آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

پرسش گری از خدا و جهان آفرینش توسط لودیگ ویتگنشتاین یکی از پر رمز و رازترین و در عین حال کم دامنه ترین کنش های فلسفی اوست که واکاوی حدود و ثغور آن می تواند در روشن شدن بسیاری از زوایای فکری این فیلسوف مؤثر باشد. خدای ویتگنشتاین، در دیدگاه اولیة او، آشکارگی در عالم ندارد. او در بررسی دقیقی به بی نسبت بودن زبان و تعابیر متافیزیک، اخلاق و مواردی از این سنخ، با جهان پیرامون می رسد و وجود هرگونه سخن محصلی را در این باره مردود می داند. اما تدقیق مرزهای جهان و زبان توسط وی و نوع چیدمان نسبت های زبانی تسری داده شده به رابطة خدا و جهان، علی رغم پی ریزی بنیانی موضوع، چندان کاربرد عملی ندارند. به نحوی که شیوة پردازش ویتگنشتاین در این عرصه تبدیل به نسخه ای شده که وی آن را بر اساس دل خواسته های زبان خویش ترسیم کرده است. می توان گفت که جدا از دعوی واقع گرایی و غیر واقع گرایی در تحلیل موضع وی، رویکرد او در این عرصه رویکردی انتزاعی و البته از حیث مفهومی معنویت گرایانه به شمار می آید.

«آنتونی کنی» فیلسوفی بنام در حوزه فلسفه تحلیلی است که کتاب «معماری زبان و ذهن در فلسفه ویتگنشتاین»را به نگارش درآورده است. این کتاب با تمرکز بر دو حوزه فلسفه زبان و فلسفه ذهن، به شرح سیر تحول اندیشه ویتگنشتاین می پردازد. از نقاط قوت این کتاب می توان به دو مورد اشاره کرد: اول اینکه نویسنده خود برآمده از سنت فلاسفه ای است که شاگردان ویتگنشتاین در زمان حیاتش و ویراستاران آثار وی پس از مرگش بوده اند؛ آثاری که اهمیت ویژه ای برای فهم عناصر ارزشمند فلسفه ویتگنشتاین دارند. دوم اینکه کنی، با تمرکز بر آثار منتشرشده بین دو اثر کلاسیک ویتگنشتاین، بر پیوستگی تفکر متقدم و متاخر وی تاکید می کند. در بخشی از مقدمه مترجم بر کتاب می خوانیم: «در ایران ویتگنشتاین شناخته شده ترین چهره از بزرگان فلسفه تحلیلی است که به یمن کتب قابل اعتمادی که از او یا درباره او انتشار یافته، تصویر بسامان تری از فلسفه اش در ذهن خواننده فارسی زبان نقش بربسته است. بسامان تر، مثلادر قیاس با تصویری که از استاد سلفش، برتراند راسل، عرضه شده؛ راسلی که نه از منطق و مبانی ریاضیات و نه از فلسفه زبان و معرفت شناسی اش به جد خبری هست و با ولتری مقایسه می شود که ۲۰۰سال دیر به دنیا آمده است! از زندگی و شخصیت و سلوک فردی چشم نواز و پردست انداز ویتگنشتاین، در پی این گفته معروف هایدگر که «ارسطو زاده شد، کار کرد و مرد»، بگذریم و به متن فلسفه وی روی آوریم و از ارتفاعی مناسب به تاثیرات فلسفه وی بنگریم، بی تعلل می توانیم در صرف چارچوب سنت فلسفه تحلیلی او را از پرفروغ ترین و نافذترین چهره ها برشمریم: اینکه برتراند راسل در ویراست دوم مبانی ریاضیات تغییرات مهمی ایجاد می کند، اینکه زمانی حلقه وینی رساله را همچون کتاب مقدس می خواندند؛ اینکه زبان در منظر کواین «هنری اجتماعی» است، اینکه دانلد دیوسن حضور «دوم شخص» را قوام بخش ذهن مندی و زبان مندی آدمی می داند؛ اینکه برای مایکل دامت زبان به واسطه «قراردادها» سرشت جمعی می یابد و امواج«دریای زبان» در سراسر فلسفه اش تلاطم دارند.» در بخشی از «طرح زندگینامه ای فلسفه ویتگنشتاین» آمده است: «فیلسوف اهل هیچ دسته فکری نیست. همین است که او را فیلسوف می سازد.» او در سرتاسر زندگی اش بیرون از فضای مکتب های فلسفی بود و از مدهای فکری زمانه بیزاری داشت و خواسته یا ناخواسته، با آثار خودش به شکل گیری مجموعه ای تازه از افکار دامن زد. او آثار بسیار کمی انتشار داد و از هرگونه شهرتی دوری می گزید؛ اما مسایلی که با گروه کوچکی از شاگردانش در میان می گذاشت، اکنون در سراسر دانشگاه های جهان مورد بحث است.» (منبع: https://www.magiran.com/article/2878998)

«آیا می‌توانم این تصور را ایجاد کنم که می‌خواهم چیزی به خواننده بیاموزم؟» - لودویگ ویتگنشتاین در چشم‌انداز وسیع تحقیقات‌ فلسفی، موضوعات کمی به اندازه ماهیت زبان و معنا، جذابیت و بحث را برانگیخته است. لودویگ ویتگنشتاین، یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان قرن بیستم، عمیقا به این سوالات پرداخت؛ به‌ویژه در «پژوهش‌های فلسفی». کاوش او در زبان، قواعد و امکان زبان خصوصی، دهه‌ها ذهن‌ها را مجذوب خود‌ کرده‌ است و جرقه تفسیرها و پاسخ‌های بی‌شماری را برانگیخته است. سول کریپکی در اثر مهم خود، «ویتگنشتاین»، پژوهش عمیق را آغاز‌ می‌کند تا لایه‌های پیچیده اندیشه ویتگنشتاین را باز‌ کند. کریپکی از طریق تجزیه‌و‌تحلیل دقیق و تفسیر روشنگرانه، خوانندگان را به هزارتوی پیچیده ایده‌های ویتگنشتاین دعوت‌ می‌کند و وضوح و روشنگری را در جایی که زمانی ابهام و گیجی وجود داشت، ارائه می‌کند. در مرکز تحقیقات ویتگنشتاین، مفهوم قواعد نهفته است؛ چگونه قوانین را بفهمیم و از آنها پیروی کنیم؟ معنای کلمات و اعمال در یک جامعه زبانی چیست؟ این پرسش‌ها در سرتاسر «پژوهش‌های فلسفی» که مفاهیم متعارف زبان و ارتباطات را به چالش می‌کشد، بازتاب می‌یابد. کار کریپکی هم یک نمایش و هم یک کاوش است. او با نگاهی دقیق به متن ویتگنشتاین می‌پردازد و پیچیدگی‌های آن را آشکار می‌کند و درعین‌حال، تأملات و تفاسیر خود را نیز اضافه می‌کند. کریپکی از طریق درگیری خود با ایده‌های ویتگنشتاین، موضوعات اساسی فلسفی در مورد معنا، فهم و ماهیت خود زبان را روشن می‌کند. محور تحلیل کریپکی، مفهوم معمایی ویتگنشتاین از زبان‌خصوصی است. ویتگنشتاین به‌طرز تحریک‌آمیزی پیشنهاد می‌کند که غیرممکن است زبانی داشته باشیم که کاملا خصوصی باشد و فقط خود شخص آن را بداند. این ادعا مفروضات عمیقا ریشه‌دار درباره ماهیت زبان و شناخت را به چالش می‌کشد و راه‌های جدیدی را برای تحقیق فلسفی باز می‌کند. کاوش کریپکی در مورد دیدگاه‌های ویتگنشتاین در مورد زبان‌خصوصی، هم دقیق و هم قابل‌تأمل است. او به دقت استدلال‌ها و مفاهیم موضع ویتگنشتاین را بررسی می‌کند و اهمیت و ارتباط فلسفی آن را نشان‌می‌دهد. با انجام این کار، کریپکی نه‌تنها اندیشه ویتگنشتاین را روشن می‌کند، بلکه خوانندگان را نیز دعوت می‌کند تا با پرسش‌های عمیقی درباره ماهیت ذهنیت، بین‌الاذهانی و معنا دست‌و‌پنجه نرم کنند. «ویتگنشتاین» صرفا یک اثر تفسیری نیست، این یک گفتگوی فلسفی است که چندین نسل را دربر‌ می‌گیرد. درگیر‌شدن کریپکی با افکار ویتگنشتاین فراتر از صفحات کتاب طنین‌انداز می‌شود و الهام‌بخش بحث‌های جاری میان فیلسوفان و محققان در سراسر جهان است. همانطور که ویتگنشتاین می‌نویسد: «هرجا که نمی‌توان صحبت‌ کرد، باید در‌مورد آن سکوت‌ کرد». کریپکی از طریق تحلیل و تفسیر روشنگرانه خود، خوانندگان را به صحبت، مشارکت و تأمل در اسرار عمیقی که در قلب فلسفه ویتگنشتاین نهفته است دعوت می‌کند.

ترجمه ماشینی : این مجموعه مشارکت‌های فیلسوفان، منطق‌دانان و زبان‌شناسان را گرد هم می‌آورد و انواع رویکردهای بین‌رشته‌ای را به مسائل مهم در فلسفه زبان و زبان‌شناسی معاصر ارائه می‌کند. فصل های جداگانه بر جنبه های مختلف تأثیر فرگه، راسل و ویتگنشتاین تمرکز دارند. این مقالات بینش جدیدی در مورد تحولات تاریخی و مسائل جاری در مطالعات فلسفه و زبان ارائه می دهند

ویتگنشتاین و قواعد و زبان خصوصی (به انگلیسی: Wittgenstein on Rules and Private Language) کتابی است نوشتهٔ سول کریپکی که در ۱۹۸۲ منتشر شده است. قسمت عمده‌ای از کتاب به خوانش شکاکانه‌ای از استدلال مشهوری در مورد زبان خصوصی می‌پردازد که ویتگنشتاین در تحقیقات فلسفی مطرح کرده است. کریپکی پارادوکسی ویتگنشتاینی را در فصل دوم مطرح می‌کند که امکان پیروی از قاعده را زیر سؤال می‌برد. کریپکی در فصل سوم یک «راه‌حل شکاکانه» (به مفهومی که هیوم این اصطلاح را در کاوشی در خصوص فهم بشری به کار می‌گیرد) عرضه می‌کند. تکواژ چندوجهی «کریپکنشتاین» (به انگلیسی: Kripkenstein) گاهی برای ارجاع به شخصی به کار می‌رود که مدافع استدلال شکاکانه‌ای است که کریپکی به ویتگنشتاین نسبت می‌دهد. به نوشته‌ی دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد، کتاب کریپکی کمابیش پایان‌دهنده‌ٔ خوانشی از استدلال زبان خصوصی ویتگنشتاین است که، پیش از انتشار این کتاب، خوانش متعارف محسوب می‌شد. گفته‌اند که این کتاب تأثیرگذارترین و بحث‌برانگیزترین کتابی در مورد ویتگنشتاین است که بعد از ۱۹۸۰ منتشر شده است. کاوه لاجوردی و حمیدرضا محمدی دو ترجمهٔ فارسی از این کتاب عرضه کرده‌اند.

دست‌کم سه رویکرد متفاوت به خود ارجاعی در سنت فلسفۀ تحلیلی وجود دارد. رویکرد راسلی، رویکرد پوزیتیویستی و رویکرد ویتگنشتاینی. هرکدام از این رویکردها راه‌حلی متفاوت برای مسئلۀ خود ارجاعی پیشنهاد کرده‌اند. از آن میان رویکرد ویتگنشتاینی به این مسئله بحث‌های زیادی را به وجود آورده است. ظاهراً فقرۀ6.54 (عبارت ماقبل آخر) رسالۀ ویتگنشتاین تمامی گزاره‌های کتاب از جمله خودش را بی‌معنی قلمداد می‌کند. این خود ارجاعی مخاطبین رساله را در وضع پارادوکسیکالی قرار می‌دهد. ویتگنشتاین با طرح مفهوم نردبان سعی دارد تا از این خود ارجاعی بگریزد. از میان تفاسیر مختلف از رسالۀ ویتگنشتاین دو تفسیر توصیف‌ناپذیر و یکپارچه حول این مسئله شکل‌گرفته‌اند و سعی می‌کنند که با تفسیر واژۀ «بی‌معنی» خوانشی سازگار از متن رساله به دست بدهند؛ اما از خلال نقدهای این دو تفسیر به یکدیگر به نظر می‌رسد که اساساً رویکرد ویتگنشتاینی برای حل بحران خود ارجاعی راهگشا نباشد.