مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين پژوهش موازين اخلاق اجتماعي از منظر قرآن کريم و آموزه‌هاي اسلامي به ويژه روابط اجتماعي بررسي شده و مباني و ضوابط رابطه با ديگران در جامعه اسلامي تبيين گرديده است. نويسنده در پنج فصل اصول کلي همزيستي با ساير مردم و ديگر اديان را بيان کرده و آموزه‌هاي قرآن و سنت را در اين زمينه تبيين نموده است. در فصل اوّل ضمن بيان مقدمات تحقيق، کيفيت تشکيل مجتمعات بشري و ضرورت آن، چگونگي ارتباط افراد بشر يا يکديگر و لزوم آن، تعددّ جوامع بشري از لحاظ ديني و سياسي و مذهبي، اهداف و رسالت جامعه اسلامي در ايجاد رابطه با جوامع غير اسلامي و قوانين اسلامي در اين زمينه آمده است. در فصل دوم مفاهيم مربوط به زندگي و همزيستي مسالمت‌آميز با غيرمسلمانان از لحاظ لغوي و اصطلاحي و نيزمعاني لغوي و اصطلاحي واژگاني مانند عفو، صفح، حوار (گفت وگو)، تعارف تعايش و فلسفه تعدد در زمينه جوامع ديني و انساني بيان شده است. همچنين به ضرورت عقلي گفت وگو و ارتباط جوامع مختلف انساني، فارق از هر گونه دين يا فرهنگ خاص، اشاره کرده است. در فصل سوم با عنوان "تعايش ديني" ضوابط همزيستي ديني جوامع اسلامي و غير اسلامي مورد بررسي قرار گرفته و آيات و روايات در اين زمينه و نيز موضع‌گيري و سيره پيامبر اسلام(ص) و اهل بيت(، ضرورت احترام متقابل اديان و مذاهب، مباني فقهي روابط مسلمانان با غير مسلمانان و معيارهاي همزيستي و جنگ بيان شده است. در فصل چهارم به ضرورت همزيستي بين مذاهب مختلف اسلامي از لحاظ مذهبي اشاره گرديده و مباني قرآني، روايي و فقهي و ديدگاه‌هاي فقهاي مسلمان در اين باره شرح داده شده و اهداف و نتايج همزيستي مسلمانان با ساير مجامع ديني، مذهبي و انساني بيان گرديده است.

‫یکی از علوم مرتبط با قرآن و حدیث، دانش های پیرامون قرآن است که امروزه به نام «علوم قرآن» شناخته می شود. پایان نامه ی حاضر ترجمه و نقد و بررسی یکی از نوشتارهای امروزین در این موضوع است که به دست دانشمند قرآن شناس آیت الله العظمی نهاوندی نوشته شده است. این نوشتار که مقدمه ی تفسیر گرانقدر ایشان به نام نفحات الرحمن فی تفسیر نامدار شده است. وی در این مقدمه به مباحثی درباره ی قرآن پرداخته است و در هر بخش موضوع جداگانه ای را در پیش گرفته و از آغاز تا پایان روند زنجیره واری را پیموده است. شیوه ی بحث در این پیشگفتار قرآنی، آمیزه ای از پژوهش و استدلال و استناد به آیات و روایات است. از این مقدمه می توان وقوف و چیرگی این نویسنده را در مباحث کلامی، تفسیری، و روایی به خوبی دریافت. در بخش ترجمه سعی شده است بازگردان فارسی، ساده و روان و در عین حال سازگار با متن اصلی مصنف باشد. از آنجا که این نوشتار دارای یک نسخه بود، در بخش تصحیح تنها به اصلاح غلط های فاحش در متن اکتفا گردید و در بخش تحقیق، مآخذ و تراجم را در پاورقی ها ذکر کردیم.

‫چکيده : اين پايان نامه با رويکردي قرآني، راه هاي رسيدن به کمال انساني، معيارهاي کمال، رابطه آن با عقل، علم، عشق، لذّت، ثروت، قدرت، تفکر، سعادت و تقرّب الهي و آموزه‌هاي قرآن در باره موانع رسيدن انسان به کمال مطلوب را بيان مي کند. نويسنده همچنين ديدگاه برخي مکتب هاي فکري مختلف و انديش مندان اسلامي و غيراسلامي را در اين باره جويا شده و در پنج فصل ابعاد مختلف کمال را بررسيده است. وي در فصل اوّل ساختار کلّي تحقيق، فرضيه‌هاي مرتبط با آن و روش تحقيق را بيان کرده و مفاهيمي از واژه‌هاي انسان، کمال، سعادت، رابطه کمال با حرکت، تفاوت سعادت و کمال، ملاک اختلاف کمالات و خيرات، کمالجويي انسان به صورت فطري و مراد از کمال حقيقي انسان را ارائه مي کند. نگارنده در فصل دوم ديدگاه‌هاي برخي مکتب هاي فلسفي و عرفاني را در زمينه کمال انسان و رابطه آن با عقل، نسبت بين لذت و کمال انسان و رابطه سعادت و کمال را مطرح کرده و ضمن بيان نظريّات شخصيت‌هايي مانند محيي‌الدين ابن عربي، سقراط، افلاطون و ارسطو، به نقد نظريه اعتدال طلايي ارسطو درباره کمال انسان مي پردازد. در فصل سوم ديدگاه قرآن کريم درباره رابطه قدرت و کمال، نسبت بين ثروت و کمال، فطري بودن حب مال و ثروت، مذموم نبودن جمع‌آوري ثروت، معيار ارزش و کمال نبودن آن مطرح شده است. در فصل چهارم معيارهاي کمال نهايي انسان از منظر قرآن کريم ذکر مي‌گردد و مفهوم کمال ذاتي و اکتسابي، کمال هدفي و وسيله‌اي و کمال طبيعي و اکتسابي تبيين مي‌شود. نگارنده با همين هدف، به ارزش ذاتي روح انسان و کمال و ترقّي آن اشاره کرده و ديدگاه‌هاي مفّسران قرآن را در باره ترقّي روح و حقيقت آن، قرب الهي و رابطه آن با کمال نهايي انسان و درجات و مراتب تقرب الهي منعکس مي سازد. فصل پنجم به عوامل کمال انسان همچون: تفکر، تعقّل، اراده، ايمان، عمل صالح و محاسبه نَفس از ديدگاه قرآن اختصاص دارد.