مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

موسوعة الإمام اميرالمؤمنين علي بن ابی‌طالب عليه‌السلام تألیف باقر شریف قرشی، دائره‌المعارف سخنان، نامه‌ها و ادعیه امام على علیه السلام است كه در یازده جلد به زبان عربی منتشر شده است. شیوه نویسنده در هر یک از جلدهای کتاب بدین ترتیب است که ابتدا مقدمه‌ای تحقیقی در رابطه با مباحث آن جلد ارائه شده است. متن هر جلد مشتمل بر چند بخش کلی است که عناوین فرعی را دربر دارد. در ذیل هر عنوان فرعی با ذکر توضیحی مختصر یک یا چند روایت ذکر شده است. گاه شرح و توضیحی نیز پس از روایت آمده است. نویسنده در مقدمه کتاب در ضمن یازده شماره ویژگی‌های شخصیتی امام على علیه السلام را برشمرده است. وی در مورد دهم چنین می‌نویسد که هیچ شخصیتی در تاریخ انسانی نیست که دیدگاه‌ها درباره او به این اندازه مختلف باشد؛ دیدگاه دوست و دشمن درباره او در نهایت اختلاف است؛ برخی دوستان درباره او غلوهای فاحش و زیاده‌روی‌های زشتی می‌کنند؛ آن‌ها گمان می‌کنند که آن حضرت مدبر هستی و پدیدآورنده زندگی است. آنچه آن‌ها را به سمت این غلو بزرگ سوق می‌دهد، چیزهایی است که از امام از تعالی ذات، وسعت علوم، شجاعت کمیاب، دلیری در جنگ‌ها و حرکت پرشور به‌سوی حق می‌بینند؛ لذا اعتقادی جازم به الوهیت آن حضرت پیدا می‌کنند. برخی نیز در بغض و دشمنی افراط کرده‌اند و معتقد به کفر و خروج آن حضرت از دین شده‌اند؛ چراکه معتقدند امام به آن‌ها ستم کرده و پدران آن‌ها را در راه اسلام هلاک کرده است. این‌ها همان نواصب و به پیروی از آن‌ها خوارج هستند. به‌هرحال غلات و نواصب و خوارج از هدایت اسلام و از دین خارج هستند و بهره‌ای از هدایت قرآنی نبرده‌اند اولین مطلب پس از مقدمه، اشاره به نسب شریف امیرالمؤمنین علی علیه السلام است. در دنیای انساب، نسبی درخشا‌ن‌تر از نسب امیرالمؤمنین علیه السلام نیست چراکه جمیع عناصر شرف و کرامت را داراست و از اصل و نسب بنی‌هاشم است که به پاک‌دامنی، شهامت، مهمانداری، کمک به همسایه و صفات شایسته‌ای شناخته ‌می‌شوند که این خاندان را به لحاظ والایی، درخشش و شرف در صدر خانواده‌های عربی قرار می‌دهد برخی مورخان بعضی بزرگی‌های کریمانه‌ای که بنی‌هاشم را از ابتدای تاریخش از دیگر خانواده‌ها متمایز می‌کند را نقل کرده‌اند. در مکه خانواده‌ای که به پاک‌دامنی و شهامت شناخته شود به‌جز بنی‌هاشم نبود؛ مثلاً عبادت بت‌ها در بین قبایل مکه رایج بود. آن‌ها بت‌هایشان را بر پشت کعبه آویزان می‌کردند. هر قبیله بتی داشت که به‌جای الله آن را عبادت می‌کردند؛ تنها بنی‌هاشم بودند که فقط الله را می‌پرستیدند و بر دین شیخ انبیا ابراهیم علیه السلام بودند. امیرالمؤمنین علیه السلام دراین‌باره می‌گوید: «به خداوند سوگند، پدرم و جدم عبدالمطلب و عبدمناف و هاشم بتی را نپرستیدند و تنها خدای یکتا را می‌پرستیدند و به دین ابراهیم به‌سوی خانه خدا نماز می‌خواندند». این کرامت برای خاندان بنی‌هاشم دلالت بر کمال فکری و ایمان عمیق به خدای یکتا و دور افکندن خرافات جاهلی و بت‌هایشان دارد. آن‌ها بت‌ها را به تمسخر گرفته و از دین جدشان ابراهیم پیروی کردند که با بت‌ها به جنگ برخاست و ایمان به خدای یکتا را آشکار کرد. حلف الفضول (پیمان جوانمردان در حمایت از مظلوم)، استخراج آب زمزم، سقایت حجاج و اطعام طعام از دیگر اقدامات کریمانه بنی‌هاشم بوده است جلد 1 ذکر اسامی هاشم، عبدالمطلب، ابوطالب و فاطمه بنت اسد به‌عنوان چهار تن از بزرگان بنی‌هاشم مطلب است که در جلد اول آمده است. در این میان ابوطالب از ویژگی خاصی برخوردار است به‌گونه‌ای که اگر حمایت‌های او نبود پیامبر صلی الله علیه و آله نمی‌توانست رسالت خود را ابلاغ کند. وی با شجاعت و افتخار در مقابل مشرکان ایستاد و اسلام را یاری کرد. مرگ ابوطالب علیه السلام نیز به‌قدری پیامبر صلی الله علیه و آله را محزون ساخت که سال وفات وی «عام الحزن» نامیده شد. دیگر مباحثی که در جلد اول کتاب ذکر شده عبارت است از معرفی مولود کعبه و چگونگی نام‌گذاری، القاب، کنیه‌ها، رشد و نمو و ویژگی‌های اخلاقی آن حضرت و ذکر آیات و روایاتی که در حق آن حضرت صادر شده است.

کتاب در مورد غدیر و اثبات امامت امام علی (ع) می باشد شامل چهار مبحث مهم میباشد: 1 مسألة خلافيّة؛ 2 منهج البحث؛ 3 الإسلام والمجتمع الجاهلي؛ 4 شروط القائد في عليّ.

کتاب حاضر از محمد حسن مظفر ره درباره فضائل امام علی ع می باشد که در رد شبهات و اباطیل فضل الله روز بهان نوشته شده است که روزبهان خود کتابی نوشت در رد نهج الحق و کشف الصدق از علامه حلی ره و در این کتاب محمد حسن مظفر به صورت مستدل به شبهات روزبهان پاسخ می دهد. محتوای مجلد حاضر: آیات و روایات اثبات امامت امام علی علیه السلام می باشد.

مسئله خلافت بعد از رسول الله را می توان مهمترین مسئله و قضیه بعد از رحلت نبی مکرم اسلام دانست که در طول تاریخ بحث های بسیاری داشته است و اساسا جدا شدن شیعه و سنی هم به همین مسئله برمی گردد. کتاب حاضر درباره امامت و بحث مناظره در مسائل مختلف امامت می باشد.

نظرة في كتاب منهاج السنّة النبويّة، اثر علاّمه امينى مى‌باشد. يكى از تأليفات مشهور ابن تيميّه حرّانى(661-728 قمرى)، منهاج السّنة النبويّة فى نقض الشيعة القدرية، ردّى است بر كتاب منهاج الكرامة فى معرفة الامامة علاّمه حلّى (648-726 هجرى قمرى). کتاب نظرة في كتاب منهاج السنّة النبويّة در صدد بیان موضوعات و بررسی دقیق تهمتها و اکاذیب مطرح شده می‎باشد، نویسنده در این کتاب به خوبی توانسته است شبهات وارده را پاسخگو باشد. ابن تيميّه در اين اثر انواع تهمت‌ها و افتراءها را نثار مذهب شيعه كرده و اقوالى را از قول ديگران نقل نموده كه يكسره دروغ محض و خالى از هر گونه تحقيق و تامّل است. از زمان در دسترس قرار گرفتن اثر ابن تيميّه علماء و متفكران اسلامى زيادى در ردّ انديشه‌ها و عقايد او رسائل مختلفى تدوين نمودند. علاّمه امينى در كتاب شريف الغدير در جلد 3 به نقل و نقد عالمانه كتاب‌هاى مخالفان كه به علّت تعصب و دشمنى به انكار و تحريف حقائق پرداخته‌اند، اختصاص داده است؛ از جمله عقد الفريد، انتصار، الفرق بين الفرق، البداية و النهاية و السّنة و الشيعة. علاّمه در همان جلد به نقد و بررسى خدشه ابن تيميّه بر حديث غدير و اشتباهات، افترائات و اظهارات او در مورد مذهب شيعه كه در منهاج السنة خود آورده پرداخته و ردّ عالمانه بر آنها نوشته است. اهمّ موضوعاتى كه او در كتاب خود آورده آيات و روايات در منقبت و منزلت والاى اهل‌بيت(ع)، آيات و احاديث در فضائل اميرالمؤمنين(ع)، حديث رد الشمس، حديث انا مدينة العلم و على بابها، نزول آيه انّما وليّكم الله و رسوله در شأن على(ع)، حديث على(ع) مع الحقّ مأخذ و مصادر آن، عقد اخوت بين پيامبر(ص) و على(ع) و راويان آن، على(ع) فاروق است. حبّ وى معيار تشخيص مؤمن از منافق، حديث منزلت، حديث فاطمة بضعة منّى و راويانش، حديث ان اللّه يغضب لغضب فاطمه(ع)، و مأخذ آن. و كتاب حاضر قسمتى از نوشته‌هاى علاّمه در كتاب الغدير است كه ردّ كتاب منهاج السّنة است كه اوّل اتهامات و خدشه‌هاى ابن تميّه در موضوعات فوق مى‌آيد و سپس پاسخ علاّمه كه اين مجموعه را آقاى احمد كنانى آماده نموده است. در ابتداء فهرست موضوعات و مقدّمه آقاى كنانى در انگيزه و نحوه جمع‌آورى اين كتاب آمده است.

«ولایت در قرآن» اثر جمعی از نویسندگان، بررسی بحث ولایت در قرآن کریم می باشد که به زبان فارسی نوشته شده است. کتاب دربردارنده مجموعا بیست و پنج مقاله و سخنرانی می باشد که در کنگره «قرآن و ولایت» که در مهرماه 1376 ش، هم زمان با ولادت امیرالمومنین (ع) در شهر قم برگزار گردید، عرضه شده است.