جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله ای که پیش رو است، در رابطه با سوگندهای خداوند متعال در قرآن مجید می باشد که با هدف تبیین سوگندهای خداوند در قرآن که حجم بالایی از آیات را به خود اختصاص داده است، نگاشته شده است. با توجه به فرضیه ی این تحقیق که سوگندهای قرآن در پی اثبات اصول سه گانه دین ( توحید، نبوت، معاد) و حالات و صفات انسان است، پی می بریم که این سوگندها برای جلب توجه خواننده و مخاطب آیات است که در آن به اندیشه و تفکر بپردازند و به حقایق الهی دست یابند. همچنین با پیوند و رابطه ی تنگاتنگ بین « مُقسم بِه» و « مُقسم لَه» در این آیات خداوند حقایق بسیاری را مطرح کرده است که این حقیقت را ذیل بیشتر موارد قسم آورده ایم و در مواردی هم به صورت کامل کشف نشده است. مباحث این رساله در سه بخش تنظیم گردیده است که به ترتیب عبارتند از: درآمدی بر مباحث سوگند، آیات سوگند در قرآن و احکام سوگند یاد کردن. این پژوهش به روش کتابخانه ای انجام شده و با استفاده از کتاب های تفسیری و لغت شناسی به تحقیق در این زمینه پرداخته است. نتیجه ای که از این تحقیق گرفته می شود این است که سوگند در کلام شیوه ای است به درازای عمر بشر و بر اساس استوارسازی دیدگاه ها و باورها. قرآن نیز از این شیوه بهره برده، اما بنیاد آن را تغییر داده است. خداوند با سوگندهایی که در قرآن یاد می فرماید، از یک سو انسان را به تفکر و تدبر در امور عظیم فرا می خواند و از سوی دیگر این سوگندها اصول اساسی دین ( توحید، نبوت، معاد) را به اثبات می رساند. در پایان پیشنهاد می شود با توجه به اهمیت سوگند در قرآن و این که این آیات حجم بالایی از قرآن را به خود اختصاص داده است، چون سوگندهای قرآن دارای ابعاد مختلف است پژوهشگران عزیز در زمینه های مختلف آن به تحقیق بپردازند. همچنین در زمینه ی بلاغت سوگندهای قرآن نیز بسیار کم کار شده و بیشتر مطالبی که در این خصوص گردآوری شده است به زبان عربی می باشد که بهتر است در این زمینه نیز به تحقیق و پژوهش پرداخته شود.

این پایان نامه شامل مباحثی چند درباره دنیا ازدیدگاه کتاب و سنت است؛ بدین قرار: معنای دنیا،شناخت دنیا، انسان و دنیا، دنیا و آخرت، و امثال دنیا.طی این مباحث چهره های مذموم و ممدوح دنیا معرفی و روش صحیح رفتار با دنیا بیان شده است.

این پایان نامه با هدف اثبات این مطلب که قرآن درعهد رسول خدا (ص) جمع و تدوین شده و علی (ع)عهده دار آن بوده و سایر صحابه صرفا مصاحفی شخصی فراهم کرده بودند، تدوین شده است . عنوان فصلهای این پژوهش عبارتند از: دیدگاه علمای اسلامی در موردجمع قرآن، نظرات موافق و مخالف در خصوص تدوین قرآن در عصر نبوی و نقد آنها، جمع و تدوین قرآن توسط ابوبکر و مصحف حضرت علی (ع).

مطالب اصلی این پژوهش درباره خشونت در چهار فصل آمده است. در فصل اول به بررسی معنای خشونت و مراتب آن و در فصل دوم به بررسی معادل های خشونت نظیر جبر، شدت، قاطعیت، مجازات، عذاب و ترور پرداخته شده است. در فصل سوم با عنوان زمینه های بروز خشونت از دعوت، تربیت، منع، تعدّی، فتنه گری، اباحی گری، پیمان شکنی و جز آنها سخن رفته است. در فصل چهارم با عنوان کاربردهای خشونت از جهاد، حکومت، قضاوت، اجرای عدالت، جدل، تجارت و غیر آنها بحث شده است

این پایان نامه دو فصل به نگارش درآمده است: در فصل اول، با عنوان مفردات و غریب القرآن، این موضوعات مورد بحث قرار گرفته است: معنای لغوی واژه ی غریب و مفرد، معنای غریب در اصطلاح علوم قرآنی، موضوع علم مفردات و غریب القرآن، تاریخچه ی مفردات و غریب القرآن، استدلال به اشعار عرب در توضیح و تفسیر واژگان غریب القرآن، خلاصه ای از زندگانی راغب اصفهانی، فهرست لغات ذکر نشده در مفردات راغب، در فصل دوم، با نام بررسی واژه ها، این واژگان بررسی شده است: قدح، قدو، قرش، قلع، کب، کدح، کسد، کنَّس، کهل، کوکب، لجأ، لحی، لَذَّ، لقط، لیس، مجس، مغض، ماروت، مری، مزق. در هر مورد نخست، معنای لغوی واژه ها، سپس، کاربرد آنها در قرآن و حدیث بررسی شده است.

در این پایان نامه نخست واژه های «ابتلا»، «فتنه»، «محق» و «تمحیص» معنا شده است و مبانی و قلمرو امتحان به بحث گذاشته شده است؛ سپس از امتحان به مثابه یکی از سنت های الهی بحث گردیده، آنگاه ویژگی ها و ارتباط آن با دیگر سنت های الهی بررسی شده؛ پس از آن ارکان ابتلا مورد بررسی قرار گرفته است و در پایان، آثار امتحان با نگاه به آیات الهی به این قرار ذکر شده است: هدایت انسان ها، تحقق ایمان واقعی، تمایز صفوف، زدودن ناخالصی ها، نیل به ثواب، تربیت و تکامل، بازگشت به سوی خدا.

پایان نامه ی حاضر در چهار فصل به این شرح تدوین شده است: در فصل اول، کلیاتی در زمینه این موضوعات آمده است: تصوّری کلی از معراج، بحثی لغوی درباره ی واژه ی اِسرا و معراج، زمان و مکان معراج رسول، تعدّد معراج ها، هدف از تحقیق معراج؛ در فصل دوم، تفسیر برخی آیات درباره ی معراج بررسی شدند؛ در فصل سوم، نمونه هایی از روایات مختلف معراج که تبیین کننده ی مشهودات نبوی در معراج است، نقل شده است. در فصل چهارم، اقول مختلف در زمینه ی کیفیت معراج یاد شده و نیز به ایرادات پاسخ داده شده است.

موضوع تحقیق این رساله یکی از ضروریات دین می باشد که می تواند در نحوه رابطه افراد و بهبود ارتباطات اجتماعی تاثیر به سزایی داشته باشد. در این پژوهش مساله حجاب با استناد به آیات الهی و احادیث به عنوان یک ارزش خاص اسلامی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و به اهمیت این مساله در ادیان الهی و همچنین به پیامدهای شوم بدحجابی و بی حجابی و آثار آن در جامعه پرداخته شده است. چون مساله حجاب به عنوان یک ارزش است بنابراین ارزشهای مقدس انقلاب اسلامی و اسلام عزیز به تناور و مستحکم گردد تا حجاب هم به عنوان میوه و ثمره آن در جامعه جایگاه واقعی خود را بیابد و جوانان نسل انقلاب با آگاهی نسبت به فلسفه پوشش از طرفی و اطلاع نسبت به توطئه های ریشه دار دشمن به عنوان اولین قدم رسوخ در جامعه اسلامی و هتک حرمت نسبت به حجاب بدون استناد دقیق به مراجع و منابع آن آورده نشود و سیر تاریخی دیدگاهها تا آن جا که ممکن بوده رعایت گردیده است

در این پایان نامه احادیث مشترک شیعه و اهل سنت در تفسیر قرآن، جزء نوزدهم مشتمل بر بخشی از سوره فرقان، سوره شعرا و بخشی از سوره نمل گردآوری و بررسی شده است. نخست احادیث مشترک از کتب روایی دو فرقه با محوریت دو تفسیر نورالثقلین و الدرالمنثور و با مراجعه به سایر تفاسیر روایی گردآوری شده، سپس با استفاده از تفاسیر تحلیلی دو فرقه نظیر مجمع البیان، المیزان، نمونه، کشاف و قرطبی به بیان نظریات مفسران درباره اعتبار یا عدم اعتبار حدیث ذیل آیه مربوط پرداخته شده و سرانجام با جمع بندی نظریات مفسران به اثبات یا رد حدیث مذکور اقدام گردیده است. احادیث مشترک این جزء در مجموع 78 است که 30 حدیث آن به سوره فرقان، 27 حدیث آن به سوره شعرا و 21 حدیث آن به سوره نمل تعلق دارد

امروزه یکی از مباحث مهم در حوزه مباحث قرآن پژوهشی، بحث روش شناسی تفاسیر قرآن است که مفسر را در کشف مراد و مقاصد آیات یاری می کند. آیه الله مدرسی یکی از مفسرانی است که روش های خاصی را در تفسیر قرآن بیان کرده است. در این پژوهش، سعی شده است تا مبانی و روش های تفسیری ایشان شناسایی وارزیابی گردد. این پایان نامه در هشت فصل تنظیم شده است: فصل اول، کلیات است. در این فصل، بیان مسا له، سئوا لات اصلی و فرعی تحقیق، اهمیت بحث روش شناسی، پیشینه ی تاریخی، روش تحقیق، اهداف و ضرورت تحقیق ذکر گردیده است. در فصل دوم، زندگی نامه، حیات علمی و سیاسی، معرفی تفسیر من هدی القرآن آمده است. فصل سوم دیدگاه علوم قرآنی مفسر مورد ارزیابی قرار گرفته است.در فصل چهارم منابع مورد استفاده ی مفسر بررسی شده، و میزان استفاده مفسر از آن منابع مشخص گردیده است. فصل پنجم، مربوط به مبانی تفسیری آیه الله مدرسی است شامل: پاسخگو بودن قرآن نسبت به نیاز های بشر، وجود باطن ژرف برای قرآن، پذیرش جری و تطبیق، جامعیت، جاودانگی و جهانی بودن قرآن و فهم پذیری متشابهات است. در فصل ششم، روش های تفسیری مفسر شامل: روش قرآن به قرآن وروش نقلی مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل هفتم، روش دیگر ایشان که تفسیر عقلی و اجتهادی است، معرفی شده است. و در فصل هشتم، گرایش های تفسیری مفسر شامل: گرایش اجتماعی، هدایتی تربیتی، فقهی، سیاسی، ادبی، و علمی می باشد.