آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 39
هستی‌شناسی امر اجتماعی
نویسنده:
علی سیدی‌فرد
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر در صدد ارائ? نظریه‌ای نو در حوز? هستی‌شناسی امر اجتماعی است. هستی‌شناسی امر اجتماعی به دو مسئل? اساسی می‌پردازد: الف- آیا امر اجتماعی، به مثابه واقعیتی غیر قابل تقلیل به افراد، وجود دارد؟ ب- امر اجتماعی، به لحاظ هستی‌شناختی و ثبوتی، از چه سنخی است؟ به تعبیر دیگر ماهیت امر اجتماعی چیست؟ در پژوهش حاضر، نشان داده می‌شود که امر اجتماعی کاملاً قابل تقلیل به افراد است و می‌توان با نظری? فردگرایان? خاصی، تمام شواهد اقامه شده از سوی کل‌گرایان را بدون توسل به واقعیت عینی امر اجتماعی، تبیین کرد. روش پژوهش استفاده شده در این تحقیق، روش توصیفی-تحلیلی و نقدی است و به طور خاص از الگوی استدلال‌آوری موسوم به «استنباطِ بهترین تبیین» استفاده می‌کند. کلید واژه‌ها: امر اجتماعی، فردگرایی هستی‌شناختی، کل‌گرایی هستی‌شناختی، استنباطِ بهترین تبیین، تقارن شدید، الزام دلالت‌شناختی، الزام روان‌شناختی
مناسک و اعتبارات شریعت و نقش آن در تکامل انسان
نویسنده:
مهرداد حسن بیگی ، محمد کاظم فرقانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر عمل به شریعت در تکامل انسان است. در نزد حکیمان، اعمال و مناسک شرعی علاوه بر چهره ظاهری و اعتباری، از حقیقت باطنی برخوردار است. باطن اعتبارات شرعی، هویت روح انسانی را می‌سازند و موجب تکامل معنوی انسان می‌گردند. تمام اعتباراتی که در شریعت صورت گرفته‌ است، دارای تکیه­گاهی حقیقی بوده و از آثار عینی برخوردار است. با روش تحلیلی- توصیفی نشان داده شد که عمل به شریعت، یگانه مسیر جهت وصول به کمالات معنوی است. مناسک شرعی، منفصل از حقیقت و معنویت نیست. پس، انسان می‌تواند در همین عالم باطن اعمال خود را مشاهد کند. به میزان پایبندی انسان به شریعت، اتصال او به حقایق ملکوتی معناپذیر است.
صفحات :
از صفحه 14 تا 29
نظریه اتحاد عمل و عامل و معمول و نقش آن در تبیین رابطه خودپرستی و خداپرستی
نویسنده:
محمدکاظم فرقانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ملاصدرا اتحاد علم و عالم و معلوم را را در همۀ مراتب علم -و نه فقط مرتبۀ عقل- بر اساس اتحاد نفس و قوای آن اثبات کرده است. همان براهین ملاصدرا را با افزودن نظریۀ اتحاد نفس و بدن و نتیجه گرفتن اتحاد اعمال جوارحی با اعمال جوانحی و اتحاد هر دو با نفس عامل می‌توان برای اثبات نظریۀ اتحاد عمل و عامل به کار برد. همان گونه که در نظریۀ اتحاد علم و عالم و معلوم منظور از معلوم متحد با دو تای دیگر معلوم بالذات است که حکایتگر از معلوم بالعرض است، در مورد عمل هم می‌توان معمول را به دو قسم معمول بالذات و معمول بالعرض تقسیم کرد و آنگاه نظریۀ اتحاد عمل و عامل و معمول را نتیجه گرفت. با تطبیق این نظریه بر عملی که عبادت نامیده می‌شود می‌توان اتحاد عبادت و عابد و معبود را به دست آورد و نشان داد که آنچه اولاً و بالذات معبود آدمی واقع می‌شود همان معبود علمی اوست که با نفس او متحد است و اگر صحیح باشد از معبود عینی حکایت می‌کند و گرنه مابحذای خارجی ندارد. با این بیان می‌توان گفت در هر صورت (چه عبادت صحیح که طی آن معبود حقیقی مورد پرستش قرار می‌گیرد و چه عبادت غلط که طی آن آنچه حقیقتاً سزاوار پرستش نیست عبادت می‌شود) خداپرستی به گونه‌ای همان خودپرستی است. بر اساس مبانی هستی‌شناسانۀ ملاصدرا به روش دیگر هم می‌توان این‌همانیِ خداپرستی و خودپرستی را اثبات کرد. این یکتایی بر اساس دو مبنای وحدت شخصی حقیقت وجود و انحصار معبودیت در خدای متعال (یعنی تنها وجودی که آنچه غیر او موجود دانسته می‌شود وجه اوست و وجه یک چیز به وجهی همان چیز است) قابل اثبات است. با این بیان، تقسیم معبود به بالذات و بالعرض منتفی می‌شود چنان که تقسیم معبود به حقیقی و غیرحقیقی هم رنگ می‌بازد.
صفحات :
از صفحه 165 تا 172
عشق از دیدگاه اخوان‌الصفاء
نویسنده:
سعید حسن زاده ، محمد کاظم فرقانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اخوان‌الصفاء، که از اندیشمندان قرن چهارم‌اند، در مجموعه آثارشان به بحث از عشق نیز پرداخته‌اند. عشق در آثار ایشان دو کاربرد دارد: عشق به معنای عام (محبت) و عشق به معنای خاص (عشق انسانی). ایشان بهترین تعریف برای عشق را شوق به اتحاد می‌دانند. اتحاد حاصل از عشق در روح بخاری و به تبع آن در اعضای بدن عاشق و معشوق رخ می‌دهد. علت عشق طبع است. نفس نباتی، نفس حیوانی، نفس ناطقه، طبع علت و معلول و طبیعت برخی از حیوانات مبدأ انواع عشق‌اند. شروع عشق نیاز به التفات و توجه دارد و تفاوت افراد در عشق به سبب تفاوت مزاج آنها یا وابسته به حالات فلکی زمان شکل‌گیری نطفه آنها است. طبق دیدگاه ایشان، می‌توان نقشی برای اختیار در عشق در نظر گرفت. عشق یک غرض اولیه دارد (مثلاً برطرف‌شدن نقص معلول) و یک غرض اقصا، که آن توجه انسان به خدا و امور الاهی و عشق به آنها است. عشق‌ورزی فضیلت و موجه است، هرچند در برخی از موقعیت‌ها می‌تواند رذیله و ناموجه باشد.
صفحات :
از صفحه 185 تا 203
سازگاری درونی نظام فلسفی ابن‌سینا در مسئله‌ی نفس انسانی و بقای آن
نویسنده:
سید‌هادی رضاییان‌مقدم
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
چکیدهشیخ‌الرئیس به بقای نفس انسانی پس از رهایی از بدن مادی معتقد است و بر این اساس معاد روحانی نفس را اثبات می‌کند؛ اما معاد جسمانی را ازآن‌جهت می‌پذیرد که شرع مقدس از آن خبر داده است. آنچه در تحقیقات فلسفی و دینی مخالفان و موافقان فلسفه مورد توجه جدی واقع شده است اثبات‌پذیری معاد جسمانی از منظر فلسفی است لکن این مطلب که قول به بقاء روحانی نفس و به تبع معاد روحانی آن با مبانی فلسفی شیخ در حوزه‌ی مباحث نفس شناسی وی سازگار است یا خیر، مغفول واقع شده است. از نظر شیخ، نفس انسان قبل از تعلق به بدن همانند یک صفحه‌ی سفید و نانوشته از هر گونه کمال نظری خالی است و سپس بر اثر تعلق به بدن دارای قوای ادراکی حسی و خیالی می‌شود در واقع این قوا به اعتبار مصاحبت نفس با بدن برای نفس حاصل می‌گردد. در مرحله‌ی بعد نفس با بکار گیری این قوا به کسب مدرکات حسی و خیالی پرداخته و بامطالعه‌ و تکرار آن‌ها آمادگی پیدا می‌کند تا صور عقلی را از عقل فعال دریافت کند. از نظر شیخ در تمام این مراحل هیچ‌گونه تغییری در ذات نفس ایجاد نمی‌شود بلکه فقط اعراضی به آن اضافه می‌گردد. بر اساس تبیین فوق از استکمال نظری نفس و با رویکردی همدلانه می‌توان تلاش‌های شیخ را در دو محور اصلی ادراک داشتن و تشخص نفوس کامل، موفق ارزیابی کرد و مدعی شد که شیخ تصویر نسبتاً منسجمی در این خصوص ارائه می‌کند اما اضطراب و ابهامات کلمات شیخ در مورد نفوس ناقصه و نیز عدم انسجام آراء وی در این باب، مجموعاً تصویر ناهماهنگی را ارائه می‌نماید که تبیین شیخ از نفوس ناقصه و بقای آن‌ها در دو محور ادراک و تشخص بعد از مرگ را ناموفق جلوه می‌دهد و نهایتاً در دام تعطیل و یا تناسخ گرفتار می‌شود.واژگان کلیدی: ابن‌سینا، نفس، عقل، خیال، بقاء، تعطیل، تناسخ، تجرد
فلسفه‌ی تربیت بر اساس حکمت متعالیه
نویسنده:
ابراهیم راستیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
هر مکتب تربیتی مبتنی به یک نظام فکری است که مبانی و اصول و فروع خود را از آن مکتب اخذ می کند. حکمت ملاصدرا که مبتنی بر قرآن و برهان و عرفان است، معدنی پاک برای اخذ مبانی و اصول و فروع تربیتی است. در اولین بخش از این رساله مبانی نهایی و منسجم ملاصدرا در حیطه های هستی شناختی و انسان شناختی و معرفت شناختی تبیین می شود. در بخش دوم از درون این مبانی، اصول تربیتی استخراج می شود. توحید، نظام تربیتی، فطرت، اختیار، رابطه ی نفس و بدن، ایمان و عمل از جمله اصول مستخرج از مبانی صدرایی می باشند که مستقیما در فروع تربیتی موثر هستند. در بخش سوم نیز به فروع تربیت صدرایی پرداخته می شود که در این فصل ضرورت، ماهیت، غایت و روش تربیت بر اساس اصول مذکور تبیین می شود. در قسمت آخر، پس از تبیین ضرورت تربیت بر اساس اصول تربیت صدرایی، به نقد تعاریف گوناگون تربیت و ارائه ی تعریف مختار پرداخته می شود. همچنین در ادامه مشخص می شود که اهداف فردی تربیت، اهداف بالذات هستند و اهداف اجتماعی، اهداف بالعرض و در راستای اهداف فردی می باشند. سرانجام تبیین می شود، اکثر روش هایی که در تربیت به کار گرفته می شود، روش هایی اعدادی در تربیت می باشند و روش های حقیقی صرفا از طریق انسان کامل که واسطه ی فیض است، فراهم می شود. لذا انسان باید به نحو کامل و دقیق روش های اعدادی را به کار گیرد تا زمینه ی تحقق روش های حقیقی فراهم آید. در پایان، به تبیین روش حقیقی پرداخته می شود و همچنین مولفه های روش های اعدادی تبیین و بعضی از روش ها اعدادی احصاء می شود.
روش‌شناسی فلسفه تطبیقی و بررسی آن در کتاب الجمع بین رأیی الحکیمین
نویسنده:
احمد لهراسبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
فلسفه ی تطبیقی به عنوان رشته ای مستقل در مطالعات فلسفی از قرن نوزدهم ظهور کرده است. مقایسه ی غایت مند سنتهای مختلف فلسفی با یکدیگر در فلسفه ی تطبیقی صورت می پذیرد. امکان حداکثری فلسفه ی تطبیقی قابل اثبات نیست، اما امکان حداقلی آن ممکن بوده، جای انکار ندارد. در باب روش انجام فلسفه ی تطبیقی، هر گونه ادعای تک روشی، ایجاد محدودیت برای پژوهشگر است و باید تکثر روشی در فلسفه ی تطبیقی معتبر دانسته شود. کتاب الجمع بین رأیی الحکیمین کتابی است که با هدف اثبات وحدت فلسفه به رشته ی تحریر درآمده است و از آنجا که وحدت فلسفه و فلسفه ی تطبیقی دو حیطه ی جدا از یکدیگرند، این کتاب را نمی توان پژوهشی در فلسفه ی تطبیقی قلمداد کرد.
وهم و خیال و کارکرد آنها در معرفت‌شناسی اسلامی با تمرکز بر آرای ملاصدرا
نویسنده:
نرجس رضایی آدریانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
چکیده :
در میان قوای باطنی نفس، قوه‌ی وهم و خیال کارکردهای قابل‌توجهی در معرفت‌شناسی اسلامی به‌خصوص آرای صدرایی دارند. در نگاه صدرایی خیال گاه حافظ صور و گاه مدرک آن‌ها معرفی می‌گردد. رفع این ناسازگاری جز با تمسک به مبانی خاص وی امکان‌پذیر نیست. این قوه به لحاظ معرفتی کارکردهای عامی چون حفظ و نگه‌داری صور، تبدیل علوم حضوری به حصولی، تجسم و تمثل، بازیابی و بازشناسی و کارکردهای اختصاصی چون تأثیر در خواب و رؤیا، وحی و الهام، کشف و شهود دارد. صدر المتالهین برخلاف مشهور، وهم را قوه‌ای مستقل نمی‌داند، بلکه معتقد است عقل در تنزل خود با همراهی حس نسبت‌هایی با متعلقات خود می‌یابد که جزئیات وهمی حاصل آن است نه اینکه صفات جسمانی قائم به نفس باشد. درک معانی جزئی، ایجاد مغالطات و تأثیر وهم در ارکان و منابع معرفت از کارکردهای قوه‌ی واهمه در معرفت‌شناسی اسلامی است.
آثار ناذات گرایی صدرایی در خداشناسی و انسان شناسی
نویسنده:
پدیدآور: سیدمحمدرضا آذرکسب ؛ استاد راهنما: رضا اکبری ؛ استاد مشاور: محمدکاظم فرقانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
موضوع پایان‌ نامه‌ی حاضر، آثار ناذات‌گرایی صدرایی در خداشناسی و انسان‌شناسی است. روش این پژوهش، توصیف و تحلیل متن می‌باشد. در این پژوهش، ناذات‌گرایی صدرایی در حوزه‌ی خداشناسی، به معنای باور به خدایی نامتشخص است که این دیدگاه ملاصدرا، آثار زیر را در پی دارد: انتقال تمرکز از موجود به وجود در برهان صدیقین، طرح و به کارگیری قاعده‌ی «بسیط الحقیقه کل الأشیاء»، قول به بی-نهایت بودن خداوند از لحاظ شدت وجودی، اقامه‌ی برهان وجودی بر توحید، لازمه‌ی ذات دانستن صفات خدا، علم اجمالی خدا در عین کشف تفصیلی مخلوقات در مقام ذات، علم خدا به جزئیات در مقام فعل و قول به فاعلیت بالتجلی برای خدا. در این پژوهش، ناذات‌گرایی صدرایی در حوزه‌ی انسان-شناسی، به معنای باور به ذاتی کشسان و تبدل‌پذیر برای انسان است که این دیدگاه ملاصدرا، آثار زیر را در پی دارد: حدوث جسمانی و بقای روحانی انسان، اتحاد وجودی انسان با ملکاتش، امکان رسیدن به مقام فنای فی ذات الله، تفاوت حقیقت‌ وجودی پیامبر با دیگران، نظریه‌ی اختراع در باب ادراک حسی، اتحاد نفس با قوای ادراکی‌اش در هنگام ادراک، اتحاد علم و عالم و معلوم، اتحاد نفس با عقل فعال، قول به چهار مرحله‌ در زندگی دنیوی، استکمال جوهری در مرگ طبیعی، قول به تناسخ ملکوتی و تبیین و اثبات معاد جسمانی. همچنین بیان شد که در عباراتی که ملاصدرا ذات‌گرایانه بحث کرده است، اغلب بر مبنای قوم سخن گفته است.
ادراک بسیط و ادراک مرکب و جایگاه آنها در سعادت انسان از دیدگاه حکمت متعالیه
نویسنده:
رضا محمدعلیزاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
قول به ادراک بسیط به عنوان ادراکی بدون آگاهی از این ادراک و ادراک مرکب به عنوان ادراکی که با علم و توجه همراه است در حکمت متعالیه به چالشی معرفت شناسانه منجر می‌شود. رابطۀ این دو نوع ادراک با اقسام دیگری که برای ادراک بیان شده است مانند ادراک حصولی و حضوری، تصوری و تصدیقی، بدیهی و نظری از مباحث این پایان‌نامه است. با پذیرش تقسیم ادراک به بسیط و مرکب به تبع بایستی به تبیین نقش آن دو در سعادت انسان پرداخته شود، چرا که از دیدگاه ملاصدرا سعادت انسان به طور عمده به ادراکات او وابسته می‌باشد. ادراک بسیط از نگاه ملاصدرا براساس مساوقت علم و وجود در همۀ موجودات فراگیر است و بنابر این نمی‌تواند میان سعادتمندان و شقاوتمندان جدایی بیفکند چراکه همگی از این ادراک که ادراک نسبت به وجود خودشان و در نتیجه ادراک نسبت به علل مفیض وجودشان است برخوردارند. آنچه می تواند در سعادت نقش ایفا کند ادراک مرکب است که متعلَّق آن ادراک بسیط است. بررسی این مطلب که آیا ادراک مرکب ویژۀ انسان است یا موجودات دیگری هم هستند که از ادراک مرکب برخوردارند و ارتباط این دو نوع ادراک با فعل مُدرِک نیز در این پایان‌نامه مدنظر قرار گرفته است
  • تعداد رکورد ها : 39