آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

---

تصویرسازی هنری ازجمله روش های زیبایی سازی یک اثر ادبی است. قصه های متنوع و گسترده قرآن کریم از اعجاز بیانی و زیبایی خاصی برخوردارند. داستان های قرآن، هنر و زیبایی را تعریف نمی کنند تا انسان را در وادی بحث های نظری زیبایی شناختی حیران و سرگردان رها کنند بلکه زیبایی واقعی را نشان می دهند و چشم و دل زیبا بین و جان های پاک را به تماشا فرا می خوانند. حوادث داستان حضرت آدم که متضمن آموزه های دینی – تربیتی است در هفت سوره قرآن دکر شده است و با حرکتی رو به جلو از رابطه علی و معلولی برخوردار است.پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی در نظر دارد ویژگی های هنری داستان حضرت آدم را از طریق پرداختن به جلوه ها و تصویرهای هنری و عناصر ساختاری آن بررسی و تحلیل کند تا از این طریق روشن گردد که تخیل حسی و پدیده تجسم امور در داستان های قرآن از جمله داستان حضرت آدم، نقش زیادی در زیبایی هنری آن داستان ایفا می کند و هماهنگی زیبایی بیان با زیبایی تصویر در راستای اهداف سامیه قرآن، سرشار از زمینه های مختلف تاثیر است.

در این پایان نامه به بررسی فرازهای تربیتی اخلاقی داستان حضرت آدم7پرداخته شده است که مهم ترین این فرازها مسأله چگونگی دستیابی به مقام خلیفة اللهی می باشد. در این تحقیق با بررسی و تحلیل دقیق روشن می شود که منظور از اسماء، مسمَیّات بوده که همان وجود مقدس انبیاء الهی و در رأس آنها پیامبر اکرم9و ائمه اطهار:می باشند که در اثر شکوفایی کرامات اخلاقی در وجود خویشتن به معرفت الهی رسیده اند. ازاین رو طریقه ی کسب معرفت الهی و رسیدن به مقام خلیفة اللهی پیروی عملی از این مسمیّات می باشد. امّا مهم ترین مانع تحقّق مقام خلیفة اللهی در انسان ویژگی استکبار است که در این داستان در وجود ابلیس به عنوان سردسته ی مستکبرین عالم به نمایش در آمده است. شکستن این مانع نیز با توبه و تضرّع خالصانه به درگاه الهی که موجب تلقّی کلمات می شود، میسّر می باشد. چراکه کلمات نقش تربیتی و هدایتی مهمّی در تکامل انسانیّت ایفا می نمایند.

موضوع این پژوهش « نگاهی اجمالی به قصه حضرت آدم ( علیه السلام ) در قرآن کریم » است0 حضرت آدم( علیه السلام) اولین انسان در روی زمین به عنوان ابوالبشر خطاب شده و این در آیات قرآن هم به آن اشاره شده است که پدر همه ی انسان ها بوده و همه ی انسان های زمین از ذریه و نسل او و همسرش حوّا می باشد0 خداوند متعال آدم را آفرید و او را جانشین خود در زمین قرار داد تا او را آزمایش کند و او خدا را عبادت کند، طبق نص صریح قرآن خلقت اولیه آدم ( علیه السلام) از گل بود و طی مراحلی به جسم تبدیل شد وخداوند از روح خودش در آن دمید و ازاین جا به بعد بود که تکلیف و وظیفه ی آدم ( علیه السلام) شروع شد و آفریدگار یکتا اسماء خود را به آدم ( علیه السلام) تعلیم داد و به ملائکه دستور داد تا بر او سجده کنند0 ، فرشتگان همه بر او سجده تحیت و تکریم کردند0 بهشتی که آدم ( علیه السلام) و همسرش در آن ساکن بود بهشتی بود که سرما و گرما در آن نبود و می توانستند از همه ی میوه های آن بخورند مگر این که طبق نهی پروردگار نباید به شجره منهیه ( درخت گندم) نزدیک می شدند ولی شیطان آن ها را وسوسه کرد تا به شجره نزدیک شدند وقتی آدم ( علیه السلام)به اشتباه خود پی برد پشیمان شد و به درگاه خدا توبه کرد و پروردگار آمرزنده به واسطه محمد و آل محمد ( صلی الله علیه و آله) توبه ی او را پذیرفت ولی اثر وضعی آن خطا هبوط به زمین بود که البته با هبوط آدم ( علیه السلام)به زمین نسل ایشان ادامه یافت و رحمت وسیع الهی بر او وذریه اش فوران پیدا کرد0 این مطالب را در تحقیق حاضر در سه بخش به عناوین بخش اول : خلقت آدم ( علیه السلام) . بخش دوم: آدم ( علیه السلام) در بهشت، بخش سوم : هبوط ، وهشت فصل سامان داده ایم0 منابعی که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است علاوه بر قرآن به عنوان اصلی ترین و معتبرترین منبع و نیز نهج البلاغه اکثراً عبارتند از: کتاب های تفسیر شیعه واهل تسنن مانند: المیزان فی تفسیر القرآن، تألیف علامه محمد حسین طباطبائی ، تفسیر التبیان فی التفسیر القرآن ، شیخ طوسی، تفسر کبیر ، امام فخر رازی، تفسیرکشاف تألیف زمخشری ، تفسیر قمی، تألیف علی بن ابراهیم قمی و تفاسیر معتبر دیگر،کتاب های تاریخی مانند : تاریخ طبری تألیف محمد بن جریر طبری ، روضه الصفا تألیف شاه بن محمود ( میرخواند) و 0 0 0 ، و کتاب های روایی مانند عیون اخبار الرضا ( علیه السلام)تألیف علی بن بابویه قمی، بحار الانوار تألیف محمد باقر مجلسی الاختصاص تألیف محمد بن النعمان العکبریّ البغداد ی ، و000 . بررسی مقالات و مجلات، استفاده از شبکه اینترنت نگارنده را در انتخاب مطالب و دیدگاه کاربردی ، یاری کرده است و به اعتبار ماهیت و روش توصیفی و تحلیلی ، به اعتبار موضوع موردی است و روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای بوده است0 به این صورت که با مراجعه به کتاب ها ومنابع مورد نظر(که همه را با مراجعه به کتابخانه های مدرسه علمیه نرجس ، دفتر تبلیغات اسلامی ،مرکزی آستان قدس رضوی ( علیه السلام)بخش پژوهش، و000 بدست آوردم) و پیش از فیش برداری و موضوع بندی اقدام به تنظیم و تحلیل آن می کردم0 واژگان کلیدی : آدم ، شیطان ، بشر ، ملائکه ، قصه 0

نویسنده در این تحقیق با استفاده از آیات قرآن و تفاسیر و آثار دیگر به تبیین خلقت انسان و سجده فرشتگان و تمرد شیطان پرداخته است. آن در پنج فصل با این موضوعات تنظیم و نگارش شده است: در فصل اول با عنوان خلقت انسان به بررسی آیات مربوط به خلقت و پیدایش آدم و در فصل دوم، با نام آدم به بررسی واژگان انسان، بشر و آدم در قرآن و خلیفة الهی انسان، رانده شدن انسان از بهشت و خلقت حوا و جز آنها پرداخته شده است. فصل سوم، تحت عنوان ابلیس به بحث درباره موضوعاتی از قبیل سبب آفرینش شیطان، سجده فرشتگان برای آدم، ابلیس در ادبیات عرفانی، آدم(ع) و ابلیس و تفاوت عصیان آن دو اختصاص یافته است. فصل چهارم، درباره آزمایش الهی است و در آن از علت آزمایش انسان توسط خداوند، آیات مربوط به آزمایش، امتحان الهی در ادبیات عرفانی سخن رفته است. در فصل پنجم آزمایش الهی و پیغمبران بررسی شده و در آن انواع آزمایش پیامبران الهی بیان گردیده است.

این تحقیق به بررسی داستان خلقت آدم به ویژه گناه و هبوط او در قرآن کریم و بازتاب آن در اشعار حافظ می پردازد. از آنجا که این داستان قبل از قرآن در متون مختلف دینی ذکر شده لذا این داستان در اوستا، تورات و سپس قرآن کریم بررسی شده است تا حقانیت قرآن در ذکر مطالب و وقایع آشکار شود. همچنین این داستان در متون مختلف تفسیری نیز مورد بررسی قرار گرفته است. از جمله متون تفسیری که این رساله به آنها پرداخته است کشف الاسرار، تسنیم ونور الثقلین می باشد. از طرفی مفهوم شناسی واژگان اصلی این داستان به منظور آشنایی بااندیشه ها و مفاهیم عرفانی این داستان، مورد بررسی قرار گرفته است. آنچه این رساله به دنبال آن است بررسی این جریان در جهان شعر و اندیشه حافظ است که مهم ترین قسمت این رساله می باشد. به این صورت که نسبت حافظ با آدم در نظر گرفته شده است یعنی تأثیراتی که داستان آدم و انتخابهای او بر زندگی حافظ به عنوان یک نوع انسانی داشته مورد توجه قرار گرفته است و سپس این داستان در اندیشه عارفانه و رندانه حافظ به عنوان الگو و نمونه یکی از فرزندان آدم بررسی شده است. به عبارت دیگر حافظ در سیر داستانی این جریان قرار داده شده و ماجرا ها و صحنه های داستان به استناد اشعارش برای او باز سازی شده است از جمله: رویکرد حافظ به مقوله گناه و نگاه ساختار شکن و مثبت او به این جریان در کنار نگاه طبیعی و معمولی (نگاه منفی) بیان شده است از طرفی با در نظر گرفتن رندی به عنوان تقدیر ازلی و پیوند بین هبوط و رندی نگاه مثبت حافظ به هبوط نیز بیان شده است.