مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
تالی قضیه شرطیه اتفاقیه قضیه شرطیه سالبه قضیه شرطیه شخصیه قضیه شرطیه صادقه قضیه شرطیه طبیعیه قضیه شرطیه غیر محرفه قضیه شرطیه کاذبه قضیه شرطیه متصله قضیه شرطیه محتمله قضیه شرطیه محرفه قضیه شرطیه محصوره قضیه شرطیه مطلقه قضیه شرطیه منفصله قضیه شرطیه موجبه قضیه شرطیه موجهه قضیه شرطیه مهمله قضیه متکثره شرطیه قضیه واحده شرطیه مقدم
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 21
جایگاه منطق گزاره‌ای نزد فارابی و ابن‌سینا
نویسنده:
امین شاه‌وردی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در بخش نخست این مقاله، مفهوم «گزاره‌ای بودن» استدلال‌های منطقی مورد بررسی قرار می‌گیرد و با پذیرش معیار ارائه‌شده از سوی کریستوفر مارتین، «گزاره‌ای بودن» استدلال‌های منطقی، بر اساس اصل جانشینی در گزاره‌های مرکب توضیح داده می‌شود. در بخش دوم، دیدگاه کامران کریم الله در خصوص «ناگزاره‌ای بودن» مبحث شرطیات فارابی و «گزاره‌ای بودن» شرطیات ابن‌سینا به داوری گذاشته می‌شود و «ناگزاره‌ای بودن» آموزه‌های منطقی فارابی، نه تنها در بافت جدلی که خارج از آن نیز مورد تأیید قرار می‌گیرد و پاره‌ای ملاحظات دیگر نیز در این زمینه اضافه می‌شود. در ادامۀ همین بخش، نشان داده می‌شود که دیدگاه ابن‌سینا در خصوص گزاره‌ها و استدلال‌های شرطی، با آنکه معیار گزاره‌ای بودن را برآورده می‌کند، اما همچنان اختلافاتی با «منطق گزاره‌ای» جدید دارد.
صفحات :
از صفحه 79 تا 101
گزاره های شرطی در منطق سینوی و جدید
نویسنده:
رضا محمدزاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عادت به کاربرد اصطلاحات جا افتاده در مباحث سنتی یک دانش موجب این تلقی‌ می‌گردد که در مباحث روز و معاصر آن دانش نیز همواره اصطلاحات به معنایی‌ یکسان به کار برده می‌شود. این گمان در موارد متعددی موجبات خطا و انحراف‌های‌ ذهنی را پدید می‌آورد. از جمله دانش‌هایی که امکان وجود چنین مشکلی در آن به جد وجود دارد دانش منطق است. توصیف و تحلیل گزاره‌های شرطی در منطق ابن سینا و پیروان او نشان می‌دهد که: اولا گرچه گزاره‌های غیر حملی، با عنوان«گزاره‌های‌ شرطی»نامگذاری شده‌اند اما مفهوم معهود و لغوی شرط در تحقق این نوع گزاره‌ها لزوم و قطعیت ندارد و ثانیا ملاک مشترک شرطیت میان گزاره‌های اتصالی و انفصالی و نیز استقرایی بودن تقسیم گزاره‌های شرطی به اتصالی و انفصالی، حاکی‌ از اعتقاد به امکان افزایش اقسام این تقسیم در منطق سینوی می‌باشد. با این دو مبنا، وسعت دامنه گزاره‌های شرطی در منطق سینوی می‌تواند تمام انواع گزاره‌های مرکب‌ در منطق جدید را پوشش دهد. چنین وسعتی را می‌توان مبنای خوبی برای این‌ پیشنهاد دانست که: اصطلاح«شرطی»در مبحث قضایای منطق سینوی را معادل‌ اصطلاح«مرکب»در بحث گزاره‌های مرکب در منطق جدید تلقی نماییم.
صفحات :
از صفحه 48 تا 72
مطلع شرح ايساغوجي
نویسنده:
زكريا بن محمد بن أحمد بن زكريا الأنصاري
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«ایساغوجی» نوشته زکریا بن محمد بن احمد زکریای انصاری، کتابی از فرفوریوس است که در آن از جنس، فصل، نوع، خاصه و عرض به عنوان پنج محمول کلی سخن می گوید که به رأی او برای شناخت آموزه های تعریف، تقسیم و اثبات ضروری هستند. این پنج مفهوم کلی در سده های میانه و در جهان اسلام با نام هایی چون آوا های پنچ گانه، پنج آوا، الاصوات الخمسه، واژگان پنج گانه، کلی های پنج گانه، پنج کلی و الکلیات الخمسه شناخته شده است. این کتاب مجموعه ای است از مطالب برگرفته از جایگاه های ارسطو. فرفوریوس در پیشگفتار کتاب می گوید که چون شناخت کلی های پنج گانه برای فهم مقولات، تعریف، تقسیم و اثبات ضروری و یا سودمند است خواهد کوشید تا آنچه را که استادان کهن درباره این پنج کلی می گویند به کوتاهی و به شیوه یک درآمد باز گوید. اثیرالدین ابهری شرحی بر این کتاب نگاشته است که موضوع کتاب در دست است و به رسالة الاثیریة فی‌ المنطق‌ نیز شهرت دارد. بیشتر اهمیت این کتاب چنان که از نامش بر می آید عنوان مدخل یا مقدمه ای دارد که بر کتاب مقولات ارسطو نوشته شده است که در سراسر قرون وسطی سرنوشت شگفت انگیزی داشته است. هدف ایساغوجی بحث درباره کلیات خمس (جنس، نوع، فصل، خاصه و عرض عام) است که در نظریات ارسطو نقش مهمی دارند و در آثار این حکیم اشاره های مختصری به آنها شده است.
قضیه ذهنیه
عنوان :
نویسنده:
اسداله فلاحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
«قضیه ذهنیه» یکی از اصطلاحاتی است که در منطق اسلامی معرفی شده و در فلسفه اسلامی به کار رفته است. در این مقاله، با پی گیری تحولات تاریخی این اصطلاح، نشان داده ایم که قضیه ذهنیه معانی بسیاری را در دوران های مختلف به خود گرفته و با قضیه های گوناگونی در منطق و فلسفه گره خورده است. این تنوع و دگرگونی در معانی سبب شده است که قضیه ذهنیه با ابهامات بسیاری چه در منطق قدیم و چه در فلسفه اسلامی رو به رو گردد. در این مقاله، سعی شده است افزون بر تفکیک این معانی، صورت بندی دقیقی از معانی قضیه ذهنیه در منطق جدید ارایه شود تا به کمک آن، امکان ارزیابی این اصطلاح فراهم گردد. در این صورت، بهتر می توان صحت و سقم دعاوی نسبت به این قضیه و درستی یا نادرستی کاربرد آن در مسایل منطقی، فلسفی را آزمود.
صفحات :
از صفحه 21 تا 52
ارتباط شرطیهای خلاف واقع با برخی مسائل فلسفی
نویسنده:
سیده زهرا موسوی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
چکیده :
در زبان جملات شرطی وجود دارد که کذب مقدم آنها از پیش مفـروض اسـت. ایـن شـرطی ها ادعاهـایی هستند درباره آنچه که باید در شرایطی اتفاق می افتاده است، اما مشهور است بـه اتفـاق نیفتـادن، یـا حـداقل مشهور به اتفاق افتادن نیستند. این شرطیها به فرم زیر است: اگر چنین بوده است که P ، آنگاه باید چنین می بود که Q یا اگر چنین بود که P ، آنگاه باید باشد که Q به عبارت دیگر رویداد P سبب شده است رویداد Q را؛ یعنی گفتن این مطلب که «اگـر P اتفـاق نیفتـاده بود، Q نباید اتفاق افتاده باشد .» شرطیهای خلاف واقع، تابع ارزشی نیستند و ایـن مهمتـرین ویژگـی آنهاسـت. بـه عبـارت دیگـر، صـدق گزاره هایی از این نوع بر صدق یا کذب مؤلفه های آنها متکی نیست، بلکه به دریافت یا عدم دریافـت ارتبـاط بین آنها مبتنی است. مقاله حاضر به تبیین ارتباط شرطیهای خلاف واقع با برخی مـسائل زبـانی و فلـسفی از جملـه «تحلیهـای زبانی، علیت، زمان، جهانهای ممکن» و نیز شرایط صدق و کذب آنها اختصاص یافته است.
صفحات :
از صفحه 9 تا 24
بررسی قضایای حقیقیه منطق‌دانان مسلمان و گزاره‌های قانون‌وار به تقریر نِلسون گودمَن
نویسنده:
احمد عبادی، احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
غرض از نگارش مقاله حاضر، انجام مطالعه ای تطبیقی میان آرای منطق دانان مسلمان در خصوص قضیه حقیقیه از یک سو و دیدگاه نِلسون گودمَن در باب گزاره های قانون وار از سوی دیگر می باشد. از این رو، ابتدا تحلیل منطق دانان مسلمان از مفاد قضیه حقیقیه و نیز نظر گودمَن در مورد گزاره های قانون وار را تقریر می‌کنیم و سپس با اخذ روی‌آوردی تطبیقی به تبیین مواضع خلاف و وفاق این دو دیدگاه می پردازیم. از این رهگذر روشن خواهد شد که ضمن وجود برخی اختلافات مبنایی، وجوه اشتراک بسیاری در این دو دیدگاه یافت می شود که تأمل روش مند در آن ها به لحاظ معرفتی بسیار حائز اهمیت می نماید. کلیت و تعمیم پذیری، تقویت و تأیید شرطی های خلاف واقع، و برخورداری از قدرت تبیین علمی، و پیش بینی از مشترکات آن ها است. از سوی دیگر، برخلاف قضایای حقیقیه که محصول استقرا نیستند، گزاره های قانون وار برآمده از استقرا هستند.
صفحات :
از صفحه 43 تا 62
سیر تحول قیاس خلف از ارسطو تا قطب رازی
نویسنده:
امین شاه‌وردی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله، تلاش‌های منطق‌دانان دورۀ اسلامی در تبیین رابطۀ میان دو بخش قیاسی و غیرقیاسی‌ِ قیاس خلف، مورد بررسی قرار می‌گیرند و با نگاه به آثار شارحان یونانی ارسطو مانند اسکندر افرودیسی و فیلوپونوس و اشاره به ناتوانی آنها در تبیین سخنان ارسطو در تحلیل اوّل، دو رویکرد کلی در این زمینه معرفی می‌شود. در رویکرد نخست که از سوی افضل‌الدین مرقی ارائه گردیده، رابطۀ میان دو بخش قیاسی و غیرقیاسیِ قیاس خلف در چارچوب منطق ارسطویی و بر اساس صورت‌بندی وی از قیاس حملی در قالب قیاس استثنائی توجیه می‌گردد. در حالی که در رویکرد دوم که از سوی ابن‌سینا ارائه شده و مورد قبول اکثر منطق‌دانان پس از وی قرار ‌گرفته است، رابطۀ بخش قیاسی و غیرقیاسی‌ِ قیاس خلف بر اساس نوآوری وی در زمینۀ قیاس‌های اقترانی شرطی و خارج از چهارچوب منطق ارسطویی تبیین می‌گردد.
صفحات :
از صفحه 203 تا 220
صوری سازی در منطق گزاره ها و نقش ثوابت منطقی در آن
نویسنده:
سید محمد علی حجتی، وحیده عامری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
یکی از مباحث بنیادین فلسفه منطق صوری سازی است که تامل در چیستی و چگونگی آن تلاش های منطق دانان را در سطح وسیعی متوجه خود ساخته است. صوری سازی را می توان به معنای تحلیل قضایا و استدلالات با توجه به صورت آن ها و بدون لحاظ کردن محتوای آن ها با هدف آشکار ساختن ساختار منطقی جملات دانست. فرگه، بنیان گذار منطق جدید، با الهام از مفهوم تابع و متغیر در ریاضی و تمایز میان مفهوم و شئ، قضایا را به دو بخش اسمی و محمولی تحلیل کرد که همین امر مبنای صوری سازی در منطق جدید می باشد. اما آن چه سمت و سوی صوری سازی را مشخص می کند، مسأله اعتبار است، چرا که حفظ اعتبار ضامن صحت نحوه صوری سازی است. ثوابت منطقی عنصرهای بنیادین ساخت های منطقی اند که در صوری سازی اهمیت فوق العاده ای دارند. اما منطق دانان برای تعیین آن ها ملاک های مختلفی ارایه داده اند که پذیرفتن هرکدام موجب تغییر در نحوه صوری کردن گزاره ها در منطق می شود. ما در این مقاله نشان خواهیم داد که نظام های منطقی مختلف می توانند معیارهای مختلفی برای ثوابت منطقی داشته باشند، هم چنین انتخاب یک معیار متاثر است از این که آیا می خواهیم ثابت منطقی جدیدی به نظام موجود بیافزاییم یا در مقام تاسیس یک نظام هستیم.
صفحات :
از صفحه 41 تا 60
تعریف قضایای تحلیلی از منظر محمدتقی مصباح یزدی
نویسنده:
امیرحسن زادیوسفی، داود حسینی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در میان فلاسفه اسلامی معاصر، محمد تقی مصباح یزدی در باب تعریف قضایای تحلیلی نظریه‌پردازی کرده است. مقاله حاضر که پژوهشی است پیرامون نظریه وی در باب تعریف قضایای تحلیلی، از دو بخش تشکیل می‌شود؛ در بخش اول ابتدا «تعریف اولیه» قضیه تحلیلی را که برگرفته از آثار مکتوب محمدتقی مصباح یزدی است ارائه می‌کنیم، سپس مثال‌هایی را که وی قضیه تحلیلی می‌داند به بحث می‌گذاریم و استدلال می‌کنیم که نمی‌توان این قضایا را طبق «تعریف اولیه» تحلیلی دانست. در بخش دوم، در ابتدا، به عنوان راه حلی برای نقدها، «تعریف ثانویه» قضایای تحلیلی را که برگرفته از آثار غیر مکتوب وی، سخن‌رانی‌ها، است ارائه می‌کنیم. حتی با فرض این اصلاح در تعریف، استدلال خواهد شد که تئوری وی به دو دلیل قابل قبول نخواهد بود؛ اول این‌که تئوری وی تعریفی معین از قضایای تحلیلی ارائه نمی‌کند، و دوم این‌که قضایایی وجود دارند که توافق بر این است که این قضایا تحلیلی هستند اما تئوری وی، آن قضایا را تحلیلی به‌حساب نمی‌آورد. نتیجه این مقاله این خواهد بود که تعریف مصباح یزدی از قضایای تحلیلی اولا تعریفی جامع نیست و ثانیا این تعریف مبهم است.
صفحات :
از صفحه 61 تا 80
تصحیح رساله «الوظائف فی المنطق» و مقدمه و تعلیقه بر آن
نویسنده:
ابراهیم نوئی
نوع منبع :
مقاله , حاشیه،پاورقی وتعلیق , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مرکز پژوهشی دایرة المعارف علوم عقلی اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
گزیده نویسی در منطق، سنت متداولی بوده است که حکیمان در سده های مختلف بدان روی آورده اند؛ سنتی که در سده هفتم هجری به اوج خود رسید. از نوشته های سودمند این عصر رساله «الوظائف فی المنطق»، تالیف شمس الدین محمد بن موسی مغربی (683ق) است که همچنان به صورت خطی باقی مانده و حتی بیش تر مراکزی که نسخه ای از آن را نگه می دارند، نام نویسنده و عنوان رساله را نشناخته و آن را با عنوان «رساله فی المنطق» و به صورت مجهول المولف معرفی کرده اند. نوشتار پیش رو بر آن است پس از بیان مقدمه ای در معرفی اجمالی این رساله و نسخه های مورد استفاده از آن در روند تصحیح، متن مصحح آن را همراه با تعلیقات مصحح در اختیار منطق پژوهان قرار دهد.
صفحات :
از صفحه 195 تا 236
  • تعداد رکورد ها : 21