جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسئله اعتقاد مسیحیان به الوهیت و بُنوّت حضرت عیسی(ع) ـ بدین معنا که این پیامبر الهی را خدا، پسر خدا یا خدای پسر می‌خوانند ـ از موضوعات بسیار مهمی است که مفسران قرآن کریم تلاش نموده‌اند به نقد و بررسی آن بپردازند. در این پژوهش قصد آن داریم که سیر تطور آرای مفسران در پرداختن و نقد این مسئله را واکاوی نموده و نشان دهیم چه تحولاتی در فهم مفسران نسبت به این انگاره تاریخی ایجاد شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مفسران دوره متقدم صرفاً به ابطال این نظریه پرداخته و مفسران دوره میانه نیز با تأکید بر شرح آیات و بدون مراجعه به منابع دینی مسیحیان، فقط به غیرعقلانی بودن این نظریه اکتفا کرده‌اند، اما مفسران دوره معاصر ضمن بررسی دقیق منابع مسیحیت و مناظره با عالمان آنها، تلاش نموده‌اند تا زمان و چگونگی ایجاد این انحراف اعتقادی در نصاری را نشان داده و دلایل ابطال آن را به صورت مستند، بیان نمایند.

کارل یاسپرس فیلسوف آلمانی از سقراط و بودا و مسیح به عنوان متفکران محوری یاد می کند. کارل یاسپرس در کتاب فیلسوفان بزرگ به این سه فیلسوف در کنار افلاطون آگوستین و اسپینوزا می پردازد. کتاب " سقراط عیسی بودا سه آموزگار زندگی " شاید ملهم از طرح و گزینش یاسپرس باشد اما در ساختار فرقی اساسی دارد. یاسپرس در کتابش هر فصل به یک فیلسوف و زندگی و زمانه و فلسفه ی وی پرداخته است و حتی به گونه ای فصل ها جداگانه و مستقل اند، اما کتاب سقراط عیسی بودا سه آموزگار زندگی این گونه نیست. این کتاب بر اساس موضوعات زندگی فصل بندی شده است نه شخصیت ها. یعنی شما اگر بخواهید الگوی زندگی جنسی این شخصیت ها را بیابید در یک فصل پشت سر هم آمده و توان مقایسه یا تطبیق را دارید. کتاب دو بخش عمده دارد. بخش اول به کیستی این سه می پردازد و در ده فصل این را بررسی می کند. بخش دوم اما شاید بهتر باشد. این بخش در پی این است که بدانیم حرف های این سه به چه درد الان ما می خورند؟

این کتاب سیری در بخشی از تاریخ فلسفه، با نگاه به چهار شخصیت مهم و تاثیرگذار بر نگرش فلسفی. کارل یاسپرس در فصل اول از جلد نخست کتاب فیلسوفان بزرگ، که ترجمه فارسی آن با عنوان فیلسوفان بزرگ: سقراط، بودا، کنفوسیوس و عیسی منتشر شده است، ضمن بحثی مقدماتی در باب اینکه عظمت در حوزه فلسفه با چه معیارهایی سنجیده و مشخص می‌شود و فیلسوفان بر چه اساسی دسته‌بندی می‌شوند، به معرفی سقراط، بودا، کنفوسیوس و عیسی، به عنوان متفکرانی بزرگ و تأثیرگذار بر تاریخ فلسفه، پرداخته است. یاسپرس در این فصل از فیلسوفان بزرگ به دورترین ریشه‌های سنت فلسفی و فلسفه‌ورزی نقب می‌زند و بخشی از پیشینه تاریخ فلسفه را از خلال بررسی افکار چهار متفکر تاریخ‌ساز روایت می‌کند. یاسپرس، چنانکه در پیشگفتار کتاب اشاره شده، در فیلسوفان بزرگ از فلاسفه‌ای سخن می‌گوید که در عین پیوند با امور عام از این امور فراتر رفته‌اند و «گوهر فلسفه را مکشوف ساخته‌اند».کتاب حاضر، بخشی از کتابی سه‌جلدی است که نویسنده در آن شماری از فیلسوفان جهان را از حیث خصوصیات تفکر و دامنه تأثیر تاریخی گروه‌بندی کرده است. نویسنده با این اثر مخاطب را در عرصه تاریخ فلسفه از گام‌های نخستین تفکر فلسفی تا عصر جدید هدایت می‌کند و طرح جامعی از تاریخ فلسفه به دست می‌دهد. نوشتار حاضر، فصل نخست جلد اول این مجموعه است. این فصل شما دیباچه‌ای است در موضوع معیارهای تشخیص عظمت در قلمرو فلسفه و اساس گروه‌بندی فیلسوفان. نویسنده سپس به توصیف چهار شخصیت تاریخی می‌پردازد که در تفکر بشر نقش تعیین‌کننده داشته‌اند، چنان‌که تاریخ بدون آنان صورتی دیگر و مسیری دیگر می‌یافت. این چهار تن عبارت‌اند از «سقراط»، «بودا»، «کنفوسیوس» و «عیسی».

در کتاب حاضر، نگارنده به مقایسه‌ای کوتاه بین مسیحیت و اسلام می‌پردازد، که دو دین بسیار تأثیرگذار در جهان هستند و پیروان بسیار زیادی از نژادها و ملت‌های مختلف دارند و دارای عقاید بسیار مشترکی نیز هستند. نگارنده درنتیجه بررسی‌هایش بیان می‌کند که حقیقت هر دین و اثبات خاستگاه الهی آن، اساساً به‌درستی این مسئله بستگی دارد که آیا روح حقیقی و اولیه آن کاملاً حفظ شده و به مردم انتقال یافته است یا نه؟ میزان انحراف و تردید در حقیقت مسئله به مقدار دقتی بستگی دارد که تمامی سخنان وحی‌شده به پیامبر به مردم نیز منتقل شده باشد.