مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: در تحقیق درباره آگوستین، پارادایم «دو آگوستین» پیتر براون به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. به گفته براون، آگوستین تغییری از خوش بینی به بدبینی را تجربه کرد. آگوستین در آثار قبلی خود معتقد بود که انسان ها می توانند با عقل به خوشبختی در این زندگی دست یابند. در مقابل، آگوستین در آثار بعدی خود بر فیض، گناه اصلی و نقص زندگی تأکید کرد. برخلاف چارچوب براون، این مقاله استدلال می‌کند که آگوستین چرخشی بدبینانه را تجربه نمی‌کند. آگوستین معتقد است که انسان ها می توانند از طریق ایمان، امید و عشق به سعادت دست یابند. مشارکت: این مقاله نظریه خوشبختی آگوستین را بررسی می‌کند و پارادایم «دو آگوستین» را بازبینی می‌کند. از یک سو، آگوستین آزادی اراده را انکار نمی کند. از سوی دیگر، آگوستین به خوشبختی از طریق ایمان، امید و عشق اطمینان دارد.

ترجمه ماشینی: واقعا شاد بودن به چه معناست؟ دیانا لوبل در کتاب فلسفه‌های خوشبختی، طیف وسیعی از استدلال‌ها را برای تئوری شادی به‌عنوان شکوفایی یا رفاه ارائه می‌کند و دیدگاهی جهانی، بین‌فرهنگی و بین‌رشته‌ای در مورد چگونگی ایجاد یک زندگی حیاتی، رضایت‌بخش و مهم ارائه می‌کند. این کتاب با تکیه بر دیدگاه‌های طیف گسترده‌ای از سنت‌های فلسفی - شرقی و غربی، باستانی و معاصر - نشان می‌دهد که همانطور که سلامت جسمانی سلامتی بدن است، شادی نیز وضعیت سالم و شکوفایی کل انسان است. ما زمانی کامل ترین شادی را تجربه می کنیم که پتانسیل خود را از طریق مشارکت خلاقانه درک کنیم. لوبل نشان می دهد که در حالی که توصیف های غلیظ از شادی به طور گسترده ای در بافت و جزئیات متفاوت است، مضامین خاصی در متون مختلف از سنت ها و زمینه های تاریخی طنین انداز می شود، که ویژگی های اصلی یک زندگی شاد را نشان می دهد: آگاهی توجه. اقدام بدون زحمت؛ رابطه و ارتباط با یک جامعه بزرگتر و به هم پیوسته؛ عشق یا فداکاری؛ و تعامل خلاقانه هر ویژگی معنا، اهمیت و ارزش می‌افزاید تا بتوانیم زندگی‌هایی با ارزش و هدف بسازیم. این مضامین از مطالعه دقیق متون و سنت های فلسفی و دینی پدیدار می شوند: فیلسوفان یونانی ارسطو و اپیکور; سنت های چینی کنفوسیوس، لائوزی و ژوانگزی؛ باگاواد گیتا هندو؛ سنت بودایی ژاپنی استاد سوتو ذن دوگن و توضیح دهنده مدرن او شونریو سوزوکی. سنت های مذهبی غربی آگوستین و میمونید. همایش قصه های صوفیانه ایرانی پرندگان; و تحقیقات معاصر در مورد ذهن آگاهی و خلاقیت. فلسفه های خوشبختی که به سبکی واضح و قابل دسترس نوشته شده است، خوانندگان را با هر زمینه ای دعوت می کند تا مفاهیم دینی و فلسفی را در مورد آنچه که زندگی را معنادار می کند، کاوش و درگیر شوند.

ابن‌سینا در ترویج و گسترش فلسفۀ یونانی در دنیای اسلام، و آنچه اصطلاحاً فلسفۀ اسلامی نامیده می‌شود، بیشترین سهم را داراست. در این میان، شایان توجه است که وی صرفاً شارح فلسفۀ یونانی نیست، بلکه افزون بر ابتکارات فلسفی‌اش، کوشیده است تبیینی فلسفی از موضوعات دینی، همچون پدیدۀ وحی، به دست دهد. سوای موضوعات اختصاصاً دینی که پیشینه‌ای در فلسفۀ یونان نداشتند، موضوعات دیگری نیز هستند که هرچند تبیین‌هایی از آن در فلسفۀ یونانی وجود داشت، در سنت دین وحیانی از منظری متفاوت به آن نگریسته شده ‌بود. یکی از این موضوعات سعادت و شقاوت است که ابن‌سینا هوشمندانه به تفاوت تبیین دینی و فلسفی از آنها توجه می‌دهد و می‌کوشد تبیین فلسفی خود را با آموزه‌های وحیانی سازگار کند. تقریر و تبیین ابن‌سینا از «سعادت» و «شقاوت»، جمعی از متفکران مسلمانِ پس از وی را به این صرافت انداخت تا تفسیری از مفاهیم «سعادت» و «شقاوت» عرضه کنند که هم حامل نشانه‌های متن وحیانی باشد و هم حاوی مؤلفه‌های ارسطویی فلسفه. آنچه در پی می‌آید سخنان دکتر سیدمحمد عمادی‌حائری در این نشست است که توسط آناهید خزیر تنظیم شده است.

عدل الهی از مهم‌ترین مسائل اعتقادی می‌باشد که انسان بیشترین درگیری ذهنی را با آن دارد و مراجعه به آثار متخصصین کلامی و فلسفی همچون استاد مصباح یزدی از معاصرین تاثیرگذار که دارای آراء خاص فلسفی و کلامی‌اند، خالی از فایده نیست. ایشان کتاب مستقلی تحت عنوان عدل الهی تدوین ننموده‌اند. اما نگارنده با تفحص در آثار مختلف ایشان آراء و نظرات ایشان را پیرامون عدل الهی، قواعد و مسائلش را استخراج نموده و در این رساله به نگارش در آورده‌است. استاد مصباح در تبیین و تحلیل مسئله‌ی عدل الهی رویکرد و گرایشی صدرایی دارند. ایشان عدل الهی را به معنای «وَضْعُ کلِّ شیءٍ فی مَوضِعِهِ»؛ هر چیزی را به جای مناسب خود نهادن، یا کاری را به وجه شایسته انجام دادن می دانند. ایشان عدل الهی را در این معنا مرداف با صفت حکمت الهی می‌دانند. صفت حکمت در مقام فعل الهی بدین معناست که افعال خداوند مستحکم و متقن وهدف دار است و گزاف و عبث نیست. بنابراین کار عادلانه مساوی با کار حکیمانه است. از نظر ایشان حسن و قبح عقلی معیار و میزان عدل الهی نیست. بلکه دارای نقشی ثبوتی و اکتشافی است. مصادیق الطاف الهی دو نوع لطف مقرب و لطف محصل اند. قضا و قدر الهی به عنوان احکام و قوانین و سنت جاری الهی در نظام احسن است که از تدبیر حکیمانه الهی است. قدرت اختیار انسان در سلسله قدر و قضاهای هستی یکی از تقدیرها و قضاهایی است که خداوند حکیم آن را به عنوان یک کرامت به انسان عنایت نموده تا با آن به کمال و هدفش از خلقتش دست یابد. خداوند محیط بکل شیء است. همه چیز در زمان واحد نزد او حاضر است. علم او به سعادت و شقاوت انسان عین علم حضوری است به اینکه انسان با اختیار خوب و بد به سعادت یا شقاوت خویش دست پیدا می‌کند. در سلسله نظام حکیمانه ی قدر و قضاهای الهی بداء یکی از مظاهر عظمت الهی و موثر بودن و تاثیر الهی در عالم هستی و مخلوقات است. از منظر استاد مصباح یزدی بداء در افعال مربوط به انسان،به معنای ظهور تقدیرات جدید در برابر انتخاب‌های جدید انسان است. خداوند بر اساس حکمت بالغه خود نظام را طوری می‌آفریندو به‌گونه‌ای تدبیر می‌کند که خیر ناشی از خیریت مطلقه خودش هر چه بیشتر تحقق پیدا کند. در نظام احسن شرور مورد اراده و هدف بالاصاله خداوند متعال نیست. شرور به جهت عدمی و نقصی موجودات بر می گردد.

هر چند موضوع «دیگری»، در بین اندیشمندان مسلمان به عنوان یک مسئلۀ مستقل مطرح نبوده است لکن ظرفیت طرح این بحث بین همه نحله‌های فکری در جهان اسلام به ویژه عرفان وجود دارد. بر این اساس می‌توان برای نمونه پرسش از «دیگری» را به آثار ابن‌عربی به عنوان نمایندۀ عرفان اسلامی عرضه کرد و مبانی فکری او را در این زمینه جستجو کرد. مبانی‌ای همچون بحث مظهریت اسماء الهی، گسترده پنداشتن عرصۀ سعادت و نیز دست-نیافتنی دانستن تمام حقیقت، که می‌تواند موضع این عارف نامور را در قبال «دیگری» روشن سازد. از مهمترین مبانی هستی‌شناسی ابن‌عربی در رویکردش نسبت به «دیگری»، بحث مظهریت اسماء و «دیگری» را از مظاهر اسماء الهی دانستن است. پرهیز از انحصارگرایی در باب حقانیت و «دیگری» را اهل سعادت و نجات دانستن نیز نگاه مثبت به «دیگری» را به دنبال دارد. تأکید ابن‌عربی بر ناآشکارگی حقیقت و عدم حضور آن نزد گروه یا فرقه‌ای خاص، جستجوی حقیقت در آیین «دیگری» را به دنبال خواهد داشت.

از نظر ملاصدرا میان عقل و اخلاق داد­وستد مؤثری وجود دارد و هردو کارکردهای گوناگونی دارند. منشاء رفتارهای آدمی، عقل عملی است که نفس را برمی انگیزد تا قوای عملی خود را برای صدور افعال جزئی به کار گیرد و این کار به واسطه آراء و عقایدی است که در حوزه عقل نظری پدید می آید و بادرک خیر و شر جزئی در حوزه عقل عملی، افعال انتخاب شده و به عنوان فضائل صادر می شوند. متناسب با هر مرتبه ای از ادراک ، افعال خاصی از نفس صادر می شود و صدور آن افعال با ارزش ها و فضائل خاصی ارتباط دارد. همانگونه که نفس دارای ادراکات حسی، خیالی و عقلی است، بر اساس آنها افعالی نیز پدید می آید و ارزش ها و فضائل خاصی هم متناسب با آن افعال در نفس حاصل می شود. ملاصدرا اعتقاد دارد با رشد و احاطه عقل دو وصف عدالت و حریت در نفس پدید می آید و موجب تعالی قوای نفس می شود و با مدیریت خواهش ها و تمایلات جسمانی، نفس به مقام آزادی از تمام اسارتها می رسد و این حکمت و حریت، سرچشمه صدور فضائل انسانی است. در پژوهش حاضر رابطه عقل نظری و عملی با فضائل اخلاقی بررسی وتحلیل شده ونشان داده می شود که میان درجات تجرد ادراکات و تعالی ارزشهای اخلاقی رابطه متقابلی وجود دارد.