیجه میرسد که هرچند قرآن کریم مسلمانان را از برخورد مسالمت آمیز و رعایت عدالت در برخورد با اهل کتاب منع نفرموده است اما درعین حال اجازه نمی دهد که با آنها روابط دوستی صمیمی و نزدیک برقرار نمایند، چراکه این کار هویت اسلامی آنها و کیان جامعه اسلامی را در معرض خطر و آسیب جدی قرار میدهد.

ترجمه و نقد و بررسی مدخل «پلورالیزم دینی و قرآن»،از مداخل دایره المعارف قرآن لیدن،موضوع این پژوهش می باشد. نویسندگان مدخل مذکور،به بررسی دیدگاه قرآن در ارتباط با تکثرگرایی دینی پرداخته اند.هدف از اجرای این پایان نامه بررسی صحت و سقم مطالب مدخلو پاسخگویی به شبهاتمطرح شده با رعایت اصول علمی و انصاف است. کوشش شده است ضمن ارائه ترجمه ای سلیس و روان ،مطالب مدخل بر اساس ترتیب ارائه شده از سوی نویسندگان، نقد و بررسی شود.مولفان،در ابتدای کار به معناشناسی واژگان استعمال شده توسط قرآن کریم در حوزه دین پرداخته اند،اما در بررسی مفردات قرآنی ،آنچنان که باید عالمانه عامل نکرده اند . آنان در مرحله بعدی بهبررسی گروههای دینی موجود در محیط زندگی پیامبر همت گماشته اند،در این قسمتنیز رعایت بی طرفی نشده و جانبداری آنان از مسیحیان و یهودیان کاملا آشکار است.در مهمترین بخش این مدخل تکثرگرایی دینی از دیدگاه قرآن مورد بحث قرار گرفته است، در موضوع یاد شده گرچه نویسندگان تا حدودی توانسته اند دیدگاه قرآن را در یابند اما در اینجا نیز بحث مطرح شده دارای اشکالاتی است.مهم ترین اشکال،فقدان یک بحث منسجم نظری در مورد دیدگاه قرآن است،مولفان مدخل بیش از آنکه در صدد بیان دیدگاه قرآن در مورد موضوع مورد بحث باشند،بیشتر بهحوزه رفتار مسلمین پرداخته اند.علاوه بر این، پلورالیزم دینیِ مبتنی بر نسبیت اندیشی معیار و اصل مسلم قرار گرفته و تعالیم قرآن با آن مقایسه شده و از این منظر اشکالاتی چند- که به پاسخ آنها پرداخته ایم- متوجه قرآن شده است.

نگرش‌های جدید به تفسیر قرآن باعث ایجاد گرایش‌های مختلفی در تفسیر شده است. از جمله‌ی این-گرایش‌ها، گرایش تربیتی است. در گرایش تربیتی مفسر با تکیه بر مبانیِ انتظار تربیت از قرآن، انسان ساز بودن برنامه‌ی تربیتی قرآن و بیان حوزه‌های مختلف تربیت در قرآن به شرح و بسط مسائل تربیتی می‌پردازد. از حوزه های تربیت که در علوم تربیتی نیز مطرح است می توان به پنج محور مهم اشاره نمود. تبیین تعریف تربیت و مبانی و اصول و اهداف تربیت؛ خانواده و نقش آن در تربیت؛ مسأله ی رشد و توجه به دوره های مختلف تربیت؛ ارتباط تعلیم با تربیت و نقش محیط در تربیت از جمله ی محورهای اساسی در حوزه ی تربیت می باشد. بررسی تفاسیر مختلف نشان می‌دهد که میزان توجه مفسّران به مسائل تربیتی یکسان نیست، به طوری که برخی از تفاسیر به طور ویژه و با یک رویکرد نسبتاً ثابت در ذیل آیات مختلف به شرح و بسط و توضیح مسائل تربیتی پرداخته‌اند که می‌توان آنها را جزء تفاسیر تربیتی برشمرد. تفاسیر پرتوی از قرآن، روشن و نور از اینگونه تفاسیرند. از طرفی برخی از تفاسیر جامع نیز به برخی از مسائل تربیتی کلّی همچون مبانی و اصول و اهداف و یا مسائل تربیتی را مورد نظر داشته‌اند که نمی‌توان از این تفاسیر با عنوان گرایش تربیتی یاد کرد، همان طور که نمی‌توان این میزان توجه به مسائل تربیتی را نادیده گرفت، لذا می‌توان از این-گونه تفاسیر با عنوان تفاسیر جامع با رویکرد تربیتی، یاد نمود. تفاسیر المیزان، نمونه و من وحی القرآن در این دسته جای می‌گیرند. علاوه بر این، تفاسیر دیگری نیز با عنوان تفاسیر تربیتی شهرت پیدا کرده‌اند، امّا در آنها صرفاً نکاتی تربیتی دیده می‌شود. زیرا اکثر این تفاسیر توجّه چندانی به مسائل تربیتی ندارند. علّت اصلی شهرت این تفاسیر به تربیتی را می‌توان در توجّه نکردن به معنای صحیح گرایش تربیتی و توجه نداشتن به مسائل آن پیگیری کرد. تفاسیر المنار، المراغی، الکاشف، من هدی القرآن، فی ظلال القرآن، احسن الحدیث، مخزن العرفان و... از این دسته‌اند.