جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

با توجه به جهان‌بینی اسلامی رهبران جوامع اسلامی و در نتیجه نگرشخاصآنها در مورد انسان از طرفی و اهمیتنقشنگرشرهبران در مورد انسان در سبکرهبری آنمها از طرفدیگر، به اهمیتو ضرورتاین تحقیق پی می‌بریم. سبکرفتار رهبر مبتنی بر طرز فکر او در مورد منشاء اختیار خود و طبیعتانسان است . رهبری که سبکآمرانه برای خود انتخابکرده استمناشء قدرتخود را مقام خود دانسته و انسان را موجودی ذلتا تنبل و غیرقابل اعتماد می‌داند (تئوری X) اما رهبر که سبکدموکراتیکبرای خود برگزیده استمنشاء قدرتخود را افراد تحترهبری خود دانسته و انسان را موجودی می‌داند که اگر به طرز صحیح انگیشپیدا کند در کار خود خلاق و خود فرمان خود خواهد بود. (تئوری Y). هر چند با ارائه مدل سه بعدی اثربخشی رهبر مشکل عدم وجود بهترین سبکرهبری تا اندازه‌ای حل شد اما با توجه به ایدئولوژی اسلامی رهبران مسلمان، این رهبران باید در چارچوبایدئولوژی خاصخود سبکرهبری خاصخود را داشته باشند. بر اساساظهارنظر محققان سبکرهبری، نتایج بدستآمده در این زمینه بطور مطلق برای تمام مدیران و شرایط زمانی و مکانی قابل اتکا نیستند. تحقیقاتانجام شده توسط لیرکت ، هالپین و وانیر و همچنین تحقیقاتانجام شده در یکمجتمع صنعتی کشور نیجریه موید این مطلبمی‌باشد. با توجه به تنوع نظریاتموجود در مورد سبکرهبری و در مواردی وجود نظریاتضد و نقیضبا یکدیگر لازم استاز زاویه مباحثارزشی سبکرهبری مطلوبارائه گردد در غیر این صورتممکن استرهبران مسلمان با انتخابیکی از الگوهای رفتاری ارائه شده توسط محققان غربی و بکارگیری آن، از فرهنگو تعالیم اسلامی دوری گزینند. با توجه به نقشموثر الگو در تربیتافراد، ارائه سبکرهبری اسلامی به رهبران اسلامی به رهبران مسلمان بعنوان الگوی رفتاری آنها گامی بلند در جهتتربیتصحیح آنها می‌باشد. قرآن‌کریم حضرتپیامبر را به اقتدا به سایر پیامبران امر نموده استو همچنین حضرتابراهیم (ع) و حضرتپیامبر (ص) را بعنوان الگوی مسلمانان معرفی نموده است . در این تحقیق سبکرفتاری حضراتپیامبر اکرم (ص) و ائمه‌اطهار (ع) در قبال دو دسته مسائل اصولی و مسائل شخصی و به عبارتدیگر سبکرهبری آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد. و به این پرسشپاسخ داده می‌شود که آیا حضراتپیامبر اکرم (ص) و ائمه‌اطهار (ع) در قبال تمام مسائل یکسان رفتار می‌کردند، یعنی سبکرهبری واحد داشتند و یا بر اساساختلافماهیتمسائل، داری سبک‌های رفتاری متفاوتی بودند. با توجه به اهمیتو اعتبار آثار شهید مطهری (ره) این تحقیق در چارچوبآثار آن شهید والا مقام انجام شده است .

زندگی ائمه به یک بعد خلاصه نمی‌شود بلکه دارای ابعاد گوناگون است که یکی از آنها شأن رهبری سیاسی جامعه می‌باشد، ائمه علاوه بر شأن رهبری دینی شأن رهبری سیاسی را نیز دارا می‌باشند. با این وصف، باعتقاد ما که حق حاکمیت از آن ائمه می‌باشند و آنها باید اداره‌ جامعه را به عهده می‌گرفتند، اما در عمل چنین نشدو امامان معصوم یکی پس از دیگری از این حق محروم شدند. بنی‌امیه یکی از طایفه‌های مطرح در زمان علی و امام مجتبی و امام حسین نقش عمده‌ای در محروم کردن ائمه از این حق داشت، بطوریکه بعد از مدتی خلافت را از آن خود کردند و در رأس آن جای گرفتند. این قضیه تا حدودی ریشه تاریخی داشت، گرچه ممکن است تمام‌العله نباشد اما علت عمده به حساب می‌آید. علی و امام حسن و حسین از خاندان بنی‌هاشم . معاویه بن‌ابی‌سفیان و یزیدبن‌معاویه از خاندان بنی‌امیه می‌باشد و این دو خاندان از سالهای دور باهم نزاع و کشمکش داشتند، این نزاع با بعثت پیامبر اسلام به اوج خود رسید و بنی‌امیه تا آخرین مرحله به مبارزه‌ خود ادامه دادند. گرچه آنها در اثر شرایطی که در فتح مکه پیش آمد ظاهرا اسلام آوردند ولی در واقع مسلمان نشدند با این همه، بنی‌امیه مورد حمایت خلفا قرار گرفتند.و یکی پس از دیگری به قدرت رسیدند، به نحوی که شام به عنوان مقر اصلی و دائمی آنها درآمد، لذا وقتی علی خواست معاویه را عزل کند او از این خواسته سرباز زد، با اینکه معاویه از طرف علی معزول بود اما او هرگز شام را تسلیم نکرد، سرانجام علی به شهادت رسید.این‌بار که معاویه خود را در موقعیت برتری می‌دید، امام حسن را به عنوان خلیفه مسلمین مورد تهدید قرار داد، امام با اینکه در موحله نخست می‌خواست با معاویه بجنگد اما در اثر سستی یاران خود مجبور شد که با معاویه صلح کند. موضع امام حسین در برابر معاویه همان موضع برادرش امام حسن بود اما بعد از معاویه با یزید که خواهان بیعت بود بیعت نکرد و بر اساس وظیفه، با شکوه‌ترین انقلاب را در تاریخ بشریت رقم زد. با اینکه حق حاکمیت از آن ائمه بود و خود را ذی‌حق می‌دانستند، خلفا را هرگز به رسمیت نشناختند و براساس وظیفه، طبق مصالح اسلام و مسلمانان با انان برخورد کردند. در این رساله به بررسی مواضع ائمه در برابر حاکمان اموی (سفیانیان)پرداخته شده است.

این تحقیق در پنج فصل تنظیم گردیده و سبک رهبری حضرات پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) را در قبال دو دسته مسائل اصولی و مسائل شخصی مورد بررسی قرار می دهد. دو فرضیه این تحقیق عبارتند از : 1- رهبران اسلامی (حضرات پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) در قبال دو دسته مسائل اصولی و مسائل شخصی دارای دو سبک متفاوت رهبری (رفتاری) بوده اند. 2- سبک رهبری رهبران اسلامی صلابت و قاطعیت در مسائل اصولی و نرمش و انعطاف در مسائل شخصی بوده است. تحقیق حاضر از نوع تحقیق نظری می باشد و در این راستا از روش کتابخانه ای و تکنیک تحلیل محتوا استفاده می شود در فصل ادبیات تحقیق مفاهیم مربوط به رهبری و سبک رهبری از دیدگاه صاحب نظران مدیریت و رهبری و همچنین از دیدگاه شهید مطهری ارائه می گردد و همچنین با ارائه دلایلی تایید می گردد که انسان می تواند در زندگی خود دارای سبک و روش ثابتی باشد. سابقه تحقیق و ویژگیهای تحقیقات انجام شده و خلاء موجود در بخش پایانی این فصل مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل روش شناسی تحقیق، چگونگی بکارگیری تکنیک تحلیل محتوا، تعیین مقوله ها و طبقه بندی مضمونهای اصلی متن در مقوله های مربوطه، اعتبار و راستی مقوله ها مورد بررسی قرار گرفته است.

اززمانی که آدم آفریده شد، ابلیس بنای دشمنی با او و فرزندانش را گذاشت و قسم یاد کرد که آن‌ها را گمراه خواهد نمود ، جنگ نرم آغاز گردید . فریب آدم و حوّا با سخنان زیبا و وعده‌ی حیات ابدی به واسطه‌ی خوردن از شجره‌ی ممنوعه ، اوّلین جلوه‌ی جنگ نرم شیاطین بوده است .شیاطین جنّ و انس همواره برای نابودی حقّ کوشیده‌اند . شکنجه‌های جسمی و زندان و قتل ، جزء برنامه‌ی ثابت و همیشگی دشمن بوده است . در عین حال از تأثیر گذاری بر افکار و اندیشه‌ی طرفداران حقّ غافل نبودند. به مرور زمان دشمنان دریافتند که می‌توان با تلاش و سرمایه‌گذاریروی افکار و احساسات طرفداران حقّ به نتیجه مطلوب‌تری رسید ، ضمن این که هزینه‌های جنگ سخت را هم ندارد . علاوه بر آن ، در این روش ، دشمن اغلب در قالب دوست و خیرخواه ظاهر می‌شود و این موضوع به پیشرفت کار اوکمک فراوانی می‌کند .برخی از این روش‌ها به قدری ظریف و زیرکانه است که انسان هرگز فکر نمی‌کند که پشت این کار ، دست دشمن در کار است . استهزا در قالب شوخی و خنده ، تفرقه‌افکنی با نام استقلال‌طلبی و آز‌ادی‌خواهی ، پخش شایعات ، تضعیف رهبری یا ایجاد شبهه‌های دینی با نام روشنفکری ، ترویج بی‌‌بندوباری به اسم آزادی و حقوق زن و ... شگردهایی هستند که دشمن به وسیله‌ی آن‌ها در افکار و احساسات جامعه‌ی اسلامی نفوذ می‌کند . امّا واقعیّت امر این است که دشمنان دین ، نه برای شادی مومنین ، دل می‌سوزانند و نه خواستار آزادی و سرافرازی آن-ها هستند . دلیل روشن این امر، آن است که همین افراد ، نهایت تلاش خود را در میدان‌های جنگ سخت برای کشتن جوانان مومن ، و اسیر و زندانی نمودن آن‌ها بکار برده‌اند ؛ امّا چون نتیجه نگرفتند به این روش‌ها متوسل شدند .در واقع هدف ، از بین بردن دین و اعتقادات و احساسات مذهبی مومنین است و تفاوت تنها در شیوه‌ی نبرد است . همان-هایی که امروز ، با انواع برنامه‌های ماهواره‌ای ادّعای روشنگری ، آزادی‌بخشی و شادکردن دل جوانان را دارند ، همان-هایی هستند که سال‌ها پیش، پدران و برادران همین جوانان را در جبهه‌های جنگ کشتند . دشمن ، همان است و هدف ، همان و تنها شیوه‌ی مبارزه تغییر کرده است .این پژوهش ، نگاهی گذرا دارد به شیوه‌های جنگ نرم که در قرآن و حدیث آمده است. هیچ تر و خشکی نیست مگر اینکه در قرآن کریم آمده است . هیچ دردی نیست مگر اینکه درمان آن را قرآن بیان فرموده است . در این موضوع نیز خداوند متعال ، آنچه باید بیان می‌شد ، به تفصیل ، فرموده است . اکنون وظیفه‌ی ماست تا با تدبّر در آیات الهی ، شیوه‌های مبارزاتی دشمنان را شناسایی و تکلیف خود را از قرآن جویا شویم و چراغ راه زندگی فردی و اجتماعی خود قرار دهیم .

ولایت مفهومی محوری در اندیشه سیاسی اسلام است اما این امر به معنای وضوح معرفتی آن در مقام شناخت نمی باشد به همین دلیل است که مولفه ها و نماگرهای آن برای بسیاری از تحلیلگران امری دشوار جلوه می نماید عمده این صعوبت ناظر به تعریف و تحلیل مؤلفه ها و شاخص هایی است که بتواند ابعاد ولایتمداری را در مقام عمل نشان دهد. پژوهش حاضر با طرح ارائه چیستی، مؤلفه ها و نماگرهای ولایتمداری در صدد ارائه نماگرهایی است که کارآمد باشد این مؤلفه ها در چهار محور ارائه شده است که عبارت اند از رهبری، ساختار، نظریه مشروعیت و مردم و هر یک از این چهار مؤلفه دارای نماگرهایی می باشند که در مقاله بدانها اشاره شده است.

این مقاله درصدد پاسخ به این سؤال است که «سبک رهبری در مدیریت اسلامی چگونه است؟» آموزه های اسلامی مربوط به موضوع رهبری بر اساس روش کتابخانه ای در جمع آوری اطلاعات و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، جمع آوری، توصیف و تحلیل میشود. اساساً سبک رهبری با نوع انسان شناسی ارتباط وثیقی دارد. اگر برای انسان، نوعی کرامت ذاتی قایل باشیم، نحوة رهبری و تعامل با او کریمانه خواهد بود و اگر او را لئیم و پست تصور کنیم، شیوة رهبری مستبدانه و خوارکننده است. فرضیه این تحقیق آن است که شیوة رهبری در مدیریت اسلامی کریمانه است؛ زیرا بر کرامت ذاتی انسان ها استوار است. این شیوه مستفاد از کلام مولای متقیان حضرت علی(ع) است که میفرمایند: «واخلط الشدة بضغث من اللین و ارفق ماکان الرفق ارفق و اعتزم بالشدة حین تغنی عنک الا الشدة.» رهبر باید نرمش حداکثری را با شدت حداقلی در سازمان ترکیب کند و در مواجهه با افراد، تا حد امکان نرمش و مدارا نشان دهد و در هنگام ضرورت، شدت عمل نشان دهد. مواضع شدت عمل را میتوان خیانت، سرپیچی از فرمان و مانند آن دانست. هریک از مؤلّفه های رهبری، خود دارای شاخص ها و مراتبی است. استفاده از شیوة رهبری نیازمند مبادی و مقدّماتی است که مهم ترین آنها داشتن سعة صدر است. چنانچه این شیوه با انگیزة جلب رضای الهی انجام شود، میتوان آن را «رهبری معنوی» نیز نامید. این شیوه رهبری بر دیگر وظایف مدیریت نیز تأثیرگذار است.

نظریه پردازان مدیریت معتقدند که رهبری، عامل اصلی موفقیت سازمان و جامعه است. در خصوص رهبری رویکردهای گوناگونی وجود دارد. یکی از این رویکرد ها که به تازگی مورد توجه صاحب نظران حوزه مدیریت قرارگرفته «رهبری خدمتگزار» است. هدف این رویکرد ایجاد بهبود در رهبری سازمانها و جوامع می باشد. رهبران موثر مشتاق خدمتگزاری هستند. آنان دارای ویژگیهایی چون همدلی، دوراندیشی، گوش دادن موثر و ... می باشند. در بین همه رهبران بزرگ، شاید کمتر کسی مانند امام علی (ع) را بتوان نام بردکه نمونه عملی یک رهبر خدمتگزار باشد. هدف پژوهش حاضر تعیین مولفه های رهبری خدمتگزار از دیدگاه اندیشمندان غربی، جستجوی این ویژگیها در گفتار و رفتار حضرت علی (ع) و طراحی مدل رهبری خدمتگزار بر اساس الگوی عملی رفتار و گفتار ایشان بوده است. این پژوهش از نوع تطبیقی بوده که در آن ویژگیهای رهبری خدمتگزار از دیدگاه اندیشمندان غربی با دیدگاه های حضرت علی (ع) مورد مقایسه قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که حضرت علی (ع) نه تنها ویژگی های چنین رویکرد رهبری را همواره به سایر مدیران و رهبران توصیه نموده اند بلکه خود دارای این ویژگیها بوده اند. سایر یافته های این پژوهش حاکی از آن است که آن حضرت به غیر از ویژگیهای رهبری خدمتگزار که از سوی اندیشمندان غربی مطرح شده است، دارای ویژگیهای دیگری چون ساده زیستی، اعتماد به نفس، صبر و استقامت، اشاعه معنویت، عدالت، نفوذ بر قلوب، خوش برخوردی، دوستی، برادری و ... می باشند. این رویکرد جدید در رهبری می تواند از زوایای مختلف، نقطه تبادل افکار و بررسی علمی محققان قرار گیرد.

پس از تکوین حکومت اسلامی و یا همراه تکوین حکومت اسلامی که با حضور پیامبر و به رهبری ایشان صورت گرفت، آن حضرت علاوه بر وظیفه قانونگذاری، وظایف دیگر حکومتی از جمله رهبری سیاسی جامعه را پس از خویش به حسب زمان و مکان بیان داشت و بارها به طور شفاف و روشن حضرت علی (ع) را به عنوان ادامه دهنده خط نبوت که همان امامت و رهبری جامعه بود معرفی فرمود. در این مقاله سعی شده است از طرق شیعه و اهل سنت ثابت شود که رسول مکرم اسلام )ص( بارها پیروان علی(ع) را به عنوان شیعه معرفی نمود و در زمان حیات آن حضرت هم‏چنان که اسلام تکون یافت شیعه هم تحقق پیدا کرد؛ یعنی پیدایش شیعه همزمان با پیدایش اسلام می‏باشد و این دو در واقع یک مسیر بودند.

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مانند همه قوانین اساسی جهان مبتنی بر مبانی نظری خاصی است که توجیه کننده و اعتباردهنده اصول و محتوای آن می باشد. با توجه به اینکه قانون اساسی ج.ا.ا بر اساس مکتب اسلام نوشته شده است، مقاله حاضر درصدد بررسی مبانی نظری قانون اساسی بر مبنای آموزه های کلام اسلامی است. مهم ترین این آموزه ها که در این نوشتار مورد بحث قرار می گیرد، همان اصول دین است که شامل اصول: توحید، نبوت، معاد، عدل و امامت می گردد و در اصل دوم قانون اساسی ج.ا.ا به طور کامل و در سایر اصول به صورت اشاره آمده است.