مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب تعریف الانام فی التوسل بالنبی و زیارته علیه الصلاة و السلام توسط محمد بن محمد ابن حاج به رشته تحریر درآمده است. این کتاب مجموعه مقالاتی است که حول مساله ی توسل به پیامبر اکرم (ص) و اثبات مشروعیت و مقبولیت آن از دیدگاه شرع مقدس اسلام بوده، همچنین به مساله ی زیارت قبر آن حضرت(ص) و اثبات مشروعیت و محبوبیت آن از نگاه شرع، می پردازد. عمده مقالاتی که در این کتاب و در این خصوص آمده است بدین شرح می باشد: مقاله اول که عنوان کتاب هم از این مقاله اتخاذ شده است، نوشته محمد العبدری است، این مقاله به مساله ی زیارت قبور و خصوصا زیارت قبر پیامبر اکرم (ص) می پردازد و ضمن نقد ادله ی وهابیان در انکار مشروعیت این موضوع، به بحث جواز طلب شفاعت از پیامبر اکرم (ص) هم پرداخته و این مساله را نیز به تفصیل بیان می دارد. مقاله دیگر با عنوان «سهام الموحدین فی حناجر المارقین» اثر عبدالرحمن الفیحون است که با تکیه بر احادیث معتبر و اقوال علما و نیز آ یات قرآن به بیان ادله جواز توسل پرداخته است. مقالات دیگری نیر در همین موضوعات آمده است از جمله مقاله «سهام الجلالة فی افندة اهل الضلالة» نوشته عبدالصمد احمد الحیفی السنان و مقاله «فصل المقال فی حکم الصلاة بالنعال» نوشته عبدالله بن محمد الهاد ی بن عبدالقادر.

کتاب التوسل رکن الإیمان و العبادة از محاضرات: آیة الله الشیخ محمد السند و بقلم: الشیخ حسن العالی به رشته تحریر در آمده است. در توسل مقصود اصلی و واقعی همان خداوند است و آنچه وسیله قرار میگیرد فقط برای نزدیکی به ذات خداوند است و کسی بر غیر این اعتقاد داشته باشد متروک و کافر است. کتاب حاضر که به نام «التوسل رکن الإیمان و العبادة»، از محاضرات آیةالله شیخ محمد سند و به قلم شیخ حسن العالی می باشد که به زبان عربی تدوین گردیده است. و به موضوعات و مسائل مربوط به توسل پرداخته است. این کتاب شامل مقدمه و سه فصل می باشد. مولف در ابتدای مقدمه به ضعف و ناتوانی انسان، پستی و بی ارزشی این دنیا و بزرگی پروردگار یکتا پرداخته است. در ادامه فصول زیر بیان می شود. فصل اول به وجوه استدلال بر مسئله توسل می‌پردازد. فصل دوم تحلیل مفاد و أبعاد الفاظ یا محمد و یا علی بیان می‌کند. فصل سوم به ملفات توسل اختصاص یافته است.

کتاب عمدة الكلام في اثبات التوسل و التبرك بخير الانام بقلم جمیل حلیم الحسینی به رشته تحریر در آمده است. او کتاب خود را در پاسخ به شبهات وهابیت در مورد توسل و تبرک نگاشته است کتاب او مشتمل بر دو بخش است بخش اول آن در بردارنده ی تعریف معنای عبادت ومنافات نداشتن آن با توسل است در این بخش نویسنده با استناد به ادله نقلی قرآنی و روایی به نقل تناقضات وهابیون پرداخته است در بخش دوم به مساله تبرک پرداخته است و با استناد به سیره و ادله قرآنی و روایی در صدد اثبات ان بر آمده است و تناقضات ابن تیمیه را روشن کرده است در تتمه با استناد به کتب صحاح و علمای اسلام و با ذکر سندها از آن کتاب ها به نقد ابن تیمیه و وهابیت پرداخته است.

کتاب «مَحْقُ التّقَوّل فی مسألة التوسّل» به معنای از بین‌برنده پندارها در موضوع توسل تأليف محمد زاهد کوثری، وکیل مشیخة عثمانیه، آخرین شیخ الاسلام امپراتوری عثمانی است که از نظر فقهی، حنفی-مذهب و از نظر کلامی، ماتریدی است. اين كتاب در سه فصل تنظیم شده و نویسنده ادله قرآنی، روایی و برداشت علمای اسلام از روایات توسل را بیان کرده و به تفصیل به بحث پرداخته است و نیم‌نگاهی نیز به نقدهای وهابیان به موضوع توسل دارد. نکته اساسی این کتاب این است که محمد زاهد کوثری به خوبی با انتقادات وهابیت به توسل آشناست و می‌داند که وهابیان توسل به دعا در زمان حیات را قبول دارند و توسل به ذات و مقام در حیات و ممات را منکرند. بر همین اساس در تک­تک روایات، با توجه به همین شبهه به نقد شبهات وهابیت پرداخته و ثابت کرده است که توسل به ذات، چه در زمان ممات و چه در زمان حیات، از ادله فهمیده می‌شود و توسل به دعا به ندرت در روایات یافت می‌شود. بنابراین دلایل وهابیان ناقص و دلایل مخالفان وهابیت کامل است. کتاب با مقدمه طولانی درباره بدعت و احکامش و معرفی مبسوط زندگانی و آثار علامه محمد زاهد کوثری شروع می‌شود. از صفحه 97 تا 162 کتاب محق التقول آمده است. رساله کوثری کوتاه است، اما با پاورقی‌های مفصل مصحح کتاب حجیم‌تر شده است. مباحث کتاب: فصل اول: ادله توسل فصل دوم: روایات جواز توسل فصل سوم: جواز استغاثه به ارواح اولیای الهی خاتمه

کتاب الوسیلة إلی فهم حقیقة التّوسّل بقلم محمّد سامر النّص به رشته تحریر درآمده است. یکی از موارد اختلافی بین وهابیّون و سائر مسلمین، مسئله توسل به اولیاء الهی یا به تعبیری، وسیله قرار دادن آنان نزد خداوند متعال است. وهابیّون با اقتدا کردن به رهبر فکری خود ابن‌ تیمیّه که شدیداً با موضوع و مبحث توسل و وسیله قرار دادن مخالف بوده است. لذا آنان به تبعیت از مقتدای خود، عمل توسل به اولیاء الهی را کفر، شرک و بدعت می دانند و با موضوع توسل و وسیله برخورد کرده و عاملین توسل را کافر و مشرک اطلاق مینمایند. مؤلف در اثر حاضر ابتداء به معرفی شأن و منزلت نبی مکرم اسلام (ص) پرداخته تا بعد از واضح شدن شخصیت حضرت به معرفی امّت ایشان پرداخته تا بتوان رضایت و غضب خداوند از رضایت و غضب ایشان را به سهولت درک نمود. بعد از آن مؤلف با اشاره به آیه 17 سوره انفال به دفع شبهه بی فایده بودن افعال وکردار انسان و مخصوصاً طلب شفاعت از دیگران، با بیان اینکه در فهم این آیات باید به این نکته توجه داشت که نسبت افعال به خداوند غیر از نسبت به مخلوقات است، پرداخته است. این کتاب حاوی مقدمه و بیست و سه مبحث می باشد. بعضی از مباحث عبارتند از: اولین بحث کتاب به تعریف و بیان فایده توسل پرداخته شده است و در آن با توجه به آیات و اخبار مفهوم توسل کاملا واضح گردیده و همجنین فرق بین توسل به خداوند وتوسل به خلق تذکر داده شده است . در بخش بعدی کتاب انواع توسل بر شمرده شده است .مولف در این بخش بیان داشته است در چهار مورد (زمان، مکان ،حال اضطرار و اعمال ) فریقین اتفاق نظر دارند ولی آنچه مورد اختلاف است توسل به اشخاص میباشد. در ادامه ادله مشروعیت توسل، از قرآن و سنت و به تبع آن از آثار بررسی ونمونه های آن توضیح داده شده است. در بخش بعدی مولف بیان داشته است از مباحث گذشته مشروعیت توسل به آسانی روشن میگردد و ما در این بخش عمومیت منافع دیگر نبی (ص) مانند رحمت و.. را برمیشماریم وی در این قسمت از نوشتار خود به آثار عمومی نبی مانند رحمت ، رفع عذاب ، تزکیه و.. را با توجه به آیات قرآن اشاره وتوضیح میدهد. آنجه درادامه کتاب آمده است ، بعد از توضیح کوتاهی پیرامون مفهوم (حبیب ) که از صفات ویژه نبی اکرم (ص) به بیان کلام علما وبزرگان پیرامون توسل پرداخته است. مؤلف بعد از بررسی مسئله وسیله برای فهم حقیقت توسل به این نتیجه رسیده است که وسیله قرار دادن از اعمال حسنه اسلامی محسوب می گردد که مستندات قرآنی و روایی نیز مؤید این مطلب می باشند. اما وهابیت با عقائدی متحجرانه، مبتدعانه آن را بدعت محسوب کرده و با وارد نمودن شبهاتی در موضوع توسل سعی بر انحراف و اضلال مسلمین معتقد دارند. لذا مؤلف به نقد و ردّ شبهات وهابیت در این موضوع پرداخته است.

کتاب رفع المنارة لتخریج احادیث التوسل و الزیارة توسط محمود سعید ممدوح به رشته تحریر در آمده است. محمود سعید ممدوح، عالم معاصر اهل سنت، برای مقابله با افراط‌گرایانی که توسل و زیارت را بدعت می‌دانند، مسئله توسل و زیارت و روایات مربوط به آنها را در این کتاب بررسی کرده و آن را رفع المناره لتخریج احادیث التوسل و الزیاره نامیده است. عباس جلالی این کتاب را از عربی به فارسی ترجمه کرده است. این کتاب داری موضوعات مختلفی می باشد. مؤلف در ابتداء توسل را معنا کرده و انواع آن را توضیح داده و نظر عالمانی چون شوکانی و آلوسی در جواز آن را آورده است. در ادامه با نقل نظرات مخالفین این امر چون صالح فوزان، ابوبکر جزایری و صالح عثیمین، دیدگاه‌های آنان را نقد کرده است. وی بعد از آن عنوان «زیارت» را با ذکر کلام فقهای سنی در استحباب آن و نظر خود درباره دلالت حدیث «لا تشدّ الرحال...» را آورده است. سپس با عنوان «بررسی احادیث توسل» ده روایت از اهل تسنن در جواز این امر را ذکر می‌کند. بخشهای بعدی با عنوان «احادیث توسل صحابه به رسول خدا (ص)»، دو حدیث به طریق سنی را روایت می‌کند. در پایان کتاب عنوان «بررسی احادیث زیارت»،‌ ده حدیث از رسول خدا (ع) در جواز و استحباب زیارت را نقل و صحت آنها را اثبات می‌نماید. نویسنده پس از بیان و بررسی روایات و احادیث راجع به توسل و زیارت، این مطلب را اثبات می کند که توسل و زیارت (برخلاف دیدگاه وهابیون) از جمله امور مشروعی است که معصومین تأکید فراوانی بر آن دارند.

کتاب ردُّ عَلیَ ... «رسالةّ إلی کُلِّ شیعی»، توسط الشیخ نزیه القمیحا به رشته تحریر در آمده است. مذاهب اسلامي در سه موضوع اعتقادات، فقه، اخلاق و عرفان دچار اختلافات فراواني هستند که این موضوع خود سبب شده تا فرقه هاي متعددي پديد آيد. اثر حاضر به مواردی از این اختلافات که همراه با شبهات غرض ورزانه و اتهامات ناروای معاندین با شیعه است، پرداخته است. چناچه کتابی در کشور لبنان چاپ و نشر گردیده که درن آن آن نصایحی برای شیعیان درج گردیده تا مذهب خود را که مذهب اهل بیت (علیهم السلام) است ترک کنند و مذهب اهل سنت وجماعت ... را تبعیت کنند. کتاب حاضر ردّی بر استدلالات غلط آنان می باشد. این کتاب شامل مقدمه و نُه فصل می باشد. این فصول به ترتیب شامل: اتهام شیعه به تحریف قرآن، روایات تجسیم خدا، زیارت قبور، شرعی بودن متعه حج و نساء، بداء در اسلام، رجعت در اسلام، تقیه در اسلام، در شرعی بودن خواندن نماز قصر در سفر و جمع بین دو نماز، در شرعی بودن سجده بر زمین و آنچه از زمین می روید. نویسنده در این کتاب با بررسی شبهات مخالفین شیعه در موضوعات مختلف کلامی، این اشکالات را مطرح کرده و به آنها پاسخ می گوید.

کتاب وابتغوا إلیه الوسیله توسط شیخ احمد سلمان به رشته تحریر در آمده است. از جمله مسایلی که ابن تیمیه و پیروانش با آن مخالف هستند مسأله توسل است و مرتکبین آن را در زمره شرک اکبر می نامند و هر کسی به غیر خدا توسل کند وی را از ملت اسلام خارج می دانند. نویسنده درصدد بیان این است که قاطبه ای از مسلمانان بر جواز توسل بلکه بر استحباب آن اتفاق دارند و وهابیت به بهانه شرک بودن توسل با اهل بیت و شیعه به مبارزه برخاسته اند. این کتاب شامل تعریف توسل و وسیله, توسل و وسیله در اسلام, تاریخ اختلاف, فتاوای منکرین توسل, ادله منکرین توسل, ادله مجوزین توسل, سیره سلف, مذهب مالکی, مذهب شافعی, مذهب حنفی, مذهب حنبلی, محاولات تحریف, روایات ائمه اهل بیت در توسل, همسه در گوش سلفیه می باشد. نویسنده در پایان می فرماید: هر کدام از توسل مسلمانان به نبی و امام یا ولی بر این اعتقاد نیست که آنان اربابی هستند غیر خدا و همچنین اعتقاد دارند که کلِ حاجات به دست خدای تعالی است و فاعل و رازق حقیقی اوست و انبیا و ائمه و اولیاء همه آنان واسطه بین عبد گنهکار و خدای تعالی است لذا خداوند در قرآن فرموده است که «وابتغوا إلیه الوسیله» یعنی انبیا و ائمه و اولیا و صالحین از جمله وسائلی است که در این آیه بدان اشاره شده است.

" فى رحاب اهل البيت " مجموعه كتابچه‌هايى است كه در بیش از چهل مجلد موضوعات مختلف كلامى، فقهى و احياناً تاريخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سيد عبدالرحيم موسوى و يك گروه تحقيقى تدوين و تنظيم آن را به انجام رسانده‌اند. "انگيزه تأليف" پاسخگويى و ردّ شبهاتى كه در عصر جديد از طرق شبكه‌هاى اينترنتى و ارتباطى در مسائل اسلامى مطرح مى‌شود، سبب ايجاد گروه‌هاى بحث و پاسخگويى به شبهات در مجمع جهانى اهل بيت علیهم السلام گرديد كه اين مجموعه حاصل آن جلسات است. "ساختار كتاب" در هر جلد از اين مجموعه مهم‌ترين مباحث پيرامون آن موضوع اعتقادى يا فقهى و نيز نظرات و آراء اهل سنت و شبهات مرتبط به اختصار آمده است. در پايان نيز نتيجه و خلاصه بحث ديده مى‌شود. "جلد13" موضوع مورد بحث کتاب درباره توسل است. آیا توسل شرک است؟ مبانی قرآنی آن چیست؟ با سنت نبوی صلی الله علیه و آله و سلم چه نسبتی دارد؟ جواب تمام این سوالات را با مطالعه این کتاب درمی یابید.