جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

آموزه بداء در اندیشه امامیه از آغاز غیبت تا پایان مدرسه بغداد

نویسنده:

جمال الدین موسوی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه,

کلیدواژه‌های اصلی :

امامیه , البداء , غیبت , عدل الهی

کلیدواژه‌های فرعی :

شیخ صدوق , شیخ طوسی , معتزله , سیدمرتضی , شیخ مفید , لطف , اراده , البداء , نسخ , ظهور , قاضی عبدالجبار , متکلمان بغداد , متکلمان کوفه , کراجکی , عقل گرا , اراده ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏

چکیده :

اندیشه ناب و توحیدی «بداء» گرچه در جامعه مسلمانان نخستین وجود داشت، اما بنا به دلایلی تنها در جامعه شیعی استمرار یافت. تا پایان عصر حضور ائمه(ع) میان متکلمان شیعه اختلافی در تبیین بداء وجود نداشت. بعد از این دوره و در زمانی که کلام شیعه دوران رکود و فترت را پشت سر می گذاشت، گروهی از معتزلیان شیعه شده و متکلمان عقل گرای شیعه تبیین جدیدی از بداء ارائه داده و آن را هم وزن نسخ دانستند. این اندیشه جدید که در ابتدا گروه اندکی طرف دار آن بودند، رفته رفته جایگاه مهمی در میان متکلمان شیعه پیدا کرد، به گونه ای که در اواسط قرن پنجم تقریبا همه گیر شد. تبیین این اندیشه جدید با شیخ مفید ادامه یافت و شاگردان وی نیز ادامه دهنده همین مسیر بودند.

صفحات :

از صفحه 51 تا 68

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل انتقادی از دو استدلال مطهری بر جاودانگی انسان

نویسنده:

حسین هوشنگی، امید ارجمند، محمد جواد امیراحمدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

مرگ‌اندیشی , عدل الهی , مسایل جدید معاد شناسی , حکمت الهی , مرگ (فقه) , آخرت

چکیده :

مسئلۀ جاودانگی در طول تاریخ معرکۀ آرا بوده و استدلال‌های مختلفی دربارۀ آن ارائه شده است. در این پژوهش دو استدلال استاد مطهری در باب جاودانگی انسان بررسی و نقد می‌شود. عدل الهی و حکمت الهی دو مبنای کلامی عمده‌ای هستند که استاد مطهری در اثبات معاد از آنها بهره می‌برد. ایشان در برهان بر مبنای عدل الهی ابتدا تقریر متکلمان را بیان و نقد می‌کنند و در ادامه با تأکید بر صفت عدل خداوند و رابطۀ عینیت اعمال و کیفر معاد را اثبات می‌کنند. در برهان بر مبنای حکمت الهی، در یک تقریر با تمسک به مثال جنین و صفت حکمت و عبث نبودن به اقامه برهان می‌پردازند، و در تقریر دیگر با تأکید بر یک سلسله عواطف، امیال، احساسات و غرایز مافوق مادی که مطلق‌طلب هستند برهان را تبیین می‌نمایند. لوازم این دو برهان در این مقاله توضیح داده می‌شوند و در نهایت نقدهای وارد بر هر دو برهان ذکر خواهند شد. منحصر نبودن فلسفۀ وجودی آخرت به وصول به جزای متناسب با عمل، مصادره به مطلوب بودن ادعای صورت ملکوتی داشتن اعمال، عدم ارتباط میان فضیلت و رذیلت اخلاقی و پاداش و مجازات و طفیلی بودن آخرت در تقریر استاد مطهری، از اشکالات وارد بر استدلال بر مبنای عدل الهی است. مفروض انگاشتن خداوند و صفاتی برای او، مفروض انگاشتن جهازات بدون کاربرد در انسان، مفروض دانستن این که هر قوه‌ای در انسان باید بالفعل شود، از اشکالات وارد بر استدلال بر مبنای حکمت الهی است.

صفحات :

از صفحه 213 تا 229

مشخصات اثر

عنوان :

عدل الهي‏ و تفاوت استعدادها

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

وجود اختلاف در ظرفيت‏ها و استعدادها و مايه‏هاى درونى انسان‏ها امرى غيرقابل انكار است كه علاوه بر قرآن كريم و روايات معصومين(ع)، مشاهده و تجربه نيز آن را تأييد مى‏كند. قرآن كريم در مورد عموم انسان‏ها مى‏فرمايد: «و رفع بعضكم فوق بعض درجات ؛ و برخى از ش بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

عدل الهي‏ و ذبح حیوان

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

عالم طبيعت دار تزاحم است و موجودات زنده در آن از همديگر ارتزاق مي کنند. حيوانات گوشت خوار مثل شير و ببر از حيوانات گياهخوار چون آهو و ميش تغذيه مي کنند. گياهخواران نيز نيروي حياتي خويش را از گياهان زنده تأمين مي کنند. انسان نيز از اين قاعده مستثني ني بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

اختلاف شيعه و سني در مورد عدالت الهي

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

همه گروه ها و فرقه هاي اسلامي، خداوند را عادل مي دانند و ظلم را به او نسبت نمي دهند اما آنچه باعث شد که گروهي عدل را جزء اصول دين بدانند و گروهي ديگر آن را صفات خداوند و از اصول دين ندانند، به خاطر تفسير خاص است که هريک از آنها از مسأله عدل الهي مطرح بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

عصيان حضرت آدم(ع) و تاوان بشر

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

قبل از پرداختن به اصل پاسخ، ذكر چند مقدمه ضرورى است: 1) از مجموع آيات مربوط به خلقت انسان، استفاده مى‏شود كه آدم از ابتدا براى زندگى و مرگ در زمين خلق شده بود. به همين جهت، خداوند قبل از خلقت انسان، آن گاه كه به ملائكه خبر از آفرينش خليفه و جانشين خو بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

خروج بني‌اسرائيل از بهشت و عدالت الهی

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

قرآن كريم داستان بني اسرائيل را در آيات زيادي بيان كرده است: «و اورثنا القوم الذين كانوا يستضعفون مشارق الارض و مغاربها التي باركنا فيها و تمت...»1 و مشرقها و مغربهاي پر بركت زمين را به آن قوم به ضعف كشانده شده واگذار كرديم و وعده نيك پروردگارت بر بن بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

تنافی شفاعت و عدالت

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

بررسى همه جانبه و نگاه به تمام ابعاد مسأله شفاعت ما را به حقايقى رهنمون مى‏كند كه پاسخ سؤال را به خوبى تبيين مى‏كند. بدين جهت توجه به نكات ذيل، ضرورى و بايسته است: يك. استحقاق شفاعت‏ شفاعت يكى از مظاهر رحمت گسترده الهى است و به اراده خدا و رضايت او، بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

عدل الهی و مجازات ابدی

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

مجازات‏ها بر سه گونه است: 1. مجازات قراردادى، 2. مجازاتى كه با گناه رابطه تكوينى و طبيعى دارد، 3. مجازاتى كه تجسم خود گناه است. مجازات‏هاى اخروى، ويژگى‏هاى مجازات‏هاى قراردادى (مانند تنبيه، عبرت، تربيت و...) را ندارد؛ زيرا آخرت جاى عمل نيست، بلكه جاى بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی نقش خدای متعال در عالم تکوین، بر اساس دیدگاه فلسفی و ادله نقلی

نویسنده:

محمد پارچه باف دولتی، سعید رحیمیان

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

عدل الهی , علیت فلسفی , لایتغیر , نظام قطعی , افاضه کمال , ظرفیت ذاتی موجودات , لایتغیر , نظام قطعی , افاضه کمال , ظرفیت ذاتی موجودات

چکیده :

نظام علیت فلسفی، در حدّ «نیاز پدیده به پدیدآورنده» متوقف نشده، و بر لزوم ضرورت علّی- معلولی و نیز تعلق هر معلول خاص به علت معین تأکید و اصرار دارد، لذا نظامی ثابت و غیر قابل تغییر و تبدیل، برای کل عالم هستی رقم زده است. این نظام، از علت العلل شروع شده و تا پایین ترین مراتب هستی، ادامه می یابد. در این دیدگاه، گمان می شود که تغییر در عالم، بنابر دلیل عقلی محال است، بدین روی این امر را حتی از ناحیه خدای متعال نیز ممتنع دانسته اند. در عین حال تصور می شود که به قادریت خداوند نیز خللی وارد نمی شود، چون قدرت، بر امور محال تعلق نمی گیرد. به همین ترتیب، دیدگاه خاصی در خصوص معنی صحیح عدالت خداوند متعال طرح شده است که کاملا با مبانی فوق الذکر ارتباط دارد. مقاله حاضر، می کوشد این نظریه را تبیین کرده و نسبت آن با آیات و روایات، را بسنجد.

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید