مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

التبیان فی تفسیر القرآن، کتابی در تفسیر قرآن اثر محمد بن حسن طوسی (۳۸۵-۴۶۰ق) معروف به شیخ طوسی که آن را اولین تفسیر کامل شیعی دانسته‌اند که حاوی تفسیر همه آیات قرآن است و علاوه بر آن، از روش‌های متعدد تفسیری در آن استفاده شده است. این تفسیر از منابع کهن تفسیری به‌شمار می‌آید و بسیاری از مفسران شیعه، از آن سرمشق گرفته‌اند. شیخ طوسی در این تفسیر، علاوه بر نقل روایات معصومان(ع) و صحابه، با تکیه بر عقل و توجه به علوم مختلف، آرای مفسران گذشته و معاصران خود را بررسی و ارزیابی کرده است. از این رو، برخی این تفسیر را دربردارنده انواع علوم و فنون قرآنی، همچون صرف، نحو، اشتقاق، معانی، بیان، حدیث، فقه، کلام و تاریخ دانسته‌اند. بنابر گفته شیخ طوسی در مقدمه، او قصد داشته است با این تألیف، کاستی‌های تألیفات تفسیری پیشین را برطرف سازد. به گفته او هیچ‌یک از علمای شیعه کتابی جامع و کامل در تفسیر قرآن ننوشته بودند که آیات قرآن را از نظرگاه‌های مختلف مانند علم کلام، حدیث، لغت و جز آن تفسیر کند و روایات تفسیری و اندیشه‌گر‌یهای مفسران پیشین را به‌گونه مستوفی بررسی کند و آنچه را بدان نیاز هست، خود تفسیر کند. تنها گروهی به گردآوری احادیث درباره آیات پرداخته‌اند بی‌ آنکه روایات و آرای تفسیری را استقصا(= تفحص و جست و جوی کامل)و بررسی و ارزیابی کنند و از خود چیزی برای تبیین و تفسیر آیات بیفزایند. شیخ طوسی معتقد است که عالمان اهل سنت نیز در تفسیر قرآن یا هر روایتی درباره قرآن را نقل کرده و از این‌رو از اختصار و تمرکز بر موضوع دور مانده‌اند و یا تنها به تفسیر الفاظ غریب و مشکل قرآن نگریسته‌اند. برخی نیز کوشیده‌اند راهی میان این دو را برگزینند و از زاویه دانشی که در آن تخصص دارند قرآن را تفسیر کرده‌اند. شیخ طوسی تفاسیر گروه سوم، از جمله ابومُسلم محمد بن بحر اصفهانی (م. ۳۲۰ق.) و علی بن عیسی رمانی (م. ۳۸۴ق.)، از علمای معتزله را بهتر از دیگر آثار تفسیری دانسته ولی تذکار داده که همینان نیز از نظرگاه‌های علوم مختلف به تفسیر دست نزده و افزون بر این، گاه مطالبی طولانی آورده‌اند که نیازی به ذکر آنها نبوده است. بدین‌رو، او خود بر آن شده است تا تفسیری در عین اختصار، جامع و کامل تألیف کند که در آن، به علوم مختلف قرآنی مانند قرائت، معانی بیان، صرف و نحو و متشابهات بپردازد و نیز به شبهه‌ها و طعنه‌های ملحدان و مبطلان مانند اهل جبر و تشبیه و مانند آن پاسخ دهد. طوسی وعده داده است که در این اثر نه چنان کوتاه می‌نویسد که فهم مطالب مشکل شود و نه اصل ایجاز و اختصار را فرو می‌گذارد. * این اثر، تفسیر همه سوره‌ها و آیات قرآن را به ترتیب کتابت در بر دارد. تفسیرهای پیشین شیعه، مانند تفسیر ابوحمزه ثمالی (م ۱۴۸ ق)، تفسیر (منسوب به) امام حسن عسکری، نقل از محمد بن‌قاسم استرآبادی (م ح ۳۸۰ ق)، تفسیر فرات‌ کوفی (از اعلام قرن سوم و چهارم قمری)و تفسیر قمی (اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم قمری)، برخی آیات قرآن را بررسی نکرده‌اند. * چیستی و ترتیب مطالب مربوط به هر سوره چنین است که در آغاز از نام‌های سوره، مکی یا مدنی بودنش، وضعیت آن به لحاظ وجود ناسخ و منسوخ و پاره‌ای دیگر از مشخصاتش سخن می‌رود. معنای لغوی واژگان، اختلاف قرائات، نکات صرف و نحوی و بلاغی و سپس شرح و تفسیر آیه و آرا و اقوال مختلف درباره آن، از مطالب دیگر کتاب است. * بررسی اسباب نزول آیات و مسائل کلامی و مباحث فقهی مرتبط با آن در جای جای کتاب به‌چشم می‌خورد به‌گونه‌ای که وجهه کلامی و فقهی تفسیر بر دیگر وجوه آن برتری محسوسی دارد. نظر به آشنایی شیخ با اختلافات فقهی میان مذاهب مختلف اسلامی، بررسی‌های فقهی او در این اثر در بسیاری از مواقع، حالت تطبیقی و مقایسه‌ای نیز به خود گرفته است. * شیخ طوسی پیش از پرداختن به تفسیر متن قرآن، دو فصل آورده است. نخست فصلی است با عنوان «در مطالبی که باید پیش از تفسیر از آنها آگاهی داشت» که شیخ در ابتدای این فصل به اختصار در رد تحریف قرآن چه تحریف به زیادت و چه تحریف به نقیصه سخن گفته است. فصل دوم با عنوان «نامهای قرآن و نامگذاری سوره‌ها و آیات»، مختصری است درباره موضوعاتی مانند نامهای قرآن و اصطلاحات و مفاهیمی مانند سوره، آیه و جز آن که آگاهی از آنها برای ورود به تفسیر قرآن کریم، مناسب می‌نماید. جلد هفتم تفسیر سوره های کهف، مریم، طه، انبیاء، حج، مؤمنون، نور و فرقان را در بردارد.

عنوان کتاب برخورد پیامبر با منافقین می باشد که دیدگاه و روش قرآنی دارد. اتفاقاتی که باعث سوء استفاده منافقین شد در طول تاریخ اتفاق افتاده است از جمله آنها آیه افک و شبهه افکنی و شیطنت منافقین بود که گفتند این جریان برای عائشه است و... این یکی از مواردی است که پیامبر با منافقین برخورد کرد. کتاب به ذکر مسائلی مثل این مورد پرداخته و برخورد پیامبر با منافقین رو توضیح و تبیین می کند.

کتاب"ابحاث حول السیدة عائشة رؤیة شیعیة معاصرة " درباره عائشه همسر پیامبر و ام المومنین می باشد که دیدگاه شیعه را در مورد ایشان بیان می دارد و مشخصا به چند سوال مهم پاسخ می دهد از جمله: آیا عائشه مرتکب فحشا شده است؟ آیا موقع ازدواج پیامبر ایشان 9 ساله بودند؟ آیه افک در مورد ایشان بوده یا ماریه؟ حکم تعدد زوجات النبی چیست؟ و...

کتاب حاضر کتابی جامع و مفصل درباره صحابه اثر محمد عباس می باشد که درباره صحابه، تعریف صحابی، عدالت صحابه، فسق، ارتداد، لعن، افضل صحابه، عدالت جمیع صحابه، صحابه هایی که با امام علی (ع) جنگیدند، بحثی راجع به بعضی از غروات مثل حنین، بدر، احد، فصلی راجع به دفع شبهات و... میباشد.

کتاب حاضر در مورد سیره نبوی می باشد. در این کتاب از عرب جاهلی سخن گفته شده است، و بعد از آن به بررسی تولد پیامبر ، بعثت ایشان، ازواج النبی، ازدواج فاطمه با علی علیهماالسلام ، غزوات پیامبر و... بحث می شود.

بررسی تاریخ زندگانی و سیره رسول خدا از تولد تا وفات، موضوع این اثر است. نویسنده در پی در خواست مرجع بزرگ شیعه، آیت الله بروجردی، اقدام به تألیف این کتاب کرده و عمده منابع آن نیز، از کتاب های تاریخی و تفسیری اهل سنت می باشد و شیوه وی نقلی و تحلیلی است. مؤلف در این اثر، تلاش کرده است تا به تمامی جزئیات تاریخ پیامبر، خصوصا به ابعاد گوناگون رسالت آن حضرت بپردازد. از این رو، حوادث و پیشامدهای زندگانی آن حضرت در مکه و مدینه، سفر و حضر، جنگ و صلح، ویژگی های روحی و خصائص اخلاقی پیامبر را تشریح کرده است. در جلد دوم، از آغاز جنگ های پیامبر با قریش، از جمله جنگ بدر سخن گفته و سپس با بررسی سال های هجرت، به سریه ها و غزوه های پیش آمده در آن سال ها، از جمله جنگ های احد، خندق، خیبر، حنین و تبوک پرداخته و دیگر حوادث و پیشامدها و چگونگی تشریع احکام و نزول آیات را بررسی کرده است.

کتاب حاضر به بررسی تاریخ زندگانی پیامبر اعظم می پردازد. محتوای جلد حاضر بیشتر به بررسی غزوات پیامبر می پردازد و در کنار آن بحث مباهله پیامبر، غدیر خم و در آخر فضائل و معجزات حضرت رسول آورده شده است.

کتاب حاضر از علامه مظفر ره درباره فضائل امام علی ع می باشد که در رد شبهات و اباطیل فضل الله روز بهان نوشته شده است که روزبهان خود کتابی نوشت در رد نهج الحق و کشف الصدق از علامه حلی ره و در این کتاب علامه مظفر به صورت مستدل به شبهات روزبهان پاسخ می دهد.