آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

از جمله باورهای کلامی شیعیان که آنها را از اهل سنت متمایز کرده است، مسئله بداء است. عالمان شیعه خود نیز در تبیین آن هم‌داستان نیستند و دیدگاه‌های متفاوت دارند. قرن‌ چهارم و پنجم، از دوره‌های مهم تبیین دگرسان بداء در میان دانشوران امامیه، با مرجعیت شیخ صدوق، شیخ مفید، سیدمرتضی و شیخ طوسی است؛ آنان به بحث و بررسی ابعاد مختلف آموزه بداء پرداخته‌، گاه دیدگاهی مشترک و گاه متفاوت داشته‌اند؛ این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد مطالعه تطبیقی دیدگاه شیخ صدوق و شیخ مفید و دیدگاه سیدمرتضی و شیخ طوسی درباره مسئله بداء است. بدین منظور، آرا و رویکردهای این چهار دانشی‌مَرد درباره آموزه بداء در چند محور تبیین، تحلیل و مقایسه شد؛ از جمله: تعریف بداء، رابطه بداء و نسخ، بداء در معنای حقیقی یا مجازی، بداء و مصلحت الاهی، بداء در افعال مشروط، بداء در افعال نامعلوم، بداء و یهود، روایات بداء و تأثیر اندیشه اعتزالی در نگرش به بداء. در نهایت مشخص شد که دیدگاه این چهار اندیشمند وجوه مشترک و مفترقی دارد؛ بیشینه وجوه اشتراک در یک سو میان صدوق و مفید و در سوی دیگر میان سید و شیخ وجود دارد؛ اما در مقایسه دیدگاه هر یک از طرفین، با وجود برخی شباهت‌ها، وجوه افتراق فراوانی وجود دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 23 تا 48

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مطالعه تطبیقی شروح نهج البلاغه در برهان فسخ عزایم

نویسنده:

محمدجواد فلاح، احد فرامرز قراملکی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تدبیر الهی , برهان وجوب و امکان , قدرت الهی , برهان حدوث , برهان فسخ عزایم (اثبات خدا) , شرح نهج البلاغه

کلیدواژه‌های فرعی :

01. خداشناسی (کلام) , آیات و روایات , معارف اسلامی , روش درون دینی شناخت دین , حقایق خارجیه , قرآن مجید ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , مرتضی مطهری , محمدجواد مغنیه

چکیده :

گزارش تجربه گونه امیرمؤمنان علی(ع) از شناخت خدا به سست شدن عزیمت ها وگشوده شدن بسته ها راهی نو در خداشناسی است. مواجهه شارحان نهج البلاغه با این روایت، مسأله تحقیق حاضر است. بررسی تطبیقی شروح نهج البلاغه مواضع اختلافی و اشتراکی آنان در فهم کلام امام علی(ع) را توصیف و تبیین میکند. آنان با سه رهیافت درون دینی، فلسفی و کلامی به تقریر و تحلیل شناخت خداوند به فسخ عزایم پرداخته اند. تفسیر روایت به شناخت از طریق معرفت نفس، حاصل رهیافت درون دینی است که بر اساس آن، تجربه حضور تدبیر الهی در خویشتن به دست میآید.این رهیافت مبتنی بر برخی از آیات قرآن وروایات معصومین (ع) است که عده ای از شارحان بدان استناد جسته اند. رهیافت فلسفی مفاد روایت را به برهان وجوب و امکان تحویل میدهد و رویکرد کلامی، آن را به برهان حدوث برمیگرداند. شارحان نهج البلاغه در بیان مدلول طریق فسخ عزایم نیز اختلاف دارند. اثبات صانع، اثبات تدبیرالهی، قدرت الهی و یکتایی خداوند، نتیجه این طریق دانسته شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 99 تا 118

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

«امی»؛ درس ناخوانده یا غیر اهل کتاب؟

نویسنده:

عبدالهادی فقهی زاده، علیرضا کاوند

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حضرت محمد(ص)(اوصیاء) , امی بودن آورنده قرآن , پیامبر شناسی در قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

امی , صلح حدیبیه , اهل بیت(ع) , اهل کتاب , ام , قرآن , کتابت قرآن , خواندن قرآن , نوشتن قرآن , النبی الامی , روایات امی بودن پیامبر (ص) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , علامه حلی , مرتضی مطهری , ناصر مکارم شیرازی

چکیده :

واژه امی از ریشه «ام» یا «امه» است. مشهورترین معنای واژه «ام» به ضم همزه، «مادر» است، زیرا «مادر» اصل و ابتدای فرزندان است و آنها از او متولد می شوند. نیز مشهورترین معنای «امه»، «جماعت» است که یک مجموعه واحد هستند. معنای این دو واژه، در معنای نمودن «امی» تاثیر دارد، زیرا «امی» منسوب به آن دو است. امی از نظر لغوی به معنای «درس ناخوانده» است، یعنی کسی است که نزد کسی برای آموزش خواندن و نوشتن نرفته و بر این دو امر توانا نیست. با استفاده از منابع تفسیری و حدیثی می توان دریافت که «امی» بودن پیامبر (ص) به معنای «درس ناخوانده» بودن ایشان است و ایشان پیش از بعثت بر خواندن و نوشتن توانمند نبوده ولی پس از بعثت بر خواندن و نوشتن توانمند شده و در مواردی فعل خواندن از ایشان سر زده است ولی در هیچ موردی ننوشته اند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 61 تا 89

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

حدوث و قدم زمانی عالم (بررسی آرای حکیمان معاصر، علامه طباطبایی، آیت الله جوادی آملی، و آیت‌الله مصباح یزدی)

نویسنده:

علی شیروانی، نرجس رودگر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , محمد تقی مصباح یزدی , ملاصدرا , حدوث عالم , حدوث و قدم , قدم عالم , حدوث , حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam , قدم عالم , حکمت متعالیه , حرکت جوهری , آیت اله جوادی آملی , حرکت جوهری در قرآن , تجدد مدام , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

اسفار , زمان , ازلیت عالم , حدوث زمانی , نهایه الحکمه , حدوث زمانی عالم , اصل علیت , عالم ماده , قدم زمانی عالم , دوام فیض الهی , آغاز زمانی عالم , جهان شناسی فلسفی , حدوث زمانی، al-ḥudūt̲h̲ al-zamānī، coming into existence in time , صانع عالم , عالم ماده , قدم زمانی , قدم زمانی عالم , حدوث زمانی عالم , قرآن , سیلان , قدم زمانی , جهان شناسی فلسفی , تغیر جوهری , علیت , قرآن , زمان , قدم فیض , بدایة الحکمة , مسبوقیت به عدم زمانی , زمان عام , زمان خاص , تصرم ذاتی , منقطع الاول , حدوث مستفیض , قدم مستفیض , قابلیت قابل , شواهد نقلی ازلیت عالم , انطباق بر زمان , مصداق حدوث , مصداق قدم ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی , محمدتقی مصباح یزدی

شاپا (issn):

2383-2916

چکیده :

حدوث و قدم زمانی عالم، از کهن‌ترین مسائل فلسفی است. صدرالمتألهین بر اساس حرکت جوهری و تجدد مداوم عالم، پاسخی جدید به این مسأله داده است. گفته‌های فیلسوفان معاصر این مکتب، گامی در تنقیح و پرورش نظریه صدرایی است؛ اما در این سخنان اختلاف نظرهایی دیده می‌شود. در این نوشتار، نظریات حکمای فرزانه معاصر، علامه طباطبایی، آیت الله جوادی آملی و آیت‌الله مصباح یزدی تبیین، بررسی و نقد می‌شود. این نقد و بررسی، در دو بخش صورت می‌گیرد: ۱. تعریف حدوث و قدم زمانی از دیدگاه هر یک از اساتید؛ و ۲. تعیین حدوث یا قدم زمانی عالم بنا بر تعریف ایشان. دستاورد این پژوهش، رسیدن به تعریف‌های متعددی از حدوث و قدم زمانی، و حکم به حدوث یا قدم عالم بر اساس تعریف و انتخاب قول برگزیده در این باب می‌باشد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 7 تا 25

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تحلیل و ریشه یابی نظریه قاضی سعید قمی در معنا شناسی اسما و صفات الهی

نویسنده:

رضا برنجکار، محمد حسین منتظری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

قاضی سعید قمی و اوصاف الهی

کلیدواژه‌های فرعی :

نظریه تعطیل , خداشناسی , الهیات سلبی , تباین خالق و مخلوق , معناشناسی صفات , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , تعطیل , صفات فعلیه , بساطت واجب , مباینت خدا از مخلوقات , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , صفات فعلیه , اوصاف فعلی , نفی زیادت و عینیت صفات با ذات , بی حد بودن خداوند , بی مانند بودن خداوند , توصیف ناپذیری الهی , اشتراک‌ لفظی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , ملا عبدالرزاق لاهیجی , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی

شاپا (issn):

2008-7063

چکیده :

مسئله صفات و معناشناسی اوصاف الهی و ارتباط آن با توحید حقیقی پروردگار، از جمله مسائل بنیادین الهیاتی است که همواره میدانی برای ظهور باورهای مختلف اندیشمندان اسلامی بوده است. در این میان قاضی سعید قمی از اندیشمندان بزرگ امامیه در روزگار صفویه، در زمینه وجود‌شناسی و معناشناسی اسما و صفات الهی دارای دیدگاهی ویژه بوده است که با آرای رایـج و مشهور عالمان شیعه در این باب، اختلاف فراوانی دارد. نوشته پیش رو با بررسی آثار و سیر دگرگونی‌های فکری قاضی سعید نشان می‌دهد که وی در باب معناشناسی اوصاف الهی به الاهیات سلبی و توصیف خداوند به اوصاف فعلی معتقد است و نظریه خاص او در این باب تحت تأثیر روایات شکل گرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 61 تا 92

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقش عقل در نقد و فهم حدیث از دیدگاه شیخ مفید (ره)

نویسنده:

محمد علی مهدوی راد، محمد علی تجری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: دانشگاه قم,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

نقد حدیث , فقه الحَدیث , عقل(منطق) , نقل (معرفت شناسی) , درباره شیخ مفید

کلیدواژه‌های فرعی :

جعل حدیث , حجیت خبر واحد , جایگاه عقل در معرفت دینی , مرجئه (فرق کلامی) , خلق افعال , عصمت حضرت فاطمه(س) , ایمان ابوطالب , حدیث غدیر , حجیت حدیث , ذبائح اهل کتاب , قلم , حجیت معرفت نظری , نقد ایجابی حدیث , نقد سلبی حدیث , مسائل عقلی کلام شیعه , مسائل نقلی کلام شیعه , محدوده فقهی عقل , علم به صدور حدیث , نقش عقل در نقد حدیث , نقش عقل در فهم حدیث , فهم عقلی مفردات حدیث , رفع ید از ظاهر , تخصیص عقلی عام , کشف لوازم حدیث , موحد بودن آباء پیامبر , وقوع اطاعت از کافر ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏

چکیده :

شیخ مفید دانشمند بلند آواز جهان تشیع نه تنها در مباحث کلامی و اعتقادی - که بالطبع رویکردی عقلی دارد- از عقل و استدلالهای عقلی بهره برده بلکه در مباحث نقلی بویژه در نقد و فهم متون حدیثی نیز از عقل، فراوان سود جسته و بهرهرگیری از آن تأکید کرده است. در عرصه نقد، وی عقل را یکی از معیارهای نقد حدیث و بر این باور است که در پرتو عقل می‌توان به صحت و شقم شماری از احادیث پی برد. از نظر وی مطابقت مفاد حدیث با عقل، نشان دهندۀ صحت حدیث و مخالفت مفاد آن با عقل، دلیل بر ضعف و عدم صحت آن است و این بدان معناست که همواره بین نقل صحیح و عقل سلیم سازگاری وجود دارد و وحی هرگز گزارهای بر خلاف گزاره عقل ندارد. در زمینه فهم حدیث، مهمترین نقش عقل، نقش اسکتشافی است. عقل در این عرصه هم به عنوان یک منبع و هم به عنوان یک ابزار یا مشعل، نقض ایفا میکند و شیخ مفید از آن در فهم مفاد واژگان، رفع ید از ظاهر، تأویل متن، تخصیص عمومات قرآن و روایات و درک استلزامات کلام، بهره جسته است که این مقال به بررسی آن میپردازد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 165 تا 186

مشخصات اثر

ثبت نظر

31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

تعداد رکورد ها : 730

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.