آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این تحقیق آزمایش های الهی از دیدگاه اسلام است. آشنایی با چگونگی آزمایش های الهی در مورد اقوام و ملل گذشته از اهداف این تحقیق می باشد. آزمون ایمان بندگان از دیگر اهداف این نوشتار است چرا که ایمان در مشکلات محک می خورد و گاه با وفور نعمت ها انسان ها آزمایش می شوند. در این تحقیق سعی شده است علاوه بر قرآن از منابع روایی، اخلاقی، تفسیری و تا حد امکان از کتب دست اول استفاده شود مضاف بر اینکه از مراجع و منابع مربوط به این مطلب به قلم اندیشمندان بزرگ اسلامی نیز مدد گرفته شده است. از جمله: مکارم الاخلاق شیخ طبرسی(ره)، اصول کافی شیخ کلینی(ره) ، امتحان سنت الهی و عامل تکامل حسین شفاهی، آزمایش و امتحان انسان در قرآن سید جعفر موسوی نسب و... . نوع کار هم به شیوه تحقیق کتابخانه ای می باشد. خداوند متعال که می خواهد انسان ها ، به مرحله ای از رشد، تکامل و خودسازی برسند، که هیچ عاملی نتواند آنها را از روند تکاملی و از اهداف عالی انسانی شان باز دارد، مسأله آزمایش را سر راهشان قرار داده، زیرا مؤثرترین عاملی که جوهر و هویت حقیقی انسان را هویدا می کند و انسان را پرورش می دهد و در برابر پیشامدهای ناگوار، مقاوم و در مقابل مشکلات، پایدار و قدرت تحمل شدائد را در انسان بوجود می آورد، یا بی لیاقتی افراد کم ظرفیت را آشکار می کند؛ پشت سرگذاشتن آزمایش های سخت آفریدگار است. لذا این امر که جهان آفرینش میدان آزمایش همه ی انسان هاست و هیچ کس از این قانون عمومی الهی استثناء نشده است و برخلاف امتحانات بشری به منظور یادگیری و کشف مجهولات نیست بلکه برای آشکارشدن صلاحیت باطنی انسان و دریافت پاداش انجام می شود. آیات قرآنی درباره آزمایش در چهار گروه قرار می گیرد، و این سنت الهی ، در چهره های مختلف به سراغ انسانها می آید و فلسفه آزمایش های الهی شامل تربیت و تکامل انسان، تمییز، تمحیص، ظهور افعال و تنبیه و تأدیب می باشد. وسایل و ابزار آزمایش نیز مختلف است از جمله: مال، فرزند، انبیاء و... . همچنین آزمایش های الهی نقشی در تذکر و بیداری انسان، زدودن گناهان، بازگشت انسان، بهای جنت و... بر عهده دارد. ابتلاء برای کشف امری بر خداوند نیست، زیرا چیزی بر خداوند پوشیده نیست تا به واسطه امتحان کشف شود بلکه حکمت امتحان دو چیز است: بر شخص ممتحن معلوم می شود که دارای چه صفاتی است و بر دیگران نیز مرتبه این شخص معلوم می گردد. همچنین آزمایش های خداوند منافاتی با اختیار انسان ندارد و چندین دسته از آیات قرآن به روشنی گویای اختیار انسان است. انسان ها در مقابل امتحانات خداوند عکس العمل یکسانی ندارند و هر کس به میزان ایمان و بر اساس اعتقاداتش موضع خاصی می گیرد. از مهمترین عوامل پیروزی در برابر آزمایش های الهی می توان به صبر، یاد خدا، توجه به گذرا بودن حوادث، نیروی ایمان و... اشاره کرد. ابتلاء یک مقوله عمومی و جاری در تمام زمان ها و مکان هاست که تاریخ بهترین گواه بر عمومیت آزمایش های الهی می باشد. در نتیجه؛ گذرگاهی خطرناک تر و در عین حال لطیف تر از گذرگاه آزمایش نیست و انسان چنانچه از این سنت الهی پیروز و سربلند بیرون آمد برای ورود به عالم آخرت با سرمایه ای سنگین و حالاتی ملکوتی آماده می گردد و به هنگام ورود پاداش آن صبر و ایمان وبرخورد صحیحی که در برابر آزمایش های الهی داشته است را مشاهده نموده و مورد استقبال ارواح طیبه صالحان قرار می گیرد. بنابراین باید به دنبال یک سری راه کارهایی بود که از طریق تبلیغ آنان، روحیه صبر و استقامت و توکل را در میان جامعه ، خصوصاً قشر جوان زنده و تقویت کرد. واژه های کلیدی نیز عبارتند از: آزمایش ، ابتلاء، امتحان، بلاء، فتنه.

انفاق ازاعمال خیرونیک اخلاقی محسوب می شود مفهوم انفاق ازلحاظ لغوی ازریشه« نفق» به معنای خروج یاتمام شدن است وازلحاظ شرعی و اصطلاحی،مفهومی مقابل بخل وخست وبه معنای بخشیدن مال ومانندآن درراه خدا اعم ازواجب ومستحب می باشد.درقرآن کریم آیات بسیاری در موردانفاق وکیفیت آن،انگیزه ها،مواردمصرف و اینکه چگونه اموالی راباید انفاق کرد، آمده است. بادقت درآیات قرآنی مربوط به انفاق دو نکته بسیارمهم رامی توان دریافت.نکته اول اینکه دراکثرآیات قرآن به دنبال انفاق، کلمه«فی سبیل الله»آمده واین مطلب بیانگرآن است که بایدانسان درتمام کارهاخلوص نیت داشته باشد حتی درکارهای خیر مستحبی واگراخلاص نباشد، پاداش اعمال از بین می رود حتی دربرخی آیات اشاره شده است که انفاق کننده بایدهم قبل ازعمل خلوص نیت داشته باشدوهم در موقع اتیان عمل وهم بعد ازعمل دچارریاوبخل وعجب نگردد. نکته دوم اینکه دربعضی آیات قرآن انفاق در کنار « صلوه»آمده است واین امراهمیت موضوع رانشان می دهد چون نماز ازاعمال واجب وستون دین است ویکی ازارکان مهم ایمان شمرده شده است بنابراین انفاق نیزازارکان ایمان است.درآیات قرآن انفاق ازصفات متقین ومومنین حقیقی و پرهیزگاران است. انفاق تنهابرنامه ای برای مبارزه بافقردر جامعه نیست، بلکه حکمت وفلسفه ای مهمترداردو آن توجه انسان به اعتباری بودن مالکیت اموال ودارائیهاونیزایجادروحیه همدلی وانس و الفت درمیان افراد جامعه وبرقراری عدالت و مساوات می باشد. نکات بسیارمهمی درانفاق است ازجمله اینکه: انفاق باید حساب شده ومطابق بانیازافراد باشد،درانفاق بایدشخصیت واحترام اشخاص مورد توجه قرارگیرد،آلوده به منت وآزار نباشدو مخلصانه وتنها برای رضای خداانجام شود. انفاق تنهادراموال بکارنمی رود،بلکه ازهرآنچه که خداوندبه مومنان عطاکرده بایدانفاق کردواین شامل مال وثروت،علم ودانش، مقام و موقعیتهای اجتماعی وبطورکلی تمامی سرمایه های مادی و معنوی راکه خداونددراختیاربشر قرارداده،دربرمی گیرد.واین رااز آیات قرآنی وروایات اسلامی می توان بدست آورد.

این رساله با عنوان مفهوم انفاق در اسلام در نظر دارد تا آن چه را که در قرآن و سخنان ارزشمند ائمه ( علیهم السلام) در مورد انفاق بیان شده، مورد بررسی قرار دهد تا از بسیاری کج فهمی ها و آثار مخرب آن در جامعه جلوگیری شود. انفاق در لغت از ریشه ی ( نَ فَ قَ) به معنای کم شدن و نابودشدن گرفته شده و در اصطلاح به صرف کردن دارایی های مادی انسان مؤمن در راه آرمان های اسلامی و هدفی مقدس گفته می شود. این رساله بر آن است که آیات قرآن و روایات وارده در مورد مسأله ی انفاق را بیان نموده و هم چنین در مورد برخی نگرش های غلط نسبت به موضوع انفاق تغییراتی ایجاد نماید و پاسخ گوی سؤالاتی از قبیل شرایط انفاق کدام است؟ اهمیت انفاق و صدقه در اسلام چگونه است؟ و ... می باشد. هم چنین این رساله در چهار فصل تدوین شده که فصل اول آن کلیات است و شامل چند قسمت می باشد، از جمله: تعریف و تبیین موضوع، ضرورت و اهداف تحقیق، پیشینه ی موضوع ، کلید واژه ها و موانع و محدودیت هایی که در مسیر نوشتن این رساله وجود دارد، در این فصل مطرح شده است. فصل دوم معنا شناسی نام گرفته که شامل مفاهیم کلی است، که دارای یک زیرفصل می باشد و این زیر فصل خود شامل چند قسمت می شود: 1 معنای لغوی و اصطلاحی انفاق 2 ریشه ی انفاق 3 اهمیت انفاق و صدقه در اسلام 4 وسعت معنای انفاق 5 ارزش و فضیلت انفاق و راز آن. فصل سوم بایستگی های انفاق نامیده شده که دارای شش زیرفصل است، که شامل شرایط انفاق، موانع انفاق، عواقب ترک انفاق، شرایط انفاق کننده و انفاق شونده می باشد. فصل چهارم آثار انفاق نام گرفته و زیرفصل های آن آثار فردی انفاق و آثار اقتصادی اجتماعی و اخروی انفاق نام گرفته است. کلید واژه ها: انفاق، برّ، معروف، صدقه.

با توجه به اینکه اخلاص در جامعه کنونی کمرنگ شده و افراد در اعمال و رفتار خود چندان توجهی به این اصل مهم ندارند تصمیم به انتخاب این موضوع گرفته و تحقیقی مختصر به صورت کتابخانه ای انجام داده ام. منابعی که در این تحقیق استفاده شده به سه دسته تقسیم می شوند ابتدا منابع تفسیری مانند: « المیزان فی تفسیرالقرآن» از محمدحسین طباطبائی و همچنین « تفسیر نمونه» از مکارم شیرازی و همکاران و دسته دوم منابع روایی هستند که شامل « غررالحکم و دررالکلم» از عبدالواحد آمدی و « میزان الحکمه» از محمد محمدی ری شهری می باشد و بعد منابع اخلاقی که شامل « اخلاق عبادی» از علی اصغر الهامی نیا و غلام عباس طاهرزاده و « مبانی اخلاق اسلامی» از مجید رشیدپور و چند کتاب دیگر می باشد. اخلاص، پاک و خالص ساختن قصد و نیت از غیر خدا است و اینکه عمل از هرگونه شائبه ای کم یا زیاد، خالی باشد. این همان چیزی است که در همه شئون زندگی از ما خواسته شده و وجود آن باعث رسیدن به رستگاری ابدی و نبودنش موجب خسران خواهد بود و همانا اخلاص با آمدن ریا از بین می رود یعنی رابطه اخلاص و ریا به این گونه است که اخلاص با آمدن ریا که همان انجام دادن عمل به قصد تقرب به خلق و رضایتمندی آنهاست عمل باطل شده و از بین می رود و همچنین ارزش و اهمیتی که اخلاص دارد بیان شده است و اخلاص در احادیث که از سه جهت قابل بررسی است: نشانه های اخلاص، اسباب و عوامل اخلاص، و آثار و فواید اخلاص می باشد و اخلاص در آیات قرآن بیان شده است به دنبال آن از انواع اخلاص سخن گفته شده که به این شرح است: اخلاص در نیت، اخلاص در عقیده، اخلاص در عمل که این نوع اخلاص به دو صورت اخلاص قبل از عمل و اخلاص بعد از عمل می باشد و اخلاص در عبادت و آثار و زمینه های اخلاص در عبادت بیان شده است و اخلاص در دعا و آثاری که اخلاص می تواند در دعا کردن داشته باشد. همچنین، آثار و فواید اخلاص و راه های به دست آوردن اخلاص و موانعی که بر سر راه کسب اخلاص وجود دارد بیان شده است. کلیدواژه : اخلاص ریا مخلَص مخلِص

موضوع پایان نامه حاضر، عوامل تقویت و ضعف ایمان از دیدگاه قرآن و سنت می باشد. ضرورت این پژوهش براساس آموزه های دینی که همان ایمان و عمل صالح می باشد مشخص می شود. زیرا زمانی که بتوانیم عوامل ضعف و یا قوت ایمان را در خود و جامعه شناسایی کنیم و در جهت بهبود آن اقدام نماییم بسیاری از مشکلات اعم از فرهنگی- دینی و حتی اقتصادی مرتفع می گردد. هدف از تحقیق ارائه شده به تصویر کشاندن ارزش و اهمیت ایمان در اسلام و تبیین عوامل تقویت و ضعف آن و پیامدهای آن و ارائه راهکارهایی برای دستیابی برای جامعه ایمانی می باشد. این تحقیق دارای سه فصل می باشد: فصل اول مفاهیم و کلیات است که معنای لغوی و اصطلاحی ایمان، تفاوت ایمان با اسلام، رابطه ایمان با علم، عمل، عقل، اختیار و معرفت و تقویت علم و التزام را در بردارد. فصل دوم بیان گر عوامل شناختی تقویت و تضعیف ایمان می باشد. که عوامل تقویت آن عبارتند از: شناخت متعلقات ایمان(خداوند، معاد، نبوت و امامت) و راه های افزایش شناخت. این راه ها شامل تفکر، مراجعه به منابع تفکر(نفس انسانی، جهان هستی، قرآن، تاریخ و سیرد در آفاق و انفس) می باشد. عوامل تضعیف ایمان نیز شامل عدم تعقل، عدم توجه به سخنان انبیاء، سهل انگاری در شناخت متعلقات و نادیده گرفتن تاثیر شبهات است. فصل سوم با عنوان عوامل رفتاری تقویت و تضعیف ایمان، به بیان عواملی مانند انجام عمل صالح، ذکر و ارتباط با خداوند، تزکیه قلب، اخلاص، انفاق، صبر، تواضع، امر به معروف و نهی از منکر و مجالست با خوبان می پردازد. عوامل رفتاری تضعیف ایمان نیز طبق عناوین کوتاهی در انجام واجبات، پیروی از هواهای نفسانی، دنیاپرستی، شیطان، محیط های ناسلام خانواده و دوستان و حکومت های فاسد می باشد. نتیجه ی کلی حاصل آمده از مطالب این است که ایمان قابل افزایش و کاهش می باشد و عوامل شناختی و رفتاری ویژه ای باعث تضعیف و تقویت آن می شود. واژگان کلیدی: عوامل، تقویت، ضعف، ایمان. ?

موضوع تحقیق، غضب در قرآن و سنّت می باشد که در صدد تبیین غضب و بررسی آثار و آفات آن و...فضایل کظم غیظ و حلم می باشد.ضرورتی که این موضوع را ایجاب می کند، وجودبسیاری از مسائل تأسف بار در جامعه واز هم پاشیدگی روابط انسانی و به خصوص پیوندهای خانوادگی و... می باشد.از طرفی وجود تعداد زیادی از آیات و روایات ،اهمیت این موضوع را بیشتر نمایان می سازد. این تحقیق با استفاده از منابعی همچون بحار الانوار، الکافی و کتب اخلاقی همچون معراج السعاده، کیمیای سعادت، وکتب تفسیری چون تفسیر المیزان، تفسیر نور و ... و نرم افزارهایی همچون جامع تفسیر نور ،گنجینه روایات و...گردآوری شده و لازم به ذکر است که این تحقیق، به روش کتابخانه ای و فیش برداری است. آن چه در کل،از این تحقیق می توان ارائه کرد، این است که: غضب، مصدر ثلاثی مجرد است و دارای مشتقات فراوانی است که به معنی خشم و انتقام آمده است. واژ? غضب، هم،در مورد خداوند متعال به کار رفته که منظور آن،عذاب و عقاب اوست و هم در مورد مردم. بنابراین اگر این خشم، از جانب مخلوق باشد می تواند پسندیده یا مذموم باشد. چنان چه اگر در دایره عقل و شرع باشد، ممدوح و در غیر این صورت مذموم، خواهد بود. اسباب و انگیزه هایی که باعث ایجاد خشم می شوند عبارتند از: قضاوت عجولانه، کمی ظرفیت، تکبّر و خود برتر بینی، حسد و کینه توزی و ... که آثار آن علاوه بر فرد، بر خانواده و اجتماع نیز اثر می گذارد.البته برای مهار این قوه و درمان آن نیز، دین مبین اسلام، دستورات جامع و کاربردی ارائه کرده، از جمله: تفکر در عواقب غضب و فواید ضد غضب، تفکر در قضا و قدر الهی، ذکر خداوند متعال، وضو گرفتن و ... . با توجه به آن چه که بیان شد، می توان گفت: کظم غیظ و مهار غضب، برای همگان میسر است ؛به شرط آن که اولاً: در مراحل اولیه، که هنوز غضب، شدت نگرفته جلوی آن را بگیریم و ثانیاً: به عواقب شوم آن و بالاتر از آن عقاب الهی بیندیشیم.

موضوع این تحقیق عفو و بخشش از دیدگاه قرآن و سنّت می باشد. عفو از صفات پسندیده ای است که در مکاتب اخلاقی مورد ستایش قرار گرفته با به کار بردن این صفت در زندگی می توان از ثمرات دنیوی آن که داشتن سلامت روانی و جسمانی است بهره مند شویم و هم ردیف پرهیزکاران و متّقین قرار بگیریم و در آخرت از شفاعت رسول خدا 9 بی نصیب نگردیم. مطالب استفاده شده در این پژوهش از منابع شیعی می باشد زیرا عفو از موضوعاتی است که برای اثبات آن نیازی به منابع اهل تسنن ندیدم و ائمه اطهار : و علمای اخلاق شیعه مذهب به قدر کافی پیرامون آن پرداخته اند. در این پژوهش از منابع متعدّد اخلاقی، تفسیری و روایی استفاده شد از جمله آن: کتاب گذشت عالی ترین نشانه ی کرامت انسانی، اخلاق در قرآن، قلب سلیم، تفسیر نمونه، و المیزان، نهج البلاغه و صحیفه سجّادیّه می توان اشاره نمود. روش جمع آوری مطالب به صورت فیش برداری و کتابخانه ای انجام شده است. عفو و بخشش به معنی روحیّه ی گذشت از تقصیر و اشتباه دیگران و ندیده گرفتن اشتباه های آنان و نرمی در برخورد با دیگران و سخت گیری نکردن در برابر خطای آنان می باشد. هرگاه در جامعه حوادثی روی دهد که حسّ نزاع و انتقام گیری را تحریک کند و صرف اجرای قانون که طبعاً خشک و بی روح است نمی تواند مسئله را به طور ریشه ای حل و فصل کند. عفو و بخشش که از برترین صفات خداوند است به عنوان مکمل نظام حقوقی خلاء موجود را می تواند پر کند. جواز عفو در جایی است که خطا و اشتباه معلول بی خبری، غفلت، جهل، حسد و کم ظرفیتی خطاکار باشد که مکتب انسان ساز اسلام در مورد ظلم های فردی از عفو و بخشش سخن می گوید و به ستم دیده ای که بر ظالم خود دست یافته درس اخلاق و فضیلت می دهد و به وی خاطرنشان می کند که بزرگواری و کرامت نفس در این است که حقّ شخصی خود را ببخشی و متجاوز را از کیفر معاف نمایی و او را مدیون انسانیّت خویش کنی اما اگر بخشش موجب گستاخی طرف می گردد دیگر جای عفو نیست به خصوص در برابر دشمنان داخلی و خارجی که اصول و ارزش های که ریشه و اساس یک ملّت است را نشانه رفته باشند. مبلّغین، دانشمندان و رهبر یک جامعه بیشتر از دیگران با افراد متعصّب و جاهل و کم فرهنگ مواجه می شوند بنابراین بر این افراد لازم است که بیشتر از دیگران متخلّق به این اخلاق الهی باشند تا باعث اصلاح نفوس آنان گردند. عفو و بخشش، آثار و ثمرات دنیوی و اخروی فراوانی دارد از جمله ثمرات دنیوی، می تواند موجب عزّت فرد عفوکننده گردند و بر درجه و مرتبه او بیفزاید و امنیّت و محبوبیّت اجتماعی را نصیب او گرداند. و امّا ثمرات اخروی، آسان گیری در حساب و دخول در بهشت که خداوند متعال نصیب فرد بخشنده در آخرت می نماید. از جمله راه های کسب فضیلت عفو، می توان به مقابله با خاستگاه خشم اشاره نمود زیرا خشم، انتقام جوی و کینه ورزی را به دنبال دارد و کینه باعث سخت شدن دل می گردد. خداوند خود را با صفت عفو و بخشش در قرآن معرفی نموده است؛ عفو یک رحمت الهی است و اولیای الهی هم که واجد مکارم اخلاق می باشند مأموریت دارند که پیروان خویش را با صفات عالی انسانی تربیت کنند و کرائم اخلاق را که معیار انسان برتر است را در نهادشان پرورش داده و مؤمنان خطاکار را از یأس و ناامیدی نجات دهند. به یقین عفو و بخشش بر انتقام و کینه ترجیح دارد. محبوبیّت انسان را دو چندان می کند و کینه ها را می شوید و تبدیل به محبت و دوستی می کند.

گذشت که معادل آن در فرهنگ دینی ما واژه های عفو، صفح و غفران است از جایگاه والایی برخوردار می باشد و در جایی معنا پیدا می کند که انسان قدرت بر انتقام دارد. از نظر اسلام بهترین روش در برابر برخوردهای نادرست و رفتارهای ناپسند و زشت دیگران در معاشرت اجتماعی، عفو و گذشت می باشد. حقوق بسیاری ممکن است توسط دیگران تضییع شود و اگر قرار باشد همه در استیفای حقوق خود سخت گیری کنند و هیچ گونه اغماض و چشم پوشی نداشته باشند جامعه شاهد منازعات اعضای خود خواهد بود و این مسئله، زندگی را برای همگان تلخ و غیرقابل تحمل خواهد ساخت. عفو، در حقیقت مجموعه ای از بخشش ها و پیوند و مروت و مدارا و نیکی است و باید بگوئیم: عفو، جزئی از تقوا است و فضیلت بنده خدا این است که با ایمان و با تقوا باشد، مردم را دوست بدارد و به آنها مهر بورزد و حقوقی را که بر انها دارد ساقط کند. بطور کلی در مسایل شخصی اگر حقی از آدمی پایمال شد شایسته است عفو و گذشت داشته باشد چرا که خداوند صاحب عفو را بسیار دوست دارد و به او پاداش و رحمت الهی را وعده است. با این صفت، انسان متخلّق به اخلاق و صفات الهی می شود. گذشت از بهترین فضایل اخلاقی و سرآمد آنها می باشد. اهداف بندگان در اطاعت خداوند ممکن است گوناگون باشد ولی پاداشی که خداوند برای عبادت و اطاعت به آنها عطا می کند به درستی نیت ها و به نیکی هدفهای آنها بستگی دارد. یکی از موارد مصداق اطاعت خدا عفو مؤمن از برادر مؤمنش می باشد. تمام عبادات دارای سود دنیوی و اخروی می باشند. سود اخروی همان نعمت های جاوید و باغهای بهشتی است که هیچ چشمی در دنیا ندیده و هیچ گوشی نشنیده و به قلب هیچ انسانی خطور نکرده است و فواید دنیوی آن شامل آرامش و زیاد شدن عمر و بقاء ملک و ریاست و عزّت یافتن و ... است. با توجه به این فواید، عفو عامل اصلاح ذات البین و از بین رفتن شرارت و دشمنی و ایجاد الفت و محبّت و دوستی است. هدف اصلی و نهایی از عفو این است که به عفو الهی برسیم و برای اینکه موجبات عفو الهی را بوجود آوریم باید گذشت از دیگران را فراموش نکنیم و همین طور استغفار که ثمره آن دریافت مغفرت الهی است را مورد توجه قرار دهیم. ما باید سعی کنیم روحیه والای عفو و گذشت را در خود بوجود بیاوریم به طوری که اگر دیگران به ما ظلم کردند از آنها درگذریم و این کار با چند بار تکرار به صورت ملکه در می آید و باعث می شود از شیرینی آن لذّت ببریم.

موضوع این تحقیق، عزت و کرامت انسانی از دیدگاه قرآن و سنت می باشد که یکی از ارزش های مهم یاده شده است و عدم توجه افراد جامعه به آثار و برکات واقعی عزت نفس و ضرورت داشتن آن و تأثیر به سزایی که در زندگی انسان ها دارد پژوهش هایی را در این موضوع ایجاب می کند. لذا هدف این تحقیق، افزایش عزت نفس و راه های به دست آوردن عزت و کرامت انسانی و برخورداری از زندگی عزتمندانه می باشد. عزت و کرامت انسانی مانند بسیاری از عنایاتی که خداوند به بندگان خود نموده است دارای آثار فراوانی در زندگی فردی و اجتماعی می باشد که اگر برنامه صحیحی که اسلام در این خصوص ارائه می دهد انجام شود و برنامه زندگی بر اساس مقررات و قواعد عزتمندانه باشد می تواند منشأ تحول تازه ای در جوامع بشری باشد. عزت در لغت به معنای شکست ناپذیری است. حقیقت عزت، قدرتی است که در دل و جان انسان ظاهر می شود و او را از خضوع و سازش و خودباختگی در برابر ستمکاران و ظالمان باز می دارد و نیز کرامت اسمی است که برای بخشش و بزرگواری به کار می رود و از فعل « کَرُمَ» یعنی بخشندگی و کریم بودن گرفته شده است. کرامت، شأن و منزلت داده شده به آن دسته از کسانی است که احساس بالا و والا داشته اند. برای آن که انسان زندگی عزتمندانه داشته باشد لازم است به موجبات عزت وکرامت توجه داشته باشد، از جمله: اطاعت از خدا، دوری از طمع، انصاف، گذشت، حفظ زبان، فروخوردن خشم، شکیبایی، قناعت و راستگویی و این ها را سرلوحه زندگی خود قرار دهد. عزت نفس و کرامت انسانی آثار فردی مانند تقواگزینی، ولایت مداری و خودسازی و آثار اجتماعی مثل ترویج هنجارهای اخلاقی و استقلال و خودباوری و عزت سیاسی می باشد. پژوهش حاضر به اعتبار نوع، کاربردی و به اعتبار موضوع، دینی و مذهبی می باشد و با روی توصیفی و کتابخانه ای انجام گرفته است. در طول این پژوهش به اثبات رسیده است که مهم ترین عامل در داشتن یک زندگی عزتمندانه، تقوا و اطاعت از دستورات پروردگار می باشد. نقش عزت در تربیت انسان ها، نقش اساسی است، به طوری که اگر عزت نباشد انسان ها به هر زشتی و پستی تن می دهند و به هر گناهی آلوده می گردند. ذلت نفس، منشأ همه بدی ها و فسادهاست. لذا بهترین راه برای اصلاح فرد و اجتماع، انتقال روح عزتمندی به آنان است. روح عزت است سربلند می نماید.

حج یکی از مهمترین و شکوهمندترین عبادتهای اسلامی است که دارای دو بعد ظاهری و باطنی می باشد. هر عملی در حج نکته ها و معارف فراوان و والایی دارد که هدف اصلی حج بوده و رسیدن به آن نیازمند دانایی و آموختن اسرار بی پایان حج است و در مجموعه حاضر سعی شده به این ضرورت مهم پرداخته شود. در آیات متعددی به اهمیت حج اشاره شده است و پیشوایان معصوم دین عظمت و جایگاه آن را در روایات فراوانی تبیین نموده اند در جامعه امروزی نیز بیانات ارزشمندی در وصف فریضه الهی حج از علماء و بزرگان دین موجود می باشد، که هر قسم به گونه بیان می نمایند : سفر حج معراج زائر و سیر او به سوی خداست بنابراین زائری که به اسرار حج آگاه نباشد حج کامل انجام نداده و اعمالش مطلوب نیست. گرچه حج یکی از فروع دین است اما با توجه به اسرار و رموز بی پایانی که در خود دارد تجلی گر اصول عقاید مسلمانان می باشد به گونه ای که رابطه ای تنگاتنگ بین این اصول و مناسک حج وجود دارد و می توان گفت حج تجسمی از اصول عقاید بوده و در برگیرنده دیگر فروع دین نیز می باشد. حج تنها مناسک ظاهری نیست ، بلکه سیر و سلوک باطنی و طی منازل روحانی است و هر یک از این منازل و مشاهد رازهای عرفانی ، اخلاقی ، تربیتی ، ارشادی خاص خود را در بر دارد و همین هاست که به حج معنا و روح می بخشد و دگرگونی اخلاقی و معنوی در زائر پدید می آورد . از سوی دیگر حج با تمام عظمتی که در خود جای داده است بدون زیارت امام? و اعلام ولایت به مقام شامخ ایشان امری ناقص بوده و حج حاجی زمانی کامل می گردد که به این مهم دست یابد . ویژگی این مجموعه نسبت به تحقیقات مشابه علاوه بر نوع تدوین و تقسیم بندی که در آن به صورت بدیع صورت گرفته این است که به دور از هر حاشیه و اضافه گویی به طور خاص به بیان اسرار حج پرداخته است. امید است که بتواند در جهت معرفت زائرین خانه خدا به خصوص نسل جوان، هر چند اندک مثمر فایده باشد .