جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 860
برهان تمانع به تقرير استاد مطهری و علامه طباطبایی
نویسنده:
محمد حكاك
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری
چکیده :
برهان تمانع از جمله برهان هاي اقامه‏شده بر يگانگي خداست. اين برهان در آيه 22 سوره انبياء آمده است. متكلمان و فيلسوفان اصطلاح تمانع را از مفاد آيه برگرفته و وضع نموده اند. آنان اين برهان را ناظر به توحيد در خالقيت و وجوب وجود دانسته و با اين كار علاوه بر تقرير يك برهان كلامي و فلسفي، درواقع، آيه را نيز تفسير كرده اند. استاد مطهري از جمله اين گروه است اما علامه طباطبايي برهان را ناظر به توحيد ربوبي مي داند؛ بدان دليل كه مسئله مورد اختلاف بين قرآن و بت‏پرستان همين موضوع بوده است نه توحيد خالق كه مورد قبول بت‏پرستان بوده است. او در الميزان و نهايه الحكمه برهان را به گونه اي تقرير مي كند كه منتج به توحيد رب، يعني مالك مدبر عالم گردد. البته در نهايه الحكمه اشاره اي به آيه ندارد؛ همچنان‏كه در الميزان نيز اشاره اي به بحث هاي متكلمان و فيلسوفان ندارد؛ به‏طوري كه حتي از استعمال اصطلاح تمانع نيز اجتناب مي كند. در اين مقاله بعد از تقرير استاد مطهري و استاد طباطبايي، به مقايسه و ارزيابي آنها از لحاظ فلسفي و تفسيري پرداخته ايم.
صفحات :
از صفحه 53 تا 72
مشخصات اثر
بررسی ميزان اعتبار روايت «عرفت الله» و محدوده اثبات خدا و اوصاف در برهان فسخ عزائم
نویسنده:
محمد محمدرضايی، حميد فلاحتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
اه هاي شناخت خدا از مهم‏ترين مسائل ميان پيروان اديان و انديشمندان است. استدلال بر وجود خدا از راه گسست عزم ها، نقض همت ها و شكست پيمان ها از تجربه هاي گران‏سنگي است كه از مولا علي † گزارششده و مسيري نو در راه شناخت خدا گشوده است. اين پژوهشبا استفاده از روش اسنادي- كتابخانه اي در مقام گردآوري و تحليل در مقام داوري در پي آن است ميزان اعتبار روايي، رويكردهاي شارحان نهج البلاغه و ميزان توانايي اين روايت درباره اثبات خدا و صفات او را بررسي كند. در ميان گزارش هاي موجود از اين روايت، دو روايت از شيخ صدوق در زمره روايات حسن قرار مي گيرد كه قابل اعتماد است. از قرن ششم برهان «فسخ عزايم» مورد توجه شارحان نهج البلاغه قرارگرفته است و شارحان اين اثر ارزشمند با دو رويكرد درون‏ديني و برون‏ديني به تحليل اين روايت پرداخته اند. آنچه مولا علي † درباره گسست تصميم هاي محكم بيان كرده اند، افزون برآنكه وجود خدا اثبات مي شود، برخي صفات الهي مانند وحدت، قدرت، قهر، علم و تدبير نيز اثبات مي شود.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
مشخصات اثر
واکاوی برهان خفای الهی از چشم‌انداز فلسفۀ اسلامی
نویسنده:
عبدالرئوف افضلی، عزالدین رضانژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
براهین خداشناسی
چکیده :
برهان یا شبهۀ «خفای الهی» از شبهات بسیار مهم در حوزۀ خداباوری در عصر کنونی است. این شبهه که از سوی شلنبرگ، فیلسوف دین معاصر مطرح شده، بیش از دو دهه است که در غرب، در کانون توجه فیلسوفان دین قرار دارد. بر پایۀ این شبهه، با پذیرش خفای الهی، شواهد کافی دال بر وجود خداوند در اختیار نیست و ازاین­رو خداوند وجود ندارد. غربی­ها اهتمام فراوانی به این شبهه نشان داده­اند؛ اما در جهان اسلام کمتر به آن توجه شده است. ما در این نوشتار می‌کوشیم با بهره‌گیری از روش پژوهشی توصیفی - تحلیلی، ضمن تبیین مسئله، بر اساس آخرین تقریر ارائه‌شده، آن را از منظر فلسفۀ اسلامی- کاری که تا کنون انجام نشده- نقادی کنیم. بررسی و تحلیل پیش رو نشان خواهد داد که برداشت کفر و شرک از خفای الهی درست نیست و نقدهای چندی بر آن وارد است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 57
مشخصات اثر
بررسی دلالت آیه 53 سورۀ «فصّلت» بر برهان صدّیقین
نویسنده:
سعید امینانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
براهین خداشناسی
صفحات :
از صفحه 1 تا 26
مشخصات اثر
تحلیل منطقی برهان وجودی آنسلم بر پایه تصورپذیری
نویسنده:
حامد قدیری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
برهان آنسلم یکی از نمونه‌های نامور برهان وجودی است که می‌کوشد وجود «آن‌چه فراتر از آن قابل تصور نیست» را اثبات کند. در نگاره حاضر، چهار مورد از صورت‌بندی‌های منطقی این برهان مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ نخست به صورت‌بندی اوپنهایمر و زالتا (1991) پرداخته می‌شود که با ارائه یک مدل مبتنی بر تصورپذیری و در نتیجه بازسازی یک زیربرهان، تلاش می‌شود فاصله میان متن آنسلم و مقدمات نویسندگان پر شود. بر اساس این زیربرهان، یکی از نقدهای وارد بر این برهان ـ مسئله امکان خدای آنسلمی ـ نمود یافته و پاسخ‌های محتمل به آن بررسی می‌شوند. در فصل پایانی کار، به‌اختصار صورت‌بندی‌های میلیکان (2004)، لوئیس (1970) و کینگ (1984) گزارش و بررسی می‌شوند که طی آن، نگارنده می‌کوشد نقدهایی بر این صورت‌بندها وارد کند. در پایان، تلاش می‌شود با ایجاد تغییراتی در برهان وجودی، صورت‌بندی نوینی ارائه شود که بخش عمده‌ای از نقدهای وارد بر صورت‌بندی‌های پیشین را پاسخ دهد. با این حال، چنین به نظر می‌رسد که این صورت‌بندی ـ در به‌ترین حالت ـ اثبات می‌کند که خدای آنسلمی در ذهن واجد ویژگی «وجود در خارج» است. اما نقد مهمی که پیرامون «فرض تعدی ویژگی‌ها» مطرح می‌شود، نشان می‌دهد که نه‌تنها این صورت‌بندی‌ها، بل‌که بخش عمده‌ای از صورت‌بندی‌های برهان وجودی آنسلم با مشکل مواجه خواهند شد.
مشخصات اثر
تحلیل برهان صدیقین ابن‌سینا بر پایه‌ی منطق جدید
نویسنده:
هما رنجبر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
طبق یک تعریف رایج، برهان صدیقین استدلالی است که در آن با تأمل در نفس وجود و بدون فرض وجود ممکن، وجود واجب الوجود اثبات می‌شود. شیخ الرئیس، مبتکر برهان صدیقین، تقریرهای متفاوتی را از این سبک برهان در کتاب‌های اشارات، نجات و مبدأ و معاد ارائه نموده و فلاسفه‌ی دیگر با وجود تأیید چهارچوب کلی برهان، نقدهایی را بر آن وارد کردند. برخی از این نقدها، متوجه صدیقین بودن برهان و برخی هم ناظر بر مفهوم اصلی به کار رفته در آن یعنی، سلسله هستند. در این نوشتار ضمن بررسی سه تقریر اصلی برهان سینوی به تحلیل منطقی یکی از آن‌ها، یعنی تقریر نجات، پرداخته و امکان اثبات اعتبار منطقی آن را در منطق موجهات محمولی بررسی می‌نماییم. از این طریق روشن می‌شود که: اولاً تقریر شیخ واجد ملاکی که خود، برای براهین صدیقین معرفی می‌کند، هست یا خیر. ثانیاً نقد وارد بر وجود فی‌نفسه سلسله بر اعتبار منطقی استدلال چه تأثیری دارد و به طور کلی در این زمینه چه پاسخی می‌توان به منتقد داد و در نهایت تفاوت‌های صورت‌بندی حاضر با صورت‌بندی شیخ و پی‌آمد‌های آن از جمله داخل بودن واجب در سلسله، چگونه قابل توجیه است. هم‌چنین اهتمام نوشتار حاضر بر این است تا اصول تقریر منتخب را به همراه لوازم منطقی و فلسفی هریک، مانند نیاز به یک نظریه‌ی جامع برای علیّت، استخراج و اثبات اعتبار منطقی آن‌ها و ارتباط‌شان با حوزه‌های دیگر فلسفی مانند پارشناسی را بر عهده گیرد. در این راستا امکان کاهش تعداد مقدمات را به طور کلی و نیز از طریق برخی پیش‌نهادات شیخ، مانند ارائه‌ی تعریف جدیدی از واجب الوجود بررسی می‌نماییم.
مشخصات اثر
پیگیری برهان تجرد مشا بر علم الهی در آثار عقلی علامه‌حلی
نویسنده:
محمدرضا لایقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
براهین خداشناسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی
چکیده :
علم الهی یکی از موضوعات مهم الهیاتی از زمان‌های دور است. یکی از دلایل فیلسوفان مشا بر علم خداوند به خود و مخلوقات، تجرد اوست. به‌نظر آنان آنچه مانع پیدایش علم می‌شود ماده است و خداوند به‌دلیل مجرد بودنش، به خود و غیرخود عالم است. حکیمان مسلمان همچون فارابی و بوعلی، این برهان را از آثار فیلسوفان مشایی یونان وام گرفته و در آثار خود نقل کرده‌اند. ازآن‌به‌بعد، دیگر فیلسوفان و متکلمان مسلمان نیز دربارۀ این برهان بحث کرده‌اند. متکلمان بیشتر با نگرش انتقادی به این برهان نگریسته‌اند. خواجۀ طوسی در بیانی کوتاه در کتاب تجریدالاعتقاد به این برهان اشاره کرده و علامه‌حلی در شرحش بر تجرید، گسترده‌تر به آن پرداخته است. در این برهان، با صغرا قرار گرفتن تجرد خداوند، عاقلیت هر موجود مجردی کبرا قرار می‌گیرد و عاقلیت و عالمیت خداوند به‌دست می‌آید. علامه در پایان سخن، بحث بیشتر را به کتاب‌های عقلی خود ارجاع می‌دهد. در این نوشته می‌خواهیم با پیشینه‌یابی این برهان در تاریخ عقل بشری، ردپای آن را در آثار عقلی حلی پی‌بگیریم، تقریرهای فلسفی این برهان را نشان دهیم و تشابه و تفاوت آن‌ها را واکاوی کنیم. همچنین دیدگاه علامه را در هریک از این آثار از نظر می‌گذرانیم و دیدگاه نهایی‌شان را روشن می‌کنیم.
صفحات :
از صفحه 107 تا 134
مشخصات اثر
برهان نظم
عنوان :
برهان نظم
نویسنده:
غلام عباس فیاضی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در فصل اول که مربوط به کلیات مباحث می باشد عناوینی چون : ضرورت موضوع، هدف و انگیزه، تعریف و اقسام نظم بیان و همچنین براهین دیگری که در مورد خداشناسی وجود دارد مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. فصل دوم که مربوط به گذا اجمالی به تاریخچه برهان نظم می باشد. فصفل سوم که عهده دار تقریر برهان نظم می باشد در این فصل به انواع تقریرات مورد ارزیابی قرار گرفته ، تفاوتها، نتایج و استدلالهای هر تقریر بیان گردیده است. فصل چهارم که اشکالات در آن مطرح گردیده به مهم ترین اشکالات که در مورد برهان نظم وجود دارد پرداخته شد. در فصل پنجم این رساله به عنوان شاهد موضوع، به نمونه های از نظم در عالم اشاره گردیده است. ششمین فصل این پایان نامه اختصاص دارد به نوع نگاه کتاب و سنت به این برهان و اینکه چگونه آیات و روایات از نظم حاکم بر جهان در ابعاد مختل به پدیدآورنده این نظم استدلال می کند.
مشخصات اثر
تحلیل و نقد برهان وجوب و امکان آکوئیناس
نویسنده:
طیبه رضایی ره، محمد جواد رضایی ره
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
براهین خداشناسی
چکیده :
آکوئیناس، برخلاف تلقی شارحان بزرگی چون ژیلسون، نه تصحیحی در برهان‌های امکان سینوی و ابن‌رشدی صورت داده است، و نه اساساً به مواضع اختلاف آن‌ها آگاهی داشته است. از این رو حتی نتوانسته است در موارد اختلاف آنها، آگاهانه وارد بحث شود و داوری درستی بکند یا دست کم از یکی از آن دو آگاهانه جانبداری کند. تقریر‌ نخست او ترکیبی ناشیانه از تقریرهای سینوی و ابن‌رشدی است که حاکی از عدم تسلط او بر مبانی فلسفی ابن‌سینا و ابن‌رشد است. در تقریر دوم هم بنا بر یک قرائت از آن، همین اشکال وارد است، علاوه بر آن که فرض‌های نادرستی هم در کار آورده است. در هر حال، او تحت تأثیر ابن‌رشد برهان‌های خویش را دو مرحله ای تنظیم کرده است، بی آن که بداند که ابن‌رشد در این کار معذور بوده است. محوریت علل و معلول‌های طبیعی در این برهان و تطبیق امتناع تسلسل بر آن از دیگر اشکالات این تقریر است.
صفحات :
از صفحه 119 تا 140
مشخصات اثر
بررسی تمایز ماهوی «برهان شرط‌بندی پاسکال» و «حدیث محاجّۀ امام علیه‌السلام و ابن أبی‌العوجاء» و نتایج فلسفی و کلامی آن
نویسنده:
جعفر مروارید، وحید مهدوی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
براهین خداشناسی
چکیده :
استدلالِ شرط‌بندی پاسکال، به عنوان یکی از استدلال‌های مشهور بر اثبات وجود خداوند و یا دست‌کم، لزومِ ایمان به خدا، همواره در معرض بحث و بررسی‌های فراوان بوده است. این استدلال در فضای فکری جهان اسلام نیز مطرح بوده و از طریق امام محمد غزالی، به ائمه اطهار (ع) نسبت داده شده است. دقت در صورت‌بندی این استدلال آن‌گونه که پاسکال ارائه داده است و نص‌حدیثی که می‌توان آن را ریشۀ این استدلال تلقی کرد، نشان می‌دهد که این دو، تفاوت‌های بنیادین با یک‌دیگر دارند؛ تفاوت‌هایی که سبب می‌شود اشکالات وارد بر شرط‌بندیِ پاسکال به صورت‌بندی حدیثی آن وارد نباشد. در این مقاله تلاش شده تا در مرحلۀ اول، به برخی اشکالات وارد شده بر شرط‌بندی پاسکال جواب داده شود و در مرحلۀ دوم، نشان داده شود که چگونه تفاوت‌های موجود در صورت‌بندی دو استدلال، آن‌ها را از هم متمایز می‌کند و اشکالاتی که بی‌جواب می‌مانند به صورت‌بندی حدیثیِ استدلال وارد نمی‌شوند.
صفحات :
از صفحه 57 تا 70
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 860