آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

علم فقه که ناظر به بخشی از گزارهای شریعت است و افعال مکلفین را در حوزه زندگی فردی و اجتماعی مورد توجه قرار می‌دهد، متناسب با توسعه زندگی بشر با نیازها و سوالاتی مواجه شد که پاسخ به آن‌ها درنهایت نگرش‌های جدیدی را نسبت به این علم پدید آورد، نگرش سیستمی یا نظام‌‌مند که به «فقه نظامات» مشهور است از جمله‌ی این پدیدهاست که مبانی آن در آراء متقدمین و شکل تکامل یافته آن‌را به صورت یک نظریه در آثار شهید سید محمدباقرصدر‌(ره) می‌توان یافت. در فقه نظامات، علاوه بر احکام، نظامات مختلف اجتماعی، اعم از نظام سیاسی، نظام فرهنگی و نظام اقتصادی از منابع دین استنباط می‌شود و احکام فقهی نیز نه به ‌صورت منفصل و جدا از هم، بلکه به صورت یکپارچه، بهم پیوسته و نظام‌مند مورد مطالعه قرار می‌گیرند، به این صورت که گزاره‌های شریعت را به سه لایه تقسیم می‌کند؛ گزارهایی که ناظر به مبانی و اصطلاحا نگرش ساز هستند، گزارهایی که راهبردها و اصول شریعت را تبیین می‌کنند، و لایه سوم گزارهایی که روشی و راهکارسازند یا به تعبیر شهید صدر ره در "منطقه الفراغ" دین قرار دارند؛ هر گزاره به نسبت اینکه درکدام لایه قرار می‌گیرد دارای خصوصیاتی مجزا و تعاملی ویژه با دیگر لایه‌ها خواهد بود و در نهایت نیز حکم همان لایه را می‌پذیرد، بعنوان مثال گزاره ای که راهکارساز است و در لایه منطقه الفراغ قرار میگرد تحت تاثیر گزاره ها در دو لایه دیگر خواهد بود و متناسب با شرایط زمانی و مکانی دچار تغییر و تحول میشود، بخلاف گزارهای نگرش ساز و راهبردی که همیشه ثابت و لایتغیرند، با این حال، تمایز بین لایه‌های مذکور در فقه نظامات مصداقا کار ساده و راحتی نیست، اینکه مسائل مختلف در کدام لایه از لایه‌های سه گانه قرار میگیرند، چه تعاملی با دیگر مسائل پیدا میکنند، چه لوازم و تبعاتی را می‌پذیرند و در نهایت چه حکمی پیدا می‌کنند، نیاز به دقت‌هایی محققانه دارد. یکی از پرسش های مهم پیش روی شریعت راجع به مدیریت جامعه است، که البته دین هم در این باره اظهار نظر فرموده، و برای اداره جامعه دستوراتی دارد، اگر هر صفحه از قرآن کریم را ورق بزنیم؛ ممکن نیست دستوری در اجتماع، اقتصاد، امنیت، فرهنگ و آنچه لوازم دخالت دین در سیاست شمرده می‌شود نیابیم، لذا فرض این نوشته دخالت دین در مدیریت و تدبیر امور جامعه است. اما این دخالت به چه نحوی است؟ آیا دین به حکومت بعنوان دستگاه اجرا و قدرت متولی امور سیاسی_اجتماعی نیز نظر داشته و خصوصیات و مختصات آن‌را تببین کرده؟ نظر دین راجع به حکومت چیست؟ حکومت بعنوان بخشی از نظام سیاسی چه جایگاهی در قاموس شریعت دارد؟ البته پیشتر این مسئله از منظرهای مختلفی مورد مداقه قرار گرفته است؛ فلسفه، عرفان، فقه، اعم از فقه سنتی، فقه مقاصدو.. هریک با تقریرهای مختلف پاسخهای مخلتفی را پیش و پس از مواجه‌ی عملی با این مسئله بیان داشته‌اند، در نتیجه‌ی آن نیز برخی به جدایی سیاست از شریعت رسیدند برخی قائل به رابطه صدرصدی بین آن دو شدند، عده‌ای دیگر ضمن تایید رابطه آن‌ها به جدایی حکومت از شریعت رای دادند و دیدگاه‌های دیگری که هرکدام در بستر یک چارچوب نظری تحلیل و استنباط شده‌اند. فقه نظامات که شکل تکامل یافته فقه مقاصد و به نوعی تقریری از فقه حکومتی بحساب می‌آید نیز دارای چارچوب مشخصی برای پاسخ به سوال مذکور است و ما بنا داریم در نوشته مورد نظر از این چارچوب کارآمد جهت استنباط نظر شریعت دراین‌باره بهره ببریم، و ببینیم حکومت در کدام لایه از لایه های فقه نظامات قرار میگیرد؟ چه جایگاهی در شریعت دارد؟ و از این منظر چه حکمی بر آن بار می‌شود؟ از سوی دیگر کتاب شریف نهج‌البلاغه و سیره حکومتی حضرت امیر(ع) که نمونه عملی اندیشه سیاسی اسلام است، می‌تواند در این راه بهترین منبع و عالیترین مرجع یک محقق باشد، لذا برای پاسخ به سوال مذکور به سراغ نهج‌البلاغه رفته‌ایم و آن‌را محور پژوهش خود قرار داده‌ایم، آنجا که حضرت امیر (ع) در قول و فعلش به مقاصد شریعت نظر دارد، و نگاه ایشان قابل ارزیابی بوسیله دستگاه فقه نظامات است، آنجا که سیره حکومتی حضرت امیر نماینگر این است که حکومت در چه طبقه و درجه از اهمیت قرار دارد، آیا ایشان حکومت را اصل و راهبرد می‌داند و آن‌را بر راهکارها حاکم میکند؟ به گونه‌ایی که راهکارها به خواست آن و در راستای آن متحول شوند، یا برعکس حکومت را درچارچوب اصول محصور می‌بیند؟ آیا حضرت امیر (ع) لوازم و تبعات اصل‌انگاری حکومت را می‌پذیرد یا برعکس با آن مبارزه می‌کند؟ آیا حضرت امیر(ع) صاحب حکومت، منشاء حکومت و شکل و شیوه‌ی آن‌را منصوص و منصوب می‌داند و تبعا آن‌را جزو طبقه راهبردها بحساب می‌آورد یا آنرا منطقه الفراغی دانسته و بتبع تصمیم گیری راجع به آن را از اختیارات اولی الامر میداند؟

زبان قرآن یکی از مسائل مهمی است که درفهم، آموزش و ترویج قرآن کریم نقش بسزایی دارد؛ لذا از سده‌های نخستین پس از اسلام مورد توجه مسلمانان قرار گرفته است. بنابراین حدوداً از قرن دوم هجری می‌توان اشارات زبان شناختی را در آثار دانشمندان اسلامی جستجوکرد. این بحث در دوران معاصر متأثر از نظریات متکلمان و فیلسوفان در خصوص قرآن کریم است.از جمله نظریه‌های مهمی که در زمینه‌ی زبان قرآن مطرح شده است عبارت است از: زبان عقلاء، زبان نمادین، زبان قوم، و زبان تمثیل. به نظر می‌رسد که نمی‌توان هریک از این نظریات را به کل آیات قرآن کریم تعمیم داد، بلکه محور بیان قرآن، زبان عرف عقلاء است ولی این به معنای نادیده گرفتن دیگر شیوه‌های زبانی نیست بلکه درجایی برای بیان مقاصد والای خویش که از فهم و ادراک بشری بسیار بالاتر است از زبان نمادین و تمثیل استفاده نموده و در مقامی دیگر آن را در چارچوب همان زبان قومی می بینیم که پیامبر در میانشان مبعوث شده بود.از آنجایی که زبان عقلاء همان زبان ادبی عربی مشترکی است که خطیبان و شاعران از آن استفاده می‌کردند تک تک عناصر زبانی که که در آن دوران به کار می‌رفته و توسط ادیبان و دانشمندان بعدی از جمله سیوطی بازشناسی و نام‌گذاری گردیده است مورد توجه قرار داده‌ایم؛ در این راستا به آثار سیوطی مراجعه کرده و عناوینی چون اطناب و ایجاز، مساوات، استعاره، تشبیه و معرب و مشترک را در ارتباط با کلام الهی را باز شناسانده‌ایم. به نظر می‌رسد که سیوطی زبان قرآن را با بلاغت آن پیوند زده و این مسأله در بخش قابل توجهی از آثار او مطرح شده است.و در نهایت آراء سیوطی با آرا دیگران مورد مقایسه ی اجما‌لی قرار گرفته است که در اکثر موارد به جز چند نمونه‌ی اندک مانند معربات، مشترک لفظی و ترادف اختلاف نظر چشمگیری مشاهده نگردید.

دلبستگی مادر - کودک پیوند عاطفیِ پایداری است که زمینه‌‌های شکل‌‌گیری آن پیش از تولد کودک است و در سال‌‌های ابتدایی عمر به نقطه اوج خود می‌‌رسد. شخصیت و روابط اجتماعی انسان به‌شدت متأثر از کیفیت دلبستگی او در دوران کودکی است. ﺳﺮﻣﺎیه اﺟﺘﻤﺎعی نیز به‌عنوان ثروت نامرئیِ جوامع ﺑﺮ رواﺑﻂ اجتماعی میان انسان‌ها تمرکز دارد و زمینه تداوم و تقویت روابط، همکاری و تعاملات را در ابعاد مختلف جامعه فراهم می‌‌سازد؛ بنابراین کیفیت و نوع دلبستگی می‌‌تواند در جهت تقویت یا تضعیف سرمایه اجتماعی مؤثر باشد. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی تلاش شده با تأکید بر اندیشه تربیتی امام موسی صدر تأثیر دلبستگی ایمن بر کیفیت سرمایه اجتماعی بررسی شود. با توجه به اندیشه تربیتی امام موسی صدر می‌‌توان دریافت او ضمن تأکید بر لزوم شکل‌‌گیری «پیوند عاطفی» در خانواده، مادر یا همان «چهره دلبستگی» را ترغیب می‌‌کند که در تقویت این رابطه نهایت کوشش خود را داشته باشد. محصول این «پیوند عاطفی» ارتباط محکم بین نسل‌‌ها است. او با استناد به منابع و آموزه‌های اصیل دینی مادر را مصداق بارز «وجه الله» در روی زمین می‌‌داند که با فدا‌کردن جسم و جان خود کودک را غرق در دریای محبت و لطف می‌‌کند. بر پایه دیدگاه امام موسی صدر می‌توان گفت با تشکیل دلبستگی ایمن درکودکی، انسانی مؤمن، متعهد و مسئولیت‌پذیر پرورش می‌یابد که می‌تواند سرمایه اجتماعی عظیمی را تولید کند.

مشهورترین تالیف علامه ملاعبدالله بحرانی، کتاب «عوالم العلوم و المعارف» موسوم به «جامع العلوم و المعارف و الاحوال من الایات و الاخبار و الاقوال» است، این اثر گرانسنگ همچون «بحارالانوار»، از شاهکارهای آثار شیعه بوده، حجمی بیشتر از «بحار الانوار» دارد. کتاب عوالم شامل موضوعاتی در توحید و نبوت ، احوال مرگ، برزخ، احوال عالم، خلق، سماوات و ارض، سایر اصول عقاید، شرح احوال پیامبران، پیامبر گرامی اسلام و ائمه اطهار علیهم‌السّلام با استدلالات فراوان درباره صحت اعتقادات امامیه و روایات فراوان فقهی است. بحرانی برای مقدمه کتاب عوالم، خطبه‌ای مفصل و خاص ساخته، بدینگونه که در اول و آخر هر فقره (پاراگراف) از فقرات خطبه یکی از حروف الفباء است به ترتیب از الف تا یاء چنانکه آغاز و پایان فقره نخست «الف» است و آغاز و پایان فقره دوم «ب» و همین گونه تا آخرین فقره که حرف اول و آخرش «یاء» است. این خطبه پنج صفحه از نسخه اصلی را فرا گرفته است. بسیاری از مجلدات عوالم در کتاب خانه‌های ایران و عراق موجود است، به گفته شیخ آقا بزرگ تهرانی ، این کتاب صد جلد است، جامع‌ترین نسخه آن در کتابخانه مرحوم حاج سید علی محمد وزیری در یزد است. در کتابخانه مجلس شورای اسلامی، علاوه بر نسخ متفرقه از مجلدات عوالم، یک دوره نزدیک به یک دوره کامل از نسخه اصلی به خط مؤلف موجود است. برخی از مجلدات این کتاب همچون مقتل امام حسین علیه‌السّلام در سال ۱۳۱۸ ق. به چاپ رسید در دهه اخیر نیز برخی از جلدهای آن زیر نظر آقای سید محمد باقر ابطحی و تحقیق عده‌ای از فضلای حوزه علمیه قم و به همت مدرسه امام مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف به چاپ رسید، جلدهای «العقل و الجهل»، «النصوص علی الائمة الاثنی عشر»، «فاطمه الزهراء علیهاالسّلام»، « امام حسن »، «امام حسین»، « امام سجاد »، « امام باقر »، « امام صادق »، «امام موسی بن جعفر»، « امام رضا » و « امام جواد » علیهم‌السّلام از آثار انتشار یافته این دائرة المعارف است و جلدهای دیگر این مجموعه که درباره زندگانی معصومان علیهم‌السّلام است نیز، در دست تحقیق و نشر می‌باشد. گذری بر محورها: عوالم دارای صد کتاب است و برخی از کتابها خود دارای چند مجلد است و با حساب آوردن آنها تعداد مجلداتش از ۱۰۰ متجاوز است، عناوین این موسوعه بزرگ با تکیه بر جلدهای آن به شرح ذیل است: ۱. مقدمه ۲. کتاب العقل و ما جاء فی فضله و علامته و ضده علی الجهل و ذمه ۳. کتاب العلم ۴. کتاب المعرفة و اثبات الصانع ۵. کتاب التوحید ۶. کتاب العدل ۷. کتاب النبوة و فیه جوامع احوال الانبیاء ۸. کتاب قصص الانبیاء (در ۴ جلد) ۹. احوال الانبیاء (در ۱۰ جلد) ۱۰. غصب الخلافة و الفتن التی وقعت بعد وفات النبی (در ۱۰ جلد) ۱۱. احوال حضرت فاطمه علیهاالسّلام ۱۲. امامت و احوال ائمه اثنا عشر (در ۴ جلد) ۱۳. احوال الثلاثة و مطاعنهم (در ۳ جلد) ۱۴. احوال اربعه: طلحة، زبیر، عمرو عاص و معاویه (در ۳ جلد) ۱۵. احوال امام علی علیهاالسّلام از ولادت تا شهادت (در ۸ جلد) ۱۶-۲۶. احوال امام حسن بن علی تا امام قائم علیهم‌السّلام ۲۷. احوال عالم مطلق ۲۸. احوال عالم علوی، لوح، قلم، سماوات و. . ۲۹. نجوم و متعلقات آن ۳۰. ملائکة ۳۱. عالم سفلی، بحار، انهار و بلدان ۳۲. جمادات و طبایع ۳۳. نباتات ۳۴. کتاب حیوان ۳۵. احوال الجن و الشیاطین ۳۶. احوال انسان، روح، نفس و سایر قوی و تعبیر رؤیا ۳۷. طب ۳۸. احوال دنیاو عیوب آن ۳۹. مرگ و عالم برزخ ۴۰. علامت قیامت ۴۱. آخرت و معاد ۴۲. ایمان و کفر ۴۳. مکارم و مساوی اخلاق ۴۴. اوامر و نواهی ۴۵. کبائر و معاصی ۴۶. آداب و سنن ۴۷. احتجاجات (در ۲ جلد) ۴۸. مواعظ و خطب ۴۹. حکم و مواعظ ۵۰. کتاب العشرة ۵۱-۹۸. در فروع و ابواب فقه (از طهارت تا دیات) ۹۹. ذکر بعض اقوال رجال ۱۰۰. اجازات. نقدها و نظرها: کتاب عوالم العلوم در منظر صاحبان اندیشه به نیکی و بزرگی یاد شده است، اندیشمندان بر همانندی ساختار «عوالم» با «بحارالانوار» اشاره کرده‌اند و حتی برخی «عوالم» را «بحار» ی می‌دانند به گونه دیگر و بهتر از آن. صاحب روضات می‌نویسد: عبدالله بن نورالله بحرانی صاحب کتاب العوالم در مجلدات قطور که در آن اخبار وارده از خاندان عصمت و طهارت را در چندین مجلد بزرگ گردآوری نموده که همانند بحارالانوار است. محدث نوری در «فیض قدسی» معتقد است که «عوالم» همان «بحار» است به صورتی دیگر. بی شک طرح و تدوین کتاب عوالم متاثر و الهام گرفته از دوران حضور بحرانی در تدوین بحارالانوار است و شاید بتوان گفت که این اثر که با ابتکار بحرانی گردآوری شد، یک آرزوی بزرگ علامه مجلسی را محقق ساخت چون مجلسی پس از تدوین «بحارالانوار» بر آن شد تا با نگارش (مستدرک البحار) تمام احادیث و روایات اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السّلام را یکجا گردآورد و هرآنچه را در «بحارالانوار» نیامده بود، با استفاده از دیگر کتابهایی که بدانها دست نیافته بود و پس از تالیف بحار آنها را فراهم آورد، به آن اضافه نماید که با وفاتش این آرزو محقق نشد، لیکن یکی از برترین شاگردان وی، علامه شیخ عبدالله بحرانی درپی انجام آن شد و «عوالم العلوم» را با یک پیکربندی نو و بدیع عرضه داشت، او آنچه را استاد در کتاب بحارالانوار نیاورده بود با نظمی جدید همراه با ابداع در تنظیم و ابتکار در عناوین یکجا گردآورد. بحرانی این کتاب را پس از درگذشت مجلسی (تاریخی که در ذیل بیشتر نسخ اصل دیده می‌شود) نوشت البته با اینکه شیوه تالیف آن شباهت‌هایی با کتاب بحارالانوار مجلسی دارد، خود او نه هیچ سخنی دال بر اینکه از شیوه استاد پیروی کرده، دارد و نه هیچ از «بحارالانوار» نام می‌آورد. باید اذعان داشت که از نظر تبویب، عوالم را می‌توان بهتر دانست گرچه «بیان»‌های علامه مجلسی که در اغلب صفحات بحار را مزین ساخته و به شرح روایات و احادیث پرداخته، بر احدی پوشیده نیست که عوالم فاقد آنست. همچنین نقطه مهم و شاخص عوالم، دربردارندگی روایات و احادیث فروع و ابواب فقهی از طهارت تا دیات در ۴۸ جلد است که این اثر را از بحار ممتاز می‌سازد.

تنبلی و کسالت به عنوان یک عادت مذموم، از آفت هایی است که دین اسلام به مسلمانان هشدار داده تا به آن مبتلا نشوند و با اراده ای قوی مشکلات را برطرف کرده و برای کسب سعادت اخروی تلاش نمایند. بر اساس نتایج بدست آمده در این پژوهش مهمترین ریشه های تنبلی را بایستی در مسائلی همانند ضعف ایمان، نفاق، ناآگاهی، دنیاطلبی، رفاه زدگی و خواهش های نفسانی جستجو کرد. همچنین تنبلی دارای آثاری همانند حسرت، پشیمانی، عدم پرداخت حقوق الهی، به تاخیر انداختن کارها، از دست دادن فرصت ها، بیکاری، بی حوصلگی و فقر می باشد. هر انسانی برای مقابله با تنبلی می تواند روش هایی همچون افزایش شناخت، ایجاد عزم و اراده، تدبیر، مدیریت و ایجاد نشاط در عبادت را به کار بندد تا کمتر دچار این آفت دین و دنیا شود. در این پژوهش تلاش شده تا به صورت نظری با مطالعه در تفاسیر و روایات ائمه معصومین و همچنین کتاب های اخلاقی و تربیتی، موضوع تنبلی از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرد.

با اندک توجه به کرامات و نعمت های خداوند، دوگونه کرامت را می توان برای انسان متصور شد. نخست کرامت عامه که تمام موجودات را در برگرفته و اشاره به رحمت عام پروردگار دارد و همگان در برخورداری از آن حق یکسانی دارند. نوع دیگر کرامتی است که تنها کسانی را شامل است که قدمی بیش از دیگران در مسیر سعادت خویش برداشته اند و از آن تعبیر به کرامت اکتسابی می شود. یعنی همت و تلاش انسان در راه تقرب خداوند تعیین کننده آن است که تا چه حد در ظل این نوع کرامات قرار گیرد. این نکته ای است که در طول تاریخ توسط برخی از جوامع بشری به باد فراموشی سپرده شده یا ـ از روی آگاهی ـ برای نیل به اهداف استعماری خود به آن بی توجهند. همواره حاکمان جور بر پایه تعصبات قومی و نژادی، حقوق اولیه انسان های دیگر را نادیده گرفته و آنها را از نعمتهایی که با همنوعان خود در استفاده از آنها مشترک بوده اند، محروم ساخته اند.

قرآن کریم و احادیث معصومان (علیهم السلام) شخصیت کم نظیر حضرت ابراهیم خلیل (علیه السلام)، با زندگی پر فراز و نشیبش را به عنوان اسوه و الگو برجسته ساخته است. از این رو ما با برشی در زندگی و ابعاد شخصییتی آن پیشوای بزرگ آسمانی، شیوه های رویارویی آن حضرت با مخالفان و طاغوتیان را به طور ویژه موضوع اصلی این پژوهش قرار دادیم و با تکیه بر منابع حدیثی و تاریخی و تفسیری در پی به دست آوردن صحنه های بدیع و درس آموز و الگویی برخورد و کشمکش آن حضرت با مخالفان و منحرفان و شیوه های رویارویی وی با آنان بر آمدیم و بر اساس نتایج حاصله در این پژوهش شیوه مبارزه حضرت ابراهیم (علیه السلام) به دو گونه گفتاری و رفتاری قابل تقسیم است، که در شیوه گفتاری از جهات مختلف شامل نوع بیان،که به سه گونه برهان جدال احسن، موعظه و از جهت مخاطب که افراد، خانواده، عموم، و طوایف خاص را تشکیل می داد و از جهتمحتوا، که محتوای کلام ایشان بیم و انذار، ترغیب و تشویق، دعا و نفرین، برائت و از جهت کیفیت بیان نرم گویی، صلابت در گفتار، رعایت ادب، قیاس کردن، طرح سوال و...را به کار می گرفتند و شیوه های رفتاری همچون ترویج عملی خداپرستی صحیح، تهذیب نفس و ستیز با شیطان، تربیت عملی افراد جامعه(خانواده وعموم)، امر به معروف و نهی از منکر که به چند صورت از جمله (بت شکنی، جهاد، هجرت و...) مورد بررسی قرار گرفت و در پایان آموزه های بدست آمده از شیوه مبارزه حضرت ابراهیم (علیه السلام) به سه گونه تقسیم شده است که در حوزه اعتقادی مباحثی چون توحید و یکتا پرستی، اعتقاد به معاد و... و در حوزه اخلاقی مباحثی چون توکل بر خدا، استقامت و بردباری و... و در حوزه رفتاری مباحثی چون اهتمام به اقامه نماز، رفق و مدارا و... و تحلیل هر یک از آن ها در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است و نتایج حاصله، طیف وسیعی از روش ها و منش های حضرت ابراهیم (علیه السلام) در روبرو شدن با مشرکان و دیگر منحرفان سرکش است که هر یک در عصر حاضر و در جایگاه خود آموزنده و شایسته بهره گیری است.

مسئله زینت وتزیین از مسائل مطرح درقرآن کریم وسنت است این پایان نامه در 4فصل تنظیم گردیده است فصل اول کلیات ودرفصل دوم ابتدا به عوامل وزمینه های تزیین اعمال پرداخته است که براساس نتایج این تحقیق عبارتست از:خداوند،شیطان،هوای نفس،دوستان بد،گناه واعمال بد،کفروشرک،اسراف،ایمان نداشتن به آخرت.خداوند نعمت هایش را جهت آزمایش وابتلادراختیارانسان گذاشته است.شناخت نعمت ها ونحوه رویکرد انسان با آنبررسی گردیده وسعی شده است براساس آیات قرآن ،نفس وشیطانوکمین گاههای آن شناخته شود ولغزش گاه ها وجایگهای انحراف انسان به او معرفی تا با شناخت وآگاهی وهوشیاری از انحراف وسقوط خویش در دره هولناک گمراهی جلوگیری نماید.دربخش دیگری از این پایان نامه به آثار وپیامدهای تزیین پرداخته شده که اهم آن عبارتنداز:الف:آثارتزیین اعمال نیک که درآن فاعل زینت دهنده خداونداست (عمل به نیکی،اجتناب از فسق وکفروگناهان)ب:آثارتزیین اعمال بد،آیاتی که در آن فاعل زینت خداوند است وآیاتی که به شیطان نسبت داده شده وموضوعاتی از قبیل :کوری قلب،مانع شدن از راه خدا،محرومیت ازهدایت الهی،مسخره کردن مومنان،ایمان نیاوردن به پیامبران،مجازات الهی در دنیاوآخرت.پایان بخش مطالب بررسی راههای مبارزه با تزیین اعمال بداست که عبارتند از ایمان به خدا وآخرت،اخلاص اعمال برای خدا،مخالفت با هوای نفس،تقوای الهی. سپس خلاصه و نتیجه گیری و در پایان منابع آورده شده است. باشد که مورد استفاده علاقمندان واقع شود.

حقوق و آزادی سیاسی در جوامع امروز به لحاظ نظری و علمی با چالش های زیادی مواجه است و در نظر اندیشوران مسلمان نیز مورد اختلاف نظر جدی قرار گرفته است؛ به طور کلی می توان نظر مساعدی را از منابع اصیل اندیشه دینی در این زمینه استنباط کرد. به نظر می رسد قرآن کریم و سنت نبوی و علوی (علیهما السلام) آزادی را در دو بخش «آزادی» در «حکومت» و «آزادی از حکومت» بر می تابد. در بخش اول حق انتخاب حاکمان و مشارکت در تصمیم گیری ها و در بخش دوم حق نظارت، حق نصیحت، حق اعتراض (امر به معروف و نهی از منکر) و حق قیام به واسطه آیات قرآن و سنت قابل اثبات است؛ اگرچه حدود ویژه ای نیز برای استفاده از این حقوق وجود دارد که مهم ترین آنها صدق و رعایت حریم خصوصی دیگران است.

همیشه مشکلات انسان ناشی از ندانستن نیست بلکه در بسیاری از موارد از غفلت و فراموشی است. دنیا و اسباب آن موجبات غفلت انسان است،شیطان هم در کمین کوچک ترین لغزش از جانب انسان هاستکه آنها را به طرف خویش سوق دهد.در مقابل غفلت وفراموشی مفهوم یادآوری وجود دارد که این دو ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. طبق آیات و روایات وظیفه اصلی پیامبران، یادآوری است آنان فطرت فراموش شده هر انسان را بیدار نموده وتوحید و جهان پس از مرگ که در عمق جان انسان ها شناخته شده،دوباره برای بشر یادآور می شوند و همچنین نعمت های فراموش شده را برای آنان یادآوری می کنند.یادآوری در قرآن کریم بارها آمده است، اهمیت آن تا جایی است که 46 بار امر به آن شده است. این آیات با کلید واژه اذکر و اذکروا با خطاب قرار دادن شخص یا اشخاص،گروه ها وقوم ها نکاتی را یادآور می شود که ظاهرا خطاب به آنهاست ولیکن می تواند مشمول دیگر مخاطبین قرآن باشد. آیات امر به یادآوری در سه گونه متفاوت قابل تقسیم است؛1.یاد خدا 2. یادآوری سرگذشت انبیا 3.یادآوری نعمت ها.خداوند دوست دارد بندگانش به هر بهانه ای از او یاد کنند و او این یادکردن را به هر نحوی پاسخ می دهد. یاد کردن از او به جهت دور نشدن از مسیر هدایت است. یاد خدا در صبح وشب، به محض فراموشی دوباره از او یادکردن،ذکر و یاد خدا در هر شرایطی از جمله جنگ، مصادیقی است که در قرآن به معنی مداومت ذکر و یاد خدا آمده است.آیات امر به یادآوری به کثرت نیز اشاره دارد برای یاد و ذکر خدا در روایات حد و مرزی نیست و برترین بندگان در روز قیامت کسانی هستند که کثرتا به یاد خدا باشند.اما کیفیت و چگونگی یاد خدا با حالت تضرع همراه با ترس و با صدای آهسته ومنقطع گردیدن از خلق و دل کندن از دنیا است که در دو آیه از آیات امر به یادآوری به آن پرداخته است. در مناسک حج از جمله در مشعر الحرام و ایام تشریق امر به یادکردن از خدا شده است.درست است که مناسک حج برای غیر خدا انجام نمی گیرد ولیکن گاهی انسان مشغول به عبادت است ولی ذهن وجانش در جایی دیگر است لذا است که در این آیات تاکید به یاد خدا شده است.در بعضی از آیات امر به بردن اسم خدا شده است در واقع به طور صریح باید نام خدا قبل از انجام آن کار برده شود از جمله هنگام صید توسط سگ شکاری و هنگام کشتن شتر.گونه سوم امر به یادآوری سرگذشت انبیا است که به صورت مفرد پیامبر را مورد خطاب قرار داده است تاضمن یادآوری صفات برجسته انبیا و سرگذشت آنان،موجبات دلگرمی برای پیامبر اسلام و رهبران الهی باشد تا با الگو قرار دادن چنین افرادی صبر و مقاومت را پیش از گذشته پیشه کنند و از مسیر هدایت دور نشوند.گونه سوم امر به یادآوری نعمت هاست چرا که یکی از راه های شناخت خدا و عمل به آموزه های وحیانی قرآن و سپاس از او توجه و تدبر در آیات الهی از جمله نعمت های بی شمار و گوناگون اوست.در قرآن کریم از جمله سوره الرحمن مملو از یاد آلا و نعمت های الهی است تا با توجه دادن به صاحب نعمت، حب خداوند را در دل ها ایجاد کند و در نتیجه عبادت بندگان عارفانه تر انجام گردد.از جمله نعمت ها، نعمت های عام است مانند خالقیت خدا و نعمت اسلام و همچنین نعمت های اختصاصی که شامل قوم ها ی مانند بنی اسرائیل، هود و شعیب و یا افرادی مانند حضرت عیسی و مادرش می باشد. در ادامه آیات امر به یادآوری اشاره به دوران محرومیت ها ی مسلمانان و یاری خداوند به وسیله نعمت هایش بیان شده است.آثار و پیامدهای امر به یادآوری در فصل چهارم مورد بررسی قرار گرفته است؛1. یاد خدا از بنده ؛یکی از زیباترین ثمرات ذکر و یاد خدا است که گاهی با اجابت دعا، گاهی در سختی ها، گاهی در آخرت به هر جهت خداوند این یادکرد را بی جواب نخواهد گذاشت. 2. شکر؛ از مهم ترین آثار امر به یادآوری است. اگر کسی خواهان افزایش روزی و فراوانی نعمت است باید شاکر نعمت های او باشد.3. هدایت؛علت وجود پیامبران هدایت انسان هاست و این هدایت زمانی تکمیل می گردد که انسان آمادگی لازم را در این جهت داشته باشد که یکی از ابزار های مورد نیاز انسان در این زمینه یاد و ذکر خدا است. 4. تقوا؛یاد نعمت های الهی حیایی در انسان ایجاد می کند که فرد را از ارتکاب گناهان باز می دارد و ماندگاری تقوا در توجه دائمی به پروردگار است.5. رستگاری؛ انسان در صورتی به رستگاری می رسد که تمام آنچه در اختیار اوست از نعمت های مادی و معنوی از خدا بداند و همه را در جهت سعادت خویش به کار بندد.در مجموع آنچه گفته شد یادآوری نعمت ها و سرگذشت انبیا به یاد خدا منتهی می گردد. چرا که هر آنچه خداوند در مسیر هدایت انسان ها قرار داده است از جمله نعمت های مادی ومعنوی، حضور انبیا و رهبران الهی و وجود کتاب هدایت، قرآن همه برای آن است که انسان مرتبه خویش و خدا را بشناسد و هرگز از او غافل نشود.چرا که غفلت و فراموشی انسان را به نابودی و هلاکت می کشاند. یاد خدا در صورتی به سعادت و رستگاری انسان ها منتهی می گردد که نه تنها زبان بلکه قلب و تمام اعضا و جوارح انسان مشغول ذکر و نام او باشند چنین فردی سمبل یک انسان کاملو وارسته است.