آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از این پژوهش، تحقیق و بررسی در زندگانی سیاسی اجتماعی امام سجاد (ع) به منظور زدودن برداشتهای غلطاز زندگانی آن حضرت و نیز از مساله تقیه است. زیرا در خصوص زندگانی حضرت سجاد (ع)، برداشتهای غلط و نسبتهای ناروایی وجود دارد که به موجب آن، آن حضرت را از هرگونه بعالیت اجتماعی، سیاسی و .... بدور دانسته، و در نتیجه از اثرات پربار اعمال و رفتار امام سجاد(ع) غفلت ورزیده اند و این برداشت ناصحیح از زندگانی حضرت سجاد (ع) در برداشت نادرست از مساله تقیه نیز بی تاثیر نبوده است. این نوشتار شامل سه بخش است که هر یک به نوبه خود فصلهایی رادربردارد. مباحث اصلی که هدف این نوشته را تامین می کند دربخش سوم آن منظور گردیده و دو بخش نخست، حکم مقدمه را دارند. بخش اول به بررسی وضع مردم در عصر امام سجاد(ع) می پردازد و مسایلی همچون جهل و نادانی در مردم ، فساد اخلاقی در جامعه، موضع گیری مردم دربرابر حکومتها و موضع گیری مردم دربرابر امیرالمومنین علی (ع) و امام سجاد را مطرح می کند . بخش دوم به بررسی وضع حکومتها درعصر امام سجاد اختصاص دارد و طی آن مسایلی چون سیاست حکومتها و موضع گیری حکومتها در برابر اهل بیت (ع) مورد کاوش قرار می گیرد. نگارنده، در بخش سوم ابتدا به مطرح ساختن راههایی که پیش روی امام سجاد قرار داشت پرداخته و سپس خود به داوری نشسته است و بابررسی هریک از آن راهها، بهترین و مناسب ترین آن را با توجه به وضعیت جامعه اسلامی در عصر امام سجاد (ع) معین نموده است. آنگاه در فصلی دیگر موضع حضرت سجاد (ع) رابرابر هریک از آن راهها جویا شده است و چون درپایان این فصل اثبات نموده است که آن حضرت (ع) در دوران امامت خویش سیاست تقیه را به شدت دنبال نموده و این امر ممکن بود این سوال را درذهن ایجاد کند که امام سجاد (ع) با اتخاذ چنین سیاستی چگونه مسؤولیت امامت خویش را ایفا می نمود، فصل بعدی رابه بیان آثار مثبت و پربار فعالیتهای آن حضرت (ع) اختصاص داده است .

طه حسین از اندیشمندان بزرگ مسلمان در قرن حاضر است که در آثار خود با روش های علمی و تحلیل برون دینی به بررسی حوزه­ های مختلف تفکر اسلامی می­ پردازد وی دارای آثار برجسته ­ای در حوزه تاریخ اسلام است. از آن جا که در پی تحولات دو قرن اخیر و فروپاشی امپراطوری عثمانی در کشورهای عربی، جریانی با تاکید بر مفاهیم عربی و نژاد عربی پدید آمده است و طرفداران این جریان می­ کوشند دلایلی برای تحکیم پایه­ های حکومت امویان و توجیه عمل کرد ایشان ارائه دهند، پژوهش حاضر در درجه اول با نگاهی تاریخی در پی دستیابی به نگرش طه حسین در مورد مبانی مشروعیت یک حکومت و در درجه دوم در پی بررسی دیدگاه وی پیرامون مشروعیت یا عدم مشروعیت خلافت اموی با تاکید بر شخص معاویه است.

این مقاله موضوع نام های نیکوی خداوند را با رویکردی متفاوت مورد بررسی قرار می دهد. به نظر می رسد یافته ها و روشهای زبان شناسی بویژه در شاخه معناشناسی واژگانی می تواند زمینه پژوهش های تازه تری را فراهم نماید. شارحان اسماء و اندیشمندانی که به نامهای خداوند پرداخته اند به تدریج دریافته اند که میان اسماء خداوند نوعی نظم در روابط معنایی و یا احیانا سلسله مراتب برقرار است. آنان کوشیده اند در قالب لغت، کلام، تصوف، عرفان و فلسفه به جستجوی چنین نظامی بپردازند. این مقاله نیز قصد دارد با پرداختن به روابط معنایی اسماء، مسائلی مانند هم معنایی، چندمعنایی، تضاد معنایی، همنشینی ها و اشتقاقهای صرفی اسماء را در قالب یک حوزه واژگانی جستجو کند.

از میان بخش‌های مختلف تاریخ‌‌نگاری اسلامی، سیره‌نگاری به عنوان پیش درآمد و منشأ پژوهش-های تاریخی، منزلت و مکانت ویژه‌ای به خود اختصاص داده است. در پیدایش و رشد سیره‌نویسی، شناخت و عمل به سیره و سنت پیامبر(صلی الله علیه و آله)- به عنوان دومین منبع حکمی مسلمانان- عامل مهم و اصلی بوده است. توصیف شکل و سیمای ظاهری رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مانند سیره رفتاری آن حضرت برای مسلمانان اهمیت فراوانی داشته است. بدین سبب همواره علمای مسلمان اهتمام ویژه به شمائل‌نگاری ایشان داشته‌اند. از قرون نخستین تا دوران معاصر، در بین کتاب‌های موجود اهل سنت، در این موضوع، کتاب "شمائل النبی" ترمذی و در بین کتاب‌های موجود شیعه کتاب "سنن النبی" علامه طباطبایی قابل ذکر است، که این دو اثر مهم به بیان شمائل پیامبر(صلی الله علیه و آله) یعنی ویژگی‌های ظاهری پیامبر(صلی الله علیه و آله) و همچنین سیره‌ رفتاری ایشان پرداخته‌اند. نخستین مرحله در شناخت سیره‌ی نبوی، بررسی و ارزیابی منابع و مآخذِ سیره است که تاکنون در این‌باره تلاش‌های فراوانی صورت گرفته، اما هنوز ابعاد ناشناخته‌ای وجود دارد که لازم است مورد بازشناسی قرار گیرد. یکی از این ابعاد، شناخت دقیق و علمی کتب شمائل از جمله کتب فوق‌الذکر است. یکی از مهم‌ترین اقدامات، بررسی مقایسه‌ای آثار جهت نائل آمدن به شناخت و فهم آن‌ها می‌باشد. آنچه مقرر است در این پایان‌نامه به آن پرداخته شود بررسی تطبیقی دو اثر "شمائل النبی" ترمذی و "سنن النبی" علامه طباطبایی است که با هدف تبیین برخی ابعاد شمائل‌نگاری از رهگذر مقایسه دو کتاب فوق نگاشته شده است.نتیجه‌ی بررسی محتوای دو اثر، مبیننکات اشتراک و افتراق شمائل‌نگاری در دو کتاب و اعتباریابی دو اثر است.