آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

«الغدیر» اثر گرانبهاى علامه امینى، در این مجموعه یازده جلدى زیر نظر دکتر علیرضا میرزا محمد، ترجمه، ویراسته و عرضه شده است. هر جلد از این اثر، توسط یک یا دو مترجم به فارسى برگردان شده که به ترتیب عبارتند از: جلد اول: محمدتقى واحدى؛ دوم: محمدتقى واحدى و على شیخ‌ الاسلامى؛ سوم: سید جمال موسوى؛ چهارم: محمدباقر بهبودى؛ پنجم: زین‌ العابدین قربانى؛ ششم: محمد شریف‌ رازى؛ هفتم و هشتم: اکبر ثبوت؛ نهم و دهم: جلال‌ الدین فارسى و جلد یازدهم: جلیل تجلیل. ویراستار کتاب، به بررسى اجمالى متن ترجمه پرداخته و پس از مراجعات مکرر به متن اصلى، در مقام مقایسه و تطبیق برآمده و دریافته است که ترجمه حاضر، با تمام محاسن و ویژگى‌ هاى خود، نه‌ تنها نیاز جدى به ویرایش اساسى و پر دامنه دارد و باید با متن اصلى مقابله و سنجیده شود، بلکه لازم است کاستى‌ ها و نادرستى‌ هاى نحوى و زبانى آن اصلاح گردد و افزون بر این، رعایت قواعد خط نگارى، نشانه‌ گذارى، سند آورى و صفحه‌ آرایى در دستور کار قرار گیرد. بر این اساس، ایشان سه ویرایش محتوایى، زبانى و فنى در مورد این اثر، انجام داده است که با توجه به ترجمه بیست‌ و دو جلدى کتاب، در بیش از هفت هزار صفحه و به قلم نه تن از مترجمان، کارى سترگ و وقت‌ گیر و توان فرسا مى‌ باشد، به‌ ویژه که درک علمى و شیوه نگارش مترجمان این اثر، در ترجمه با یکدیگر متفاوت بوده است، چنانکه برخى از آنان ترجمه‌ اى متین و شیوا و روان ارائه داده‌ اند و برخى دیگر ترجمه‌ اى نه چندان مناسب و مطلوب؛ به همین جهت، در برخى مجلدات پاره‌ اى از عبارات و فقرات آنچنان آشفته و درهم و برهم ترجمه شده است که ویرایش آنها جز با ترجمه مجدد یا تغییر در ساختار امکان‌ پذیر نبوده است. در تفاوت شیوه مترجمان این ترجمه، همین بس که ترجمه‌ اى به خاطر حفظ امانت، بیش از حد تحت‌ اللفظى شده است و ترجمه‌ اى در اثر گرایش به فارسى‌ نویسى، موجب نامفهوم آمدن بعضى جمله‌ ها گردیده است و کاربرد تعبیرات عامیانه ناخوشایند نیز در ترجمه‌ اى دیگر به اعتبار آن خدشه وارد کرده است و برعکس، تبحر همراه با دقت نظر برخى از مترجمان، حاصل کارشان را ارزشمند جلوه داده است. البته، مخفى نماند که عموماً متن ترجمه‌ ها در تمامى مجلدات از جهت صورى هماهنگ و یکدست نبوده و در آرایش صفحات ذوق و سلیقه به کار نرفته بوده است. در هر حال، ویراستار محترم به لحاظ حجم زیاد غیر متعارف کتاب و کثرت مترجمان و نیز به منظور تسریع در کار، تصمیم گرفته است تا از همکارى ویراستارانى در ویرایش فنى بهره گیرد تا لااقل به حک و اصلاح رسم الخط فارسى و رعایت ضوابط نقطه‌ گذارى و تنظیم ارجاعات و مواردى از این قبیل اهتمام ورزند. ایشان در این اثر، اقدام به ویرایش اساسى پر دامنه محتوایى و زبانى با تمام دشوارى‌ ها و پیچیدگى‌ هاى آن نموده و بدین‌ منظور، کار خود را از مقابله متن ترجمه با اصل عربى آن آغاز کرده و همزمان به ویرایش زبانى مطالب پرداخته است که گویا در اثناى کار، با ناهماهنگى در عملکرد همکاران و اعمال سلیقه‌ هاى گوناگون مواجه گردیده و لذا خود را ملزم دیده است تا به موازات ویرایش محتوایى و زبانى، در رفع نقایص و تکمیل نواقص نوظهور همت گمارده و با عزمى جزم، کار را به گونه اى سامان دهد که حتى‌ المقدور نثر ترجمه از نظر فنى یکدست و یکنواخت گردد.

یکی از دشواری‌های پیش روی میراث حدیثی شیعه، ادعای وضع و جعل در نگاشته‌های کهن شیعی است. از جمله دستاویز‌های این ادعا، دو گزارش در رجال‌کشّی است. بر پایۀ این دو گزارش، دوره‌ ای کم‌ و بیش 70 ساله از تاریخ حدیث شیعه، یعنی از زمان شهادت امام باقر علیه‌السلام در 114 ق. تا زمان به امامت رسیدن امام رضا علیه‌السلام در 183 ق. با اتهام بزرگ وضع و جعل روایات به دست مغیره بن سعید و ابوالخطاب و پیروان این دو، رویارو شده است؛ پدیده‌ای ویران گر که سرانجام توسط یونس بن عبدالرحمن، متوقف شده و میراث حدیثی شیعه به دست وی، پالایش می‌شود. در این نوشتار تلاش بر آن است که با نظر داشتِ واقعیت‌ های ملموس و عینی در تاریخ حدیث شیعه که در پرتو مدیریت فرهنگی نهاد امامت سامان یافته اند، نادرست بودن این دو گزارش به اثبات رسد.

حشر جسمانی ابدان از مسائل مورد اختلاف میان متکلمان و حکمای اسلامی است. طبق نظر علامه، انسانِ محشور در قیامت به واسطه نفس او از یک‌سو عینیت با انسان دنیوی و از سویی به‌واسطه بدن او مثلیتی با انسان دنیوی دارد. مرحوم محمدباقر بهبودی جسمانیت ابدان در روز قیامت را پذیرفته و ادله‌ای برای این امر بیان می‌دارد؛ اما مبتنی بر رویکرد حکمی نقدهایی بر آن وارد است. این پژوهش با مقایسه تطبیقی هر دو دیدگاه درباره کیفیت اِلحاق اَبدان در رستاخیز و کیفیت زمین در قیامت به نقد دیدگاه جسمانیت مادّی اَبدان برای آیاتی که امکان‌ وقوع مادّی آن را پنداشته‌اند، پرداخته و در نتیجه مهم‌ترین نتایج تحقیق حاکی از آن است که طبق نظر علامه اعاده انسان به عینه از محالات است و محال، تحقق و هستی نمی‌‏پذیرد؛ ازاین‌رو به روش توصیفی تحلیلی به بررسی محتوای آن پرداخته شده است.

این مطالعه در پی بررسی رابطه مشیت خدا در امر هدایت یا اضلال انسان با مشیت انسان است و هدف از نوشتار حاضر یافتن پاسخی مناسب و نوین برای دعوای دیرینه جبر و اختیار انسان است. این نوشتار به شیوه توصیفی و مقایسه ای صرفا با نگرشی قرآنی به این مسئله می پردازد. محور بحث نوشتار پیش رو یافتن تعریفی مناسب برای مشیت خدا و در کنار آن بیان نوع ارتباط مشیت انسان با خواست خدا است. هم چنین، نگارنده به دنبال یافتن مفهوم اذن خدا در مشیت او و نقش مشیت خدا در القای ایمان یا شرک به انسان ها- به عنوان اهم مصادیق هدایت و اضلال- است. نگارنده محدودیت این مطالعه را از دو جهت در نظر دارد: یکی مشیت الهی در امر هدایت و اضلال، و دیگری بیان آن از منظر دو دانشمند معاصر: محمدحسین طباطبایی و محمدباقر بهبودی. از اهم یافته های این پژوهش تصور حیطه اختیار بشر بر اساس تعریف مشیت خدا است، به این صورت که اگر مشیت را عبارت از نوامیس و فرمول های طبیعت بدانیم- آن گونه که بهبودی گفته است-، زمانی مشیت خدا به منصه ظهور می رسد که با قوانین طبیعت همراه و همگام شود. در هر حال، چه اراده آدمی همگام با قوانین طبیعت باشد و هدایت یابد و چه راه اضلال در پیش گیرد، انسان در چهارچوب قوانین طبیعت آزاد است که آن را کشف کند و، مطابق با خواست آفریننده، به کار بندد یا از آن رویگردان شود. اما اگر مشیت را، بنا به تعریف طباطبایی، به دو صورت تکوینی و تشریعی در نظر گیریم، هدایت و اضلال الهی در بخش هدایت و مشیت تشریعی بر اساس حکمت خدا قرار می گیرد و انسان، از روی اختیار، یا خواست خود را با خواست خدا یکی می کند یا برعکس، اما در حیطه مشیت تکوینی، انسان مجبور به پیروی از قواعد و نظام سبب و مسببی است که امور شرعی چون هدایت و اضلال را شامل نمی شود.

»محکم«و»متشابه«یکی از مهم ترین عناوین و بحث های علوم قرآنی است که ظاهرا پیشینه آن به صدر اسلام برمی گردد.در این باره،بحث ها و تحقیق های زیادی انجام شده است و آرای گوناگونی در تفاسیر یا به طور مستقل دیده می شود که غالبا ذیل آیه هفتم سوره آل عمران است.این مطالعه به مقایسه دو برداشت متفاوت،یکی مشهور از دیدگاه علامه محمدحسین طباطبایی و دیگری دیدگاه استاد محمدباقر بهبودی،پرداخته است.از نظر طباطبایی براساس این که آیات قرآن به دو قسمت»محکم«و»متشابه«تقسیم می شوند، »متشابه« آیه ای با معنای شک برانگیز از جهت مفهوم است که با معنای آیه»محکم«دیگر که هیچ تردیدی در آن وجود ندارد،ناسازگار است؛به گونه ای که این ناهماهنگی از جهت لفظ نیست که با طرق مختلفی چون ارجاع عام به خاص یا مطلق به مقید و مانند آن قابل برطرف شدن باشد.در مقابل،به نظر محمدباقر بهبودی باتوجه به آیه مذکور، با این مبنا که بخشی از آیات قرآن»آیات ام الکتاب«هستند و در مقابل»آیات متشابهات«قرار دارند،»متشابهات«آن دسته آیاتی هستند که مانند»ام الکتاب«و شبیه به آنان،در قالب اصول احکام قرآنی جلوه گر می شوند،درحالی که فروع و سنن احکام هستند و باید به اصول خود یعنی»ام الکتاب«و فرائض الهی ارجاع شوند.شیوه استدلال و نتایج به دست آمده از آرای این دو دانشمند معاصر شیعی،بسیار متفاوت است و معلوم است دقت در نکات ادبی آیه،مانند معادل یابی برای امای تفصیلیه و توجه در تبعات این نکته و حفظ انسجام سیاق آیه در تفسیر،تا چه حد در بیان مفهوم آیه و ارائه معنایی برای»محکم«،»متشابه« و»تاویل«مؤثر است.

«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود. در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام ص و حضرت زهرا س و امامان شیعه ع اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه ع، باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. آنچه در این جلد به آن پرداخت شده است: فهرس الإجازات - صوره إجازه السیّد الداماد للسیّد حسین بن السیّد حیدر الحسینیّ الکرکیّ العاملیّ المذکور فی آخر الجزء السابق - صوره إجازه بعض الفضلاء من تلامذه الشیخ البهائی و أمثاله و لعلّه الأمیر السیّد حسین المجتهد المذکور للأمیر جلال الدین بن الأمیر المرتضی تاج الدین و فیها بعض الفوائد - صوره إجازه من الأمیر زین العابدین بن الأمیر نور الدین بن مراد بن علیّ الحسنی تلمیذ المولی محمّد أمین الأسترآبادیّ للشیخ عبد الرزاق المازندرانیّ. - صوره إجازه السیّد السند المحقّق العلّامه سیّدنا ماجد ابن هاشم البحرانیّ للسیّد الأشرف الأجلّ الأمجد الأمیر فضل اللّه دست غیب المکتوبه علی ظهر کتاب التهذیب. - صوره إجازه المولی عبد اللّه الشوشتری لولده المولی حسن علیّ. - صوره إجازه سلطان الحکماء و برهان العلماء معزّ الدوله قاضی معزّ الدین محمّد أدام اللّه تعالی بقاءه للفقیر إلی اللّه حسن علیّ بن عبد اللّه المذکور. - صوره إجازه الشیخ الجلیل بهاء الملّه و الدین و الإسلام و المسلمین الشیخ بهاء الدین محمّد للفقیر إلی اللّه حسن علیّ بن عبد اللّه المذکور - صوره إجازه من السیّد نور الدین أخ السیّد محمّد صاحب المدارک للمولی محمّد محسن بن محمّد مؤمن قدّس سرّه. - صوره إجازه المولی نظام الدین أحمد بن المولی محمّد معصوم للسیّد جمال الدین محمّد بن عبد الحسین و کان فی عهد السلطان شاه صفی و قبله. - صوره إجازه الأمیر شرف الدین علیّ الشولستانیّ النجفیّ للوالد العلّامه المولی محمّد تقی المجلسی قدّس اللّه روحیهما. - صوره إجازه المولی حسن علیّ بن المولی عبد اللّه التستری المذکور للوالد العلّامه مولانا محمّد تقیّ المجلسیّ المذکور قدّس سرّه. - صوره إجازه الوالد العلّامه المولی محمّد تقیّ المجلسیّ لمیرزا إبراهیم ابن المولی کاشف الدین محمّد الیزدی أخی میرزا قاضی. - صوره إجازه من الوالد العلّامه لبعض سادات تلامذته. - صوره إجازه الوالد العلّامه مولانا محمّد تقیّ المجلسیّ للمولی محمّد صادق الکرباسیّ الأصفهانی ثمّ الهمدانیّ - صوره إجازه الفاضل العلّامه المرحوم المبرور آقا حسین الخوانساریّ لتلمیذه الأمیر ذی الفقار. - صوره إجازه من المولی الفاضل محمّد باقر الخراسانیّ لمولانا محمّد شفیع قدّس سرّه. - صوره إجازه روایه الصحیفه الکامله من الأمیر ماجد بن الأمیر جمال الدین محمّد الحسینیّ الدشتکیّ للمولی محمّد شفیع المذکور - صوره إجازه المولی أبی القاسم الجرفادقانیّ للمولی علیّ الجرفادقانیّ - صوره إجازه لنا من الشیخ المحدّث الفقیه الشیخ محمّد الحرّ العاملیّ و قد کتبها بخطّه رضی اللّه عنه. - صوره إجازهالشیخ محمّد الحرّ العاملیّ المزبور للمولی الجلیل الشیخ محمّدفاضل المشهدیّ. - صوره ما کتبه لنا من الإجازه المولی الجلیل العالم العارف الربانیّ مولانا محمّد محسن القاشانیّ و هی بخطّه الشریف - صوره إجازه قد کتبها لنا السیّد الأجلّ الأمیر محمّد مؤمن الأسترآبادیّ ثمّ المکیّ قدّس اللّه روحه بخطّه الشریف. - صوره إجازه کتبها لنا المولی الأجلّ العالم الورع مولانا محمّد طاهر القمّیّ قدّس سرّه بخطّه الشریف أیضا - صوره ما کتبه لنا من الإجازه الشیخ الجلیل و العالم النبیل الشیخ علیّ بن الشیخ محمّد سبط الشهید الثانی بخطّه الشریف أیضا - صوره إجازه لنا من السیّد المرحوم المبرور المحدّث السیّد میرزا الجزائریّ بخطّه الشریف أیضا - صوره إجازه منّا لبعض تلامذنا و هو المولی محمّد إبراهیم البوتانی صوره إجازه قد کنّا کتبناها لبعض تلامذتنا سابقا فی مشهد الرضا علیه السلام أیضا و هو الفاضل المشهدیّ علی ما یظهر من الأصل إلّا أنّه مضروب علیه لمصلحه لا نعلمها یجد القاری ء الکریم بعد تلک الإجازه و قبلها مسوّدات بقلم المؤلّف العلّامه المجلسیّ قدّس سرّه قد توهّمها العلّامه الأفندی إجازات و کتب فی عناوینها- صوره إجازه منّا لبعض تلامذنا و أشباه ذلک ثمّ رقم لها بالأرقام الهندسیّه المتتابعه و لکنّا لم نرقم لها و لم نذکرها فی الفهرست هذا، لکونها مسوّدات علی ما یظهر منها، و اللّه هو الموفّق للصواب. فهرس الفوائد - فائده صوره روایه بعض الأفاضل و لعلّه السیّد حسین المفتی المذکور ابن السیّد حیدر الکرکیّ عن الشیخ البهائی و غیره عن مشایخهما - فائده صوره ما کتبه الأمیر أبو القاسم الفندرسکیّ الأسترآبادیّ قدّس سرّه للمولی حسن علیّ بن المولی عبد اللّه التستری المذکور - فائده صوره روایه والدی العلّامه الصحیفه الکامله السجّادیه مناوله عن القائم علیه السلام فی الرؤیا و فیها روایته أیضا عن بعض مشایخه - فائده صوره روایه الوالد العلّامه کتاب الصحیفه الکامله السجّادیه عن مشایخه رضوان اللّه علیهم - فائده روایه أخری للوالد العلّامه الصحیفه الکامله عن مشایخه رضوان اللّه علیهم و فیه إجازه لولده الأغرّ - فائده صوره روایه أخری للوالد العلّامه الصحیفه الکامله السجادیه عن مشایخه رضوان اللّه علیهم و هی بخطّ الوالد العلّامه - فائده روایه بعض الأفاضل الصحیفه الکامله و هی أیضا بخطّ والدی العلّامه قدّس سرّه - و فی الصفحه ، السطر الآخر، الصحیح هکذا: و بدون توسّط الشهید. - فائده روایه أخری من الوالد العلّامه قدّس سرّه للصحیفه الکامله السجّادیه عن مشایخه و هی أیضا بخطّ الوالد العلّامه. - فائده صوره روایتنا حکایه فی رؤیه الجنّ عن المشایخ و فیها محاکمه لبعض قضاه الجنّ. - فائده فی إیراد بعض أسانیدنا - فائده فی إیراد بعض أسانیدنا إلی الصحیفه الکامله السجادیه خاتمه فیها مطالب عدیده لبعض أزکیاء تلامذتنا تناسب هذا المقام و به نختم الکلام

«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود. در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام ص و حضرت زهرا س و امامان شیعه ع اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه ع، باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. آنچه در این جلد به آن پرداخت شده است: - الجزء الأول من الصفحه: 1- إلی: 20 - الجزء الثانی من الصفحه: 20- إلی: 35 - الجزء الثالث من الصفحه: 36- إلی: 46 - الجزء الرابع من الصفحه: 47- إلی: 58 - الجزء الخامس من الصفحه: 59- إلی: 74 - الجزء السادس من الصفحه: 75- إلی: 94 - الجزء السابع من الصفحه 95- إلی: 107 - الجزء الثامن من الصفحه: 108- إلی: 117 - الجزء التاسع من الصفحه: 118- إلی: 125 - الجزء العاشر من الصفحه: 126- إلی: 137 - الجزء الحادی عشر من الصفحه: 138- إلی: 144 - الجزء الثانی عشر من الصفحه: 145- إلی: 157 - الجزء الثالث عشر من الصفحه: 158- إلی: 176 - الجزء الرابع عشر من الصفحه: 177- إلی: 196 - الجزء الخامس عشر من الصفحه: 197- إلی: 213 - الجزء السادس عشر من الصفحه، 214- إلی: 230 - الجزء السابع عشر من الصفحه: 231- إلی: 244 - الجزء الثامن عشر من الصفحه: 245- إلی: 265 - الجزء التاسع عشر من الصفحه: 266- إلی: 276 - الجزء العشرون من الصفحه: 277- إلی: 294 - الجزء الحادی و العشرون من الصفحه: 295- إلی: 300 - الجزء الثانی و العشرون من الصفحه: 301- إلی: 310 - الجزء الثالث و العشرون من الصفحه: 311- إلی: 324 - الجزء الرابع و العشرون من الصفحه: 325- إلی: 344 - الجزء الخامس و العشرون من الصفحه: 345- إلی: 358 - الجزء السادس و العشرون من الصفحه: 359- إلی: 377 - الجزء السابع و العشرون من الصفحه: 378- إلی: 402

«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود. در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام ص و حضرت زهرا س و امامان شیعه ع اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه ع، باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. آنچه در این جلد به آن پرداخت شده است: - الجزء الخامس و الثلاثون من الصفحه: 1- إلی: 9 - الجزء السادس و الثلاثون من الصفحه: 9- إلی: 16 - الجزء السابع و الثلاثون من الصفحه: 17- إلی: 20 - الجزء الثامن و الثلاثون من الصفحه: 21- إلی: 26 - الجزء التاسع و الثلاثون من الصفحه: 26- إلی: 34 - الجزء الأربعون من الصفحه: 34- إلی: 43 - الجزء الحادی و الأربعون من الصفحه: 43- إلی: 54 - الجزء الثانی و الأربعون من الصفحه: 54- إلی: 65 - الجزء الثالث و الأربعون من الصفحه: 65- إلی: 78 - الجزء الرابع و الأربعون من الصفحه: 78- إلی: 89 - الجزء الخامس و الأربعون من الصفحه: 89- إلی: 98 - الجزء السادس و الأربعون من الصفحه: 98- إلی: 108 - الجزء السابع و الأربعون من الصفحه: 108- إلی: 115 - الجزء الثامن و الأربعون من الصفحه: 116- إلی: 122 - الجزء التاسع و الأربعون من الصفحه: 122- إلی: 130 - الجزء الخمسون من الصفحه: 130- إلی: 136 - الجزء الحادی و الخمسون من الصفحه: 137- إلی: 142 - الجزء الثانی و الخمسون من الصفحه: 142- إلی: 147 - الجزء الثالث و الخمسون من الصفحه: 147- إلی: 151 - الجزء الرابع و الخمسون من الصفحه: 152- إلی: 155 - الجزء الخامس و الخمسون من الصفحه: 155- إلی: 160 - الجزء السادس و الخمسون من الصفحه: 160- إلی: 165 - الجزء السابع و الخمسون من الصفحه: 165- إلی: 171 - الجزء الثامن و الخمسون من الصفحه: 171- إلی: 175 - الجزء التاسع و الخمسون من الصفحه: 176- إلی: 186 - الجزء الستون من الصفحه: 186- إلی: 190 - الجزء الحادی و الستون من الصفحه: 190- إلی: 197 - الجزء الثانی و الستون من الصفحه: 197- إلی: 210 - الجزء الثالث و الستون من الصفحه: 210- إلی: 259

«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود. در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام ص و حضرت زهرا س و امامان شیعه ع اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه ع، باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. آنچه در این جلد به آن پرداخت شده است: - الجزء الرابع و الستون من الصفحه: 1- إلی: 11 - الجزء الخامس و الستون من الصفحه: 12- إلی: 25 - الجزء السادس و الستون من الصفحه: 26- إلی: 38 - الجزء السابع و الستون من الصفحه: 39- إلی: 52 - الجزء الثامن و الستون من الصفحه: 53- إلی: 70 - الجزء التاسع و الستون من الصفحه: 71- إلی: 82 - الجزء السبعون من الصفحه: 83- إلی: 93 - الجزء الحادی و السبعون من الصفحه: 94- إلی: 106 - الجزء الثانی و السبعون من الصفحه: 107- إلی: 127 - الجزء الثالث و السبعون من الصفحه: 128- إلی: 150 - الجزء الرابع و السبعون من الصفحه: 150- إلی: 156 - الجزء الخامس و السبعون من الصفحه: 157- إلی: 164 - الجزء السادس و السبعون من الصفحه: 164- إلی: 177 - الجزء السابع و السبعون من الصفحه: 178- إلی: 188 - الجزء الثامن و السبعون من الصفحه: 188- إلی: 194 - الجزء التاسع و السبعون من الصفحه: 195- إلی: 203 - الجزء الثمانون من الصفحه: 203- إلی: 212 - الجزء الحادی و الثمانون من الصفحه: 212- إلی: 217 - الجزء الثانی و الثمانون من الصفحه: 218- إلی: 223 - الجزء الثالث و الثمانون من الصفحه: 224- إلی: 227 - الجزء الرابع و الثمانون من الصفحه: 227- إلی: 237 - الجزء الخامس و الثمانون من صفحه: 232- إلی: 237 - الجزء السادس و الثمانون من الصفحه: 237- إلی: 241 - الجزء السابع و الثمانون من الصفحه: 242- إلی: 246 - الجزء الثامن و الثمانون من الصفحه: 247- إلی: 253 - الجزء التاسع و الثمانون من الصفحه: 254- إلی: 276 - الجزء التسعون من الصفحه: 277- إلی: 285 - الجزء الحادی و التسعون من الصفحه: 286- إلی: 294 - الجزء الثانی و التسعون من الصفحه: 294- إلی: 311 - الجزء الثالث و التسعون من الصفحه: 311- إلی: 325 - الجزء الرابع و التسعون من الصفحه: 326- إلی: 330 - الجزء الخامس و التسعون من الصفحه: 331- إلی: 341 - الجزء السادس و التسعون من الصفحه: 342- إلی: 358 - الجزء السابع و التسعون من الصفحه: 358- إلی: 369 - الجزء الثامن و التسعون من الصفحه: 370- إلی: 377 - الجزء التاسع و التسعون من الصفحه: 377- إلی: 384 - الجزء المائه من الصفحه: 384- إلی: 398 - الجزء الحادی و المائه من الصفحه: 399- إلی: 416 - الجزء الثانی و المائه من الصفحه: 417- إلی: ... - الجزء الثانی بعد المائه من الصفحه: 417- إلی: ... - الجزء الثالث بعد المائه من الصفحه: 417- إلی: ... - الجزء الرابع بعد المائه من الصفحه: 418- إلی: 419 - الجزء الخامس بعد المائه من الصفحه: 419- إلی: 421 - الجزء السادس بعد المائه من الصفحه: 421- إلی: 423 - الجزء السابع بعد المائه من الصفحه: 423- إلی: 425 - الجزء الثامن بعد المائه فهارس البحار - الجزء التاسع بعد المائه فهارس البحار - الجزء العاشر بعد المائه فهارس البحار