آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
آثار مرتبط با شخصیت ها
>
03.اساتید و پژوهشگران مراکز دانشگاهی و حوزوی (ایرانی و غیر ایرانی)
>
03.اساتید و پژوهشگران مراکز پژوهشی ایران
>
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (تهران)
>
پژوهشکده حکمت و دینپژوهی
>
گروه معرفت شناسی
>
علیرضا قائمی نیا (پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 153
عنوان :
معنا شناسی شناختی تقوا در قرآن
نویسنده:
مریم نیلی پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
معناشناسی شناختی تقوا
,
استعاره شناختی تقوا
,
پیش نمونه تقوا
,
پنجره علّی تقوا.
چکیده :
معناشناسی شناختی تقوا، بررسی زبان شناسی تقوا، با رویکرد شناختی است. نظریات مختلف معناشناسی شناختی، بعنوان مجموعه قواعد ذهنی حاکم بر زبان، میتواند به عنوان ابزار مناسبی در زمینه مطالعات معنایی، مورد استفاده قرار گیرد.در پژوهش حاضر، از چند الگوی معناشناسی، شامل: پیش نمونه و شبکه شعاعی، استعاره ها و تلفیق مفهومی، دستگاه توجه و پنجره علّی استفاده میگردد.تقوا یکی از مفاهیم کلیدی قرآنی است. تکرار این واژه و مشتقات آن به تعداد 220 مرتبه، همنشینی آن با کلیدی ترین واژه قرآنی، اللّه و انحصار هدایت قرآنی در متّصفین به تقوا،از جمله مواردی است که کلیدی بودن این واژه را نشان می دهد. به کارگیری نظریه پیش نمونه و شبکه شعاعی،با تعیین معنای حسی تقوا به عنوان پیش نمونه که عبارت از صیانت و نگاهداری در مقابل خطر است، توسعه معنایی واژه تقوا را در تعلق فاعل انسان و ساحت قلب و نفس او و در تعلق آن به فاعل خداوند نشان می دهد. بررسی شبکه شعاعی تقوا در قالب فعل نیزبا تعلق مفعول خداوند و غیر او، انعطاف معنایی قابل توجه آن را روشن می سازد. توجه به این انعطاف معنایی ظرافت های معنایی موجود در این عبارات را در معرض توجه مخاطب قرار میدهد.تحلیل شناختی استعاره های تقوا مانند استعاره «نیروی نگهدارنده»، « استعاره «سفر» و «استعاره لباس»، هستی شناسی تقوا را به صورت نیرویی حقیقی در قلب یا نفس انسانی،همچنین نیرویی مانع از سقوط نشان می دهد. رابطه این استعاره ها، نگاهدارندگی را در رابطه خداوند با انسان و امتداد آن در حیات اخروی با استعاره «توشه» مشخص می کند.بررسی تلفیق مفهومی موجود در رابطه میان اهل تقوا با مفهوم «بِرّ»، یگانگی عمل خیربا عامل و انحصار حسن فعل به تقوای فاعل را روشن می سازد.آمیختگی مفهومی موجود در«الهام تقوا» منشأ تقوا را به صورت قرار دادن شناخت فجور و تقوای نفس در او، همراه با توانایی بر انجام آن نشان می دهد.و تحلیل تلفیق مفهومی موجود در «عاقبت تقوا»، انحصارحسن عاقبت را برای متّقین نمایانگرمیسازد .بررسی نوع باز شدن پنجره توجه بر قسمتهای مختلف زنجیره علّی تقوا، نقاطتوجه گوینده را به سببیّت هر کدام از این عوامل در سیاقهای مختلف عبارات، روشن می سازد.علّیت تقوا برای «ایمان»،«عبادت»، «هدایت» و «باز شدن برکات»،مناسب با سیاق، در پنجره توجه قرار گرفته در سیاقهای دیگر علیرغم وجود آن، در معرض نگاه مخاطب قرار نمی گیرد.نوع باز شدن این پنجره ها متناسب با سیاق، رهیافت های تفسیری جدیدی به همراه دارد.سببیّت «الهام»، «ایمان»، «ذکر»، «خرد ورزی»،«امتحان قلب» و «موعظه» برای تقوا نیز بسته به سیاق در پنجره توجه قرار گرفته نقاط توجه گوینده را در زنجیره علّی مشخص میسازد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقد خطاپذیری وحی در اهل سنت با تکیه بر آثار طبری
نویسنده:
مجید حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اهل سنت
,
اهل سنت (مذاهب کلامی)
,
نبوت
,
خطاپذیری
,
خطا
,
طبری
,
معارف اسلامی
,
قرآن مجید
,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته)
,
وحی
,
هنر و علوم انسانی
,
دوره بحرانی
چکیده :
وحی که در قرآن کریم بارها مورد تبیین واقع شده و ایمان به آن برای هر مسلمانی فراهم کننده زمینه صحیح اعتقادی در سایر أبعاد دین مبین اسلام است یکی از مسائل مهم در حوزه قرآنپژوهی و نگاه عمیق از نظر کلامی و اعتقادی مبحث خطاپذیری یا ناپذیری وحی در مکتب تشیع وتسنن است. طبری از اهل سنت، مستقیم و غیر مستقیم در بیانات تفسیری و روایی خود وحی نبوی در مرحله ابلاغ آن را به خطاپذیری متهم کرده و در حقیقت مسیر وحی که نبوت است را به آفت خطا و فراموشی متهم کرده است.این نوشته ناچیز به دنبال این است که بینش غلط و غلط انداز اهل سنت را با شاخصه های اصلی وحی، با مبحث خصیصه های ذاتی وحی، با نبوت و عصمت انبیا در تضاد آشکار از منظر فریقین بداند لذا در این نوشته کوشش می شود به این نتیجه رسید که تبیین صحیح از نبوت و سایر اعتقادات دین اسلام مرهون برداشت و تفسیر صحیح و دقیق از وحی الاهی با تمام شئون و ابعاد آن است. و وحیامتناع ذاتی از قبول خطا را در خود دارد چرا که پدیده ای واقع نماست و صحنه واقعیّت هیچ گاه مختلط به خطا و سایر اشتباهات نمی شود وحی در نگاه اهل سنت که غالب آنها معتقد به خطاپذیری آن هستند مورد نقد و ارزیابی این نوشته واقع شده است وقتی قرآن تمام شئون نبوت را محصول وحی ربانی و الاهی می داند و سرچشمه وحی را خدا با صفت «حق» بودن ترسیم می کند نتیجه این می شود که وحی خودش بخودی خود نشئه حق است و چطور حق بذاته باطل پذیر بشود. اهل سنت فراموش کرده اند که وقتی پیامبر در ابلاغ وحی سلطه پذیر شیطان بشود اعتماد و اطمینان به صحت سایر ابعاد اعتقادی متزلزل می شود و دین از اساس بر پایه شک و احتمال و تردید بنا می شود و سایر شئون دین در معرض انحراف و تغییر واقع می شود. این که پیامبر در نگاه اهل سنت یک بشر است و بشر همواره در معرض خطا و فراموشی است دیدی بسیار اشتباه به نبوت و وحی است غافل از این که بشری است که فعل و تقریر و قول او از مصدر و منبع وحی الاهی و ربوبی تغذیه شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
منشاء دین
نویسنده:
عزیز امینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
جامعه شناسی دین
,
نیمه صنعتی کوچک
,
ورودی تپ
,
شبیه سازی جریان مخالف
,
حالت ناپایا
,
ورودی پله ای
,
ورودی سینوسی
چکیده :
موضوع این پایان نامه منشاء دین است و در آن از علل و عوامل گرایش به دین بحث شده است و به اثبات نظریه فطری بودن منشاء دین پرداخته و نظریه های روانشناختی و جامعه شناختی منشا دین را نقد نموده است و این پایاننامه در چهار فصل تنظیم گردیده است. در فصل اول به بیان کلیات و مفاهیم پرداخته است. مانند تعریف دین بیان معنای فطرت بیان معنای منشاء دین سابقه بحث از منشاء دین ، هدف و ضرورت بحث از منشاء دین و تقسیم دیدگاه موجود در باره منشاء دین و همچنین برای منشاء دین سه معنا ذکر گردیده است. الف) علت پیدایش دین ب) علت گرایش به دین ج) ضرورت و بایستگی دین داری این مطلب نیز بیان شد که مراد از منشاء دین در اینجا علت گرایش به دین است. در فصل دوم به بیان نظریه روانشناختی منشاء دین پرداخته است که ابتداء نظریات فروید را بیان نمودهایم، قبل از بیان اصل نظریات وی به بیان پیشفرضهایی پرداختهایم که نظریات او مبتنی بر آن پیشفرضها هستند و سپس اصل نظریات ایشان را بیان داشتیم و سه نظریه از فروید در مورد منشاء دین بیان کردیم و در ادامه به نکات اشتراک و تفاوت آنها اشاره کردیم و بعداز هر سه نظریه او را به ترتیب مورد نقد و بررسی قرار دادیم و سپس نظریه یونگ را بیان کرده تحلیل و نقد و بررسی کردیم. در فصل سوم نظریه جامعه شناختی منشاء دین بیان شده است، دیدگاه کنت، دورکیم و مارکس را به ترتیب در این فصل بیان داشته و نقد نمودیم. در فصل چهارم که فصل پایانی است به بیان نظریه الهی منشاء دین نظریه فطرت پرداخته شده است که نظریات علامه طباطبایی، شهید مطهری، و علامه جوادی آملی را در این فصل بیان داشتیم و پیش از پرداختن به بیان نظریات این سه تن مطالبی چون رابطه الهی بودن دین و فطری بودن آن ، معنای اصطلاحی فطرت، معنای فطری بودن دین ، ویژگیهای امور فطری و فطری بودن دین را به عنوان مقدمه ذکر کردیم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کتابشناسى توصیفى فلسفه اسلامى
نویسنده:
علیرضا قایمی نیا
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار)
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
زبان :
فارسی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
چیستی معرفت از دیدگاه برخی از فیلسوفان اسلامی و غربی
نویسنده:
افتخار محمد اف
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جهل
,
علوم انسانی
,
علم
,
کشورهای در حال توسعه
,
فیلسوف
,
کشورهای اسلامی
,
عَلِمَ
,
مارکسیسم
,
علم(اسماء اول ، عرفان نظری)
,
science
,
philosophers
,
science
,
science
,
philosophers
,
philosophers
,
Developing countries
,
islamic countries
,
science
,
ignorance
,
philosophers
,
islamic countries
,
ignorance
,
Developing countries
چکیده :
چکیده ماهیت معرفت چیست؟ این مهمترین سوالى است که اذهان جستجوگر حقیقت را به خود مشغول داشته است زیرا تا مسأله شناخت حل نگردد، نمىتوان درباره آنچه هست و متعلق شناسایى است پاسخى موجه بیان نمود. در این پایان نامه سعى بر این است که نشان داده شود جنجال و نزاعى که در مباحث فلسفه غرب و اسلامى به پا گردیده بیشتر در ابهام مسأله شناخت سرچشمه گرفته است و راه پایان دادن به این نزاع روشن شدن مسأله معرفت و شناخت است. از دیر باز در مکاتب غرب نظریههاى گوناگونى درباره شناخت مطرح بوده است و این به خاطر اهمیت مسأله شناخت است زیرا در صورتى مىتوان در مباحث مهم خداشناسى، انسان شناسى و... پاسخى درخور ارائه نموده که نخست ماهیت شناخت روشن گردد و ثانیاً راه انتقال صحیح آن به دیگر اذهان نیز تبیین گردد. از این روست که تمام مباحث در فلسفه فرع بر مسأله شناخت است و در این پایان نامه نظریه دانشمندان اسلامى مانند ابن سینا، محى الدین عربى، مصباح یزدى و... در باب شناخت و دستهبندى علوم بیان مىگردد و سعى شده دیدگاه فلاسفه غرب در مسأله معرفت نیز مورد بحث و نقد قرار گیرد، تعاریفى که باید براى دیگر افکار آنان قرار گرفته است. در این زمینه ایراد عمدهاى که بر آنها وارد دانسته شده است این است که آنها معرفت را محدود به حوزهاى خاص نموده و دیگر مباحث را از حوزه شناخت خارج دانستهاند. در حالیکه در دیدگاه فیلسوفان اسلامى حوزه معرفت بسیار وسیع قلمداد شده و مىتوان طبق آن مباحث فراوانى را به بحث بررسى گذاشت. در پایان پیشنهاد مىشود که شناخت معرفت را نباید منحصر به حوزه خاصى دانست بلکه معرف امر ممکنى است لکن باید درباره صدق یا کذب آن بحث نمود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
واکاوی وجه ارتباط هدایت به متّقین در نظر مفسّران
نویسنده:
محمّدحسین شیرافکن ، علیرضا قایمینیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
چکیده :
از جمله مسائلی که از دیرباز در همة انحای نگرش تفسیری و در همة اعصار تا امروز، معرکة آرای مفسّران قرار گرفته است، وجه ارتباط هدایت قرآن کریم به متّقین میباشد. قرآنی که حکمت نزول آن هدایت عالمیان معرّفی شده، به چه علّت در آیة دوم سورة بقره هدایت آن به متّقین نسبت داده شده است؟ منظور از هدایت و متّقین در این آیه چیست؟ آیا این نسبت دالّ بر انحصار هدایت قرآن به متّقین است؟ نظرات مختلف مفسّران را به دو بخش اصلی تقسیم کردیم. در مجموع، پنج نظر را در این دو بخش گنجاندیم و به بررسی اجمالی آنان پرداختیم. در این جستار، این نکته حاصل میگردد که نسبت هدایت به متّقین دوسویه میباشد؛ یعنی چنانکه هدایت بر متّقین مؤثّر است، تقوا نیز در کسب هدایت تأثیر بسزایی دارد و این نسبت بیانگر هدایتی خاص است. در هندسة معرفتی قرآن، هدایت نسبت به تقوا، سه موضع دارد. این سه ساحت باعث شده است که در ایجاد و شدّت تقوا تأثیر بسزایی داشته باشد. با تدبّر در مسائل بیان شده از ارتباط و همآیی هدایت و تقوا نتایج متعدّدی حاصل میشود. میتوان بیان داشت که متّقین در مرحلة ابتدا و استدامه نیاز به هدایت الهی دارد و از آن بهره جسته، در پرتو دو هدایت الهی قرار گرفتهاند که از آن به هدایت اوّلیّه و ثانویّه یاد شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 109 تا 132
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
وحی در خانة عنکبوت (تحلیل ذاتی و عرضی دیدگاه دکتر سروش)
نویسنده:
علیرضا قائمی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژههای اصلی :
الهام(افعال الهی)
,
نزول (صفات خبریه الهی)
,
وحی
,
انزال
,
شعور مرموز
,
هنر مرموز
,
خط مقولی
,
تجربه دینی
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
چکیده :
مفهوم وحی، از مفاهیم بنیادی اسلام است و آن گونه که در قرآن مطرح شده در کتابهای مقدّس ادیان دیگر نیامده است. این پرسش در مورد وحی مطرح است که چگونه باید آن را تحلیل کرد؟ آیا وحی گونهای تجربه دینی است؟ یا اینکه گونهای ارتباط زبانی خدا با بشر است؟ این مقاله، به بررسی و نقد سخنان دکتر سروش در این زمینه پرداخته است. به نظر نگارنده، الگوی قابل قبول در زمینة وحی، باید دو ویژگی داشته باشد: اوّلاً باید از مبانی فلسفی دقیقی برخوردار باشد؛ ثانیاً، با دادههای قرآنی همخوان باشد. دیدگاه دکتر سروش در این زمینه، هیچ یک از این دو ویژگی را ندارد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
روش شناسی تفسیر قرآن به قرآن روایی با تکیه بر روایات نورالثقلین
نویسنده:
مسعود حسن زاده گلشانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تفسیر قرآن به قرآن
,
علوم انسانی
,
مسایل جدید روش شناسی
,
روش شناسی
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
تفسیر قرآن به قرآن روایی، روشی است که در روایات قرآن به قرآن پیامبر ? و اهل بیت ? بکار رفته است. از جمله گونههای این روش میتوان به گونهی معناشناسی، بینامتنی، موضوعی و تاریخی اشاره کرد. در گونهی معناشناسی به تفصیل معنای مجمل، ارائهی واژگان یا عبارات هممعنا و میزان فراگیری معانی آیات میپردازد. گونهی بینامتنی از تاثیر متون روایی ناظر به قرآن، در تفسیر قرآن به قرآن بحث میکند. آیات نظیر، سطوح دلالی، قیاس فرضی، اطلاعات دایره المعارفی وبا همآیی و همنشینی، از جمله روش های به کار رفته در روایات أئمه میباشد. با استفاده از این روش ها روایت قابلیتی از آیه را آشکار میکند و بدین سبب امکان تعامل تفسیری این آیه با سایر آیات قرآن فراهم میگردد.در گونهی موضوعی از عرضه وسنجش محتوای آیات با یکدیگر، نظر قرآن حول موضوعی خاص تبیین می-شود. دستیابی به آیات استنادی امام ? از طریق کلید واژهها، جستجوی مفهومی و اطلاعات دایره المعارفی مفسر امکانپذیر است. استنطاق آیات وجمع بندی مفاهیم آنها، گام بعدی در دستیابی به نظر جامع قرآن است. قواعد معناشناسی نیز در هر دو زمینه کارآمد است. در موارد محدودی نیز تفسیر مقاصدی در روایات قرآن به قرآن انعکاس یافته است.در گونهی تاریخی، با ارائهی برخی اطلاعات تاریخی ـ نزولیِ آیات، زمینهی تعامل تفسیری آنها فراهم می-گردد. این اطلاعات میتواند از آیهی قرآن بدست آمده یا امام ? بدان اشاره نماید. اطلاعات تاریخی ـ نزولی، شامل ترتیب تنزیلی آیات و دادههای تاریخی متن، نظیر ملازمات فرهنگی، سیاسی، نگرشی و انحصاری متن آیه می-باشد. این اطلاعات با آگاهی از شبکهی ارتباطی آیات و اطلاعات دایره المعارفی مفسر فراهم میگردد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی نمونههایی از آیات مشابه از منظر اعجاز شناختی قرآن کریم
نویسنده:
لیلا ندیرپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
معجزه
,
نشانه شناسی
,
معارف اسلامی
,
وحدت
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
آیات
,
انسجام قرآن
,
هنر و علوم انسانی
,
زبانشناسی شناختی
چکیده :
عنوان پژوهش حاضر «بررسی نمونههایی از آیات مشابه از منظر اعجاز شناختی قرآن کریم» است.اعجاز شناختی قرآن کریم نظریهای زبانشناختی درباره آیات قرآنی از جمله آیات مشابه است و توسط نظریهپرداز محترم آقای دکتر علیرضا قائمینیا مطرح شده است. این نظریه را میتوان با دو اصل مهم آن شناسایی کرد. طبق اصل اصالتِ تعبیر، مفهومسازی آیات منحصر به فرد و غیرتکراری است و هر آیه بر مفهومسازی خاصی استوار است. اصل تعیینپذیری معنا میگوید معنای آیات طبق بافت و سیاق به کار رفته تعیین میشوند. قطعاً از میان آیات، انتخاب آیات مشابه کاربردیترین روش در بررسی منحصر به فرد بودن آیات با توجه به سیاق به کار رفته است. دستاورد مهم این نظریه اختصاص جایگاه ویژه به هر یک از آیات است، که نتیجه آن چینش آیات به سلیقه مفهوم سازنده و به عبارتی توقیفی بودن ترتیب آیات میباشد.دانشمندان اسلامی بر تفاوت آیات به ظاهر تکراری و مشابه همواره صحه گذارده و با بررسی موردی آیات سعی کردهاند این تفاوتها و حکمت آنها را نشان دهند، و به مراد جدی گوینده دست یابند، اما روشی اصولی برای این بررسیها ارائه ندادهاند.مباحث ادبی مسایل بسیاری را در تفسیر متن مطرح کرده است، اما قطعاً تفسیر برای پیشبرد کار خود به روش اصولی و مدون نیاز دارد و بررسی آیات ذیل پژوهشهای زبانشناختی این هدف را تأمین خواهد کرد. پژوهش حاضر تلاش میکند تا ذیل نظریه اعجاز شناختی با انطباق اصول زبانشناختی بر آیات مشابه، برخی از آنها را با استفاده از جنبههای شباهت و تفاوت آنها تحلیل نماید. حاصل کار، تکیه بر جنبه تفاوت آیات با استفاده از تمهیدات زبانشناختی و پیشبرد تفسیر آیات خواهد بود که در برخی موارد نکات جدید و قابل توجهی را در جزئیات آیات بررسی شده آشکار میکند. این بررسیها تفاوت کانون توجه آیات را مشخص مینماید، به تفکیک فضاهای مختلف که آیات در آن قرار دارند کمک میکند، و تفاوت ساختار نیرو، پویایی آیات گوناگون را نشان میدهد. به علاوه قالب افعال و صفات و زمان افعال به توجه ما در تفاوت آیات جهت میبخشد، و موارد دیگری که مفسر با تمرین انطباق این تمهیدات بر آیات مهارت به کارگیری آنها را کسب میکند. بررسی معناشناختی آیات و آیات مشابه به جهت علمی بودنِ روشِ آن، حایز اهمیت است. به علاوه این روشِ بررسی و تفسیر آیات، به دستهای از کوششهای تفسیری پراکنده قبلی جهت و ارتباط خاصی میبخشد، خطای ادبی بسیاری از تحلیلهای ادبی را مینمایاند و افق دید مفسر را به جاهایی کشاند که بدون این دانش امکان دسترسی به آنها میسر نخواهد بود. در نهایت تحلیل تعبیرهای قرآنی از منظر زبانشناختی، به عنوان یکی از شیوههای فهم قرآن، امکانی برای درک تعابیر بدیع و مفاهیم عمیق و لایهای آیات فراهم میآورد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معناشناسی واژه «انسان» در قرآن کریم
نویسنده:
زهرا علیمرادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
انسان
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن کریم
,
انسان در قرآن
چکیده :
معناشناسی بر اساس نسبتهای بینامتنی، واژگان مرتبط را تحلیل میکند. یکی از واژگان بسیار مهم از منظر قرآن کریم واژه انسان است، لذا در این نوشتار «معناشناسی همزمانی واژه انسان در قرآن کریم بر اساس نسبتهای همنشینی» منعکس شده است؛ تا از این رهگذر ابعاد مختلف ارتباط بین خداوند و انسان شناخته شود. کل آیاتی که در آن واژه «انسان» استعمال شده است، در دو بخش قابل تقسیم است: دستهای از آیات شریفه اشاره به رفتار خداوند متعال نسبت به انسان، از جمله خلقت، نعمت و تعلیم است. دستهی دیگر آیات، شامل رفتارهای صدوری از انسان است. این گروه اخیر -اعمالِ انسان نسبت به خدا- در سه حیطهی: افعال مُقَرِّب به خدا، افعال مُبَعِّد از خدا و افعال خنثی قابل تنظیم است. بر همین اساس، تحلیل همنشینی «افعال انسان نسبت به خدا» بیشتر در قالب بعد تربیتی است و بیان نقاط ضعف انسان در تعلیم جهت رشد انسان و گوشزد نمودن خطرات احتمالی پیش روی اوست. به عنوان نتیجه، میتوان گفت که معنای نسبی واژه «انسان» در قرآن کریم، نسبت به معنای پایه که صرفا موجودی با تکیه بر حواس مادی است، «گسترش معنایی» داشته است. که در یک «تعامل رفتاری انسان با خداوند» با تأکید بر جنبهی «ربوبیت الهی» جهت داده شده است که با حفظ معنای پایه، سعی در بیان ویژگیهای انسان، نیز تربیت و اصلاح رفتار وی دارد. از این رو، قرآن کریم، خطرات احتمالی پیش روی انسان را بیان، ویژگیهای خطرساز را تذکر، و با شیوهی معلمانه و مربیانه روش تصحیح آنها را به انسان آموزش میدهد. در یک نگاه، میتوان گفت نظام فکری قرآن کریم نسبت به واژه انسان، یک رویکرد تعاملی است به شکلی که انسان به عنوان یک موجود ذو ابعاد در این تعامل رشد و تکامل یافته و نسبت به مسیرهای خطرناک پیش روی خود از این طریق آشنا میشود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 153
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید