مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

بسیاری از مدافعان فلسفه و عرفان از دیگران می‌خواهند که در برابر نام بزرگان خضوع کرده و سر تسلیم فرود آورند و بدون تأمل و تفکر اقوالشان را بپذیرند. مهدی نصیری مدیر فصلنامه اعتقادی ـ معرفتی سمات به نقدهای حجت‌الاسلام محمد حسن وکیلی استاد حوزه علمیه مشهد پاسخ داد و آن را در اختیار مشرق قرار داد که در ذیل می‌آید:

حجت‌الاسلام محمدحسن وکیلی پژوهشگر و منتقد مکتب تفکیک در این یادداشت، مطالب مطرح شده از سوی مهدی نصیری، منتقد فلسفه و عرفان را بررسی کرده است.

حجت‌الاسلام محمدحسن وکیلی پژوهشگر و منتقد مکتب تفکیک در یادداشت ششم خود، مطالب مطرح شده از سوی مهدی نصیری، منتقد فلسفه و عرفان را بررسی می‌کند و می‌نویسد: تکفیریان تفکیکی از خطرناکترین جریان‌های درون‌‌مذهبی است.

این مطالب صرفاً برای روشنگری نوشته می‌شود. به عنوان یک برادر مسلمان از همه خوانندگان محترم تقاضا می‌کنم در یادداشت‌های خود در ذیل این بحث‌ها از اهانت و تندی و مطالب تفرقه‌افکن میان شیعیان و نیز طرح بحث‌های غیر مرتبطی که هر یک در جای خود بحث خواهد شد ان شاءالله اجتناب کنند و عمر عزیز را صرف افاده مطالب مفید و نکات اثربخش در تایید یا نقد بحث نموده بر غنای مباحث بیافزایند

آنچه امروزه به نام مکتب تفکیک شناخته می شود، عنوانی است که برمدرسه معارفی خراسان نهاده شده و خوش جا افتاده است. مهم ترین ویژگی این مکتب تاکید آن بر جدایی راه های سه گانه دست یابی به معرفت ؛ یعنی وحی، عقل و کشف است. از نظر این مکتب، دین، فلسفه وعرفان، مسیرهای جداگانه ای طی می کنند و این تنها نقطه عزیمت آن است. دومین گام از دیدگاه مکتب تفکیک، برتر شمردن راه وحی و سومین واساسی ترین آن بی نیاز شمردن راه وحی از عقل و تعقل رایج بشری وسخن از مقوله ای به نام عقل خودبنیاد دینی است. میرزا مهدی اصفهانی از صاحبان این مکتب در کتاب خود به نام ابواب الهدی، راه عقل را راهی تیره و جستجوی معرفت از آن را عین ضلال مبین دانسته و معتقد است که جز دیوانگان کسی در آن قدم نمی گذارد.

مکتب تفکیک به عنوان مکتبی که مدعی جدایی و تفکیک بین معارف وحیانی و علوم بشری به ویژه فلسفه و عرفان است، در زمینه تفسیر قرآن و نقش سنت در آن، دیدگاه هایی را مطرح می کند که بررسی و تحلیل آن ضروری به نظر می رسد. این مکتب اگرچه از تفسیر اجتهادی به عنوان روش مختار خود در تفسیر سخن به میان می آورد، در بسیاری از موارد به این ادعا پایبند نیست و به نوعی نقشی محوری برای احادیث و روایات در تفسیر قرآن قائل است و سایر منابع تفسیر از قبیل عقل، لغت و ادبیات و حتی خود آیات قرآن در این دیدگاه، در رتبه ای پایین تر از سنت قرار دارند. رهیافت پژوهش حاضر، معطوف به این نکته است که در این مکتب، استفاده از ادله نقلی برای اثبات موضوعات و مضامین عقلی از جمله در مباحث مربوط به یقین، یکی از نمونه های آن است. حجیت قرآن و قطع و یقین نیز در کنار سنت و به تایید روایات اثبات می شود. در این مقاله، دیدگاه های تفکیکیان درباره نقش و کارکرد سنت در تفسیر قرآن، به اجمال مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.