آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

يکى از احادیث معروفى که شیعه و سنى نقل کرده‌ اند «حدیث ثقلین» است. این حدیث در منابع بسیارى نقل شده است. ترمذى در کتابش به سند خود، از جابر بن عبداللّه انصارى این گونه نقل مى کند: رسول خدا صلى اللّه علیه و آله فرمود: «يا أيُّهَا النَّاسُ! إنّي تَرَكْتُ فِيكُمْ ما إنْ أَخَذْتُمْ بِهِ لَنْ تَضِلُّوا: كِتابَ اللّهِ وَ عِتْرَتِي أهْلَ بَيْتِي؛ اى مردم! من در میان شما چیزى گذاشتم که اگر بدان تمسک کنید، هرگز گمراه نخواهید شد: کتاب خدا و عترتم که خاندان من هستند». کتاب «حديث الثقلين»، نوشته آیت الله سید علی حسینی میلانی به معرفی این حدیث شریف می‌ پردازد. کتاب که در چهار بخش تنظیم شده، ابتدا به پژوهشی در واژگان حدیث ثقلین پرداخته و واژه «ثقل» را از نظر لغوى بررسی می‌ کند و ضمن بحث به الفاظ دیگر حدیث اشاره می‌ کند. در ادامه راویان حدیث ثقلین شناسانده می‌ شوند و به روایت پیشوایان مشهور اهل سنت در مورد این حدیث اشاره شده است. در بخش سوم، مؤلف محترم به دلالت حدیث ثقلین بر امامت و خلافت امیرالمؤمنین و اهل بیت علیهم السلام می‌ پردازند و دیدگاه بزرگان اهل سنت را در دلالت حدیث بر این امر واکاوی می‌ کنند. دیگر مطالبی که نویسنده از این حدیث استنباط و استخراج می‌ کند اعلمیت و عصمت اهل بیت علیهم السلام است. وی ضمن این حدیث مسلمانان را در پرتو تعلیمات حدیث ثقلین به اتحاد دعوت می‌ کند. در بخش چهارم، اشکال‌ ها و ایرادهایی را که برخی از غرض ورزان بر حدیث ثقلین وارد کرده‌ اند، برشمرده و دلایل واهی بودن سخن هر کدام را با استناد به سخنان علمای اهل سنت پاسخ گفته است.

یکی از حکایاتی که تلاش دارد رضایت امیرالمؤمنین علیه السلام را از خلیفه دوم بیان دارد؛ داستانی است که بیان می‌ کند خلیفه دوم با دختر خردسال امیرالمؤمنین علیه السلام (ام کلثوم) ازدواج کرده است. چرا که اگر امیرالمؤمنین از عمر راضی نبود و اختلافی با وی داشت حاضر نمی‌ شد دخترش را به عقد او درآورد. طبقات ابن سعد (محمد بن سعد بن منیع زهری متوفای 230 ق) قدیمی‌ ترین کتابی است که به نقل این ماجرا پرداخته و یازده روایت در این باره آورده است. کتاب «تزويج ام كلثوم من عمر»، نوشته آیت الله سید علی حسینی میلانی به بررسی و نقد روایات این حکایت پرداخته است.

کتاب حاضر حاوی صدها استفتاء و پاسخ آنها در مسائل فقهی، عرفانی، اخلاقی، فلسفی، کلامی، تاریخی، رجالی، قرآنی، حدیثی و… می باشد.

قرآن کریم به مسلمانان دستور داده است که هر آنچه را رسول خدا گفت، بگیرند و از هر آنچه نهی کرد، اعراض کنند. از همین رو سنت و سیره نبوی پس از قرآن کریم، منبع احکام اسلامی است. سنت رسول خدا را صحابه و کسانی که آن حضرت را دیده بودند نقل کرده اند؛ و نویسندگان و علمای اسلامی آنها را در کتابهای خود جمع کرده اند تا چراغ راهی برای مسلمانان باشد. اما از آنجایی که نقل کنندگان با حافظه ها، دیدگاه ها و اغراض مختلف به نقل سیره رسول خدا پرداخته اند، دانشمندان علم حدیث برای تشخیص سره و ناسره منقولات سیره نبوی به تدوین کتب صحاح (احادیث صحیح از سنت نبوی) و کتب موضوعات (احادیثی که جعل شده است) همت گماشتند. تأمل و تحقیق در این کتابها ثابت کرد که نویسندگان این گونه کتابها نیز در کتابهای خود، دچار خطا شده اند و گاه حدیث صحیحی را مجعول، و حدیث مجعولی را صحیح قلمداد کرده اند. از این رو بایسته است که برخی از احادیث این گونه کتابها با موازین تشخیص سره و ناسره حدیث بازخوانی شوند. کتاب «رسالة في حديث الاقتداء بالشيخين» نوشته آیت الله سید علی حسینی میلانی به بررسی یکی از احادیث نقل شده در کتاب صحاح می پردازد، تا نشان دهد که حدیث مجعولی، با لباس صحیح در این کتابها نشسته است. حدیث اقتدا به شیخین چنین است: «اقتدوا باللذين من بعدي ـ أبي بكر و عمر؛ پس از من به ابوبكر و عمر اقتدا كنيد». اهمیت بحث درباره این حدیث جعلی از این جهت است که سندی برای اتفاقات و احکام اسلامی قرار گرفته است؛ چرا که برخی برای خلافت ابوبکر و عمر بدان استناد کرده اند و در کنار آن، برخی فقها به فتاوای آن دو – که برخی از این فتاوا خطا بوده اند - در فقه اسلامی حکم داده اند و مخالفت با نظر آن دو را حتی در موارد اشتباه جایز نمی دانند و ...

در برخی از کتاب‌ های اهل سنت روایت‌ هایی در مناقب خلفای سه‌ گانه آمده است. نکته‌ جالب توجه در این روایات اینکه این اسامی، به ترتیب (ابوبکر، عمر و عثمان) در این روایات ذکر شده‌ اند. آیت الله سید علی حسینی میلانی در کتاب «رسالة في الاحاديث الواردة في الخلفاء على ترتيب الخلافة»، با بررسی و نقد این روایات نشان داده است که بسیاری از روایات این چنینی جعلی و ساختگی هستند.