آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

رساله موجزي است. چاپ شده در كلمات المحققين محجه 37: 2. (دانش پژوه) رساله اي متوسط در تشريح مباحث جبر و اختيار به روش كلامي كه در يك مقدمه و سه مقاله و يك خاتمه تنظيم شده است: مقاله اولي: در ذكر قدري از آيات محكمات مقاله دوم: در ذكر قدري از دعوات اعجاز سمات مقاله سوم: در ذكر طرفي از احاديث متعلقه به اين مقام. (طيارمراغي، محمود) [فهرست آستان قدس 4/148؛ دليل المخطوطات 1/151؛ دانشكده ادبيات مشهد ص 203؛ اصغر مهدوي 2/179؛ رايانه آستان قدس]

رساله ايست در بيان قضا و قدر به عربي و فارسي و به شيوه رسائل شاه نعمت الله نگارش يافته است. شايد از «كلمات المكنونة» او گرفته باشد. آغاز كتاب: انا خلقنا كل شيئي بقدر انجام كتاب: و امثال ذلك من اركان العبودية [كتابخانه نوربخش 1/25 بدون نام مؤلف و آن را به شيوه كارهاي شاه نعمت الله ولي دانسته؛ فهرستواره منزوي 6/209 با انتساب به فيض كاشاني]

ترجمه‌ای ناشناخته از تقویم المحسنین ملا محسن فیض کاشانی. این دستنویس تاریخ کتابت ندارد و نام مترجم در آن ذکر نشده. رساله‌ای کوتاه که تاکنون معرّفی و بررسی دقیق نشده.

قرآن‌ در بین اقوام عرب‌ و به‌ زبان‌ عربی نازل‌ گشت ولیکن‌ آنها در درک‌ الفاظ‌ و عبارات‌ آن‌ یکسان‌ نبودند، لذا پیامبر اسلام خود‌ از همان‌ ابتدا به‌ شرح و توضیح بعضی آیات مجمل‌، مبهم‌ و تعیین‌ ناسخ‌ و منسوخ‌ آیات‌ اهتمام ورزید. بعد از پیامبر امامان معصوم به مدد علم الهی این مهم را انجام می‌دادند، بعد از وفات ایشان صحابه و پیروان دیگر با شنیدن و به خاطر سپردن این احادیث، آنها را به نسل‌های بعدی انتقال دادند. اندیشمندان اخباری با تأکید بر مطالعه و بررسی این روایت‌ها در قالب دانش تفسیر شیعه به طرح آثاری پرداختند که به تفاسیر نقلی و روایی شیعه شناخته شد. «تفسیر المعین» اثر ارزشمند نورالدین کاشانی، از تفاسیر مهم و مشـهور روایـی شـیعه است که با استفاده از احادیث و روایات معصومین (ع)، در قرن یازدهم هجری قمری نگارش یافتـه است. نورالدین شاگرد عموی پدرش، مرحوم ملا محسن فیض کاشانی و بیش از همه تحت تأثیر وی قرار داشت. تفسیر المعین نیز از نظر ساختار و روش قابل مقایسه با تفسیر صافی مرحوم فیض کاشانی است. در این پژوهش تلاش شده است، «تفسیر المعین» اثر نورالدین کاشانی با توجه به عصر ایشان به تفصیل مورد بررسی قرار گیرد؛ در این مسیر ضمن بررسی زندگی، اندیشه و آثار نورالدین کاشانی، به تأثیر اندیشه‌های فیض کاشانی بر وی می‌پردازیم. از نقاط قوت تفسیر المعین این که تفسیری است با بیان ساده و روان، موجز و نظام‌مند، که در آن علاوه بر توجه به موارد دو تفسیری، به جنبه‌های شیعی تفسیر قرآن پرداخته شده است؛ در طرف مقابل نیز کلی‌گویی و عدم توجه به جزئیات و همچنین تک بعدی بودن روش‌شناسی از نقاط ضعف این تفسیر است

چینش نظام هستی به عنوان یکی از مسائل مهم علوم حکمی پس از پذیرش اصل کثرت؛ چه کثرت در وجود و چه کثرت در مظاهر وجود، مورد بحث قرار می گیرد. بحث چینش نظام هستی همان تبیین مراتب موجودات هستی است که در مغرب زمین بویژه از زمان افلاطون و در شرق بالأخص در ادیان هندی از قدیم الایام مطرح بوده است. در طول تاریخ اندیشمندان، حکماء و عرفاء از تبیین هستی و چینش آن بیانات و تفسیرهای متفاوت را ارائه کرده اند که در بین آنها سعی و تلاش حکما و عرفای مسلمان به خصوص عرفای شیعی در تفسیر و تبیین چینش نظام هستی حائض اهمیت است. این نوشتار که براساس روش تحقیق کتابخانه ای و با نگاه تحلیلی توصیفی به آثار مرحوم فیض کاشانی پرداخته و هدف آن بررسی و تحقیق دیدگاه ایشان در خصوص چینش نظام هستی است. علامه فیض کاشانی یکی از اندیشمندان بزرگ و جامع علوم عقلی و نقلی در قرن یازدهم است که در علوم مختلف اسلامی، بصورت مستقل وارد شده و آثار و تالیفات ارزشمندی پس از خود گذاشته است. وی از طرفی با رویکرد روایی و حدیثی به مسئله چینش نظام هستی می پردازد و از طرف دیگر با رویکرد فلسفی و عرفانی این موضوع را پیگیری کرده است. ایشان در آثار تفسیری و روایی، صرفاً به دنبال جمع آوری روایات تفسیری نبوده و خود با داشتن گرایش های حکمی و عرفانی، در مقام جمع آوری و ترتیب روایات، اجتهاد ورزیده و در مقام تفسیر آنها نیز تنها به ظاهر آیات و روایات اکتفا نکرده است، بلکه به خاطر تاثیرپذیری‌اش از آثار اهل معرفت به تاویل روی آورده است. و با استفاده از آیه خزائن و حدیث کنز مخفی به مراتب پیش از خلقت یعنی مراتب صقع ربوبی و واحدیت اشاره کرده است. همچنین با استفاده از روایات مربوط به اصناف ملائکه و ارتباط آنها با مراتب بالا و نقش آنها در عوالم پایین مانند مشهور اهل معرفت قائل به احدیت و واحدیت و عالم عقل و مراتب پایین تر در چینش نظام است. ایشان همچنین در کتب حکمی و عرفانی خود به چینش نظام هستی پرداخته و بر دیدگاه مشهور در این خصوص صحه گذاشته است و در خصوص انسان کامل اظهار داشته که انسان ذو جهتین یعنی حقی و خلقی بوده و بدین سبب مظهر اتم حضرت حق و مرآت تمام نمای آن است. وی انسان را روح عالم و عالم امکان را جسد انسان کامل می داند.

پژوهش پیش رو به تبیین ماهیت سلوک عرفانی وآداب آن ازدیدگاه ملامحسن فیض کاشانی و باکاوش درمجموعه آثارش پرداخته است. این بررسی به ویژه از منظرعالمی که خود درعمل نیزرهروسلوک عرفانی بوده، برای طالبان این طریق بس سودمنداست. این تحقیق با روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای وتوصیف وپردازش این مطالب به ثمرنشسته است. فصول این تحقیق به بیان منازل ومقامات عرفانی ، گامهای عملی سلوک، شرایط وعوامل وموانع وآداب سلوک وبالاخره اهداف سلوک ازنظرفیض کاشانی اهتمام داشته است. ازنتایج این پژوهش که ازمباحث هرفصل استخراج شده می توان به این موارد اشاره کرد: مقامات عرفانی مانند: توبه، شکر،توکل،رضا و... گامهای عملی سلوک چون: مشارطه، مراقبه، محاسبه، مجاهده و... عوامل سلوک نظیر: عزم، تفکر، بصیرت، استواری، راهنما، رفیق راه، دوام طهارت، ذکر و... موانع سلوک ازحجب نورانی وظلمانی و...، آداب بیست وپنج گانه سلوک مذکوردررساله زاد السالک واهداف سلوک مانندمعرفت، محبت، فنا، توحیدو ولایت و... و درنهایت این نتیجه که سیر وسلوک درآثارفیض ریشه درمنابع اصلی شریعت(قرآن و روایات) دارد.