آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در این کتاب با استفاده از نظریه افعال گفتاری در فلسفه زبان، تحلیلی از موضوع "سخن گفتن خدا با بشر ;یا همان پدیده وحی "ذکر شده است .نگارنده پس از تشریح دیدگاه‌های موجود درباره سرست وحی به آرای برخی اندیشمندان مسلمان مانند :ابن سینا، فارابی، ابن خلدون و غزالی اشاره نموده آنها را بر پایه دیدگاه افعال گفتاری ارزیابی می‌کند .وی همچنین از دیدگاه برخی از روشنفکران مبنی بر تجربه دینی بودن یاد می‌کند" .وحی تجربه دینی نیست"، "تجربه وحیانی و تجربه عرفانی"، "سرشت وحی از دیدگاه چهار متفکر مسلمان"، "وحی اسلامی گامی فراتر از وحی گزاره‌ای"، "بسط ناپذیری تجربه نبوی"، بحث خاتمیت در کلام جدید "و "هرمنوتیک وحی "عناوین گفتارهای این کتاب است .

نویسنده زیربناى این «سخن را که وحى تابع پیامبر است نه او تابع وحى‏» را مدل کانتى مى‏داند کانت مى‏گوید ذهن، منفعل و دریافت کننده محض نیست‏بلکه فاعلیت هم دارد و صورى را از خود به مدرکاتش مى‏افزاید و در حقیقت تجربه‏اى محض در کار نیست. با توجه به این ایده به اعتقاد بعضى از متفکرین داخلى موضع‏گیریها و تجارب پیامبر صلى الله علیه و آله با شرایط اجتماعى رابطه دیالوگى داشت. مؤلف پس از تبیین رابطه دیالوگى با نقد این نظریه مى‏نویسد: اسلام پیامى خاص براى جامعه داشت و پیامبر حامل آن پیام بود و مضمون این پیام از پیش تعیین شده بود، شرایط اجتماعى و تاریخى، محتوا و مضمون آن پیام را تغییر نمى‏داند بلکه مواردى پیش مى‏آوردند که پیامبر صلى الله علیه و آله آن پیام را بهتر تفسیر و تبیین مى‏کردند. بحث اساسى و بنیادى‏تر که نسبت‏به کل این مقاله مطرح مى‏شود، از این قرار است که: بطور کلى، سه نظریه اساسى در مورد سرشت وحى در غرب مطرح شده است. یکى از این نظریات که دیدگاه گزاره‏اى درباب وحى است از قرون وسطا در میان متکلمان مسیحى مطرح بوده است. بر طبق این نظریه، وحى مجموعه‏اى از گزاره‏ها است که خدا به پیامبر القاء مى‏کند. دوم، دیدگاه تجربه دینى که بر طبق آن وحى گونه‏اى تجربه دینى است و خدا بر پیامبر وحى کرد به این معنا است که پیامبر خدا را تجربه کرد. این نظریه از زمان شلایرماخر در الهیات پروتستان مطرح بوده است و بالاخره، دیدگاه سوم; یعنى نظریه‏اى که در قرن بیستم مطرح شد دیدگاه افعال گفتارى است. این نظریه را متکلمان و فلاسفه دینى مطرح کرده‏اند که از آثار آستین فیلسوف تحلیلى متاثر بوده‏اند. بر طبق دیدگاه اخیر خدا بر پیامبر وحى کرد. به این معنا که اولا خدا جملاتى معنادار را از زبانى خاص براى پیامبر اظهار کرده است و ثانیا، این جملات مضمونى خاص داشته‏اند; یعنى خدا مضامینى