مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

«علم غیب» کتابی است به زبان فارسی که به بررسی و به بحث علم امام به ویژه علم غیب امام می‌ پردازد. این کتاب به قلم علی نمازی شاهرودی نوشته شده و توسط انتشارات نیک معارف و انتشارات ولایت به چاپ رسیده‌ است.کتاب حاضر؛ پژوهشی است پیرامون اثبات علم غیب پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع)، که به شیوه تحلیلی نگاشته شده است. روش آن کلامی، تفسیری و حدیثی است. اهم موضوعات کتاب چنین است: علم غیب و قدرت پیامبر اسلام (ص) و ائمه (ع) در قرآن و حدیث، پاسخ به شبهات متوسلین به آیات و روایات در نفی علم غیب معصومین (ع)، گفتار دانشمندان شیعه در مورد علم غیب، موارد استفاده از علم غیب.

کتاب «ما هو علم الکلام» تالیف علی ربانی گلپایگانی است. علم کلام از دانش ‏های که دانشوران مسلمان به مدد آن، اصول ایمان را در قالب استدلال و برهان، عرضه و اثبات می‏ کنند. در این باره آثار نغز و ماندگاری نیز پدید آمده است. که هر یک به سهم خود در باروری این علم، سهم ‏داشته‏ اند. اثر حاضر، در واقع به معرفیِ چیستی علم کلام، فایده ماهیت و تاریخ آن پرداخته و کلیات علم کلام را با این عنوان ‏ها در سیزده فصل بررسی کرده است: نام گذاری علم کلام، موضوع و تعریف آن، هدف‏ ها، روش‏ های بحث در علم کلام، رابطه بین علم کلام و دانش‏ های دیگر، تاریخچه، تطور علم کلام، نقش عقل در الهیات در پرتو کتاب و سنت، نقد نظریه مخالفان روش عقلی در الهیات، علم‏ کلام نزد: قاضی ایجی، جرجانی، تفتازانی و حکیم لاهیجی.

«الرسائل الاربعة عشرة»، مجموعه مقالاتى است كه توسط جمعى از علما، با موضوع نبوت و معاد و به زبان عربى نگارش شده است. اين مقالات با تحقيق و تصحيح رضا استادى منتشر شده است.همان‌گونه كه از نام كتاب پيداست، چهارده مقاله بدون حواشى ذكر شده است. خلاصه مقالات كتاب به ترتيب عبارت است از: 1- اولين مقاله كتاب با نام«ارشاد المستبصر»، تأليف سيد عبد الله شبر، است 2- «فصل القضاء فى الكتاب المشتهر بفقه الرضا»، تأليف علامه سيد حسن صدر كه در دو مقام به بررسى كتاب مشهور به فقه الرضا پرداخته است. 3- «رسالة فى حرمة حلق اللحيه»، تأليف علامه شيخ محمد جواد بلاغى، در ضمن چهار فصل، ابتدا رواياتى كه از نبى مكرم اسلام(ص) و ائمه(ع) در حرمت تراشيدن ريش ذكر شده آمده است. 4- «رسالة حول التفسير المنسوب الى الامام العسكرى(ع)»، تأليف علامه شيخ محمد جواد بلاغى(م 1352ق) است 5- «رسالة اخرى حول التفسير المنسوب الى الامام العسكرى(ع)»، در اين مقاله آرا و نظرات 30 تن از محدثين، فقها و مفسرينى كه در اعتبار انتساب اين تفسير به آن امام همام اختلاف كرده‌اند، ذكر شده است. 6- رساله«روضة الغناء فى تحقيق معنى الغناء»، تأليف شيخ محمد رضا نجفى اصفهانى است 7- «مختصر الشمائل المحمدية»، تأليف شيخ عباس القمى(م 1359ق). 8- «رسالة فى المعاد الجسمانى»، تأليف شيخ محمّد حسين غروى اصفهانى كه در آن به اثبات فلسفى معاد جسمانى پرداخته است. 9- «رسالة فى إثبات الواجب لا يتوقف على إبطال الدور و التسلسل»، تأليف علامه سمنانى است. 10- رساله«قصد السبيل فى رد الجبر و التفويض»، تأليف ميرزا احمد آشتيانى كه در آن به تبيين فلسفى ردّ جبر و تفويض و اثبات ديدگاه ائمه اطهار(ع) در اين خصوص پرداخته است. 11- «تبيان المسالك فى باب الوجود و الموجود»، به قلم ميرزا احمد آشتيانى در پاسخ به درخواست گروهى از علما در بيان ديدگاه عرفا و اهل شهود در اين موضوع نوشته شده است. 12- «رسالة الولاية»، تأليف ميرزا احمد آشتيانى است كه در آن ولايت را به دو قسم مطلقه و مقيده كه به لحاظ اينكه از صفات الهى است 13- «هدية احمدية فى علم البارى تعالى»، رساله‌اى عرفانى به قلم ميرزا احمد آشتيانى همراه با آيات و اشعار فراوان فارسى است. 14- «رسالة فى علم النبى(ص) و الامام(ع) بالغيب»، تأليف علامه طباطبايى(ره) است. در انتهاى كتاب نيز رساله مختصرى با عنوان«وجيزة فى علم النبى (ص)»، تأليف سيد كريم اميرى فيروزكوهى آمده است.

عين اليقين، يكى از آثار مهم و فاخر ملامحسن فيض كاشانى(متوفای1091) است كه به زبان عربى تأليف نموده است. طبق آنچه خود فيض در مقدمه‌ى كتاب گفته موضوع كتاب آن دسته از عقايدى است كه عقل در آنها استقلال داشته و براى ادراكشان نيازى به ادله شرعى نمى‌باشد. موضوع جلد اول: در اصول علم می باشد.

کتاب حاضر درباره عقائد اسلام یعنی شرح باب حادی عشر - اصول دین می باشد که در ابتدای کتاب بحثی راجع به خود کلام هم در این کتاب مطرح می شود.

کتاب حاضر به بررسی نتایج بحث های عقایدی میپردازد و برخی از شبهات مطرح شده را در باب بی ثمر بودن بحث های عقایدی و ... را پاسخ می دهد و برخی از ثمرات آن را بر می شمارد که ثمرات ایمانی و اعمالی دارد.

کتاب حاضر درباره اصول دین می باشد و در آن توحید، عدل ، نبوت، امامت و معاد بحث می شود.

کتاب حقیقت اسماء حسنی به بررسی اسماء حسنی الهی می پردازد و در این بین هدف از بحث درباره اسماء الحسنی و اقوال مختلف را متذکر می شود و در پایان نظرات جناب احسائی را هم در این زمینه می آورد.

معاد، از مسایل مهمی است که در مکاتب الهی به آن توجه شده واز اصول اساسی شمرده می شود در قرآن کریم، آیات بسیاری در این باره آمده و در اخبار و روایات اسلامی نیز موضوع معاد و حیات پس از مرگ، مورد توجه و تاکید و اهتمام فراوان قرار گرفته است. کتاب حاضر جلد دوم از مجموعه معاد بین الروح و الجسد ایت الله مرحوم فلسفی می باشد که به زبان عربی ترجمه شده است. موضوع: شامل سخنرانی های خطیب توانا مرحوم حجه الاسلام والمسلمین فلسفی، است که مطالب علمی و مشکل را بابیانی شیوا و رسا و نافذ و قابل فهم برای عموم بیان کرده تاهر کس به فراخور ذوق خود از آن استفاده کند.

بدایة المعرفة کتابی است در کلام و معارف الهی از منظر شیعه که در یک مقدمه و شش فصل عمده مباحث کلامی را به شیوه ای جدید مورد بحث قرار می دهد. مولف این کتاب عقیده دارد که "ماده عقائد" علم کلام صرفا در چارچوب "الهیات بمعنی الاخص" است ، یعنی آن چه که به ذات و صفات و افعال الهی راجع است. بدین سان مولف با دیدگاهی منضبط سعی دارد که از تداخل سایر علوم اسلامی با این علم پرهیز کند، چرا که به عقیده مولف متقدمین علم کلام به این امر توجه نداشته اند و بدین سبب کتب آنان مشحون از علوم تفسیر و حدیث و امور عامه است که به تعبیر مولف نتیجه ای جز تشویش در پی نداشته است. همچنین مولف در این کتاب به ترتیب منطقی مباحث اشاره می کند و به عقیده او بحث از ذات و صفات خداوند "منطقاً" مقدم بر سایر مباحث کلام است. همچنین این کتاب با نوعی دیدگاه متعلق به متاخرین شیعه بحث جداگانه از توحید و عدل را بحثی "ثقافی" می داند و تقسیم بندی متقدمین را به دلیل از میان رفتن مشاجرات معتزله و اشاعره در قرون اولیه شکل گیری علم کلام، منتفی می داند. از این رو مولف در این شیوه جدید خود توحید را در بخش صفات سلبی و عدل را در بحث از افعال خداوند مطرح می کند. این کتاب در ابتدا توضیحات مختصر و مفیدی از فرق عمده کلامی، متکلمین مشهور و همچنین خلاصه ای از نظرات آنها را ارائه می کند و سپس به تبیین اصول دین و رفع شبهات می پردازد. این کتاب، مانند کتب متقدمین همچون کتاب یاقوت فی العلم کلام نوبختی، بحث را با وجوب یا عدم وجوب نظر مطرح می¬کند و در ادامه معقتد به وجوب دلیل نظری است چرا که به نظر مولف نقل ما قبل عقل دارای هیچ گونه حجیتی نیست. مولف در ادامه مباحث ذات و صفات خدا و نبوت و معاد و امامت را به شیوه متکلمین و نه فلاسفه مورد بحث قرار می دهد و عمده دلایل او فاقد پیچدگی های عقلی سنت فلسفی اسلامی است و می توان نوعی از سیطره عقل سلیم(و نه عقلانیت متافیزیکی) را بر سرتاسر اثر مشاهده کرد.