مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فقه
>
احکام ( وظایف )
>
احکام وضعی
>
عقل
عقل حاضنه
عقل محبو
عقل مضمون عنه
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
تعداد رکورد ها : 319
عنوان :
تبیین تطبیقی کارکرد عقل در تنقیح مناط و تناسب حکم و موضوع و تأثیر آن بر استنباط احکام
نویسنده:
محمدامین ساکنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
عقل
,
عقل
چکیده :
جایگاه و حجیت عقل همواره از مباحث خطیر در امر اجتهاد و استنباط احکام شرعی محسوب گشته، و بحثهای دامنه داری را در علوم مختلف اسلامی اعم از فقه و کلام به خود اختصاص داده است، از این رو نگاه به کارکردهای عقل همواره منشاء اختلافات گسترده ای بوده است، مسئله ی حسن و قبح عقلی در کلام عدلیه و اشاعره و بحث ملازمه حکم عقل و شرع در اصول فقه اسلامی بستری است که بسیاری از این مسائل در آن انباشته شده است، جدای از کارکرد منبعی که برای عقل قابل تصور است، عقل، ابزاری در خدمت دیگر ادله برای استنباط حکم شرعی تلقی می شود که جز با فعالیت آن، هیچ یک از مبادی دست یابی به حکم شرعی به نتیجه منجر نخواهند شد؛ تفاوت رویکرد به دلیل عقل در فقه شیعه و اهل سنت و پنداشتن آن به عنوان منبعی مستقل که در کنار کتاب و سنت به حکم شرعی رهنمون گردد، ناشی از اختلاف کلامی آنان در بحث عقلی و ذاتی بودن حسن و قبح های شرع و تبعیت احکام از مصالح و مفاسد نفس الامری است، هرچند تنقیح مناط و تناسب حکم و موضوع که در تعامل میان نص و عقل بدست می آیند از زمره ی دلیل عقل در معنای مستقلات عقلیه شمرده نمی شوند، لیکن بهره گیری از آنان در ذیل استلزامات و علاقات، خود نیازمند اعتقاد به ضابطه مند پنداشتن شریعت است، لذا منکرین حسن و قبح عقلی و مخالفین ملازمه حکم عقل و شرع نمی بایست راهی به بهره گیری از این ادله بیابند، اما این فرضیه به جهت استفاده ی فقه اهل سنت از استقراء و حکم نمودن بر اساس عادت شارع، و نیز بهره گیری مخالفین شیعی ملازمه اعم از اخباری و اصولی از تنقیح مناط، به اثبات نرسیده، لذا تناسب حکم و موضوع در فقه شیعه و مباحث مناسبت و برخی مسالک علت در فقه اهل سنت و کاکرد عقل در آن ها، در عین وجود تشابه، متفاوت است، همچنین است کارکرد عقل در تنقیح مناط شیعی با مفاهیم مشابهی از مسالک علت در ذیل قیاس اهل سنت، لازم به ذکر است عمده ی این تفاوت از تلاش برای ابداع جامع و نیز استنباط ظنی در فقه اهل سنت و تأکید بر قید یقینی و اطمینانی و مساوی نمودن مورد معلوم با مسکوت در فقه شیعه نشأت می گیرد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش و جایگاه عقل در تحصیل معارف اعتقادی
نویسنده:
رضا رهنما
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
معرفت عقلانی
,
عقل
,
عقل
,
عقل
,
معرفت خدا
,
عقل(منطق)
,
معرفت
چکیده :
در طول تاریخ تفکر بشر دیدگاههای مختلفی پیرامون جایگاه عقل در کسب اعتقادات دینی وجود دارد. بعضی به عقل چندان بهایی نداده و دربارهی آن راه تفریط را پیش گرفتهاند و برخی نیز همچون فلاسفه انتظار زیادی از آن دارند و در مورد قدرت و محدودهی عقل راه افراط را طی کردهاند. اما حقیقت این است که داوری در مورد نقش عقل در کسب معارف دینی به سامان نمیرسد مگر این که حقیقت و تواناییها و محدودیتهای آن به صورت دقیق شناخته شود. این نوشتار در پی پاسخ به این سوال اساسی است که نقش اثباتی و سلبی عقل در قبال اعتقادات دینی چیست؛ بدین معنا که در چه حیطههایی میتوان اعتقادات دینی را به کمک عقل ثابت کرده و نشان داد و نیز چه محدودیتهای متوجه معارف عقلانی میباشد. برای رسیدن به پاسخی دقیق برای پرسش فوق، ابتدا میبایست تعریف صحیحی از عقل ارائه شود. با توجه به دریافت درونی انسانها به عنوان واجدان عقل و نیز تذکر آیات و روایات اسلامی به این نتیجه رسیدهایم که عقل نوری است که از جانب خداوند متعال داده شده و انسانهای عاقل به جهت واجد بودن آن، از مجانین، اطفال و... متمایز میشوند. به سبب آن درست از نادرست تشخیص داده میشود و در این تشخیص، فرقی میان حوزه نظری با حوزه عملی وجود ندارد. علاوه بر این عقل به انسان حکم میکند که خوبیها را اختیار کند و بدیها را ترک نماید لذا بر اساس آن عاقلان شایستگی مدح و ذمّ پیدا میکنند. این نور الهی معصوم بوده و در کشف کردنش دچار خطا نمیشود و البته حجیت ذاتی نیز دارد. اگرچه عقل معصوم میباشد با این حال به اعتراف قریب به اتفاق اندیشمندان و تصریح آیات و روایات اسلامی و نیز دریافت درونی همهی انسانها، دارای حیطهی کارایی مشخصی میباشد که خارج از این حیطه نه تنها نمیتواند سودمند باشد بلکه تکیه بر آن موجبات گمراهی صاحبش را فراهم میآورد. با در نظر گرفتن دو امر فوق یعنی «تعریف عقل و ویژگیهای آن» و «وجود محدودیت در ادراکات عقلی»، به بررسی نقش عقل در پنج مسئله «توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد» و حیطهی کارایی آن در این مسائل پرداختهایم. نشان دادهایم که اصلیترین موضوع عقل در مسئله توحید، خروج از دو حد تعطیل و تشبیه است. به این معنا که عقل از توانایی اثبات «وجود صانع» و «نقص ناپذیری او» برخوردار است. نقص ناپذیری به این معناست که صانع متعال در عین عدم شباهت و سنخیت با مصنوعات، جامع جمیع کمالات میباشد. همچنین مهمترین محدودیت وی در این امر، کسب معرفت بالکنه و یا معرفت احاطی نسبت به خداوند متعال است. اثبات نمودهایم که تنها راه رسیدن به معرفت خداوند، اعطای آن از جانب خود او میباشد و حقیقتاً معرفت عقلانی راهی به سوی آن ندارد. سپس با تأکید بر مسئله نقصناپذیری صانع متعال، عدل او را ثابت کردهایم. بیان نمودهایم که هیچ گونه ظلمی به ساحت خالق متعال راه نداشته و افعال او همگی حکیمانه است. در مسئله نبوت و امامت، نشان دادهایم که «ضرورت وجود رسولان الهی» و «وجود ویژگیهایی خاص در آنان از قبیل ارتباط با غیب، علم و عصمت»، به عنوان اصلیترین حکم عقل به حساب میآیند. همچنین اثبات صحت ادعای رسولان الهی نیز در حیطه کارایی عقل میباشد. اما در طرف مقابل احکامی از قبیل «آگاهی از کیفیت نزول وحی» و «مقامات انبیا و امامان» در دایره فهم عقلانی قرار ندارند. در بحث معاد نیز ثابت نمودهایم «اثبات اصل وجود آن»، مهمترین حکم عقل میباشد در حالیکه وی از رسیدن به تفصیل جزئیات معاد از قبیل «مراحل آن»، «جسمانی بودن آن» و «مسئلهی خلود» عاجز است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی فضای صدور روایات امام رضا (علیه السلام)
نویسنده:
ناصر بهادری نیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
روایت
,
امام علی بن موسی الرضا
,
دعا
,
ادراک عقلی
,
قرآن
,
معارف اسلامی
,
احتجاج
,
قرآن
,
تفسیر قرآن
,
تفسیر فقهی
,
عقل
,
عقل
,
عقل
,
عقل(منطق)
,
دعا
,
دعا
,
دعا
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
علیبن موسی (ع)، امام هشتم
,
علیبن موسی (ع)، امام هشتم
چکیده :
شناخت فضاي صدور روايات معصومان آنچنان اهميت دارد كه گاه بدون در نظر گرفتن آن، به فهمينادرست و چه بسا گمراهكننده خواهيم رسيد به عبارت ديگر در بسياري از موارد بايد بدانيم كه معصوم، در هنگام بيان سخن يا انجام عمل خود در چه شرايطي هست يا مخاطب در چه وضعيتي قرار دارد و از اين دست مجهولات كه بايد به آنها پاسخ روشني داده شود. احاديث امام رضا(عليهالسلام) هم از اين قاعده مستثني نيستند و براي شناخت بهتر و صحيح آنها بايد به قرائن مقامي(فضاي صدور) عصر حضرت دقت بيشتري مبذول داشت. به كمك روايات حضرت رضا(عليهالسلام) و ديگر معصومان، كتب تاريخي و ملل و نحل ميتوان به فضاي صدور احاديث امام دست پيدا كرد. اهل حديث، معتزله، واقفيه، غلات، خوارج، مرجئه، خلفاي بني العباس (مأمون) و سادات حسني و حسيني از فرق و جريانهايي هستند كه در جاي جاي روايات حضرت حضور دارند بنابراين با دقت در عقايد و فعاليتهاي آنها ميتوان شناخت نسبتا كاملي از احاديث امام به دست آورد به طوري كه با حضور آنها بود كه امام به رد عقايدي چون؛ تشبيه و تجسيم، اختيار محض، جبر مطلق، قائم بودن امام هفتم پرداختند و با جريان ها و اقداماتي مثل؛ غصب خلافت، ادعاي دروغين امامت و اسرائيليات مقابله كردند و همچنين به اثبات و تبيين مباحثي مانند؛ بداء، عصمت انبياء، نبوت پيامبر اكرم، جايگاه الهي و فضيلت اهل بيت، اهميت ايمان و عمل و احكام فقه شيعه مبادرت ورزيدند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبانی انسان شناسی جامی در هفت اورنگ
نویسنده:
محمد انور جارزهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
روح
,
علوم انسانی
,
جامی
,
عقل
,
عقل
,
عقل(منطق)
چکیده :
چکیدهبررسی مبانی انسان شناسی جامی در هفت اورنگبه کوشش محمد انور بجارزهی هفت اورنگ از آثار برجستهی نورالدین عبدالرحمن جامی، عارف شاعر مسلک سدهی نهم هجری است که از دیگر آثارش شهرهتر است. این مجموعه آکنده از مباحث انسانشناسی و عرفان اسلامی است. جای درنگ است که بسامد اصطلاحات عرفانی و انسانشناسی در آثار وی؛ بهویژه در هفت اورنگ، چنان فراوانند که شاخصهی سبکشناختی وی به شمار میآید. این موضوع پیوند ژرفی با موضوع انسانشناسی جامی دارد که زیر مجموعهای از انسانشناسی عرفانی است. مبانی کلیدی انسانشناسی در مکتب عرفان، نفس، دل، عقل و روح است که با بررسی در هفت اورنگ اهمیت این مقوله ها در این مجموعه آشکار شده است. در این پژوهش اصطلاحات مهم دیگری چون عشق و محبت، ولی و پیر، ولایت، انسان و انسان کامل و وحدت وجود بررسی شد. ده واژه ی عرفانی عدل، رضا، شکر، صبر، ذکر، اختیار، جبر، بقا، فقر و فنا که از مقام های مهم عارف در سیر و سلوک است نیز مورد واکاوی قرار گرفته اند. نتایج و یافتههای این پژوهش در پنج فصل زیر آورده شده است: فصل نخست به کلیات اختصاص یافته که شامل مقدمه، اهمیت، ضرورت و اهداف تحقیق، پیشنهی تحقیق، روش تحقیق و روش انجام کار است. در فصل دوم زندگینامه، آثار، تألیفات و مکتب ادبی شاعر آمده است. در فصل سوم، مبانی کلیدی انسانشناسی؛ انسان کامل، نفس، دل، محبت و عشق، روح، عقل، ولی، ولایت و وحدت وجود، واکاوی شدهاند. در فصل چهارم، اصطلاحات مهم و پر بسامد عدل، صبر، شکر، رضا، ذکر، وحدت، فقر، فنا، بقا، جبر و اختیار بررسی شدهاند. فصل پنجم به نتایج برآمده از این پژوهش اختصاص یافته و به کوتاهی بسامد اصطلاحات کلیدی پرکاربرد حوزه ی انسان شناسی جامی طرح شده است. کلید واژهها: هفت اورنگ، جامی، نفس، عقل، روح، دل، ولایت. عدل
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معاد از دیدگاه عقل و قرآن با بررسی شبهات
نویسنده:
محمدتقی ناصری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
معاد(کلام)
,
معاد جسمانی
,
قرآن
,
جسم مثالی
,
معاد(فلسفه)
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
شبهات
,
عقل
,
عقل
,
صدرالدین شیرازی
,
محمد بن ابراهیم979-1050 ق.
,
محمد بن ابراهیم979-1050 ق.
,
آیات معاد
چکیده :
فصل اول:مشتمل بر مباحث مقدماتی تحقیق که عبارتست از واژهشناسی، بیان مسأله، سوالات اصلی و فرعی، فرضیهها، و بیان ضرورت و هدف تحقیق و...فصل دوم:به بررسی دیدگاههای پیرامون معاد اختصاص یافته و در نهایت دیدگاه معاد به صورت روحانی و جسمانی عنصری به عنوان نتیجه این فصل بیان شده است.فصل سوم:در طی سه مرحله، به اثبات امکان ذاتی و امکان وقوعی و ضروری بودن معاد ازدیدگاه عقل پرداخته شده و بر اثبات آن برهانهای زیادی مورد استناد قرار گرفته است.فصل چهارم:به بررسی معاد از دیدگاه قرآن اختصاص دارد.فصل پنجم:شبهات موجود پیرامون معاد ومطرح شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پدیده دگماتیسم دینی- مذهبی و مواجهه با آن از منظر قرآن و روایات
نویسنده:
محمد سلیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جزم اندیشی
,
روایت
,
دین
,
فطرت(کلام)
,
قرآن
,
معارف اسلامی
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
عقل
,
عقل
,
عقل
,
جمود
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
چکیده :
پدیدهی دگماتیسم دینی-مذهبی به عنوان یکی از آسیب های دینی، دیرزمانی است که از سوی برخی صاحبنظران بویژه در مغرب زمین مطرح می باشد و اساساً به دنبال آن است که ساحت دین را از داشتن منطق عقلانی بی بهره نشان دهد و آموزه های آن را مشتمل بر مجموعه ای از امور جزمی قلمداد کردهو مومنین را نیز -بدلیل اعتقاد راسخ به آن ها- به ناتوانی در بهره گیری از اندیشه و تعقل متهم نماید از این روی در قالب شش فصل با طرح و بررسی این پدیده به آسیبشناسی نشر آن در بطن تمدن و جامعه اسلامی و راهکارهای مواجهه با آن از منظر آیاتو روایات پرداخته شده است.در فصل اول با ذکر اهمیت و ضرورت تحقیق به معانی و مفاهیم واژه ی دگم، دگماتیسم و کلمات و مترادفات آن ها اشاراتی شده است. در فصل دوم،علل بروز و نشر جزمیت در حوزه های مختلف، تاریخ پیدایش آن و آثار پدیده دگماتیسم مطرح شده و نهایتاً به وجود ارتباطی منطقی میان فطرت، عقل و وحی پی می بریم. در فصل سوم، آشنایی با برخی تعابیر و مفاهیم رایج از دین و کارکردهای آن مدنظربوده و سیر تاریخی تقابل انسان و دین(با محوریت دین اسلام) مورد توجه قرار گرفته است.در فصل چهارم، موضوع سازش عقل با باورها و حقایق ثابته مطرح شده و وجود قرآن، انبیاء، ائمه و میراث ارزشمند آنان تحت عنوان فقاهت مستمر در تعلیم و تزکیه ی بشر اندیشمند به عنوان امری انکار ناپذیر مورد نظر قرار گرفته است.در فصل پنجم، اوضاع و احوال انسان معاصر و مسلمان امروز بررسی و ضمن بیان برخی فرصت ها و چالش های موجود در این راستا بر ضرورت حرکت و پویایی روز افزوننهادهای دینی تأکیدشده است.در فصل ششم مشخص می شود که ماهیت دگماتیسم دینی- در تعبیر رایج آن- بالکل با جزمیات و آموزه های اصیل اسلامی متفاوت بوده و نتیجه آن که دامان دین مبین اسلام، عاری ازلوث وجود این انگ می باشد.کلید واژه: دگم- دگماتیسم- دگماتیسم دینی-جمود-تحجر-جزمیت- فطرت- عقل- تجدد
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ضرورت دین از دیدگاه عقل
نویسنده:
نذیر احمد شریفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
دین
,
علوم انسانی
,
دینداری
,
10. شریعت/ Šarīʿa
,
نبوت
,
امام معصوم
,
رفتار اخلاقی
,
نگرش دینی
,
عقل
,
عقل
,
عقل
,
عقل(منطق)
,
morality
,
Religion
,
religious beliefs
,
ضرورت
,
religious beliefs
,
religious beliefs
,
Religious beliefs
,
religious beliefs
,
religious beliefs
,
religious beliefs
,
نیاز اطلاعاتی
,
information need
,
باور دینی
چکیده :
بعد از مقدمه، هدف، روش تحقیق و ضرورت این بحث به سیری از تاریخ بحث با چهار عنوان پرداخته شده است. در فصل اول تحت عنوان کلیات و مفهوم شناسی واژه ها، ضرورت، عقل و دین را از لحاظ معنای لغوی واصطلاحی بیان کردیم. سپس تعریف عقل را از دیدگاه های مختلف بررسی نموده و کاربردهای عقل را بررسی کردیم. بعد از آن تعریف دین را از نظر دانشمندان غربی و مسلمان و همچنین از نظر آیات و روایات بررسی کردیم و در نهایت تعریف مورد نظر از دین را بیان کردیم. در فصل دوم به مهم ترین ابعاد دین توجه نموده و ضرورت توحید، نبوت، امامت و معاد از دیدگاه عقل با براهین عقلی بررسی و بیان شده است. اصول اعتقادی دین برای تامین سعادت حقیقی بشر صادر گردیده و هماهنگ با مقتضای فطرت و سرشت انسان بود، اعتقاد به آنها معقول بوده و ضرورت عقلانی دارد. در فصل سوم، ضرورت دین با توجه به معقولیت دینداری مورد توجه قرار گرفته، در این فصل برهان شرط بندی که از جمله براهینی است که در غرب از ناحیه پاسکال مطرح شده و با برهان دفع ضرر محتمل که از ناحیه حکما و متکلمین اسلامی مطرح شده است همخوانی دارد، مورد بحث قرار گرفته است. فصل چهارم به ضرورت دین با توجه به کارکردهای دین پرداخته و این نقش آفرینی را از سه جنبه بررسی نموده است: 1- دین و اخلاق 2- دین و معنای زندگی 3 - دین و روان ، در این بخش با نگاه به کارکردهای مختلف دین ضرورت دین از نگاه عقل را بررسی کردیم. و در آخر پایان نامه نتیجه گیری و جمع بندی کلی از مباحث را ارائه کردیم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش عقل در اجتهاد
نویسنده:
قاسم محسنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
استنباط احکام
,
علوم انسانی
,
استدلال
,
حُجّةٌ
,
فقیه
,
اصطلاحنامه فقه
,
اجتهاد
,
عقل
,
عقل
,
عقل
,
حجت
,
legitimacy
,
legitimacy
,
Legitimacy
چکیده :
نقش اجتهاد صحیح در رسیدن به احکام شریعت نجاتبخش اسلام بر هیچ کس پوشیده نیست؛ زیرا آگاهی به احکام اسلامی، مقدمه عمل به آنها محسوب میشود. راه دستیابی به این احکام، مراجعه به منابع چهارگانه کتاب، سنت، اجماع و عقل است. اما از میان آنها، این پژوهش به تبیین نقش عقل در اجتهاد و استنباط احکام شرعی پرداخته، و زمینههای ورود عقل به حوزه دین، و ارتباط عقل و اجتهاد را در جامعه اسلامی با استفاده از روش کتابخانهای مورد بررسی قرار داده است. بررسی تاریخچه اجتهاد، و نیز منبعی بودن و یا ابزاری بودن عقل، مفاهیم و مبانی تصور، مفهوم عقل از لحاظ لغوی و اصطلاحی، مباحث مربوط به خاتمیت و جامعیت دین، و مباحث ثابت و متغیر در دین و فقه، از مباحثی است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، عقل دارای دو نقش منبع و ابزار در فرایند استنباط احکام شرعی دارد، و در کنار قرآن و سنت، میتواند دلیل حکم شرعی قرار بگیرد. منبع بودن عقل را حداقل برای استنباط بعضی از احکام، تمام گرایشهای شیعه، و اهل سنت، اخباریون، اصولیون، و حتی اشاعره پذیرفتهاند. فقها درباره نقش منبعی عقل به مباحثی چون قاعده و ملازمه پرداختهاند، و بر این اساس، عقل که در منابع فقه و اصول بهعنوان یکی از منابع چهارگانه استنباط مطرح میباشد، علاوه بر استنباط مستقیم حکم شرعی در ناحیه مستقلات عقلیه، در ناحیه غیرمستقلات عقلیه نیز برای تطبیق اصول بر فروع، و مراحل مختلف استنباط و استدلال شرعی مورد استفاده قرار میگیرد. درباره نقش ابزاری عقل نیز هر انسانی با اندکی تأمل درمییابد که بدون کمک گرفتن از قوه عقل، هیچ استدلالی سامان نمییابد. در این راستا، کاربرد ابزاری و غیراستدلالی عقل به سه نوع آلی، تأمینی و تسبیبی تقسیم شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تأثیر عوامل غیر معرفتی در معرفت دینی از منظر صدرالمتألهین
نویسنده:
لیلا شایستهرخ
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
معرفت دینی
,
دین
,
01. خداشناسی (کلام)
,
علم حضوری
,
عبادت
,
معارف اسلامی
,
شناخت شناسی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
عقل
,
عقل
,
عقل
,
ریاضت
,
خداشناسی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
صدرالدین شیرازی ، محمدبن ابراهیم
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
هنر و علوم انسانی
چکیده :
معرفت، به معنای باور صادق موجّه و به تعبیر صدرالمتألّهین، صورت علمی حاکی از حقیقت خارجی و مطابق با آن است. معرفت دینی که از مباحث مهم معرفتشناسی به شمار میآید، معرفتی برگرفته از دین و در مورد دین است که از مسائل بنیادین این نوع از معرفت، مسأله مبدأ و معاد است. یکی از مباحث اساسی در حوزه معرفت دینی، سوال از تأثیر یا عدم تأثیر عوامل غیرمعرفتی در این نوع معرفت و چگونگی تأثیر آن عوامل، بر فرض وجود چنین عواملی است. آگاهی از این عوامل غیرمعرفتی و مکانیسم تأثیر آنها بر شناخت انسان از دین و مسائل بنیادین آن، نقش بهسزایی در دست-یابی به معرفت دینی صادق نیز در نیل انسان به کمال حقیقی خویش ایفا میکند.براساس آراء صدرا، این عوامل به دو قسم مفید یا موثر و منفی یا بازدارنده تقسیم میگردد. عوامل غیرمعرفتی موثر بر معرفت که از آنها به فضائل و کمالات اخلاقی و عبادی یاد میشود، عبارتند از: تصفیه و جهاد با نفس، ریاضت، حسن خلق، تقوا، خوف و خشیّت، همراهی علم و عمل- عمل صالح، نماز، عبادت، طاعت و اخلاص.عوامل مذکور، باعث ایجاد و رشد و بالندگی معرفت میگردد و حجب میان نفس و حقیقت را برطرف نموده، قلب را مهیّای دریافت معارف حقّه میسازد. در مقابل، عوامل غیرمعرفتی منفی، که همان معاصی و رذائل اخلاقی است، نظیر گناه، جهل و غفلت، حبّ دنیا، عجب و کبر، حسد، کینه و عشق، پیروی از هوای نفس، ریا، شرک، نفاق، حبّ جاه و مقام، تقلید، حیا و کفر، آرزوهای طولانی و وسوسه، قلب را مکدّر میکند و در نتیجه، آن را از تابش نور معرفت محروم میگردانند؛ چرا که تنها قلب عاری از هرگونه آلودگی، قابلیّت دریافت نور معرفت را دارد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
توانایی و محدودیتهای عقل و ادراک در خداشناسی از منظر امیرالمومنین(علیهالسلام)
نویسنده:
زهره موسوی تکیه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه)
,
علوم انسانی
,
خداوند
,
امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع)
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
عقل
,
عقل
,
اثبات
,
حدتعطیل
,
حدتعطیل
چکیده :
از آنجا که دو موضوع خداشناسی و عقل همواره در طول تاریخ مورد توجه قرار گرفته است، گروهی بر این اعتقاد میباشند که باید برای تمام امور از جمله تمامی مباحث خداشناسی دلیل عقلانی داشت و یا با کمک عقل به تمام مسائل مربوط به آن دست پیدا کرد و گروهی عقل را در موضوع خداشناسی به طور کلی ناتوان میدانند. در این رساله برآنیم رابطهی عقل و خداشناسی را از دیدگاه امیرالمومنین(علیهالسلام) مورد بررسی قرار دهیم.آنچه از مجموعهی آیات و روایات در بحث خداشناسی و به خصوص سخنان امیرالمومنین(علیهالسلام) حاصل میشود این است که باید در خداشناسی خود را از حد تعطیل و تشبیه خارج کنیم به عبارتی نه میتوان وجود خداوند و صفات او را نفی کرد و نه میتوان برای او شبیه و حدی را تعیین نمود. بنابر مجموعهی آیات و روایات به ویژه کلام امیرالمومنین(علیهالسلام) عقل در مسیر شناخت خداوند دارای تواناییها و محدودیتهایی میباشد:عقل با مشاهده آیات و کمالات و آثار قدرت و حکمت که بر همهی هستی حاکم است متذکر خالقی مقتدر، علیم و حکیم شده و او را بدون هر گونه پیش فرضی تصدیق میکند و این اعتراف و تصدیق در معارف اهل بیت(علیهمالسلام)، همان اثبات عقلی صانع نامیده شده است. از طرفی عقل به دلیل مخلوقیت و محدویت بر صانع ـکه چه از جهت ذات و چه به لحاظ صفات لایتناهی استـ توانایی احاطه را ندارد و خود عقل ورود به حوزهی ذات ربوبی را ناروا و زشت میداند و اعتراف میکند که خداوند در عین سلطه و احاطه مستمر بر همه ذرات عالم امکان از هر گونه تشبیه و مانندی مبراست؛ چرا که در این صورت نوعی محدویت و ترکیب و اجزاء را در ذات باید پذیرفت. لذا حتی در مقام احتجاج هم از هرگونه تشبیه و تمثیل برای اثبات ذات باری باید پرهیز نمود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
تعداد رکورد ها : 319
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید