جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عقیده داشتن به وجود مهدی موعود، یک عقیده اسلامی است و از ارکان مذهب امامیه به شمار می رود و به وسیله اخبار متواتر و قطعی به اثبات رسیده است؛ اما بسیاری از مسائل آن به تحقیق و بررسی نیاز دارد؛ از قبیل: طول عمر، غیبت طولانی، فوائد امام در زمان غیبت و ده ها مسئله دیگر. غیبت یک امر نو و فوق العاده ای نیست؛ بلکه از سنن الهی به شمار می رود و در طول تاریخ انبیا می توان این سنت را مشاهده کرد. این تحقیق پس از بیان مقدمه، مفهوم، مسئله و اقسام غیبت به موضوعات مشترک و متفاوت در این مورد پرداخته و بحث فلسفه و فوائد غیبت را مورد بررسی قرار داده است.

در تحقیق حاضر، سعی بر آن شده است تا مبانی و روش تفسیری آیه الله جوادی آملی(حفظه الله) مورد بررسی قرار گیرد. این پایان نامه در سه بخش سامان یافته است؛ در بخش اول، به زندگی نامه و حیات علمی استاد، منابع تفسیر، علوم قرآنی از منظر ایشان، نحوة تنظیم تفسیر ایشان و بحث مقارنه ای مختصر میان المیزان و تفسیر استاد، پرداخته شده است. در بخش دوم، مبانی تفسیری استاد از جمله؛ قرآن شناسی، فهم پذیری قرآن، زبان قرآن، عدم جدائی قرآن و عترت، خدائی بودن الفاظ قرآن و چینش آن، هدایتگری و جاودانی قرآن، مورد بحث و بررسی واقع شده است. در بخش سوم، به روش تفسیری، از جمله؛ امکان حجیت و اقسام تفسیر قرآن به قرآن، روش تفسیری قرآن به سنت و قرآن به عقل و مراد از تفسیر به رأی و اقسام آن از منظر استاد، همچنین شیوة استاد در طرح مباحث مختلف کلامی، اجتماعی، آرای مفسران و ... مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

پدید آورنده این رساله کوشیده است با یک مقدمه و چهار فصل، پژوهشی درباره ذات و صفات خداوند از دیدگاه مشاء و اشراق ارائه دهد . بدین منظور، در مقدمه از آثار و زندگی نامه ابن سینا و سهروردی بحث می کند، آن گاه در فصل نخست به اهمیت علم خداشناسی و راه های اثبات وجود خدا می پردازد و در ادامه، فطری بودن شناخت خدا و امکان استدلال برهانی بر وجود خداو اقسام براهین فلسفی را بیان می کند و در پایان فصل از برهان صدیقین نیز نام می برد . موضوع فصل دوم اثبات ذات خداست، که ابتدا برهان صدیقین ابن سینا و تقریرات دیگر از برهان ابن سینا را مطرح می کند و پس از آن، تقریرات ملاصدرا، خواجه نصیرالدین طوسی، فخر رازی، مصباح یزدی و نیز تقریرات سهروردی را بر می رسد . نویسنده در ادامه، به کاوش در روش های دیگر اثبات واجب در آثار ابن سینا و سهروردی از جمله : برهان حرکت و برهان نفس می پردازد . ص اثبات توحید واجب تعالی موضوع فصل سوم است که این مباحث را در بر دارد : مراحل و اقسام توحید، معنای وحدانیت، انواع براهین توحید، براهین اثبات توحید در آثار ابن سینا ( برهان تعین و تشخص، برهان توحید، برهان ترکیب )، براهین سهروردی در توحید . نگارنده در انتهای این فصل، برهان بسیط الحقیقه را بهترین برهانی که بر توحید اقامه شده، معرفی کرده است . در فصل چهارم به بررسی صفات واجب می پردازد که دارای مباحث زیر است : نظرهای گوناگون درباره صفات خدا، نقش عقل در شناخت خدا، اقسام صفات ( سلبی، ثبوتی، حقیقی و اضافی )، توحید صفاتی، سر صعوبت مساله علم، علم واجب از دیدگاه ابن سینا و دو فرق ثمره برهان ابن سینا و سهروردی درباره علم واجب به ماسوا و .... پایان بخش مباحث این پژوهش قدرت و حیات خداوند است، که دیدگاه فلاسفه و متکلمان و نیز ابن سینا و سهروردی در آن مطرح شده است .

چکیده: موضوع مورد پژوهش یکی از قصه های پر رمز و راز قرآن کریم است; داستانی که در تورات و سایر کتابهای یهود و نصارا موجود نیست و قسمتی از زندگی پر ماجرای حضرت موسی(علیه السلام)را بیان می کند. این داستان آیات 60 تا 82 سوره کهف را به خود اختصاص داده است که حضرت موسی (علیه السلام)در پی یکی از بندگان صالح خداوند رهسپار شد تا از علم او بهره مند گردد. نکته مهم در این داستان، چگونگی همراهی و رفتار متقابل حضرت موسی و خضر(علیهما السلام)است که هرگاه انسان آن را مرور می کند، انبوهی از سؤالات فرا روی او قرار می گیرد و او را به تأمل وا می دارد. در این پژوهش، تلاش شده که این داستان از قرآن، روایات و تاریخ مورد کنکاش قرار گیرد و برای سؤالات و شبهات مطرح شده، در حد وسع پاسخی ارائه گردد. این رساله، در پنج فصل ترتیب یافته است: در فصل اول، کلیات تحقیق ارائه می شود. در فصل دوم، جایگاه قصه موسی و خضر(علیهما السلام) در قرآن تشریح می گردد. در فصل سوم، تفسیر آیات همراهی خضر و موسی(علیهما السلام) مطرح می شود. در فصل چهارم، درسها و عبرتهای این داستان و استشهاد معصومین(علیهم السلام) به آن مورد بررسی قرار می گیرد. و در فصل پنجم، خلاصه مباحث و پیشنهاد رساله ارائه می گردد.

این رساله دو بخش دارد که بخش نخست آن، مسیح شناسی در روایات را طی هشت فصل بررسیده است. مریم و معبد اورشلیم، بشارت آمدن عیسی و ذهنیتهای مردم، تولد و زندگی عیسی، مسائل اخلاقی عیسی، ادعاهای عیسی و برخورد یهودیان و احبار، عروج عیسی، حواریون، مواعظ، کلمات و تعلیمات عیسی عناوین این فصلها است. بخش دوم مسیحیت در روایات را در سه فصل: تعریف مسیحیت، اعتقادات مسیحی و شخصیت پولس شرح داده است

این رساله با عنوان«بررسی تحلیلی سرگذشت حضرت نوح علیه السلام از دیدگاه قرآن و عهدین» که در چهار فصل تنظیم گردیده بر آن است که سرگذشت آن حضرت را بر اساس آیات قرآن و روایات مشهور با گفته های تورات و انجیل دربارة آن حضرت بررسی و تحلیل نماید. در فصل اول با عنوان«کلیات» به مباحثی چون آشنایی اجمالی با قرآن و عهدین(تورات و انجیل) قرآن و مسألة تحریف، اسرائیلیات و تحریف معنوی در قرآن و تفاوت داستان و سرگذشت در قرآن و عهدین پرداخته شده است. فصل دوم این رساله که به شرح زندگانی و دعوت این پیامبر الهی می پردازد، مباحثی چون زندگینامه نوح، دین و شریعت در دوران نوح و اصول و ویژگی های دعوت نوح را مطرح ساخته و آنها را از دیدگاه قرآن و عهدین بررسی کرده است و در آخر هم مبحثی با عنوان علت عدم موفقیت نوح در دعوت و تبلیغ آورده شده است. رئوس کلی موضوعات فصل سوم که شرح واقعه طوفان، چگونگی شکل گیری و ماجرای بعدی آن است، به این قرار است: علت و سبب، نشانه آغازین و نحوة نزول طوفان، فرمان ساختن کشتی و عکس العمل کافران در برابر آن، نقد روایات اسرائیلی دربارة مشخصات و حوادث شگفت انگیز کشتی، سرنوشت فرزندان نوح، اسرائیلیات مطرح شده در این باره، سرچشمة این روایات و ...فصل چهارم تحت عنوان«طوفان نوح جهانی است یا منطقه ای» به موضوعاتی چون دیدگاه تورات، مورخان و مفسران اسلامی دربارة عمومیت طوفان، و اولوالعزم در منطق قرآن و حدیث پرداخته، تنها دو تن از پیامبران اولوالعزم(پیامبر خاتم(ص) و حضرت ابراهیم(ع) را دارای رسالت جهانی دانسته و برای سه پیامبر اولوالعزم دیگر از جمله حضرت نوح(ع) رسالتی قومی و منطقه ای اثبات کرده و سپس شواهد و دلایل قرآنی، تاریخی و باستانشناسی خود را در تأیید رسالت قومی نوح و منطقه ای بودن طوفان آورده است.

این تحقیق در سه فصل تنظیم شده است: فصل اول شامل کلیات بحث است، از قبیل معناشناسی اسم و صفت، فرق اسم و صفت و بحث توقیفیت اسما. فصل دوم بحث در اسما و صفات از دیدگاه فلسفه است . فصل سوم : در این فصل مباحث فصل دوم از دیدگاه عرفان بررسی شده است. در آخر طی یک ضمیمه ای فهرستی تحقیقی از اسما و صفات الهی آورده شده است

در این پژوهش طی چهار فصل سیره حضرت ابراهیم با تکیه بر آیات قرآن بررسی شده است. در فصل اول کلیاتی از بحث نظیر تعریف سیره، حنیف، ملت و ابراهیم آمده است. در فصل دوم با عنوان رفتار و شخصیت فردی ابراهیم(ع) از سیر کلی زندگی ابراهیم(ع)، سیره عقلانی، ویژگی های اخلاقی و روش نیایشی او بحث شده است. در فصل سوم با نام شخصیت خانوادگی ابراهیم(ع) به بررسی رفتار ابراهیم(ع) با آزر و والدین، رفتار او با همسران و رفتار وی با فرزندان پرداخته شده است. در فصل چهارم تحت عنوان شخصیت اجتماعی ابراهیم از دعوت آن حضرت به توحید و برائت او از شرک، سیره رفتاری او با فرمانروای معاصر و سیره رفتاری او با قوم لوط سخن رفته است

سهروردی از جمله فیلسوفان مسلمانی است که با روش اشراقی خود، الگویی را ارائه کرد که به طور گسترده به تلفیق و آمیزش وحی با مباحث فلسفی پرداخت و این روند تحولی در فلسفه اسلامی ایجاد کرد که پس از وی نیز تداوم یافت. مسأله این است که اولا آیات قرآن که وحی الهی و تعالیم دینی را شامل می شود، چگونه و با چه هدفی در مباحث عقلی جای گرفته است؟ و ثانیا نقش و تا.ثیر این تأویل و اقتباس از قرآن بهره برده است. قرآن کریم، در ایجاد فرضیه ها ودغدغه های معرفتی جدید و اصول مبنایی شیخ اشراق و حتی ارکان براهین و استدلال های او،نقش ویژه ای داشته است. سهروردی با مطالعه، تعمق و تدبر در قرآن کریم و دیگر اندیشه های انسان ساز، تناسب ها و حلقه مشترکی بین آنها یافته است که همان شناخت نفس و پرورش آن برای رسیدن به حقیقت گمشده ای است که اندیشه انسانی در تکاپوی رسیدن به آن است. او باتوجه به این تناسب ها و تعالیم باطن گرای نبوی به ضوابطی دست یافت که یاریگر او در تفسیر وتأویل آیات قرآن جهت توصیف بهتر حقایق معرفتی و فلسفی شد. شیوه سهروردی در استناد به قرآن تا حد زیادی ضابطه مند و از اشتباهات و تحمیل نظرهایی که دیگران داشته اند به دور است ولذا مورد قبول و الگویی برای آیندگان شد. او در تفکر فلسفی و تأمل قرآنی خود متأثر از تفکرات باطن گرا و بطور شاخص بهره مند از احادیث پیامبر اسلام(ص) و حضرت علی(ع) بوده است و به همین دلیل در جریان تفکر فلسفی شیعی که با حکمت صدرایی همراه بود. متقابلا تأثیر گذاشت.

کتاب « اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی عشریه» رساله دکتری آقای ناصربن عبدالله قفاری است که به عنوان بهترین تحقیق دانشگاه محمدبن سعود عربستان معرفی شده و در سال 1414 ق. در سه جلد چاپ و نشر یافته و مهمترین ردّیه بر مذهب شیعه می باشد. رساله ای که اکنون در دست دارید به بررسی و نقد باب دوم این کتاب اختصاص دارد. در این رساله پس از مقدمه به بیان کلیات پرداخته و توضیح داده شده که صرف وجود یک حدیث درمنابع حدیثی شیعه به معنی پذیرش و اعتقاد به محتوای آن نیست. در بخش دوم رساله ابتدا به بحث از توحید و شرک در عبادت و بیان ملاک های هرکدام پرداخته و سخنان آقای قفاری که تصور کرده توسل یا زیارت و استغاثه و... منافی با توحید هستند نقادی شده و سازگاری آن ها را با توحید بیان کرده ایم. در بخش سوم، توحید در ربوبیت و جایگاه ائمه علیهم السلام در تدبیر جهان بحث شده و در بخش چهارم ذیل عنوان توحید در اسماء و صفات از تأویل قرآن و تشبیه و تنزیه بحث شده و میزان اعتبار ظواهر دینی در اعتقادات مورد بررسی قرار گرفته، آن گاه در بخش پایانی رساله از ایمان و ارکان آن و شهادت ثالثه، عذاب نشدن شیعیان، مصحف فاطمه سلام الله علیها و... بحث شده است. در همة مباحث ابتدا عقیده شیعه تبیین و سپس سخنان آقای قفاری نقل، و آنگاه جواب نقضی و حلّی به نوشته های او داده شده است. این رساله نشان داده است که نوشته آقای قفاری از دقت و اعتبار لازم برخوردار نبوده و کاملاً مغرضانه و با هدف توهین به مذهب شیعه به رشته تحریر درآمده است.