آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

تربیت به وسیله الگو از مهم ترین روش های تربیتی است که در آیاتی از قرآن به استفاده از این روش تأکید فراوان شده است. راز این تأکید در کارکرد بالا و اثرگذاری بیشتر این روش نهفته است. ابراهیم 7 از زمره الگوهایی است که در آیاتی از قرآن به الگوگیری از وی تصریح شده است. به کارگیری دعا و استعانت از خدای سبحان در تربیت فرزندان مؤمن و موحد و درخواست از خدای متعال نسبت به سرنوشت نیک فرزندان در سیره تربیتی ابراهیم بسی برجسته است که قرآن از زندگی ایشان روایت می کند. چنانکه وسعت افق دید ابراهیم در درخواست های خود نسبت به سرنوشت نسل خویش و اجابت این درخواست ها و سیر منطقی آن ها که نخست پالایش فکری و روحی و سپس سلامت رفتاری و آنگاه رفع نیازهای مادی فرزندان را شامل می شود از جمله یافته های پژوهش حاضر است که با روش توصیفی - تحلیلی از آیات شریفه به دست آمد. ترویج فرهنگ قرآنی به عنوان هدف بنیادی و کارکرد تربیتی برای مربیان از اهداف کاربردی نتایج پژوهش است. دعا و درخواست از خدای سبحان در تربیت نسلی مؤمن و موحد دارای کارکرد بسیار بالا و قرین توفیق است که اجابت درخواست های ابراهیم 7 گواه این ادعا است.

حضرت ابراهیم (ع) به‌عنوان دومین پیامبر اولواالعزم درمیان مردم بت‌پرست و اجرام پرست بابِل به انجام رسالت توحیدی خود پرداختند. ایشان در احتجاجات خود از برهان، جدل و موعظه بهره گرفته‌اند. بیش‌تر مردم، توان فهم برهان و جدل در احتجاجات را ندارند و تنها از احساسات خود پیروی می‌کنند. بنابراین طریق موعظه حسنه که در آیه 125 سوره مبارکه نحل بدان اشاره شده، می‌توان از طریق درگیر کردن احساسات، اقناع روحی در آن‌ها ایجاد کرد. هدف این مقاله استخراج روش‌های موعظه حسنه در احتجاجات ابراهیم (ع) برای بیداری دل‌های مردم است. پرسش پژوهش این است که: حضرت ابراهیم (ع) در احتجاجات توحیدی از چه روش‌هایی برای موعظه استفاده کرده‌است؟ این پژوهش با روش تحلیل محتوا و با مراجعه به منابع تفسیری و سایر منابع مرتبط انجام گرفته‌است. براساس یافته‌ها، مهم‌ترین روش‌های موعظه در سیره احتجاجی حضرت ابراهیم (ع) عبارتند از: طرح پرسش، انذار، برائت و بیدارکردن وجدان‌ها.

این پایان نامه یکی از موضوعات مهم زندگی مسلمانان را مورد بحث قرارداده، و آن موضوع پیگیری مطالب اصول اعتقاد در داستان های قرآنی است. به ویژه داستان حضرت ابراهیم که خیلی مهم وحائز اهمیت است و در برانگیختن فکر دینی نقش بسیار مهمی دارد. البته تمام انبیاء در مورد اصول عقاید یک دعوت مرتبط به هم داشته اند و بهترین روش برای بیان آنها روش داستانی است که قرآن کریم نیزبه کرات از این استفاده نموده است. حضرت ابراهیم برای دعوت به اصول دین هیچ مدی را رها نکرد. لذا تمام داستانهای ابراهیم حول و محور توحید و اقسام آن و اسماء و صفات الهی می چرخد. حضرت ابراهیم معترف به اسماء و صفات الهی بود. بلکه برای دعوت به آیین اسلام از اسماء و صفات الهی استفاده نیزکردند. همینطور داستان ابراهیم عدل الهی را نیز معترض شده است که درآن علل و اهداف افعال خدا و بحث قضا و قدر را مورد بحث قرار داده است و بحث ابتلا و آزمایش را در قصه حضرت ابراهیم پشت سر گذاشته است. داستان حضرت ابراهیم موضوع نبوت واهداف آن را نیز شامل میشود که خداوند برای انذار وتبشیر وتهذیب نفس و برپایی دلیل و حجت از آن استفاده شده است. بحث امامت یکی از مباحث مهم داستان حضرت ابراهیم است. امامت یکی از منصبهای مهم الهی است که به ظالمین نمیرسد. در داستان ابراهیم سهم بسیاری برای بحث معاد وجود دارد. لذا در مورد برانگیختن و خروج و شفاعت و ورود به صحنه ی محشر را مورد بحث قرار داده است. خصوصا وقایعی که موقع حضور در پیشگاه خداوند اتفاق می افتد.

شناخت دقیق آراء خاورشناسان درباره معارف اسلامی و نقد علمی دیدگاه‌های آنان، ضرورتی انکارناپذیر است؛ ازاین‌رو، در پژوهش حاضر تلاش شده است تا مقاله فایرستون درباره حضرت ابراهیمj به شیوه تحلیلی ـ توصیفی با رویکرد انتقادی معرفی و واکاوی شود. فایرستون گرچه تسلط نسبتاً خوبی به منابع معتبر اسلامی مربوط به حضرت ابراهیمj دارد؛ اما به دلیل عدم دسترسی و یا اشراف نداشتن به منابع شیعی و مراجعه‌ یک‌سویه‌ به منابع اهل‌سنت، اشتباهات غیرقابل‌اغماضی دارد. وی در این رابطه شبهاتی را مطرح کرده است؛ ازجمله آنها، نسبت دادن شرک و بت‌پرستی به پدر ابـراهیم‌j و نیاکان محمدk است. درحالی‌که عصمت ابراهیمj را روایات فراوان و شواهد تاریخی زیادی اثبات می‌کند. شبهه دیگر آن است که در قرآن، ابراهیمj و موسیj، تنها پیامبرانی هستند‌ که‌ به‌صراحت،‌ صاحب کـتاب ذکـر شده‌اند، درصورتی‌که در برخی از آیات و روایات، علاوه‌ بر‌ حضرت ابراهیم و حضرت موسیj، پیامبران دیگری هم به‌صراحت، صاحب کتاب معرفی‌ شده‌اند‌؛ ازجمله آنان، حضرت‌ داوود، حضرت عیسی و پیامبر خاتم و...؛ و همچنین شبهات دیگری وجود دارد که نوشتار پیش رو پاسخ‌های درخوری به آنها داده است.

د ر طول تاریخ، محوری ترین موضوعی که انبیای الهی کوشیده اند مردم را به سوی آن سوق دهند اصل توحید و نفی شرک بوده است. از جمله این تلاش ها، رویکرد های استدلالی و عقلانی حضرت ابراهیم علیه السلام است که در قرآن کریم منعکس شده است. وی در مواجهه فکری با مشرکان زمان خود برای نفی ربوبیت ستارگان و ماه و ... و اثبات توحید ربوبی ، از برهان بهره می گیرد. تبیین های مختلفی از این برهان همچون برهان حدوث، حرکت و امکان(ماهوی) صورت گرفته است.یکی دیگر از این تبیین ها برهان محبت است.برهان محبت، استدلالی عقلی است که با محبت فطری پیوند خورده و فراتر از برهان های فلسفی و کلامی متعارف قرار می گیرد. این پژوهش با روش استنادی- تحلیلی- استنباطی، ضمن اشاره به تبیین های مختلف، به واکاوی این تبیین می پردازد.

اشاره‌‌های مختلف سعد‌عبدالمطلب‌العدل به یکی‌بودن حضرت ابراهیم (ع) و إخناتون ابوالأنبیاء و الخلیل إخناتون فی القرآن الکریم، در تدوین و تألیف کتاب حاضر مؤثر افتاده است. در این کتاب، نخست به نقل و نقد روایت توراتی و سپس به گزارش روایت قرآنی قصه ابراهیم (ع) می‌پردازیم. در فصل‌های دیگر کتاب، روایت‌های مختلف تاریخی عربی-‌فارسی آن قصه نقل و نقد می‌شود و پس از آن نیز اشاراتی اجمالی به فرقه صابئین و حضرت ابراهیم (ع) می‌شود و در ادامه با تکیه بر کتاب «ترس و لرز» کی‌یرکه‌گارد خوانشی اگزیستانسیالیستی از این قصه انجام می‌شود.

تحقیق حاضر در دو بخش و دوازده فصل تنظیم شده است موضوعات ذیل محور بحثهای این پژوهش است. در بخش اول که مشتمل بر پنج فصل است٬ از جمله : خاندان و زادگاه حضرت ابراهیم ( علیه السلام )٬ ولادت حضرت ابراهیم ( علیه السلام )٬ سپس آیا آزر پدر ابراهیم ( علیه السلام ) بود و زندگانی آن حضرت در دوران جوانی و اشتغالات او و اشاره ای به شکستن بتهای بت پرستان و محاکمه حضرت ابراهیم ( علیه السلام ) و مقدمات سوزاندن مورد بررس و تحلیل قرار گرفته و در پایان این بخش ازدواج حضرت ابراهیم ( علیه السلام ) با ساره و بخشیدن هاجر اختصاص یافته است و در این بخش در کنار اشارات قرآنی که بر فرازهایی از زندگانی آن حضرت شده احادیثی نیز ذکر گردیده است. بخش دوم مشتمل بر هفت فصل که به درون نبوت و رسالت حضرت ابراهیم ( علیه السلام ) اختصاص دارد. در فصل اول به خداجویی و توحید حضرت ابراهیم ( علیه السلام ) و مناظره آن حضرت با بت پرستان و مهاجرت حضرت ابراهیم ( علیه السلام )ّ اشاره شده است و فصلی جداگانه به آیین « حنیف » در عصر جاهلیت اختصاص داده شده است و در فصل بعدی « حنیفیت » در بیان قرآن مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته. فصل چهارم آزمون حضرت ابراهیم ( علیه السلام ) که اشاره به معاد و زنده شدن دوباره مرغان و ذبح اسماعیل ( علیه السلام ) دارد. و فصلی جداگانه اختصاص به ازدواج حضرت ابراهیم ( علیه السلام ) با هاجر و بردن هاجر و اسماعیل ( علیه السلام ) به مکه و ساختن کعبه با همیاری اسماعیل به فرمان خداوند و ازدواج اسماعیل ( علیه السلام ) دارد و فصلی نیز به کتاب آسمانی و مناقب آن حضرت اختصاص یافته است.

این رساله با عنوان «سیمای حضرت ابراهیم(علیه السلام) در قرآن و عهدین» در ده فصل تنظیم شده است. قرآن و عهدین درباره حضرت ابراهیم(علیه السلام) در بعضی موارد مشترک هستند و در بعضی موارد اختلاف دارند. نام مبارک حضرت ابراهیم(علیه السلام) 69 بار در 25 سوره قرآن مجید ذکر شده و چهاردهمین سوره قرآن نیز به نام این پیامبر الهی است. نسب حضرت ابراهیم(علیه السلام) تا حضرت آدم(علیه السلام) در تورات آمده است. به عقیده اهل کتاب، حضرت ابراهیم(علیه السلام) حدود دو هزار سال قبل از میلاد در شهر اور به دنیا آمده است و به گفته تورات، او در آغاز «آبرام» (پدر بلندمرتبه) نامیده می شده و خدای متعال نام وی را در سن نود و نه سالگی به ابراهیم (پدر اقوام) برگرداند. علمای شیعه معتقدند همه پدران آن حضرت تا حضرت آدم(علیه السلام) یکتاپرست بوده اند. قرآن، دین حضرت ابراهیم(علیه السلام) را «حنیف» و کتاب وی را «صحف» معرفی کرده است. احتجاجات حضرت ابراهیم(علیه السلام) در قرآن عبارت اند از: احتجاج ابراهیم(علیه السلام) با بت پرستان، ستاره پرستان، ماه پرستان و خورشیدپرستان. در این رساله پس از زندگی نامة حضرت و مواردی که در مقدمه ذکر شد، دعاهای ایشان، جریان بت شکنی، بنای کعبه، مقامات و عناوین ایشان در قرآن و عهدین و ویژگی های حضرت، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.