جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جایگاه خدا و براهین اثبات واجب، یکی از مهم‌ترین مباحثی است که کانت می‌بایست بر اساس مبانی معرفتی-اش، موضع خود را نسبت به آن معیّن کند. کانت، شناخت را تنها در قلمرو امور مادی معنادار می‌داند، به همین دلیل در نظرگاه وی بحث از اموری چون نفس یا خدا که زمان‌مند و مکان‌مند نیستند، اساساً اشتباه است. او برای نشان دادن این اشتباه، در بخش دیالکتیک استعلایی کتاب نقد عقل محض، ایدۀ «خدا» را ایدۀ استعلایی عقل محض می‌نامد و به زعم خود اثبات کرده است که عقل را نه از راه تجربی و نه از طریق استعلایی، توفیقی برای رسیدن به این ایده نیست. این دیدگاه، پیامد چگونگی رویکرد کانت در شناخت‌شناسی و هستی‌شناسی است. کانت در رویکرد شناخت‌شناسی، به تفصیل به امکان و صدق قضایای ترکیبی پیشین می‌پردازد و بر این باور است که امکان دانش‌های پیشین در متافیزیک و فیزیک، به امکان قضایای ترکیبی پیشین بستگی دارند. در مقابل این دیدگاه، دیدگاه فلسفۀ صدرایی است که نه تنها قائل به تعطیلی عقل نظری در ما بعد الطبیعه نیست، بلکه بر این باور است که بسیاری از موضوعات فلسفی، از جمله مسئلۀ اثبات وجود خدا، از طریق به ‌کارگیری صحیح عقل نظری قابل حل است. به نظر میرسد فلسفۀ صدرایی هم در بُعد شناخت‌شناسی و هم در بُعد هستی‌شناسی، توانایی رفع تعارض‌ها و مغالطات را از ایدئال عقل محض دارا است. از این رو در این نوشتار، کوشیده‌ایم دیدگاه کانت را بر اساس فلسفۀ صدرایی نقد کرده و اشکالات وی را پاسخ گوییم.

هوفه در هفت بهره به بررسی و واگشایی سیستماتیک مهم‌ترین مفاهیم بنیادی و وجوه شاخص فلسفهٔ اخلاق، حق، تاریخ، دین و نظریهٔ صلح جهانی کانت می‌پردازد، مناسبات این حوزه‌ها را با یکدیگر آشکار می‌کند و توان فلسفی آن‌ها را در قیاس با دیگر مکاتب نافذ فلسفهٔ عملی می‌آزماید. بخش عمدهٔ نوشته‌های گردآوری‌شده در این مجموعه در بسیاری از گروه‌های فلسفهٔ آلمانی‌زبان به‌عنوان متون درسی پایه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مجلد همچنین شامل گزارشی تاریخی از جایگاه فلسفهٔ عملی کانت در دهه‌های گذشته و هم‌اکنون، اصطلاح‌نامه‌ای توضیحی برای درک دقیق‌تر برخی از مفاهیم فلسفهٔ عملی او و کتاب‌شناسی به‌نسبت مفصلی از اهم آثار کانت پژوهی از سوی مترجم است. #ویکی پدیا

ترجمه ماشینی: از اواسط دهه 1960، پس از آثار مهم J. Hintikka، S. Körner، W. Sellars و P.F. استراسون، احیای محسوسی در اندیشه معرفت‌شناختی کانتی رخ داده است. با توجه به این پیشینه، مبادله پربار بین تحقیقات تاریخی و چشم‌اندازهای نظری، موضوع اصلی کتاب، بحث درباره نظریه کانتی دانش علمی از منظر فلسفه تحلیلی امروزی و فلسفه علوم تجربی و ریاضی است. موضوعات اصلی عبارتند از: مسئله دانش پیشینی در منطق، ریاضیات و فیزیک، تمایز بین قضاوت های تحلیلی و ترکیبی، تشکیل عینیت فیزیکی و مسائل واقع گرایی و حقیقت، تصور کانتی از زمان، قوانین علی و استقراء، رابطه بین اندیشه معرفتی کانتی، نظریه نسبیت، نظریه کوانتوم و برخی از تحولات اخیر فلسفه علم. مخاطب این کتاب پژوهشگران، متخصصان و پژوهشگران حوزه‌های معرفت‌شناسی، فلسفه علم و تاریخ فلسفه است.

از میان تفاسیر متنوع قانون طبیعی، پرطرفدارترین آنها عبارتست از اينكه «قانون طبیعی، فرمانهای عقل عملی دربارة رفتارهای اختیاری بشر در همة زمینها و زمانهاست که بشر با اطاعت از آنها به خوشبختی همیشگی دست می¬یابد». آموزة قانون طبیعی در دورة جدید دستخوش دو خوانش متضاد تجربه¬گرا و عقلگرا قرار گرفت. مراد از «عقل» در اندیشة عقلگرایی دورة جدید، عقل حسابگر بود که عقلگرایان آن را ابزاری برای رسیدن به آرزوهای مادی و غیرمادی (اخلاقی) خویش میدانستند. سه فیلسوف عقلگرای عصر روشنگری که در آن زمان بیش از دیگران دربارة آموزة قانون طبیعی بحث و نظر داشته‌اند، عبارتند از: منتسکیو، روسو و کانت. در این مقاله پس از بیان گزارشی مختصر از مباحث و نظريات آنها در مورد قانون طبیعی، به ارزیابی اين ديدگاهها بترتيب ذيل پرداخته شده است. در گفتار نخست، منتسکیو با طرح يك افسانة¬ خودساخته معتقد است كه پیروی از میل طبیعی، بشر را به خوشبختی میرساند. این پیروی در نگاه او، مفاد قانون طبیعی است. مهمترین نقد بر نظریة قانون طبیعی منتسکیو آنست که او قانون طبیعی را با «قانون طبیعت» خلط کرده است. در گفتار دوم، روسو برخلاف منتسکیو، اعتقاد دارد كه قانون طبیعی مبتنی بر عقل نیست، بلکه در غرایز و احساسات بشر ریشه دارد. اشكال اساسي اين ديدگاه، نگرش مادی روسو به طبیعت بشر است و همين باعث شده که انسان در نظر او، در سطح یک حیوان فروكاسته شود. سرانجام، در گفتار سوم به بررسي انتقادی قانون طبیعی در اندیشة کانت پرداخته شده است. بنظر وي، قانون طبیعی با قانون طبیعت تفاوت دارد. كانت بر این باور است که ماهیت قانون طبیعی دو ویژگی دارد: جهانشمولی (کلیت) و درونی (باطنی) بودن. با اینهمه، او هیچیک از مصادیق قانون طبیعی را بیان نکرده و در ارائة تبييني كامل براي این آموزه موفق نبوده است. این ناکامی ريشه در نظام معرفتیِ فلسفة کانت دارد که بر مبناي آن، عقل عملی و فرامين آن (يا همان قانون طبيعي) را بايد غیرمستدل و غیرقابل اعتماد دانست. كانت معتقد است مباحث مربوط به امور غیرمادی و حتی جواهر مادی، مباحثی جدلی هستند، و نه برهانی. روش تحقیق در این نوشتار، همانند هر مطالعة انتقادی دیگر، روش ترکیبی نقلی ـ عقلی است. در این روش، ابتدا ديدگاههاي اين سه فیلسوف عقلگرای دورة جدید دربارة قانون طبیعی نقل شده و سپس بکمک برهان و استدلال عقلی، بررسي و ارزيابي شده است.

هوسرل در کتاب بحران علوم اروپایی کوشیده تا خاستگاه «اصالت روانشناسی» را در تاریخ فلسفة جدید نمايان سازد.‌ «روانشناسی پدیدارشناسانه» نه‌تنها بنیادی برای «روانشناسی تجربی» فراهم می‌آورد، بلكه میتواند بمثابه مقدمه‌¬یی برای «پدیدارشناسی استعلایی» قرار گیرد. او در روایت فلسفی خود از سير تاريخي مفهوم اصالت روانشناسي، ما را به جان‌ لاک ارجاع میدهد و بيان ميكند كه ديدگاههاي لاك را بارکلی و هیوم ادامه دادند. پژوهشهای روانشناختی لاك در خدمت مفهوم استعلایی درآمد که نخستین بار توسط دکارت در کتاب تأملات صورتبندی شده بود. بر اساس دیدگاه او، مابعدالطبیعه میتواند نشان دهد که تمام واقعیت و کل جهان و آنچه برای ما وجود دارد، چیزی جز اعمال شناختی ما نیست؛ اینجاست که توجه به «امر استعلایی» ضرورت مي‌يابد. شک روشی دکارت، نخستین روش برای طرح «سوژة استعلایی» بود و توصیف او از «إگو کوگیتو» (منِ‌ انديشنده) نخستین صورتبندی مفهومی از آن را فراهم ساخت. جان‌لاک «ذهن استعلایی محض» دکارت را با «ذهن بشر» جایگزین كرد، با این حال پژوهش خود را در زمينة ذهن بشری از طریق تجربة درونی بدليل یک دغدغة ناخودآگاهِ استعلایی ـ فلسفی ادامه داد، اما خواسته یا ناخواسته در دام جریان اصالت روانشناسی افتاد. هوسرل با نگاهي تاریخی و بنحوي كاملاً فلسفي نشان داد که چگونه بارقه‌های توجه به امر استعلایی برای نخستین‌بار در فلسفة دکارت و پس از آن در تقابل میان «مکتب اصالت عقل» و «مکتب اصالت تجربه»‌ ظهور مي‌يابد و در ادامه با نشو و نمای آن در فلسفة استعلایی کانت، امکانات نهایی آن در فلسفة پدیدارشناسانة هوسرل به ثمر مینشیند.

ترجمه ماشینی : "این مهمتر از همه: برای خودت صادق باشد" یک ایده آل - یا تظاهر - به همان اندازه به هملت تعلق دارد که به قلمروهای سیاست و رسانه های اجتماعی امروزی که به دقت طراحی شده اند. اما اگر «خود واقعی» ما «بهترین» ما نباشد چه؟ پرتره‌های انتخاب شده اینستاگرام از اصالت اغلب به تناقض خود اجرایی ما خیانت می‌کند: اخلاص ما را ملزم می‌کند که همان چیزی باشیم که واقعاً هستیم، اما اخلاق بهتر است. هاوارد پیکت با تکیه بر نوشته های امانوئل کانت، سورن کی یرکگارد و امانوئل لویناس، دفاع واضحی از «نفاق با فضیلت» ارائه می کند. فتیش ما برای شفافیت به ما امکان می دهد فراموش کنیم که خود ممکن است شایسته بیان نباشد و ممکن است در عمل بیان به طور غیراخلاقی خودشیفته شود. این متفکران بزرگ با هوشیاری نسبت به این دوگانگی، از روش‌های ناسازگار وجودی حمایت می‌کنند. بازاندیشی در صداقت و اصالت، ارزیابی جدید و جذابی را نه تنها از اخلاق نمایشی، بلکه از تئاتری بودن اخلاق ارائه می‌کند، با این ادعا که دنبال کردن خود ایده‌آل، مستلزم اجرای رابطه‌ای و کنایه‌آمیز هویت است که فراتر از مفهوم ناب فردگرایی بیانی است.

ترجمه ماشینی : چگونه می‌توانیم اعمالی را تصور کنیم که ناگهان بی‌عدالتی نظم حاکم را آشکار می‌کند؟ این اعمال بی‌عدالتی‌های پنهان یا بی‌صدا طولانی‌مدت را به چالش می‌کشند، اما از آنجایی که توسط قوانین اخلاقی موجود پشتیبانی نمی‌شوند، چالشی جدی برای هنجارهای مسلط ایجاد می‌کنند. در کتاب ذهنیت بیش از حد، دومینیک فینکلده سنت ایده آلیسم آلمانی را بازخوانی می کند و در آن پتانسیل اعمال دگرگون کننده ای را می یابد که می تواند نظم اجتماعی را متحول کند. بحث فینکلد در مورد معنا و ساختار کنش اخلاقی، متفکرانی را که معمولاً در مقابل آنها قرار می گیرند، به دقت درگیر می کند. ، هگل و لاکان - برای توسعه مفهوم سوبژکتیویته مفرط، که با اعمال ناسازگارانه مشخص می شود که خطوط زندگی اخلاقی را تغییر می دهد. برای کانت، سوژه با اعمال اخلاقی که انجام می دهد تعریف می شود. هگل امر مقوله ای کانت را به عنوان توانایی وجدان فرد برای فراتر رفتن از وضعیت موجود تفسیر می کند. لاکان بر نیروی متجاوز میل ناخودآگاه بر فاعل اخلاقی تأکید می کند. فینکلده از طریق این متفکران اخلاقی رادیکال را برای دوران معاصر توسعه می دهد. سوبژکتیویته مفرط با ادغام دیدگاه‌ها از هر دو فلسفه تحلیلی و قاره‌ای، کمکی متمایز به درک ما از موضوع اخلاقی است.