آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی مشکلات موجود در عصر ظهور حضرت مهدی(عج) و راههای برون رفت از این مشکلات است. در این تحقیق به بیان چالش های مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در حکومت مهدوی از نگاه آیات و روایات پرداخته شده است. هدف نویسنده پاسخ به شبهاتی در مورد عصر ظهور و شرایط حاکم بر آن است. از این رو وی ابتدا به بررسی سنت های الهی و تغییر ناپذیری این سنت ها اشاره کرده و پیشینه چالش ها در حکومت های حق را بررسی نموده است. آنگاه به بررسی وضعیت سیاسی، فرهنگی و اقتصادی حکومت امام زمان اشاره نموده و نحوه گسترش حکومت آن حضرت و چگونگی غلبه بر انواع انحرافات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و راهکارهای اجرای عدالت توسط امام عصر(عج) را تبیین می نماید.

از فضایل اخلاقی مورد تاکید در اسلام «عفاف» است که در اصطلاح به نیروی درونی تعدیل کننده شهوات و غرایز انسان اطلاق می شود. توجه بسیار آیات و روایات نشان از اهمیت بی حد و حصر این مساله در اسلام دارد؛ چرا که بدون آن انسان در مسیر اعتدال قرار نگرفته و به سعادت حقیقی خود نایل نخواهد شد. گویش صحیح عفاف به فتح عین است و نباید آن را مترادف حجاب دانست؛ بلکه عفاف از ابعاد وسیعی برخوردار است که حجاب یکی از مصادیق آن می باشد و استعمال عفاف در معنای حجاب از قبیل استعمال لفظ کل در جزء آن است. همچنین عفاف صفت مشترک میان نوع انسان است لذا اختصاص به زمان و مکان خاصی ندارد و میان مرد و زن مشترک است. ابعاد عفاف نیز جنبه های مختلف زندگی بشر را در برگرفته و انسان هم در کردار، هم در گفتار و هم افکار دعوت به رعایت عفاف و خویشتن داری شده است. اهمیت این امر موجب گردیده که قسمت عظیمی از دستورات اخلاقی اسلام بدان اختصاص داشته باشد.

یکی از بایسته‌های پژوهشی در تفسیر، تفسیر تطبیقی روایی آیات کریمه قرآن است. موضوع این پژوهش، تفسیر تطبیقی روایی سوره‌های معارج و نوح از دیدگاه اهم تفاسیر امامیه و اهل سنت است که تا کنون پژوهش خاصی در این باره صورت نگرفته است. از این رو، دو تفسیر روایی مهم از فرقین، یعنی نورالثقلین نوشته مرحوم حویزی از امامیه و درالمنثور تألیف سیوطی از اهل سنت، به عنوان محور بحث قرار گرفته است.در این پژوهش، ابتدا مجموعه آیات دو سوره نامبرده، به تناسب وحدت مفهومی دسته‌بندی شده، سپس ذیل هر دسته از آیات، معنای واژگان کلیدی آیات با استفاده از کتاب‌های معتبر لغت شرح داده شده، سپس ضمن بیان مفاد اجمالی آیات، آرای مفسرین امامیه و اهل سنت و محل اختلاف نظر آنها تبیین شده است. در ادامه روایات تفسیری فرقین بر اساس دو تفسیر روایی پیشگفته، به صورت منظم و با دسته‌بندی مناسب بیان شده و نسبت مفاد این روایات و دیدگاه مفسرین فرقین تبیین گردیده است.در ادامه، تمام روایات نورالثقلین و درالمنثور، از جهت ایضاح لفظی، ایضاح مفهومی، بیان مصداق و ... در دسته‌های منظم، گونه‌شناسی شده است. سپس بحث آسیب‌شناسی سندی و متنی روایات مطرح شده و ابتدا تمام روایات امامیه که در نورالثقلین آمده، سندشناسی گردیده و نوع سند روایات از جهت صحیح، موثق یا ضعیف مشخص شده و علت ضعف نیز بیان گردیده است. روایات درالمنثور سندشناسی نشده زیرا بیشتر آنها به صحابه یا تابعین ختم شده و چنین روایاتی در حالت اولیه، هیچ‌گونه حجیتی ندارند. بعد از این بحث، روایات فریقین مورد نقد یا آسیب‌شناسی متنی قرار گرفته و هر جا نکته‌ای به نظر رسیده، در ذیل روایت مورد نظر بیان شده است. در ادامه، موارد اشتراک یا اختلاف روایات فریقین بیان شده، سپس گلچینی از موضوعات برجسته و قابل توجه این دو سوره ذکر، و با شرح کوتاهی تبیین گردیده است که عناوین این موارد بدین شرح است: مومن قرآنی (شرحی کوتاه در باب نگاه قرآن کریم به اوصاف مومنین راستین)، حوادث هولناکِ آستانه رستاخیز و برپایی قیامت، تأثیر گناهان و نیکی‌ها در کاهش یا افزایش طول عمر، رابطه تقوی و فزونی برکات آسمانی و زمینی، راه و رسم تبلیغ.پایان این رساله هم در بیان جمع‌بندی و نتیجه‌های بدست آمده از مباحث قبلی و همچنین پیشنهادهایی در جهت تحقیق و پژوهش بیشتر در این موضوع است.

یکی از مباحث مهم در اندیشه مسلمین به ویژه شیعه نظریه نظام سیاسی مطلوب اسلام در عصر حاضر است.پس از پیروزی انقلاب عناوینی چون جمهوری اسلامی، حکومت الهی- مردمی، دموکراسی دینی و اخیرا تعبیر مردم سالاری دینی مورد عنایت نظریه پردازان و مسوولان اسلامی قرار گرفته است.در این مقاله در طرح چند بحث مقدماتی، اولا مفهومی روشن از مردم سالاری دینی ارایه گردیده و سپس به دیدگاههای اندیشوران معاصر شیعه در این زمینه اشاره شده است. رای ده نفر از افرادی که به جهت مکانت علمی یا موقعیت سیاسی قابل توجه است در این بخش بررسی می شود. به طور کلی آیات شورا، آیات مربوط به خلافت انسان در زمین، آیه وفای به عهد، آیات دال بر توجه به خطابات تکالیف عمومی به مردم به عنوان چهار دلیل قرآنی بحث مورد توجه قرار گرفته است.

جری و تطبیق قرآن از جنبه‌های مختلف بررسی شده است؛ مبانی، کاربردها، نمونه‌ها و اقسام جری و تطبیق. اما در این میان ملاک درستی یا نادرستی کاربرد این قاعده تفسیری آن‌چنان که شایسته است، بررسی نشده است. نظر به اهمیت این قاعده و استفاده از این قاعده توسط همه گروه‌ها و فِرَق اسلامی مخالف با یکدیگر، ضرورت بررسی ملاک‌های جری و تطبیق روشن می‌شود. از آنجا که بیشتر جری و تطبیق‌های انجام‌شده توسط اهل بیتM و مفسران واقعی قرآن درباره خود یا دوستان یا دشمنان ایشان است، رضایت و محبت دو ملاک در بخش معرفتی اعتقادی و تطبیق آیات بر اهل بیتM مطرح و بررسی شده و ملاک مجالست، مشابهت و متابعت از ملاک‌های بخش اخلاقی ـ رفتاری در تطبیق‌های انجام‌شده بر دوستان و دشمنان اهل بیتM است که در این مقاله آمده است. این نوشتار به بررسی و اثبات این ملاک‌ها، همراه ذکر نمونه و دلیل برای هر ملاک پرداخته است.

امدادهای الهی که در قرآن به صورت اموری خارق عادت گزارش شده، امروزه به عنوان یکی از جدی ترین مسائلی است که می‌تواند به نحوی باورهای مومنانه در این عرصه را با شک و تردید بیامیزد. داستان استسقای حضرت موسی % هم در قرآن و هم تورات گزارش شده است، با این حال در کیفیت وقوع آن برداشت‌های متفاوتی در میان دانشمندان اسلامی ارائه گردیده که ریشه در رابطه علم و دین، نقش عقل در درک خوارق عادات، جایگاه روایات تفسیری و رابطه خوارق عادات با نظام سنن در نظر مفسر دارد. در پژوهش حاضر که در روش استخراج، کتابخانه­ای و اسنادی و در پردازش تطبیقی- تحلیلی آمیخته با نقد است، پس از دسته‌بندی، بررسی و واکاوی دیدگاه مفسران و دانشمندان اسلامی، به بیان مبانی موثر در اختلاف دیدگاه‌ها پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که چون این واقعه خارج از حوزه علم بوده، محال عقلی نیست، دانش اجمالی از روایات تفسیری نسبت به آن حاصل می‌شود و تناقضی با سنن الهی ندارد، دیدگاه پذیرش ظاهر آیات بر اساس قدرت الهی ترجیح دارد.