آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: زمانی که بی نظیر بوتو در سال 1988 نخست وزیر پاکستان شد، عده ای مدعی شدند که این یک حمله کفرآمیز به سنت اسلامی است، زیرا به ادعای آنها هیچ کشور مسلمانی هرگز توسط یک زن اداره نشده است. در این کتاب فوق‌العاده جدید، فاطمه مرنیسی نشان می‌دهد که آن دسته از مدافعان سنت اسلامی نه تنها گمراه، بلکه در اشتباه بودند. او به پانزده قرن اسلام نگاه می‌کند و تاریخ پنهان زنانی را آشکار می‌کند که افسار قدرت را در دست داشتند، اما زندگی و داستان‌ها، دستاوردها و شکست‌هایشان تا حد زیادی فراموش شده است. ملکه های اسلام چه کسانی بودند؟ چگونه به سلطنت رسیدند و چگونه حکومتشان به پایان رسید؟ آنها چه نوع ایالت ها را اداره می کردند و چگونه قدرت خود را اعمال می کردند؟ مرنیسی با پیگیری این سؤالات و سؤالات دیگر، داستان های پانزده ملکه، از جمله سلطان رادیه را که از سال 1250 تا زمان مرگ خشونت آمیزش به دست یک دهقان در دهلی سلطنت کرد، بازگو می کند. ملکه های جزیره که در مالدیو و اندونزی حکومت می کردند. و ملکه های عرب مصر و سلسله شیعه یمن. این یمنی‌ها بودند که به ملکه‌ها عنوانی اعطا کردند که تنها متعلق به آنها بود - بلگیس الصغره یا «ملکه جوان شیبا». مرنیسی این تحقیق تاریخی جذاب را با تأمل در پیامدهای آن برای شیوه‌های اعمال سیاست در جهان اسلام امروز به پایان می‌رساند، جهانی که در آن زنان، در حالی که عموماً تحصیل‌کرده‌تر از پیشینیان خود هستند، تا حد زیادی از حوزه سیاسی کنار گذاشته شده‌اند. این کتاب قدرتمند و جذاب که یکی از اصیل ترین و متمایزترین صداهای جهان اسلام است، مورد توجه علاقه مندان به جامعه و سیاست اسلامی خواهد بود.

ترجمه ماشینی: در این کتاب نویسنده که هم فمینیست و هم مسلمان است، با بررسی و ارزیابی مجدد منابع ادبی در اسلام قرن هفتم میلادی (صدر اسلام)، بر آن است تا جایگاه زن در اسلام را روشن کند. او به تصویر می‌کشد که چگونه پیامبر [ص]، به دور از ظلم و ستم به زنان که مخالفانش ادعا کرده‌اند، از برابری همه مؤمنان واقعی حمایت می‌کند. با بررسی انبوه ادبیات پیرامون زندگی، آثار و آموزه‌های [حضرت] محمد [ص]، حقایق شگفت‌انگیزی از جمله شرح چگونگی گفتگوی سیاسی همسران پیامبر [ص] با او و حتی رفتن به جنگ، آشکار می‌شود. او می‌داند که محدودیت‌ها و تحمیل‌های بعدی بر زنان، مانند حجاب، هرگز قصد پیامبر [ص] نبوده است.

ترجمه ماشینی: «کسانی که کار خود را به زنی می سپارند هرگز سعادت را نمی شناسند». این قول منسوب به حضرت محمد [ص] است. با این حال، همانطور که مرنیسی تلاش می کند نشان دهد، جایگاه زن در جوامع اسلامی به دور از ابهام است. او استدلال می کند که حضرت محمد [ص]، به دور از ظلم و ستم به زنان که بسیاری تصور می کنند او بوده است، از برابری همه مؤمنان واقعی حمایت می کند. او در میان شواهد ادبی مربوط به پیامبر، مواردی را می‌یابد که همسرانش با او درباره مسائل سیاسی گفتگو کرده و حتی وارد جنگ شده‌اند. هدف این کتاب آشتی دادن آموزه های اسلام با فمینیسم است.

عدالت جنسیتی بر اساس بنیادهای معرفتی و غیر معرفتی گوناگون، امکان­ مفهوم­­سازی­های مختلفی دارد. رویکرد مرنیسی در خصوص عدالت جنسیتی به­واسطه بسترهای عملی(غیر معرفتی) و نظری(معرفتی) خاص خود شکل گرفته است. در این مجال با نظر به رویکرد وی با لحاظ روش­شناسی بنیادین از چیستی به بنیادهای نظری ایدۀ مساوات وی که در راستای عملی­سازی راهبرد عدالت جنسیتی پیشنهاد نموده، پرداخته شده است. این هدف با روش توصیفی-تحلیلی در بررسی آثار وی به نتایج ذیل دست یازیده است: 1. ماهیت عدالت میان دو جنس در نگاه مرنیسی در ایده مساوات شکل گرفته است و با شاخص­های آموزش، اقتصاد و سیاست و مؤلفه­های عدم مساوات در مکان و پدرسالاری و با مصادیق تعدد زوجات، حق طلاق و حجاب قابل تبیین است؛ 2. انسان شناسی وی با رویکردی امانیستی و انسان شکل یافته و تاریخمند و مبتنی بر ملاکات اتوپیای غربی سامان می­یابد؛ 3. دین‏شناسی وی با بازخوانی دین و واسازی آن و با هدف تغییر در ربط­های ارزشی و نیز داوری های ارزشی دین و سنت پیرامون روابط دو جنس شکل گرفته است.

فاطمه مرنیسی در فاس یکی از شهرهای مراکش به دنیا آمده بود. در سال ۱۹۴۰ میلادی. دوران کودکی را در حرمسرا سپری کرده بود. جایی که سبب شد تا نوشتارهای دوران بزگسالی‌اش را نیز تحت تأثیر قرار دهد. ویژگی‌های نظام سنتی مراکش را در ساختار حرمسرا، به نیکی دریافته بود. شاید از همین رو بود که محور اصلی مطالعاتش حول جامعه شناسی و زنان شکل گرفت. در نوشتارهایش، جسته و گریخته به آن فضای حرمسرا اشاره ای می کرد. وی کتاب رؤیای سرکشی؛ افسانه های دختران حرم را در همین فضا نوشت. او تحصیلات دانشگاهی‌اش را ابتدا در علوم سیاسی در دانشگاه سوربن و سپس جامعه شناسی را در براندیس دنبال کرد. با این وجود اما دغدغه اصلی او، موضوع زنان و علی الخصوص بحث زن در اسلام بود. وی آثار و تأملاتش را در همین حوزه به رشته تحریر در آورد.

فاطمه مرنیسی (۲۰۱۵-۱۹۴۰) نویسنده و جامعه‌شناس مراکشی بود. وی از جمله پژوهشگرانی بود که به فمینیسم اسلامی می‌اندیشید. معتقد بود که نگاهی مردسالار بر جوامع اسلامی حاکم است. پروژه­ او نقادی عقل مردانه در جهان عرب بود و کوشید تا این رویکرد را به پیش بَرَد. او از یک سو متون دینی را مورد توجه قرار داد و از سوی دیگر، تاریخ کشورهای اسلامی را پیش چشم گذاشت. مرنیسی از این طریق می‌کوشید تا نشان دهد که رفتارهای مسلمانان و جوامع اسلامی، لزوماً منطبق با رویکرد متون دینی نبوده و نمی‌باید احکام دینی را از رفتارهای مسلمانان جستجو کنیم.

فاطمه مرنیسی (۱۹۴۰-۲۰۱۵) از نواندیشان مراکشی محسوب می‌شود. عمده تأملات وی در خصوص زن در اسلام است. مرنیسی معتقد است که بدفهمی بزرگی درباره متون دینی در جوامع اسلامی اتفاق افتاده است. این بدفهمی از آنجا ناشی شده که جوامع اسلامی، عمدتاً مردسالار بوده‌اند و به همین سبب، متن دینی را هم به سمت یک رویکرد مردسالارانه تفسیر کرده‌اند. این در حالی است که متون دینی، در ذات خود دارای یک رویکرد مثبت نسبت به زن بوده‌اند.

طی چند دهه اخیر، حجاب از جمله مهم‌ترین احکامی بوده که در حوزه زنان مورد توجه جریان‌هایی موسوم به نواندیشان دینی و فمینیسم اسلامی قرارگرفته‌ است و آنها با نگرشی عرفی سعی در قرائتی نو از آیات حجاب بر مبنای رعایت حقوق زنان داشته‌اند. فاطمه مرنیسی از جمله این افراد است که در یکی از آثار خود به نام «زنان پرده‌نشین، نخبگان جوشن‌پوش» با بررسی آیه 53 سوره احزاب، برخلاف نظر مفسران و فقها قائل است مفهوم حجاب در آیه مورد نظر به معنای حائل بین دو مرد است. این پژوهش به روش تحلیلی-توصیفی و با استفاده از منابع معتبر تفسیری و دینی، به تحلیل و نقد دیدگاه و ادله این محقق درمورد مسئله حجاب می‌پردازد. براساس بررسی‌های انجام شده، دیدگاه مرنیسی به دلیل محدودیت و عدم اتقان منابع و استفاده گزینشی از آنها، خَلط بین پرده‌نشینی و پوشش زنان، عدول از ظاهر آیه 53 سوره احزاب و سیاق آیات مجاور، عدم توجه به نسبیت معنایی و عدم توجه به آیاتی که به صراحت حکم حجاب را برای زنان مسلمان تشریع کرده‌اند و به حاشیه راندن اصل فرازمانی و فرامکانی بودن قرآن، نادرست است.

دكترنصرحامد ابوزيـد يكـی از برجسـته تـرين و در عـين حـال پرجنجـال تـرين روشـنفكران مسلمان است كه در صدد ارائـه تفسـير مـدرن از ديـن اسـت.وی مـی كوشـد شـيوه تفسـير و اجتهاد سنتی در فهم مسائل دينی و چارچوب حاكم بر تفكر رايج علما و تفسيرهای دينـی را مورد نقد قرار دهد و در مقابل با روش تفسير هرمنوتيك، شيوه بديع و نـوی در تفسـير متـون ارائه كند. ابوزيد معتقد اسـت ميـراث همـواره در شـكل دهـی بـه آگـاهی مـا سـهيم اسـت و آگاهانه يا ناآگاهانه بر رفتارهای ما اثر می گذارد؛ ازاينرو، اگرنمی تـوانيم ميـراث را ناديـده بگيريم، بايد آن را بازسازی كنيم. ابوزيد در كتاب «دوائرالخوف: قراءه فـى خطـاب المـرأه» بيش ازآنكه نويسنده باشد، منتقد است. اما در كنار نقد، در برخی از مباحث، اظهار نظر و بـر درستى يا نادرستى نظريات خود استدلال می كند. وی ديدگاه هاى محمد عبده، قاسـم امـين، طاهرالحداد، فاطمه مرنيسى و... را بررسی و موافقـت يـا مخالفـت خـود را بيـان مـی دارد. او همچنين گريزهايی به قوانين برخى از كشورها مانند مصر و تونس دارد و مواد آن را بررسـى وتأييد يا نقد می كند. تلاش نصر حامد ابوزيد بر آن اسـت تـا بـا ارائـه روش سـاختاری فهـم متون، با تكيه برمبانی ای همچون ساختار تاريخی متن، تأويـل گرايـی، سـاختار زبـانی و... بـه ارائه ديدگاهی جديد در موضوع زنان بپردازد. نگارنده دراين مقال تلاش می كند تـا برخـی از مهمترين نكات كتاب «دوائرالخوف» را بررسی و نقد كند.

ترجمه ماشینی: این کتاب با تکیه بر آثار هگل، چارچوبی برای درک مدرنیته در جهان اسلام پیشنهاد می‌کند و گفتمان متفکران برجسته مسلمان و رهبران سیاسی را تحلیل می‌کند. کتاب فصل به فصل به تحلیل متنی دقیق آثار محمد اقبال، ابوالعلاء مودودی، سید قطب، فاطمه مرنیسی، مهدی حائری یزدی، محمد مجتهد شبستری، محمد خاتمی، سید حسین نصر و محمد ارکون می پردازد و در مورد معاصر نتیجه گیری می کند. اندیشه اسلامی با اشاره به برخی از شاخص ترین نشانه های مدرنیته.