جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
ابن سینا, حسین بن عبدالله (Ibn Sina؛ Avicenna؛ شیخ الرئیس، فیلسوف مشهور مشائی، شیعه و ایرانی), ۳۷۰ق/359ش./981م. (افشنه بخارا) ۴۲۸ق/416ش./1038م. (همدان)
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
تعداد رکورد ها : 3169
عنوان :
شرح تجريد الاعتقاد
نویسنده:
نویسنده: خواجه نصیرالدین طوسی، شارح: علامه حلی ، شارح فارسی : ابوالحسن شعراني
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر , آثار مرجع
منابع دیجیتالی :
نسخه pdf
وضعیت نشر :
كتابفروشي اسلاميه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
11. عقاید dogmas (the distillate of doctrines)
,
16. کلام عقلی
,
عقاید اسلامی
,
عقاید شیعه امامیه
,
معرفت اصول دین
,
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
,
13. علم کلام
,
تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر
,
شرح منظومه: سبزواری
,
کشف المراد: علامه حلی
,
شوارق الالهام: لاهیجی
,
اسفار اربعه: ملاصدرا
,
شفاء: ابن سینا
,
اشارات و تنبیهات: ابن سینا
,
الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا
,
شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
تفسیر مجمع البیان (اجتهادى)
,
شرح المقاصد: تفتازانی
,
مبدأ و معاد: ملاصدرا
,
بحار الانوار (علامه مجلسی)
کلیدواژههای فرعی :
01. خداشناسی (کلام) ,
توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) ,
صفات الهی ,
معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی) ,
توحید افعالی(کلام) ,
توحید ذاتی(کلام) ,
توحید صفاتی ,
عصمت انبیاء (ع ) ,
معاد(کلام) ,
مهدویت ,
تسعیر جهنم ,
اصل امامت ,
اصل عدل ,
کفر ,
معاد جسمانی ,
مقام نبوت ,
نبوت خاصه ,
نبوت عامه ,
خلقت بهشت ,
ایمان (فرجام شناسی) ,
خلود جهنم ,
عمومیت نبوت حضرت محمد صلی الله علیه و آله ,
عذاب قبر ,
فشار قبر ,
امر به معروف و نهی از منکر ,
آیات معاد ,
بهشت ,
عصمت امام (ع) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
چکیده :
كشف المراد شرح فارسی تجريد الإعتقاد، علامۀ ابوالحسن شعرانى، در واقع شرحى است كه مرحوم علامه شعرانى بر كتاب تجريد خواجه نصيرالدين طوسى در سال 1492ق نوشته است. مؤلف خود در مقدمه مىگويد ما در شرح خود بر كشف المراد فى شرح تجريد الاعتقاد و علامه حلّى عنايت تمام داشتيم، حتى شارح نام كتاب را شرح تجريد الاعتقاد مىگذارد، چون مرحوم علاّمۀ حلّى اين چنين آورده است و الاّ خود خواجه نصير در متن دارد؛ سميّته تجريد العقائد. البته ناگفته نماند در مورد اين كتاب غالبا نام تجريد الكلام يا تجريد به كار رفته است. لكن اين اثرپذيرى شارح از علاّمه حلى را نمايان مىسازد كه همان نامى را به كار مىبرد كه ايشان به كار بردهاند. علاّمه شعرانى انگيزۀ خود را از تأليف اين كتاب نياز مبرم اهل زمانه به اصول دين مىداند و علم اصول دين را علمى منسوخ شده مىشمارد و مىفرمايد امروزه مردم دنبال علومى هستند كه به دنياى آنان سود بيشترى داشته باشد ايشان اضافه مىكنند مسلمان بايد اصول دين را از روى دليل بداند؛ ولى دانستن دلائل فروعات فقهى بر كسى لازم نمىباشد وى علت عمل نكردن كامل به فقه را نيز اسلام ظاهرى مردم مىداند و مىفرمايد ايمان به غيب با علم به اصول دين حاصل مىشود كه نتيجهاش مىشود، عمل كردن كامل به فروعات دين. مرحوم شعرانى پايه و اساس اصول دين را عقل مىداند و مىگويد براى اثبات نبوت بايد اول وجود خدا ثابت شود و اثبات امامت بستگى به اثبات نبوت دارد همين طور اثبات معاد. پس در واقع همۀ اصول به اثبات توحيد برمىگردد و وجود خدا با چيزى غير از عقل ثابت نمىگردد، به همين دليل است كه ايشان آشنايى با علوم عقلى را بر طلاب علوم دينى براى مواجهه با بىدينان از اوجب واجبات مىشمارد و كتاب تجريد را كتابى منحصر به فرد مىداند كه آموختن آن بر هاديان طريق امامت واجب عينى مىباشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ابنسینا میپرسید «چرا چیزها وجود دارند درحالیکه میتوانستند نباشند؟»
نویسنده:
پیتر آدامسون؛ ترجمۀ: مهدی رعنایی
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
ترجمان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
پیتر آدامسون معتقد است تأثیر شگرفی که ابن سینا بر تمدن غرب گذاشته است، بزرگترین تأثیرگذاری یک فیلسوف بر تمدنی بیگانه در طول تاریخ است. و برخلاف تصور رایج در میان فیلسوفان غربی، این تأثیرگذاری صرفاً به واسطۀ ترجمه و تقریر آرای ارسطو نیست. چرا که ابن سینا به شکلی خلاقانه هر جا که لازم دانسته از فلسفۀ ارسطویی عبور کرده و مسیر خود را گشوده است. در واقع، سوالات تازه و راهحلها و روشهای ابداعی اوست که او را شایستۀ لقب «شیخ الرئیس» کرده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مشی عرفانی فارابی
نویسنده:
قدرت الله خیاطیان، راحله میرآخورلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان اسلامی
,
عرفان عملی
,
کتاب فصوص الحکم فارابی
,
مشی عرفانی فارابی (عرفان)
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
نبوت ,
محبت ,
حق مطلق (اسماء ذات الهی) ,
مقام نبوت ,
نظام فیض ,
فلسفه اسلامی ,
فلسفه مشاء ,
فیض الهی ,
حق مطلق (اسماء ذات) ,
فنا ,
مقام نبوت(قسیم مقام رسالت و ولایت و خلافت) ,
مقام محبت ,
مقام فناء ,
مقام بقاء ,
تصوف فلسفی (عرفان) ,
عرفان استدلالی (عرفان) ,
نشانه های تصوف در فارابی (عرفان) ,
نشانه هایی از مبانی عرفان فارابی (عرفان) ,
عاشقیت و معشوقیت خداوند (عرفان) ,
چکیده :
ابونصر فارابی (295-339 ه.ق.) فیلسوفی است که در سرزمین ایران پس از اسلام پدیدار گشته و از آشناترین فلاسفه نسبت به دانش روز است که در محدوده زمان خود گامهای بسیار مهمی در تأسیس فلسفه اسلامی برداشته است. فارابی همچون ابن سینا در کنار فلسفه و دیگر علوم به عرفان نیز گرایش داشته است و در عرفان عملی وی زهد، عدم دلبستگی و زندگی توأم با انزوا دیده میشود و بر اساس آن در عرفان نظری نیز دارای نظرات و آثاری است. آنچه در پژوهش حاضر محل نظر میباشد، این است که آیا فارابی علاوه بر صاحب فن بودن در حوزههای علمی بر شمرده شده، عارف نیز به حساب میآید؟ آیا دلایلی برای انتخاب وی در سلک عرفان نظری و نسبت وی با عرفان عملی وجود دارد؟ از این رو این بررسی به روش توصیفی- تحلیلی متوجه اثری است با عنوان فصوص الحکم که از آن فارابی میباشد و دیگر آثاری که از وی به جا مانده تا تصویر عرفان و تصوف نظری و عملی وی را ترسیم سازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 98 تا 117
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معانی وجود در اندیشه ابن سینا
نویسنده:
مستانه کاکایی، حسن عباسی حسین آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
متن
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه بوعلی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
موجود نخستین اصل شناخت و به طریق اولی، موضوع مابعدالطبیعه است. لفظی که در وجودشناسی ابن سینا به تبع ارسطو نقش کلیدی دارد ، «موجود» است. موضوع فلسفه « موجود به ماهو موجود و عوارض ذاتی آن» است. مفهوم «موجود» مفهوم عامی است که حاکی از مطلق واقعیت است و تنها مفهومی است که دربرگیرنده همۀ چیزهاست. از نظر ابن سینا میتوان موجودی را در خارج تصور کرد که صرف وجود و بدور از ماهیت است (خداوند)؛ میتوان موجودی را در خارج در نظر گرفت که مرکب از «وجود» و «ماهیت» است (مخلوقات). بنابراین ابن سینا با مفهومی به عنوان «موجود» سروکار دارد که از اصل واقعیت حکایت میکند و میتواند ماهوی و غیر ماهوی باشد. درباره خداوند «وجود محض» است و درباره مخلوقات مرکب از وجود و ماهیت و «موجود» است. بنابراین وجود در اندیشه ابن سینا در پنج معنا بکار میرود: وجود خاص؛ وجود اثباتی؛ فعل وجود دادن؛ فعل بودن و وجود رابط. وجود یا به معنای اسمی بکار میرود بر سرشت اشیاء و موجودات اطلاق میشود (وجود خاص) یا به معنای عام دلالت دارد که صفت مشترک میان موجودات است ( وجود اثباتی) یا به معنای «فعل وجود دادن » است که دررابطه با وجودبخشی خداوند به مخلوقات بکار میرود یا به معنای «فعل بودن» است به معنای عارض بودن وجود بر ماهیت که در آن منشأیت آثار خارجی مدنظر است یا در حمل میان موضوع و محمول بهصورت رابط لحاظ میشود. در این نوشتار ضمن گذار از موجود به وجود، معانی پنجگانه وجود را بررسی میکنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 175 تا 188
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ابنسینا و منطق فهم دین
نویسنده:
محمد نصر اصفهانی، جعفر شانظری، مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
منطق فهم دین، قواعد روشمندی است که رعایت آن قواعد، ذهن مفسّر دینی، از خطا در فهم مصون شود. ضرورت چنین منطقی بر اهل اندیشه پوشیده نیست. ابن سینا یکی از صاحب نظران در این خصوص است. مسئلۀ این مطالعه «ابن سینا و منطق فهم دین» است. این مطالعه بنیادی، تاریخی، تحلیلی و مسئلهمحور است به روش کتابخانهای از منابع معتبر است. یافتههای این مطالعه، عدم همخوانی دریافتهای علمی فلسفی ابن سینا با متون دینی است که سبب شده تا او ناهماهنگی بین گزارههای عقلانی و گزارههای وحیانی را تشخیص دهد. پیامبر، انسانِ منحصربه فرد در حدس، خیال و عقل بوده است و بخش زیادی از دریافتهای او از حقایق، با سطح فهم عمومی هماهنگ نبوده است. ارائه عریان یافتهها هم، نه ممکن و نه مفید بوده است و از همینرو، او آن را به زبان رمز، تشبیه و تمثیل در اختیار مردم قرار داد تا با حداقلی از سعادت عقلانی و انسانی آشنا شوند. به نظر اینسینا فهم حقیقت معنای متون تنها با وجودشناسی ممکن است. وجودشناسی، مفسّر را قادر میسازد تا با مؤلف متن و مقصود مؤلف از متن آشنا شود و بتواند متن را رمزگشایی کند. او خود چنین کرده و همین سبب نقدهای جدّی به او شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 72
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تسویر محمول نزد منطقدانان مسلمان در تقابل با دیدگاه هامیلتون
نویسنده:
محمد علی حجتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
از نظر منطقدانان مسلمان، سور در منطق حملی کمیت افراد موضوع را نشان می دهد؛ لذا بر سر موضوع می آید. در این صورت اگر بر سر محمول ظاهر شود نوعی انحراف در گزاره ایجاد میشود؛ چنین گزاره ای «قضیه منحرفه» نامیده می شود. در منطق جدید، در مقابل، ویژگی اصلی یک محمول کلی و غیر اشباع بودن آن است؛ و از آنجایی که محمول دارای متغیر آزاد(= شناسه) است می تواند مسور گردد و گزاره به دست آمده کاملا خوش ساخت است. در میان منطقدانان معاصر ویلیام هامیلتون مشهور است به دلیل این ادعا که محمول نیز درست همانند موضوع باید مسور گردد. لذا به نظر میرسد در این زمینه بین دیدگاه قدما و منطق جدید تعارضی وجود دارد. در میان منطقدانان مسلمان، ابن سینا رأی خاصی دارد و با تحلیل خاصی از قضیه منحرفه استفاده از آن را مشکل ساز نمیداند. در این مقاله دیدگاههای مختلف در این زمینه بررسی شده و نشان می دهیم که تعارض مطرح شده می تواند ظاهری باشد البته مشروط به اینکه رویکرد منطقدانان مسلمان به محمول رویکرد مصداقی باشد؛ ولی اینکه چنین رویکردی را دارند محل مناقشه است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 25
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی مفهوم کمال اول و ثانی نزد ارسطو و ابن سینا
نویسنده:
حسن عباسی حسین آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فعلیت
,
کمال اول
,
فلسفه بوعلی
,
صورت
کلیدواژههای فرعی :
علت ,
کمال نفس ,
فلسفه ارسطو ,
علم نفس ,
فلسفه مشاء ,
انتلخیا ,
انرگیا ,
تأثیر ارسطو بر ابن سینا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
بحث کمال در اندیشه ارسطو و ابن سینا جایگاههای متفاوتی دارد. هم ارسطو و هم ابن سینا کمال را به کمال اول و کمال ثانی تقسیم کردهاند. ایندو چه تفاوتی باهم دارند و هریک این مفاهیم را به چه معانی بکار بردهاند و حوزۀ استفاده از آنها کجاست؟ آیا ابن سینا از ارسطو متأثر شده یا از او فراتر رفته است؟ ارسطو برای بحث از کمال از دو واژه «انرگیا و انتلخیا» بحث کرده است و در جایگاههای متفاوتی در مابعدالطبیعه، علم النفس، طبیعیات و اخلاق از آن بحث کرده است؛ او در علم النفس و بحث حرکت از کمال اول و کمال ثانی سخن گفته است؛ برای او کمال اول مرحلۀ مقدماتی کمال ثانوی است؛ در علم النفس کمال اول جنبهای از قوه دارد و در حرکت کمال ناقص است؛ ابن سینا در آثار مختلفش کمال اول و ثانی را مرتبط با موضوعات طبیعی مانند حرکت، نفس، و بعضا درباره خداوند و نسبتش با مخلوقات بکار برده است. درمورد نفس، با دو نگاه به نفس از حیث ارتباطش با بدن و نیز از حیث مجرد دانستن آن دو نگاه به بحث کمال دارد و کمال برای او وجودی و اشتدادی است و کمال ثانی تابع کمال اول است. قصد این نوشتار بحث دربارۀ این تقسیمبندی به کمال اول و ثانی و موضع آن در ارسطو و ابن سیناست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ذهنی (پیشینی) بودن تجرد و مادیت در فلسفه صدرایی
نویسنده:
سید علی علم الهدا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تجرد
,
مادیت
,
فلسفه اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
مادیت
,
پیشینی (فلسفه)
,
ذهنی (پیشینی) بودن تجرد و مادیت در فلسفه صدرایی (فلسفه)
کلیدواژههای فرعی :
قوه و فعل ,
مجرد ,
حرکت مجردات ,
ماده و صورت ,
فعلیت ,
حرکت اشتدادی ,
نفس حیوانی ,
نفس نباتی ,
ذهنی ,
فلسفه مشاء ,
حرکت جوهری ,
هیولی ,
استعداد ,
وحدت تشکیکی وجود ,
نفس انسان ,
مادی (فلسفه) ,
عالم خیال منفصل ,
ملاک تمایز مجرد از مادی (فلسفه) ,
چکیده :
مسئله مجرد و مادی و معیار تمایز این دو از نگاه معاصرین در حوزه فلسفه ملاصدرا، بصورت امری تشکیکی و طیف گونه مطرح میشود و لذا مرز عینی و مشخصی به جز قابل اشاره حسی بودن یا نبودن بعنوان ملاک تمایز مجرد و مادی تعیین نمیگردد. این مقاله نشان داده است در فلسفه ملاصدرا تجرد و مادیت وابسته به مراتب وجودی موجودات است. و بر همین اساس نشان داده که هر موجودی متصف به مجرد بودن و مادی بودن، بصورت توأمان میشود. پس مرز خارجیای میان تجرد و مادیت تحقق ندارد. پس عامل اتصاف موجودات به ایندو ذهن و نوع نگاه و اعتبار کردن آن میباشد و لذا تجرد و مادیت وابسته به ذهن هستند و از تقسیمات پیشینی ذهن در نگاه به واقعیت (وجود) میباشند. و لذا تقسیم موجودات به مجرد و مادی براساس مبانی حکمت متعالیه تقسیمی سوبژکتیو است و این نوع نگاه به مسئله تجرد و مادیت، بحثهای بنیادین دیگر مانند ربط حادث به قدیم و رابطه نفس و بدن و بقای نفس و معاد را نیز تحت تأثیر مستقیم خویش قرار میدهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 311 تا 330
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ارزیابی انتقادی استدلال معرفتی و استدلال تعاکس بر حسن و قبح عقلی
نویسنده:
سید علی طالقانی، حسین رفیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
قاعده حسن و قبح عقلی
,
حسن و قبح عقلی
,
معرفت حسن و قبح عقلی
,
حسن و قبح عقلی
,
تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر
,
حسن و قبح عقلایی (وابسته اخص حسن و قبح عقلی)
,
استدلال معرفتی (کلام)
,
استدلال تعاکس (کلام)
,
معرفت شناسی حسن و قبح (کلام)
,
هستی شناسی حسن و قبح (کلام)
کلیدواژههای فرعی :
اشاعره (اهل سنت) ,
عقاید اشاعره ,
قاعده حسن و قبح شرعی ,
معتزله (اهل سنت) ,
حسن و قبح الهی ,
حسن و قبح ذاتی ,
حسن و قبح شرعی ,
استدلال((اصطلاح وابسته)، قسیم تحلیل خارجی و تحلیل ذهنی و خارجی) ,
حسن و قبح عقلایی (وابسته اخص حسن و قبح عقلی) ,
استدلال (معرفت شناسی)(ر.ک به شاخه تحلیل عقلی) ,
استدلال تعاکس بر حُسن و قبح عقلی (کلام) ,
استدلال معرفتی بر حُسن و قبح عقلی (کلام) ,
چکیده :
آنچه ما «استدلال معرفتی» و «استدلال تعاکس» خواندهایم دو استدلال از سه استدلالیست که خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف ـ متکلم امامی، در کتاب مهم و تأثیرگذار تجرید الاعتقاد، بر حُسن و قبح عقلی اقامه کرده است. نتیجۀ مورد نظر خواجه و مقدمات هر دو استدلال مبهم است و میتوان تفسیرهای متعددی از آنها ارائه داد. در این مقاله با تفکیک جهات معرفتشناختی و هستیشناختیِ هریک از استدلالها، روایتهای محتمل هر استدلال بیان شده و پس از صورتبندیِ منطقیِ هر استدلال، مورد ارزیابی قرار گرفته است. به زعم نویسندگان، نتیجۀ بهترین تقریر از استدلال نخست، حُسن و قبحِ عقلیِ معرفتشناختی است و نتیجة بهترین تقریر از استدلال دوم، حُسن و قبحِ عقلیِ هستیشناختی؛ و البته هیچیک از این دو استدلال نمیتواند نظریۀ عدلیه را اثبات یا دیدگاه مخالفانشان را ابطال کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 271 تا 287
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحویلناپذیری دو معنای «توانایی» و مسئلۀ علت ناقصه
نویسنده:
بهرام علیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علت ناقصه
,
امکان
,
فاعل
,
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
,
فلسفه اسلامی
,
امکان
,
ضرورت
,
ضرورت(جهت قضیه)
,
شفاء: ابن سینا
,
تحویلناپذیری دو معنای «توانایی» و مسئلۀ علت ناقصه (فلسفه)
,
توانایی انجام فعل به گونه دیگر (فلسفه)
کلیدواژههای فرعی :
قادر مختار ,
علیت ,
ترجیح بلا مرجح ,
همساز گرایی ,
امکان فعل و ترک ,
علت موجب (فلسفه) ,
قدیم بودن جهان ,
چکیده :
دو معنا از «توانایی» در سنت تفکر اسلامی رایج است. در تعریف فیلسوفان از «توانایی» مفهوم ضرورت و در تعریف متکلمان مفهوم امکان مندرج است. مطابق دیدگاه نخست، همین که فاعل در وضعیتی باشد که اگر کاری را بخواهد آن را انجام دهد و اگر نخواهد آن را انجام ندهد و نیز مانع یا رافع بیرونی او را از تحقق خواستهاش باز ندارد، توانا محسوب میشود. در نقطه مقابل، دستهای از متکلمان معتقدند که فاعل در صورتی توانا محسوب میشود که از «امکانِ فعل و ترک» برخوردار باشد. فخر رازی این دو تعریف را قابل ارجاع به یکدیگر میداند. خواجه نصیر این صلح را «صلح من غیرتراضی طرفین» میداند. او با تفکیک میان دو گونه از فاعل ـ فاعلهای امکانی و فاعل تامّ ـ مدعی میشود که این دو تعریف در خصوص خداوند غیرقابل تحویل به یکدیگر و در مورد فاعلهای امکانی (انسانی) تحویلپذیر به یکدیگر هستند. در این مقاله بعد از ذکر دلایل این مدعا خواهم گفت که این دو تعریف حتی در مورد فاعلهای امکانی نیز تحویلپذیر به یکدیگر نیستند. زیرا تنها راه حل برای جمعپذیری این دو تعریف ـ توسل به علیت ناقصه ـ با اشکالات متعددی مواجه است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 331 تا 348
مشخصات اثر
ثبت نظر
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
تعداد رکورد ها : 3169
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید