مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

اَعْلامُ الْهِدایَه عنوان چهارده جلد کتاب به زبان عربی درباره زندگی چهارده معصوم است که جمعی از محققان در معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت جمع‌آوری و تهیه نموده‌اند. ترجمۀ دورۀ کامل أعلام‌الهدایة یا تعدادی از مجلدات آن به زبان‌های فارسی، ترکی استانبولی، اردو و مالایی نیز منتشر شده است. پیشوایان هدایت، عنوان ترجمه فارسی این مجموعه است.جلد پنجم مجموعه اعلام الهدایه کتاب «سید الشهداء، حضرت امام حسین(ع)» است و سه فصل دارد. فصل اول درباره نمایی از شخصیت امام حسین(ع) و فضایل ایشان است. فصل دوم به ولادت و مراحل زندگی امام حسین(ع) تا شهادت امام حسن مجتبی(ع) می‌پردازد. فصل سوم در مورد عصر امامت امام حسین(ع) است و به مباحث؛ اسلام ستیزی معاویه، مواضع امام حسین(ع) نسبت به وی، سیر تاریخی و انگیزه‌های قیام امام حسین(ع)، شهادت ایشان، نتایج قیام حسینی و میراث علمی ایشان اشاره دارد.

«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (علیهم السلام)» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است (در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود). در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام (ص) و حضرت زهرا (س) و امامان شیعه (ع) اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه (ع)، باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. آنچه در این جلد به آن پرداخت شده است: - أبواب فضل زیاره سیّد شباب أهل الجنّه أبی عبد اللّه الحسین صلوات اللّه علیه و آدابها و ما یتبعها - باب أنّ زیارته صلوات اللّه علیه واجبه مفترضه مأمور بها و ما ورد من الذمّ و التأنیب و التوعّد علی ترکها و أنّها لا تترک للخوف - باب أقلّ ما یزار فیه الحسین علیه السلام و أکثر ما یجوز تأخیر زیارته - باب الإخلاص فی زیارته علیه السلام و الشوق إلیها - باب أنّ زیارته صلوات اللّه علیه یوجب غفران الذنوب و دخول الجنّه و العتق من النار و حطّ السیّئات و رفع الدرجات و إجابه الدعوات - باب أنّ زیارته علیه الصلاه و السلام تعدل الحجّ و العمره و الجهاد و الإعتاق - باب أنّ زیارته صلوات اللّه علیه توجب طول العمر و حفظ النفس و المال و زیاده الرزق و تنفّس الکرب و قضاء الحوائج - باب أنّ زیارته علیه السلام من أفضل الأعمال - باب فضل الإنفاق فی طریق زیارته علیه السلام و ثواب من جهّز إلیه رجلا - باب أنّ الأنبیاء و الرسل و الأئمه و الملائکه صلوات اللّه علیهم أجمعین یأتونه علیه السلام لزیارته و یدعون لزوّاره و یبشّرونهم بالخیر و یستبشرون لهم - باب جوامع ما ورد من الفضل فی زیارته علیه السلام و نوادرها - باب فضل الصلاه عنده صلوات اللّه علیه و کیفیّتها - باب فضل زیارته صلوات اللّه علیه فی یوم عرفه أو العیدین - باب فضل زیارته صلوات اللّه علیه فی أیّام شهر رجب و شعبان و شهر رمضان و سائر الأیّام المخصوصه - باب فضل زیارته صلوات اللّه علیه فی یوم عاشوراء و أعمال ذلک الیوم و فضل زیاره الأربعین - باب الحائر و فضله و مقدار ما یؤخذ من التربه المبارکه و فضل کربلاء و الإقامه فیها - باب تربته صلوات اللّه علیه و فضلها و آدابها و أحکامها - باب آداب زیارته صلوات اللّه علیه من الغسل و غیرها - باب زیاراته صلوات اللّه علیه المطلقه و هی عده زیارات منها مسنده و منها مأخوذه من کتب الأصحاب بغیر إسناد - باب زیاره مأثوره للشهداء مشتمله علی أسمائهم الشریفه - باب زیاره العباس رضی اللّه عنه علی الوجه المأثور - باب الزیارات المختصّه بالوداع - باب الزیاره فی التقیّه و تجویز إنشاء الزیاره - باب ما یستحبّ فعله عند قبره علیه السلام من الاستخاره و الصلاه و غیرهما - باب کیفیّه زیارته صلوات اللّه علیه یوم عاشوراء - باب زیاره الأربعین - باب زیارته علیه السلام فی أوّل یوم من رجب و النصف من شعبان و لیلتیهما - باب زیاره لیله النصف من رجب و یومها و قد قدّمنا فضلها - باب زیارته علیه السلام فی یوم ولادته - باب زیارات لیالی شهر رمضان و أعمالها المختصه بهذا المکان - باب زیارته صلوات اللّه علیه فی لیلتی عید الفطر و عید الأضحی - باب زیاره لیله عرفه و یومها - باب زیارته علیه السلام و سائر الأئمه صلوات اللّه علیهم حیّهم و میّتهم من البعید

تاريخ امام حسین عليه‌السلام = موسوعة الإمام الحسين عليه‌السلام ، دانشنامه‌ای 24 جلدی پیرامون زندگی امام حسین علیه السلام، واقعه عاشورا و مباحث مرتبط با آن است. اگرچه عنوان و زبان کتاب، عربی - فارسی است، اما این موضوع تنها در مقدمه رعایت شده و مباحث متن کتاب ترجمه نشده است؛ لذا برای محققان بیشتر قابل استفاده خواهد بود. هدف از این تحقیق، گردآورى و دسته‌‏بندى همه مطالبى است که از قدیم تاکنون درباره واقعه عاشورا در کتب و مقاتل مختلف آمده است؛ تا به این ترتیب، نویسندگان، ادبا، محققان و خطبا بتوانند به‌آسانى و به‌‏طور مطلوب از آن استفاده کنند. کتاب در 24 جلد بدین‌ترتیب تألیف شده که در جلد اول پس از مقدمه ناشر و علامه جعفری تا جلد ششم به واقعه عاشورا پرداخته شده است. در جلد هفتم و هشتم قیام توابین و خروج مختار ذکر شده است. از جلد نهم تا چهاردهم اولاد امیرالمؤمنین، امام حسن و امام حسین علیه السلام و عقیل و مسلم بن عقیل معرفی شده‌اند. از جلد پانزدهم تا هفدهم ویژگی‌های اصحاب امام حسین علیه السلام بیان شده است. پس از آن تا جلد آخر کتاب اختصاصات و مطالبی که در منابع مختلف در رابطه با آن‌حضرت آمده، گردآوری و ارائه شده است. این کتاب به سه محور زیر تقسیم شده است: محور اوّل: بررسى تاریخ عاشورا و علل حوادث و پیامدهاى آن است. این‏ محور شامل دوره امامت امام حسین علیه السلام تا هلاکت معاویه، خلافت یزید و خوددارى امام از بیعت با وى و خروج از مدینه، هجرت از مکه به کربلا و حادثه عاشورا، مقتل سادات شهدا و سید الشهدا علیه السلام و حوادث پس از عاشورا تا بازگشت اهل‌بیت علیهم السلام به مدینه مى‏‌باشد. در انتهاى این محور، فصلى با عنوان «عقوبت قاتلان و خونخواهى مختار از آنان» گنجانده شده است. محور دوم: گردآورى اطلاعات در مورد احوال شخصیت‌هاست و شامل اهل‌بیت علیهم السلام، اصحاب سیدالشهدا علیه السلام و زنانى مى‏‌باشد که در جریان واقعه عاشورا با ایشان همراه بودند. محور سوم: حیات امام حسین علیه السلام از ولادت تا زمان حادثه عاشورا، فضایل و سیره سیدالشهدا علیه السلام و همچنین آیات و احادیثى را در بر می‌‏گیرد که در مورد آن ‌حضرت و یا مربوط به شهادت ایشان است. در آخرین جلد از کتاب نیز مطالبی چون فلسفه شهادت امام حسین علیه السلام، رفع شبهات حول شهادت آن حضرت، گریه و نوحه‌سرایی، استشفا به تربت و فضیلت زیارت امام حسین علیه السلام مطرح شده است. جلد 24 فلسفه شهادت و شبهات مربوط به شهادت امام، فضیلت گریه و عزاداری برای امام، تربیت حسینی و زیارات امام حسین علیه السلام از موضوعات این مجلد است.

اَلْامامُ الْحُسَیْن وَ أصْحابُه کتابی به زبان عربی درباره واقعه کربلا نوشته فضل‌علی قزوینی عالم شیعه قرن ۱۴ق است. این اثر در سه قسمت به اصحاب مرد امام (علیه السلام)، مقتل امام (علیه السلام) و زنان حاضر در کربلا و در چهار جلد پرداخته است. نویسنده برخی از گزارش‌های مشهور تاریخی قیام امام حسین (علیه السلام) را از تحریفات عاشورا دانسته، اما وقوع قضایایی در نظام آفرینش پس از شهادت امام حسین (علیه السلام) را می‌پذیرد. سخنان امام از خطبه‌ها، نامه‌ها، سخنان و وصایا؛ سفر امام از مدینه به مکه و از آنجا به کربلا و ذکر برخی منازل و رخدادهای شب و روز عاشورا از جمله مطالب کتاب است. قزوینی، روایات متعددی آورده که شیعه و اهل‌سنت به دگرگونی جهان آفرینش نظیر سیاه شدن آسمان، بارش خون از آسمان، خورشید گرفتگی و گریستن آسمان و زمین پس از شهادت امام حسین (علیه السلام) اشاره کرده‌اند. او این روایات را مبالغه و کنایه ندانسته و به انتقاد از انکارکنندگان و توجیه‌کنندگان می‌پردازد. او در ردّ این توجیهات به وقوع قضایایی پس از مرگ یحیای پیامبر (علیه السلام) و گرفتگی خورشید در روز وفات پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم اشاره می‌کند. نویسنده، برخی گزارش‌های تاریخی از قیام امام حسین علیه السلام را از مصادیق تحریف‌های عاشورا می‌داند؛ جلد 1 شرح حال امام حسین علیه السلام در مسیر مدینه تا کربلا، خطبه ها، وصایا و موضع گیری ایشان در نهضت و اتفاقات روز عاشورا و شهادت حضرت از موضوعات این مجلد است.