جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بهترین قول در مورد « کبائر الاثم» اینست که هر گناهی که یکی از پنج نشانه زیر را داشته باشد کبیره محسوب می گردد: 1) آیه یا روایت معتبری دال بر کبیره بودن آن باشد. 2) آیه یا روایت معتبری وجود داشته باشد دال بر اینکه خداوند کیفر آتش برای آن مقرر فرموده است. 3) آیه ای که نشان دهد کیفر بر این گناه خاص مقرر شده است. 4) عقل و نقل به بزرگی گناه یا مساوی بودن آن با گناه کبیره خاص دلالت کند. 5) روایتی در نپذیرفتن گواهی مرتکب آن گناه خاص، نقل شده باشد. این پایان نامه دارای سه بخش می باشد که بخش اول آن شامل کلیات و تعاریف است. بخش دوم آن بازگوکننده گناهان اعتقادی می باشد که عبارت است از ویران کردن مکانهای مقدس، درخت پرستی، گوساله پرستی، شرک قوم یهود، آزار و اذیت پیامبر اسلام – صلی الله علیه و آله – آزار و شکنجه مؤمنان و نابود کردن معجزه الهی. و بخش سوم آن شامل گناهان اخلاقی است که عبارت است از : استکبار قوم عاد، حسادت و قتل بی گناه، فحشا و لواط، بخل و عدم انفاق، ترک شکرگزاری و تجاوز از حدود الهی. کلید واژه ها: گناه، کبیره و روند امر به معروف و نهی از منکر و روند گناه.

این رساله تحت عنوان سعادت و شقاوت در اسلام به بحثی قرآنی و روایی پیرامون این دو موضوع مهم می پردازد زیرا این مطلب از مواردی است که تمامی انسانها با هر عقیده ، مذهب و جنسیتی به دنبال آن هستند و تلاش می کنند با شناختن مفهوم سعادت و راههای رسیدن به آن ، از شقاوت و بدبختی در امان باشند . قرآن کریم با به کار بردن واژگانی چون سعادت و فلاح و فوز ، پیروان خود را به سوی سعادت می خواند و فراوانی سخنان معصومین ( علیهم السلام) نشان از گستره و اهمیت موضوع دارد . منابع مورد استفاده در این پژوهش با عنایت به قرآنی بودن بحث کتابهای تفسیری چون المیزان ، تفسیر نمونه ، نورالثقلین ، تفسیر کبیر و جوامع روایی چون اصول کافی ، بحارالانوار ، غررالحکم و دررالکلم و کتب اخلاقی مانند اخلاق در قرآن ، اخلاق ، پندهای امام صادق به ره جویان صادق ، علم اخلاق اسلامی و کتب ادعیه مثل صحیفه سجادیه ، مفاتیح الجنان بوده است . پس از بیان کلیات ، تحقیق مورد نظر با مفهوم شناسی سعادت و شقاوت و تبیین واژگان مترادف آن و بیان اقسام آغاز شده و سپس به توضیح حدیث الشَّقِیُّ شَقیٌّ فی بَطنِ اُمِّه و السَّعیدُ سَعیدٌ فی بَطنِ اُمِّهِ پرداخته است و بحثی پیرامون جبری یا ارادی بودن سعادت و شقاوت مطرح شده است و دلایل مختار بودن انسان با استناد به براهین عقلی و نقلی بیان شده است . سرچشمه های سعادت نظیر فطرت الهی و عقل سلیم مورد بررسی قرار گرفته و معیارهای سعادت چون لذت و رنج ابدی ، اراده و بینش انسان ، حفظ ایمان تا پایان عمر و اعتقاد به حق و عمل صالح مطرح شده است . آنچه موجبات سعادت آدمی را فراهم می آورد مانند ایمان ، عمل صالح ، ترک معصیت و … توضیح داده شده و به فضایل اخلاقی که در سعادتمندی نقش مؤثری دارند نظیر اخلاص ، سخاوت ، زهد و… پرداخته شده است . عوامل اجتماعی و فرهنگی که موجبات سعادت را فراهم می سازد مانند همسر مناسب، امکانات مادی ، فرزند صالح و … بیان شده است . آنچه که باعث شقاوت انسان می شود مانند حب دنیا ، علاقه به بقاء ، قساوت قلب ، خشکی چشم ، عاق والدین و … مطرح شده است . در ادامه به بررسی دیدگاه های مختلف در زمینه سعادت و شقاوت پرداخته و در انتها جایگاه سعادتمندان و شقاوتمندان مورد بررسی قرار گرفته است . نتایج به دست آمده در این پژوهش به این شرح است : 1- اصولا دین تأمین کننده سعادت دنیا و آخرت است و برای رسیدن به سعادت واقعی ، عمل به تمام قوانین و احکام آن ضروری می باشد . 2- اسلام به عنوان کاملترین دین به تمام جوانب جسمی و روحی انسان توجه داشته و برای سعادت دنیا و آخرت او برنامه ارائه کرده است اما سعادت روحی و سعادت اخروی را مهمتر و والاتر می داند. واژگان کلیدی در این تحقیق عبارتند از : سعادت ، شقاوت ، فوز ، فلاح ، طوبی ، هلاکت .

رساله ای که در پیش رو دارید ،پژوهشی است پیرا مون شادی ونشاط در آموزه های دینی . هدف ازنگارش این رساله بیان وجود شادی ونشاط در آموزه های دینی ونقش دین در نشاط آوری می باشد . سوالی که در این رساله پاسخ داده می شود ،این است که چرا وقتی حرف از دین ودینداری به میان می آید چهره ای از غم واندوه در ذهن انسان از دین متصور می شود ؟ لذا این رساله برآن است که به صورت تحلیلی به این موضوع بپردازد . در این راستا سعی شده است تا با مطالعه واستفاده از کتب روانشناسی ودینی به تلفیق این دو موضوع مهم پرداخته شود تا این تهمت از چهرة دین ودینداران برداشته شده وچهره ای شاد وبا نشاط از دین به نمایش گذاشته شود . برای رسیدن به این موضوع ،ابتدا اقسام شادی ونشاط نشان داده شده وسپس شادی ونشاط را در قرآن وسنت بررسی نموده ودر فصل بعد عوامل وموانع نشاط در آیات وروایات مورد بررسی قرار گرفته است تا انسان دینداربا استفاده از عوامل نشاط وبرطرف کردن موانع آن به با نشاط کردن هر چه بیشترروحیة خود بپردازد ودر انتها هم آثار وپیامدهای نشاط واحکام فقهی شادی بیان شده است تا چراغی باشد فراروی کسانی که در عصر حاضر امر حلال وحرام شادی کردن بر آنها مشتبه شده است . واژگان کلیدی : شادی ونشاط ،دین، دینداری ، سرور ،فرح ،بهجت ،بشارت

این پایان نامه با عنوان رابطه ی متقابل فقر و گناه از دیدگاه اسلام است با هدف شناخت این رابطه و آثار آن و یافتن راه حل از بین بردن فقر و گناه تنظیم شده است. در آن به انواع فقر و گناه و آثار آن در فرد و جامعه و رابطه متقابل آن و راهکارهای اسلام برای رفع فقر و گناه اشاره شده است. در این نوشتار از کتب روایی چون اصول کافی، بحارالانوار، غررالحکم و از کتب تفسیری البیان و المیزان و از کتب اقتصادی مثل اقتصاد در اسلام، فقر و توسعه در منابع دینی و همچنین از مجلات و روزنامه ها استفاده شده است. نتایجی که از این تحقیق می توان گرفت این است که برای از بین بردن گناه و فقر، باید راه حل های اسلام را به کار بست، چرا که هر دو ( فقر و گناه) از عوامل مهم سقوط و انحطاط جامعه ی بشری است و هدف برتر این تحقیق نشان دادن اصول کاربردی اسلام می باشد یعنی اسلام و دستورات آن در همه ی ادوار و دوره ها بهترین راهکارها را ارائه داده است. این تحقیق شامل این بخش ها می باشد: فقر، بررسی فقر در آیات و روایات، گناه، رابطه متقابل فقر و گناه، راهکارهای اسلام و توسعه اسلامی. کلید واژه ها: فقر- گناه- اسلام.

موضوع این تحقیق اسرار نماز است. هدف از انتخاب چنین موضوعی ، دستیابی به پاسخ پرسشهایی بوده که مدتها ذهن مرا به خود مشغول کرده و نیز سئوال جوان ها و نوجوان ها هم می باشد و این تحقیق کوشیده است پاسخی مناسب به این موضوع باشد. رساله حاضر شامل چهار بخش و هشت فصل است که در بخش نخست به معنای لغوی و اصطلاحی نماز، نماز حقیقت شرعیه یا متشرعه و نماز در ادیان گذشته و اسلام پرداخته شده است. اولین فصل از بخش دوم، در مورد اهمیت نماز در آیات و روایات و خشوع در نماز می باشد. در فصل دوم اسرار مقدمات ماز از جمله وضو، تیمم، وقت شناسی و توجه به قبله مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم شامل اسرار نماز در قرآن و روایاتی می باشد. بخش سوم که اسرار عبودیت است، این موارد را در بر می گیرد: فصل اول: اسرار قیام ( نیت، اذان و اقامه، قیام و تکبیره الاحرام) . فصل دوم: اسرار قرائت ( سوره های حمد و توحید). فصل سوم: اسرار خاکساری ( قنوت، رکوع، سجده، تسبیحات اربعه، تشهد و سلام). بخش پایانی نیز نتیجه می باشد. لازم به ذکر است که روش تحقیق کتابخانه ای بوده و تهیه مطالب از طریق فیش برداری صورت گرفته و رساله موجود حاصل مطالعات در منابع دست اول است. مطلب مهمی که از این نوشته به دست می آید این است که همان گونه که در آیات و روایات اشاره شده، تنها راه رسیدن به سعادت دنیا و آخرت نماز است. در پرتو نماز حقیقی است که می توان از گناهان دوری جسته و مسیر حق را پیموده و به سعادت ابدی نائل آمد. امید است که به این مهم بیشتر توجه شود و نماز در هر زمان و مکان و با هر شرائطی اقامه گردد و همگان این عبادت گرانقدر را ارج نهند.

موضوع تحقیق حاضر معرفت الله از طریق شگفتی آفرینش در آسمانهاست. اینکه شناخت پروردگار چه اثرات مطلوب و مهمی را می تواند در زندگی انسانها ایفا کند. بهترین راه شناخت خداوند تبارک و تعالی دقّت در آفرینش است وقتی نظم و زیبایی خاص یک پدیده را می بینی بیشتر متوجه حکمت و دانایی خالق آن می شوی. در آداب نماز شب آمده است که نمازگزار قبل از خواندن نماز به آسمان نگاه کند. علت تأکیدهایی که در آیات قرآن آمده که در آفرینش تدّبر و تفکّر کنید همه برای این است که انسان متوجه خالق شود. او چیزی را عبث و بیهوده نیافریده او حکیم است و حکیم کار بیهوده انجام نمی دهد پس از آفرینش انسان هم هدفی داشته که باید آن هدف کشف شود و انسان به سعادت ابدی برسد. این تحقیق با پژوهشی که بر آیات قرآن دارد و همچنین علوم کیهان شناسی جنبه اعجاز علمی قرآن را اثبات می کند و با شناخت شگفتی هایی که در خلقت آسمانها به کار رفته است خداوند تبارک و تعالی را می شناساند. در این تحقیق از منابع متنوعی استفاده شده است از جمله: کتب تفسیری، کلامی، روایی، شروح نهج البلاغه، شروح ادعیه، علوم کیهان شناسی، ماهنامه های نجوم شامل مقالاتی در زمینه های نجوم، فضا و کیهان، همچنین کتب اخلاقی و کتب عرفانی و استفاده از سایت های انگلیسی و فارسی. روش انجام کار در این تحقیق بنیادی، توصیفی، کتابخانه ای است. با کشف حقایق بیشتر و با وصف پدیده زیبایی چون آسمان از طریق جمع آوری اطلاعات از کتب مربوطه کار تحقیقی انجام شد. اگر به درستی در کتاب آفرینش دقّت کنیم می فهمیم همه چیز از روی نظم آفریده شده. تمام ذرات این جهان از موجودات ریز تا اعماق کهکشانها و ستارگان غول پیکر همه و همه پروردگار خود را می شناسند و او را می پرستند. تمام آفریده های پروردگار با وجود خود اعلام می کنند ما خالقی داریم و عشق به او در تمام ذرات این عالم نهفته است. نتایجی که از این تحقیق بدست می آید: الف) شناخت پرورگار از طریق شگفتی های آفرینش است. ب) عظمت و بزرگی او را متذکر می شویم. ج) راز آفرینش در بندگی است. انسان می تواند در سایه بندگی و عبودیت به عالی ترین مقامات که همان وصول به اکمل کمالات است برسد و سعادت خود را در این جهان و آن جهان تأمین کند و به بالاترین مقام که همان رضایت پروردگار است برسد. واژگان کلیدی: معرفت، فضا، نجوم، آفرینش، شگفتی، جهان، آسمان، ملکوت، عرش، کرسی.

این پایان نامه تشکیل شده است از نه فصل : که در فصل اول : پس از مقدمه، تاریخچه ی مختصری درباره ی ظهور امر به معروف و نهی از منکر و نظام حسبه در جامعه اسلامی ارائه شده است. در این فصل اشاره ی کوتاهی به عنوان نمونه به امر به معروف و نهی از منکر حضرت رسول ( ص) و حضرت علی(ع) داده شده است. فصل دوم تشکیل شده است از اهمیت این فریضه ی مهم، اهمیت این فریضه در نظام جامعه ی بشری و همچنین اهمیت این فریضه در قرآن و روایات. فصل سوم : در باب معنای لغوی معروف و منکر است، همچنین به مصادیق معروف و منکر پرداخته شده است. فصل چهارم : سؤالاتی مطرح شده است پیرامون معروف و منکر. فصل پنجم : به علل مهجوریت این فریضه پرداخته شده است. فصل ششم : در این فصل شرایط امر به معروف و نهی از منکر بررسی شده است. فصل هفتم : فصل هفتم عبارت است از مراحلی که آمر به معروف و ناهی از منکر باید طی کند و بعد قدم در عرصه امر به معروف گذارد. فصل هشتم : در این فصل نیز به مطالبی اشاره شده است که آمرین به معروف و ناهیان از منکر قبل از قدم گذاشتن در عرصه ی تبلیغ و هدایت دیگران باید بدانند و سعی کنند این مطالب را در خود بارور سازند و این دانسته ها را ابتدا در وجود خویش شکوفا ساخته و سپس قدم در راه تبلیغ بگذارند. فصل نهم : در این فصل به راه های ترویج امر به معروف و نهی از منکر پرداخته شده است و به یک معروف اشاره شده و نمونه های عملی امر به معروف و نهی از منکر آورده شده است و در پایان به پند نمونه از امر به معروف در اشعار حافظ اشاره شده است.

عنوان پایان نامه : جایگاه جهاد اصغر در اسلام است . هدف از تحقیق به تصویر کشاندن ارزش و اهمیت جهاد در اسلام ، تبیین آثار جهاد و پیامد های ترک آن و ارائه راهکارهایی برای دستیابی به فرهنگ جهاد در جامعه است . از بررسی آیات ، روایات و سیره ائمه اطهار : چنین به دست می آید که جهاد در اسلام از واجبات دین و نه تنها برای مجاهد که برای خانواده مجاهد و غیر مسلمانان و جامعه نیز دارای آثار است و ترک آن صدمات جبران ناپذیری را در پی دارد . فلسفه جهاد در اسلام تجهیز پیامبران و مسلمانان با وسیله دفاعی در مقابل دشمنان ، دفاع از اسلام و ملت ها و عزت بخشیدن به آنان است . هدف از آن براندازی حاکمیت کفر و شرک ، برقراری حکومت اسلامی توسط مستضعفان و بدست آوردن آزادی بیان برای تبلیغ دین می باشد . جهاد رکنی ازارکان ایمان ، قله و اوج اسلام ، موجب برخورداری مجاهداز نعم الهی ،محبوبیت در بارگاه خداوند و در نهایت بهره مندی از مقام شهادت است و شکوفایی اقتصاد ، آرامش و امنیت جامعه و قوام دین و استقرار حکومت از دیگر آثار جهاد در جامعه است به گونه ای که ترک آن خواری ، انحطاط و اسارت مسلمانان و تضعیف پیامبران و دین را در پی دارد . لذا از طریق شناخت موانع جهاد(مثل دنیا طلبی ، ترس از مرگ)ورفع موانع به وسیله ترویج ارزش های اسلامی باید جهاد را در جامعه به عنوان یک فرهنگ گسترش داد . واژگان کلیدی : جایگاه جهاد ، مجاهد ، آثار جهاد ، جنگ

موضوع پژوهش حاضر نگاهی است به جایگاه عقلانیت در اندیشه اسلامی و شمول و گستره ی آن در حوزه ی علوم مختلف : هدف کلی این تحقیق، تبیین همه جانبه جایگاه عقلانیت در اندیشه اسلامی است و اهداف ویژه آن بررسی جایگاه عقل در قرآن و سنت، معذفی دین اسلام به عنوان هویتی عقلانی، آشنا نمودن جامعه دینی به حقیقت تعقل و تفکر و ایجاد انگیزه برای حرکت جامعه به سوی عقلانیت دینی می باشد. همچنین پاسخ گویی به پرسشهای پژوهشگران علاقه مند به کسب شناخت نظری از جایگاه دینی و فراهم سازی بستر مناسب برای پژوهش هایی در زمینه ی نهادینه سازی تفکر و تعقل در جامعه و پاسخ به عقلانیت سکولار به دلیل تبیین های تک بعدی آن از عقلانیت و پاسخ به سؤالاتی در زمینه ترابط عقل و دین از اهداف کاربردی این تحقیق است. این رساله از 9 فصل تشکیل شده است که در فصل اول کلیات تحقیق اعم از تعریف و تبیین موضوع، ضرورت و اهمیت تحقیق و ... می باشد و در فصل دوم مفهوم عقل و فکر و واژه های مرادف و مقابل آن ها بررسی شده و نیز تقسیمات مختلف عقل بیان گردیده است. در فصل سوم اهمیت عقل در قرآن کریم بررسی شده است و در فصل چهارم جایگاه عقل در روایات تبیین گشته است. فصل پنجم این تحقیق به بررسی رابطه عقل و وحی از دیدگاه مذاهب اسلامی و نیز دیدگاه متفکران غربی پرداخته است. فصل ششم مبین فلسفه والایی عقل در اندیشه ی شیعی است. فصل هفتم در جهت آشنایی با حیطه خاص عقل و وحی در اندیشه ی شیعی به بررسی نسبت عقل و وحی و نقش دین در هدایت عقل پرداخته شده است. در فصل هشتم رابطه عقل و علم و محدوده ی دریافت های عقلانی در عرصه فلسفه، اخلاق، فقه و عقاید بیان شده است. و فصل نهم آثار فردی و اجتماعی تفکر و پیامدهای عدم بکارگیری قوه ی عقل بررسی شده است. و در پایان رساله به نتیجه گیری و ارئه پیشنهادات پرداخته شده است. منابع مورد استفاده دراین تحقیق متون اسلامی و تألیفات اندیشمندان شیعی است که با استفاده از روش تحقیق ترکیبی(بنیادی – توصیفی- تحلیلی) صورت گرفته است و از مجموع بررسی های صورت گرفته نتایج ذیل حاصل شد : - قرآن کریم با دعوت مکرر مخاطبان خود به اندیشیدن و بشارت به عاقلان و ستایش صاحبان خرد اهمیت ویژه ای برای عقل قائل است. -عقل در روایات اسلامی به عنوان اولین و محبوبترین مخلوق، ارزش و شرافت خاصی دارد. -در اندیشه شیعی ارتباطی دو سویه بین عقل و وحی وجود دارد. -متفکران غربی با اصالت دادن به عقل جامعه انسانی را از وحی محروم نموده اند. -رابطه ی عقل و علم اجتناب ناپذیر است اما محدوده ی عملکرد عقل در حوزه های مختلف علوم متفاوت است. -عقل در فلسفه، مبدا شناخت و معرفت است، اما در حوزه ی عرفان شمول و گستره ی آن محدودتر است و در علم اخلاق عقل را میزان قبول اعمال و تفکر را برتر از عبادت برشمردند. عقل در فقه گاه به عنوان منبعی مستقل از کتاب و سنت محسوب می گردد و گاه به فقیه کمک می کند تا حکم شرعی را از قرآن و سنت استنتاج کند. گرچه عقل در قلمرو عقاید اهمیت ویژه ای دارد به دلیل محدودیت هایی که دارد از درک ذات خداوند متعال و درک کنه مرگ و معاد ناتوان است. نتیجه ی حاصل از بخش پایانی اینکه، جامعه عقلانی جامعه ای است که در آن عدالت ، ایثار، فداکاری و سایر اخلاق حسنه حاکم باشد. واژگان کلیدی این تحقیق نیز عقل، فکر، شیعه و دین می باشد.

رساله حاضر به تبیین مسئولیت انسان از دیدگاه اسلام پرداخته و مسائل ذیل در آن بررسی گردیده است. تبیین مبانی و ریشه های مسئولیت انسان، علت برخورداری انسان از خلقتی ویژه، اهدافی را که خداوند متعال از حلقت بشر مد نظر داشته است، که همه از دیدگاه قرآن، نهج البلاغه و سایر روایات مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. هم چنین نظر به اینکه در عصر حاضر چشم جهانیان بسوی ما دوخته شده است، اهمیت تلاش و ایجاد انگیزه در جامعه، برای تقویت روحیه مسئولیت پذیری افراد در این پژوهش، بسیار محرز و آشکار است. بنابراین سیر منطقی این رساله بدین منوال می باشد که : ابتدا بخش کلیات تحقیق اعم از تعریف و تبیین موضوع، ضرورت و اهمیت تحقیق، پیشینه موضوع، سؤالات تحقیق و ... تشکیل شده است سپس مطالب در 7 فصل تقدیم می گردد. در فصل اول مفهوم واژه ی مسئولیت و انسان بیان گردیده و سپس مبانی و ریشه های مسئولیت وی مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم به ترابطی که بین دین و پدیده مسئولیت انسان وجود دارد پرداخته شده است. و فصل سوم از سه بخش ترکیب شده است که ابتدا جایگاه مسئولیت انسان در قرآن کریم، و سپس دیدگاه نهج البلاغه در این زمینه و در آخر هم این موضوع از منظر روایات دیگر مورد ارزیابی قرار گرفته است و اما در فصل چهارم مسئولیت های فردی و اجتماعی تبیین شده است. در فصل پنجم جهت گیری مکتب های مادی در رابطه با مسئولیت انسان و تطبیق آن با مکاتب الهی بیان گردیده است و در فصل ششم به معرفی اسوه های درک مسئولیت که انبیاء الهی و ائمه اطهار ( ع) می باشند، پرداخته است. در فصل هفتم هم که متشکل از دو بخش می باشد، ابتدا اهمیت انتقال حس مسئولیت به انسان های غافل بیان گردیده و سپس آثار و برکات همه گیر شدن این حس در جامعه مطرح شده است. و در پایان رساله نیز به نتیجه گیری و پیشنهادات پرداخته می شود. در زمینه ی منابع مطالعاتی این تحقیق هم لازم ذکر است که از نظرات و تألیفات فیلسوفان و نویسندگان شیعه بهره برداری گردیده و از مجموع تحقیق و تفحصی که به عمل آمده، نتایج ذیل حاصل گشته است : - تمام موجودات در خلقت به نوع خود، دارای مسئولیت می باشند. -انسان به لحاظ اینکه غایت آفرینش خداوند است از مسئولیت خطیر و سنگینی برخوردار است. -منظور از امانت الهی که به آسمان ها و زمین وکوه های عالم عرضه گردید و همه از حمل آن سرباز زدند و فقط انسان پذیرفت، همان قابلیت تکامل انسان و پذیرش ولایت الهیه است. -به نظر اندیشمندان شیعه حق و تکلیف دو مقوله ی مرتبط با یکدیگرند یعنی هر حقی و امتیازی موجب پایداری تکلیف و مسئولیتی می گردد. - هیچ تناقضی بین مسئله فقهی وجوب کفایی و مسئولیت مشترک اجتماعی وجود ندارد، بلکه همه ی مسلمانان باید بکوشند که با طرح ریزی دقیق، هر دسته به هر کاری که بهتر از عهده ی آن بر می آید مشغول گردند. -هدف مندی در اندیشه ی دینی به دلیل آنکه مرگ را نقطه آخر نمی داند آرمان ساز و تعهد آور است. اما در مکاتب مادی چون مرگ را پایان راه نمی دانند، هیچ گاه نقطه آخر هدف را به طور شفاف نمی بیند و تا جایی که افق دیدش اجازه می دهد پیش می رود. -در فلسفه های مادی، همه چیز را عاری از هدف و غایت می دانند، اما به انسان که می رسند، برای او مسئولیت و تعهد قائل می شوند چگونه مکتبی که از یک سو همه چیز را ماده می انگارد، از سوی دیگر خود اعتراف به معنویتی به نام مسئولیت انسانی می کند؟ - مکتب اسلام تمام باید و نبایدهایی را که به نام دین به انسان عرضه می کند، در جهت رشد و کمال و پروش استعدادهای اوست. و نتیجه حاصل از این تحقیق اینکه جامعه ی مسئولیت پذیر جامعه ای است که فداکاری، ایثار، اعتماد، امنیت و ... را برای افرادش به ارمغان آورد.