جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این تحقیق « محبت از دیدگاه قرآن و روایات » می باشد . هدف از این پژوهش شناخت موضع قرآن کریم و معصومین ( علیهم السلام) در قبال مساله ی « محبت » می باشد . این تحقیق از سه بخش با نام های « شناخت محبت » ، « رابطه ی محبت میان خدای متعال و انسان و بالعکس و نیز میان انسان ها با یکدیگر » و « اشکال انحرافی محبت » و نیز از یک ضمیمه جهت پاسخ گویی به شبهات تشکیل شده است که به اختصار مروری می کنیم بر مطالب این بخش ها : محبت در لغت به معنای « دوست داشتن » است و به لحاظ منطقی قابل تعریف اصطلاحی نمی باشد ؛ زیرا محبت از سنخ وجود است و همانند وجود ، غیر قابل تعریف . اصل محبت ، مساله ای است که از اختیار بشر خارج است . معنای محبت خدا به انسان ، رضایت او از انسان و رفع حجاب از دل او می باشد و تنها کسانی محبوب خدایند که در محبت خود به خدای تعالی صادق باشند . دلیل این که برخی انسان ها نظیر معصومین علیهم السلام به خدای تعالی محبت می ورزند این است که آن ها به این معرفت دست یافته اند که کمال و جمال مطلق ، تنها از آن خداست . محبت به حق تعالی در دین اسلام از اهمیت بسیاری برخوردار است و برای محبت نشانه هایی چون شوق دیدار ، ذکر ، زهد و . . . ذکر نموده اند . آخرین مرتبه ی محبت انسان به خداوند ، حالتی است که از آن به « فناء » تعبیر می شود . اسلام ، دوست داشتن مخلوقات را در چهارچوب « حب فی الله » برای انسان مجاز می داند . یکی از اشکال انحرافی محبت ، حب دنیا می باشد و منظور از آن ، وابستگی به امور دنیوی است . شکل دیگر انحراف در محبت این است که انسان گمان کند که خدا را دوست دارد اما در عمل به شریعت پای بند نباشد . از محل مطالب این تحقیق می توان این نتیجه را گرفت که از دیدگاه قرآن و روایات ، محبت به خداوند و به مخلوقات او دارای نقش بنیادینی در سلوک دینی مسلمانان است . آن چه در اسلام با تعابیر تزکیه ، سیر و سلوک و رشد بیان دشده است ، در واقع همان حرکت در مراتب خلوص محبت به حق تعالی و خاص نمودن قلب از ما سوی الله می باشد ، تا به آن جا که فرد به مرتبه ی فناء فی الله که از آخرین مراتب قرب به حق تعالی می باشد برسد .

این پژوهش شامل هفت فصل با این مباحث است: فصل اول، کلیات: معنای لغوی محبت، تعریف محبت، اقسام و منشأ محبت، مراتب محبت؛ فصل دوم، محبت خداوند به بندگان: معنای محبت خداوند به بندگان، شواهد محبت خداوند به بندگان؛ فصل سوم، محرومان از محبت الهی؛ فصل چهارم، محبت بنده نسبت به خدا؛ فصل پنجم، محبت نسبت به غیر از خدا؛ فصل ششم، نقش تعیین کننده ی محبت؛ فصل هفتم، محبت در ادعیه و زیارات

پایان نامه ی حاضر مشتمل بر چهار فصل با این موضوعات است: فصل اول، مفهوم و مدلول محبت: محبت و واژه های دیگر مانند مودت، الفت، عشق، میل، ارادت و اراده، و شوق؛ فصل دوم، محبت و مودت از دیدگاه قرآن: حب به خدا (آیاتی در زمینه ی حبّ الهی، آیاتی در زمینه ی حبّ انسانی)، حبّ اهل بیت(ع) و آیاتی در این زمینه، حب انسان ها به یکدیگر در راه خدا، حب به دنیا؛ فصل سوم، محبت و مودت از دیدگاه سنّت: حب به خدا، حب اهل بیت، حب دیگران در راه خدا، حب به دنیا؛ فصل چهارم، محبت و مودت از دیدگاه عرفان و اخلاق اسلامی: حقیقت محبت، تفاوت مؤمنان در دوستی و محبت خدا، دوستی و دشمنی در راه خدا، آداب دوستی از نظر اسلام، حب دنیا و مفاسد آن، کمال حقیقی انسان

بررسی مبانی جامعه دینی از دیدگاه قرآن کریم است. در این نوشتار ابتدا کلیاتی در مباحث اجتماعی و جامعه دینی مطرح شده و سپس مؤلفه های جامعه دینی به طور کلّی مورد بحث قرار گرفته است. در ادامه مؤلفه خردگرایی و اهمیت قرآنی و انسانی آن بیان گردیده و تدبیر جامعه دینی در موارد: تعاون، حکومت دینی، امر به معروف و نهی از منکر، نظام خانواده، و زمان و مکان بررسی شده است. آنگاه مبحث عدالت که شاخصه اصلی جامعه دینی است با توجه به دیدگاه قرآن پژوهان مطرح گردیده و از قانون گرایی که لازمه شریعت می باشد، بحث شده است. در پایان کمال جویی در جامعه دینی مورد بررسی قرار گرفته و برخی آفات جامعه دینی که جنبه اجتماعی دارند، از جمله: معرفی غلط دین، خودباختگی، و دنیازدگی معرفی شده اند.

این تحقیق، تلاشی است برای پاسخ به این سؤال که مبانی حقوق از دیدگاه قرآن و حدیث چیست؟ مبانی حقوق از دیدگاه قرآن و روایات عبارت است از: توجیه ویژگی های قواعد حقوقی بر اساس اصول موضوعه که در ارتباط با حقوق از قرآن کریم و احادیث استنباط می شود. اصول و مفاهیمی که ویژگی قواعد حقوقی بر اساس آن توجیه می شود، از دیدگاه قرآن کریم و احادیث عبارت اند از: خدامحوری و توحید، اصل معاد، کرامت ذاتی و اکتسابی انسان، اصل عدالت و اصل حکمت بالغه الهی. قانون گذاری انسان بدون اذن خداوند با اصل توحید در تضاد است؛ زیرا حداقل چیزی که برای یک موحد لازم است این است که توحید در ذات، توحید در خالقیت، توحید در ربوبیت تکوینی و تشریعی و توحید در الوهیت را پذیرفته باشد. قانون گذاری انسان بدون اذن خداوند با کرامت ذاتی انسان نیز منافات دارد و تأمین کننده کرامت اکتسابی و هدف نهایی انسان نیست؛ زیرا همه انسان ها بر اساس کرامت ذاتی شان، آزاد و مختار آفریده شده اند و هیچ کس حتی پیامبران حق حاکمیت ذاتی بر انسان را ندارد و از آن جا که فقط خداوند بر همه ابعاد وجودی انسان آگاهی دارد، فقط او حق دارد برای انسان قانون وضع کند. بر اساس اصل عدالت از دیدگاه قرآن و روایات، قوانینی عادلانه است که از سوی خداوند باشد. بنابراین، رعایت قوانین و حقوق اجتماعی برای به دست آوردن فضیلت، کرامت و رضایت الهی لازم است و از دیدگاه قرآن و روایات معصومین(علیه السلام)، انبیا، ائمه معصومین(علیه السلام) و فقهای عادل در کشف، بیان و اجرای قوانین صاحب اذن هستند و اطاعت از آن ها لازم است.

تحقیق حاضر در چهار فصل معاد را در آیات قرآن کریم بررسی کرده و مشتمل بر این موضوعات است: معاد و دیدگاهها، عقیده به معاد در فرهنگ اقوام پیشین، عقیده به معاد در ادیان آسمانی قبل از اسلام، تاریخچه معاد در قرآن، اهمیت معاد از دیدگاه قرآن، برزخ یا قیامت وسطی، قیامت در قرآن، علائم پیدایش قیامت، توصیفات قیامت، صفات و اسماء قیامت بر اساس مراحل تحقّق آن.

موضوع این پژوهش با عنوان قناعت از دیدگاه قرآن و سنت ( روایات)، به بیان جایگاه قناعت در قرآن و سنت و نقش آن در زندگی انسان می پردازد. هدف کلی در این تحقیق، آشنا شدن با حقیقت قناعت و صرفه جویی در نگاه اسلام و اصلاح نگرش های نادرست نسبت به آن و ارائه- ی راه کارهای مناسب در این زمینه می باشد. این تحقیق در شش فصل به بررسی فضیلت قناعت، وظیفه ی اصناف مختلف مردم در این مسئله و نیز تبیین مصادیق، آثار، موانع و راه های تحصیل ملکه ی قناعت پرداخته است. در تحقیق حاضر به روش بنیادی توصیفی به جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای از منابعی چون قرآن و کتب روایی و... پرداخته شده است. نتایج حاصل از این قرارند: 1-در کلام الهی و در روایات به قناعت توصیه شده است. 2- اصناف مختلف مردم از جمله رهبران جامعه ی اسلامی و کارگزاران، خانواده ها، ثروتمندان و فقرا موظف به رعایت قناعت و اعتدال هستند. 3- قناعت در اموال عمومی و بیت المال، قناعت در منابع طبیعی، قناعت در امور معیشتی، در خوراک، پوشاک، مسکن، وسایل نقلیه، لوازم زندگی مانند فرش و غیره، قناعت در انفاق و اعتدال در عبادت، استفاده ی مطلوب از عمر و به طور کلی قناعت و اعتدال در همه ی امور از جمله مصادیق قناعت محسوب می شوند. 4- آثار صرفه جویی و قناعت و ثمره های ارزشمند آن شامل قناعت و حیات طیّبه، خردمندی، آرامش روانی، شکر و سپاسگزاری،سلامت در دین، تقوای الهی، رهایی از رنج و زحمت، رهایی از طول امل،خودسازی،آسانی حساب،عزت نفس،بی نیازی، سیری، پاکدامنی و سخاوتمندی می باشد. 5- حبّ دنیا و جهل و نادانی نسبت به عواقب شوم عدم قناعت و اموری چون حرص و طمع و اسراف که ارتباطی دو سویه با قناعت دارند از جمله موانع قناعت به شمار می آیند. 6- ترویج فرهنگ قناعت و صرفه جویی از طریق آموزش مردم، سیاست گذاری کاربردی مناسب، پیشگامی عملی مسئولین، پرهیز از تجمل و سنت های نادرست و... از راه های تحصیل ملکه ی قناعت می باشند.

در این پایان نامه آیات و روایاتی که حاوی واژه«قلب» است، گردآوری و تحت عناوین بیماریهای قلب، سلامت قلب و نشانه های آن بررسی شده اند.

در پایان نامه حاضر طی هشت فصل با این عناوین قانون گرایی با تکیه بر آیات و روایات بررسی شده است: فصل اول، آشنایی با اصطلاحات قانون، قاعده، سنت، عدل، ظلم و میزان؛ فصل دوم، سیر قانون و قانون گرایی؛ فصل سوم، ضرورت وجود قانون؛ فصل چهارم، قانون گرایی در قرآن: قرآن و قانون، عدل و قسط در قرآن، پایبندی به قوانین و وفای به عهد، امر به معروف و نهی از منکر؛ فصل پنجم، قانون گرایی در سیره پیامبراکرم(ص)؛ فصل ششم، علی(ع) و اجرای قانون؛ فصل هفتم، ائمه(ع) و قانون گرایی؛ فصل هشتم، فقهاء و تلاش های ایشان در اجرای قانون.

در این تحقیق تلاش شده است که براساس نخستین تفسیر موجود به زبان فارسی موسوم به ترجمه تفسیر طبری فرهنگ واژگان قرآن به دست داده شود. در مقدمه از سبک کتاب و اختلاف قرائت های موجود در آن سخن رفته است. در سبک شناسی به نکات اصلی توجه گردیده و برای هر یک چند مثال آورده شده است و در بیان اختلاف قرائت ها بیش از بیست مورد اختلاف یاد شده است. بررسی قرائت ها نشان می دهد که در اکثر موارد در کتاب ترجمه تفسیر طبری قرائتی جز قرائت طبری در تفسیر جامع البیان پذیرفته شده است. به منظور تهیه فرهنگ واژگان قرآن، یک یک واژگان قرآن کریم گردآوری و برابر فارسی با عربی آنها در کتاب تطبیق داده شده است و اگر برای یک واژه قرآنی در قسمت های مختلف چند برابر فارسی یاد شده، همه آنها با ذکر شاهد در یکجا به ترتیب الفبائی گردآوری گردیده است.