آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

«التعادل و الترجیح» تالیف بزرگ اندیشمند عرصه فقه و اصول، مرحوم امام خمینی، بحث از اختلاف و تعارض روایات فقهی با یکدیگر، از مهم‌ ترین مباحث اصولی شمرده شده و از پایه‌ های اجتهاد محسوب می‌ گردد. مقدمات کتاب شامل ۵ مبحث است. مقدمه اول از دلیل عدم تعارض عام و خاص سخن می‌ گوید. پیش فرض اولیه تشخیص تعارض این است که دو حدیث مختلف را در محیط تشریع که شبیه به عرصه قانون گذاری است، در نظر بگیریم. روش خداوند متعال و رسول او صلی‌ الله‌ علیه‌ و‌ آله‌ و سلّم و نیز ائمه علیه‌ السّلام این بوده که قوانین کلی و اصول آن را بیان کرده و استثنائات و قیود و شریط آن را در بسیاری موارد، به شکل مجزا طرح می‌ کند. با توجه به این نکته، عرف، بین عام و خاص تعارضی نمی‌ بیند و جمع بین آن دو را معقول می‌ داند. روایات وارد شده در حل تعارضات بین احادیث، عام و خاص را شامل نمی‌ شود، چرا که بین عام و خاص، از دیدگاه عرفی تعارضی وجود ندارد. در مقدمه سوم، بطلان قاعده اولویت جمع دو روایت متعارض از کنار گذاشتن آنها (الجمع مهما امکن الی من الطرح) اثبات شده است. مقدمه چهارم، نظریه شیخ اعظم انصاری را در مورد خارج بودن مقدم ساختن روایتی که دلالت آن به شکل نص است، از معیار ترجیح به دلالت، به نقد می‌ کشد. ایشان معتقد است که ترجیح به دلالت، منحصر در تعارض ظاهر و اظهر است و دلالت نصی را در بر نمی‌ گیرد. موارد خارج از محدوده روایات ناظر به حل تعارض، در مقدمه پنجم بحث می‌ شود. عناوین نهایی این بخش عبارت‌ اند از: معنای تخییر اصولی، حکم تخییر قاضی و مفتی در عمل خود و مقلدینش، تخییر ابتدایی و استمراری و...

کتاب «رساله نجاة العباد» اوّلین رساله عملیه فارسى حضرت امام خمینی قدس سره مى‌ باشد که در اوان مرجعیّت ایشان جمع‌ آورى گردیده است. این رساله در بیشتر موارد ترجمه کتاب «وسیلة النجاة» و در برخى مسائل بر گرفته از کتاب «عروة الوثقی» است که با توجّه به حواشى مرحوم امام قدس سره بر این دو کتاب یا استفاده از نظرات شفاهى معظم له تنظیم گردیده است. اگر چه پس از ارتحال حضرت آیت اللّٰه العظمی بروجردی و با در دسترس قرار گرفتن رسالۀ توضیح المسائل حضرت امام قدس سره این اثر به دست فراموشى سپرده شد، امّا مراجعه به آن از لحاظ علمى در موارد بسیارى مفید است.

قدس شریف در نگاه وحی و مسلمانان به دلیل وجود مسجدالاقصی از ارزش والایی برخوردار است. جایگاهی است پر برکت و محل زندگى و بعثت انبیاء بزرگ الهى، نخستین قبله مسلمانان و به ویژه جایگاه معراج آسمانى رسول الله (ص) است. بیت المقدس براى یهودیان و مسیحیان نیز به لحاظ دینی اهمیت خاصى دارد با وجود پر اهمیت بودن این جایگاه اما امروز قدس شریف و نخستین قبله مسلمانان از دست صهیونیست ها خون می گرید و مى دانیم که امروز سرهاى قدسیان همه بر زانوى غم است. آنان چشم انتظار اقدام اساسى مسلمانان براى رهایى بیت المقدس از دست صهیونیست ها هستند. خوشبختانه امروز تدبیر و دور اندیشی امام خمینی (ره) و رهبری داهیانه مقام معظم رهبری نتیجه داده است و روز جهانی قدس، نماد بیداری جهان اسلام شده است. بیداری اسلامی، ملت های مسلمان را به سوی قیام عملی علیه رژیم صهیونیستی سوق داده است و طلیعه شکست کیان صهیونیستی آشکار شده است. خیزش و بیداری ملت های مسلمان منطقه، باعث شده است تا روز قدس اهمیتی روز افزون بگیرد. امواج خروشان بیداری اسلامی همچنان به صورت مستکبران سیلی می زند و دیکتاتورهای دست نشانده را یکی پس از دیگری از گردونه حکومت خارج می سازد. هرچند برخی با عنوان «بهار عربی» از بیداری جهان اسلام یاد می کنند اما جهان، شاهد بیداری اسلامی و وقوع انقلاب های اسلامی دیگری در منطقه است. با توجه به واقعیت موجود این مقاله به دو مطلب می پردازد:بیداری اخیر در جهان اسلام، بیداری اسلامی است نه ناسیونالیستی و نه سکولار.روز جهانی قدس از عوامل مهم تأثیرگذار در بیداری جهان اسلام بوده و برگزاری هرچه باشکوه تر آن می تواند زمینه ساز نابودی رژیم صهیونیستی گردد.

امام راحل برای مقام مرجعیت احترام و جایگاه بی نظیری در توفیق رهبری انقلاب اسلامی و موفقیت آن در بسیج عمومی مردم در راستای اهداف متعالی نهضت قائل بوده و به همین دلیل پس از متعین شدن مقام مرجعیت خویش، به صحنه رهبری نهضت وارد شدند و در طول دوران رهبری مزبور نیز همواره با تکریم، احترام و تنبه بخشی به مراجع به دنبال مشارکت بخشی سیاسی و همسو کردن آنها در مسیر انقلاب اسلامی بودند و به غیر از استثنایی همانند آیت اله شریعتمداری، رئوس مراجع علی رغم امکان وجود اختلاف هایی در اجتهاد فقه سیاسی و انتخاب سطح و نوع مبارزه، با لبیک به امام (ره)، با جریان انقلاب اسلامی و رهبری امام (ره) همسو و در حد توان خویش، مددکار این دو بوده اند.

کارآمدی یکی از مفاهیم بنیادی در اندیشه سیاسی است که امروزه در نظام های سیاسی، بسیار بر آن تاکید می شود. نوشتار حاضر تلاشی است در راستای تبیین مساله کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه امام خمینی (ره). از این رو با اشاره به مفهوم کارآمدی، شاخصه ها و مکانیسم های آن، دیدگاه ها و اندیشه های ایشان را در این زمینه بررسی می کنیم. به گمان نگارنده از آنجاکه شکل گیری انقلاب اسلامی و اندیشه های امام خمینی (ره) برمبنای اعتقادات دینی است، کارآمدی، شاخصه ها و مکانیسم های آن نیز در این راستا برمبنای الگوی اسلامی استوار است؛ شاخصه ها و راهکارهایی از قبیل قانون گرایی، مردم گرایی، شایسته سالاری، مصلحت و وحدت که در مقاله بدان ها اشاره شده است.

روح الهی- توحیدی و روحیه معنوی- عرفانی امام در حدوث و بقای انقلاب اسلامی تاثیر کامل داشته و گفتمان حاکم بر آن شده است. مقاله حاضر به بررسی نقش عرفان (البته با قرائت امام خمینی) بر انقلاب اسلامی و انقلاب اسلامی بر عرفان گرایی و معنویت گروی و رویکردی انتقادی به نسبت عرفان و سیاست در اندیشه برخی متفکران و عرفان واره های جدید پرداخته است.مساله اصلی مقاله، تحلیل ترابط و تعامل عرفان و انقلاب اسلامی است تا نشان دهد که عرفان امام خمینی (ره) نقش بنیادین از حیث معرفت شناختی- جامعه شناختی در آن داشته و قرائت امام از عرفان، قرائتی جامع و کامل، جهادی- حماسی و عدالت خواهانه است.

در مدت تبعید رهبر انقلاب در نجف، نهضت اسلامی تحت کنترل شدید دولت عراق نتوانست از شبکه های اطلاع رسانی و رسانه های جمعی بزرگ و معتبر بهره برد. اما عزیمت ایشان به پاریس و قرار گرفتن در فضای آزاد رسانه ای آنجا، تغییر «راهبرد رسانه ای» انقلاب را درپی داشت. یافته های تحقیق گویای آن است که در این راهبرد جدید، انقلابیون و رهبر انقلاب با بهره برداری مناسب از ظرفیت های گسترده رسانه ای پاریس توانستند مسیر تحولات سیاسی انقلاب را بسیار سریع تر و هموارتر به سوی هدف مورد نظر (تغییر رژیم) سوق دهند.

در تعلق خطابات شرعی سیاسی به انسان دو مساله اساسی وجود دارد:1. در تعلق این خطابات به انسان چه قیودی در انسان لحاظ می شود؟2. مکلف عمل سیاسی که هویت اجتماعی دارد، چه کسی است؟این پژوهش در پی پاسخ به این دو پرسش بر اساس نظریه خطابات قانونی امام خمینی(ره) است. بر اساس این نظریه، خطاب شرعی سیاسی به طبیعت مکلف سیاسی است و قابل تحلیل به فرد نیست، بلکه تکلیف قابل تحلیل به افراد است. بر این اساس، نظریه خطابات قانونی امام خمینی(ره) نظریه ای بدیع در علم اصول است که در گسترش فقه به حوزه اجتماعی راهگشا است.

نوشتار حاضر در پی پاسخ گویی به این سوال اساسی است که آسیب های روابط بین الملل موجود، از دیدگاه امام خمینی (ره) چیست؟در پاسخ، این فرضیه مطرح می شود که آسیب های مذکور را می توان در دو سطح ساختاری و کارکردی مورد بررسی قرار داد.بررسی اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) در سطح ساختاری نشان می دهد که روابط بین الملل مطلوب، مبتنی بر توزیع عادلانه قدرت، تعاملات اقتصادی متقارن و حفظ هویت های فرهنگی کشورهاست.در سطح کارکردی نظام بین الملل نیز، عدالت واقعی زمانی حاصل می شود که ستم گری و ستم پذیری در سطح بین المللی از میان برود و ایجاد صلح واقعی در جهان محقق شود.

«صحیفه حج» مجموعه‌ اى است از سخنرانى‌ ها و پیام‌ هاى امام خمینى (ره) و مقام معظم رهبری پیرامون مناسک سیاسى - عبادى حج که به زبان فارسى و در سال 1382 ش، منتشر شده است. در مقدمه، به این نکته اشاره شده است که پیروزى‌ انقلاب اسلامى، در پرتو اندیشه‌ هاى تابناک امام‌ خمینى (ره) حج را نیز همچون سایر معارف و احکام اسلامى، در جایگاه واقعى خویش نشاند و سیماى راستین و محتواى غنى آن را نمایاند. جلد اول، در بردارنده مجموعه 99 عنوان سخنرانى و پیام از امام خمینى (ره) مى‌ باشد که بدون تبویب و فصل‌ بندى خاصى و بر اساس تاریخ صدور، از بهمن 1349 ش، تا 29 تیر 1367 ش، تنظیم شده است. در این پیام، به ضرورت چاره‌ اندیشى مسلمانان براى مقابله با استعمار و اهمیت اجتماع آنان در مناسک حج، به این منظور اشاره شده است. ایشان سپس به انتقاد از انقلاب سفید شاه پرداخته است. در پیام دیگرى که در 15 شهریور 1360 ش، در جماران و به‌ مناسبت فرا رسیدن ایام حج، صادر گریده، امام به تبیین فلسفه و اسرار حج پرداخته است. جلد دوم، دربردارنده پیام‌ هاى مقام معظم رهبرى به حجاج و دست‌ اندرکاران حج، از تیرماه 1368 تا اسفندماه 1381 مى‌ باشد. در نخستین پیام، حج کانون معارف اسلام و مظهر توحید دانسته شده و با اشاره به اینکه حج بدون برائت، حج نیست، به این نکته اشاره شده است که تفکیک دین از سیاست، یکى از بزرگ‌ ترین مظاهر شرک مى‌ باشد.